aofsoru.com

İnfaz Hukuku Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Özel İnfaz Şekilleri, Tutukluluk Ve Adli Kontrol Kararlarının İnfazı

1. Soru

CMK m.100 vd. maddelerindeki koşulların oluşması hâlinde uygulanacak tutuklama ve yine CMK m.109 vd. maddelerindeki koşullar gereğince uygulanabilecek olan adli kontrol koruma tedbirlerinin yerine getirilmesinde hangi kurallar göz ardı edilemez?

Cevap

Failin tehlikeliliğinin ön plana alındığı ve tehlikenin önlenmesi amacının etkin olduğu güvenlik tedbirleriyle bir ceza muhakemesi sürecinin işleyişi bakımından CMK m.100 vd. maddelerinde yer alan koşulların oluşması hâlinde uygulanacak tutuklama ve yine CMK m.109 vd. maddelerindeki koşullar gereğince uygulanabilecek olan adli kontrol koruma tedbirlerinin yerine getirilmesinde de infaz hukuku kuralları göz ardı edilemez.


2. Soru

Koruma ve güvenlik tedbirlerine maruz kalan kişilerin muhatap olacağı infaz rejimleri veya esasları nasıl olmalıdır?

Cevap

Koruma tedbirlerinin bir ceza olmadığı ve güvenlik tedbirlerinin de öncelikle failin sebebiyet verdiği tehlikenin önlemek amacına yönelik olduğu göz önünde bulundurulacak olursa bu tedbirlere maruz kalan kişilerin muhatap olacağı infaz rejimleri veya esasları da farklı olmak zorundadır.


3. Soru

Güvenlik tedbirleri nasıl açıklanabilmektedir?

Cevap

Güvenlik tedbirleri, fiil ve failden kaynaklanması muhtemel tehlikeliliği önlemek ve faili eğitmek, koruma altına almak veya tedavi etmek amacını güden müdahalelerdir.


4. Soru

Güvenlik tedbirleri TCK m.53 vd.’nda düzenlenmiştir. Bu bölümde hangi güvenlik tedbirleri yer almaktadır?

Cevap

Güvenlik tedbirleri TCK m.53 vd.’nda düzenlenmiştir. Bu bölümde belli hakları kullanmaktan yoksun bırakma, eşya ve kazanç müsaderesi, akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri, tekerrür, sınır dışı edilme ve tüzel kişiler hakkındaki güvenlik tedbirleri yer almaktadır.


5. Soru

Anayasa Mahkemesi güvenlik tedbirlerini tanımlamaktadır?

Cevap

Anayasa Mahkemesi güvenlik tedbirlerini “suç karşılığı olan ve suçludaki tehlikelilik haliyle orantılı bir biçimde hükmedilen suça ve suçluya karşı toplumun savunmasına yönelmiş bulunan yaptırımlar” olarak tanımlamaktadır (AYM, E: 1971/30-K:1970/42).


6. Soru

Güvenlik tedbirleri ve cezalar arasındaki farklar nelerdir?

Cevap

Kişisel Güvenlik tedbirleri ve cezalar arasındaki farklar şunlardır:

• Cezaların süreleri kanunda belirlenmiştir. Oysa güvenlik tedbirlerinin süresi kural olarak belli değildir.

• Ceza güvenlik tedbirlerinin infazı da farklıdır. Güvenlik tedbirlerinde kişinin tabi olduğu yoksunluklar daha sınırlıdır.

• Güvenlik tedbirlerinde cezalardan farklı olarak kusur aranmaz.

• Cezalardan farklı olarak güvenlik tedbirlerinde kusurun derecesi önem arz etmez.

• Zaman itibarıyla uygulama, af, erteleme, zamanaşımı gibi konular güvenlik tedbirleri bakımından geçerli değildir.


7. Soru

Suç teşkil eden bir fiilden dolayı kişi hakkında hem ceza hem de güvenlik tedbiri uygulanabilmesi mümkün müdür ?

Cevap

Aynı fiilden dolayı sadece tek bir ceza verilebileceği kuralı güvenlik tedbirleri bakımından farklı anlaşılmalıdır.

Gerçekten, suç teşkil eden bir fiilden dolayı kişi hakkında hem ceza hem de güvenlik tedbiri uygulanabilmesi mümkündür.


8. Soru

Güvenlik tedbirlerinin infazının amacı nedir?

Cevap

Güvenlik tedbirlerinin infazının amacının daha çok suçun işlenmesine sebebiyet veren psikolojik nedenlerin yani, faili suça iten sebeplerin, saiklerin ortadan kaldırılması olduğu ifade edilir.


9. Soru

Güvenlik tedbirleri bastırıcı mı yoksa önleyici mi niteliğe sahiptir?

Cevap

Güvenlik tedbirlerinde de zorlama vardır ve bu zorlama fiziki cebir olarak hissedilir. Bu yönüyle güvenlik tedbirlerinin bastırıcı değil, önleyici bir niteliğe sahip olduğu söylenmelidir.


10. Soru

Güvenlik tedbirlerinin bastırıcı değil, önleyici bir niteliğe sahip olduğu söylenmelidir. Bu, güvenlik tedbirlerinin infazında ne amacının da bir sonucudur?

Cevap

Güvenlik tedbirlerinin bastırıcı değil, önleyici bir niteliğe sahip olduğu söylenmelidir. Bu, güvenlik tedbirlerinin infazında yetiştirme ve iyileştirme amacının da bir sonucudur.


11. Soru

Güvenlik tedbirlerinde dikkate alınması gereken husus fiilin ağırlığı mı, failin tehlikeliliği midir?

Cevap

TCK m.3’te de fiilin ağırlığıyla orantılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmedileceğinden söz güvenlik tedbirlerinde dikkate alınması gereken husus fiilin ağırlığı değil, failin tehlikeliliğidir.


12. Soru

Güvenlik tedbirlerinde cezanın acı ve ızdırap verici amacına mı yoksa kişinin ıslahı ve yeniden topluma kazandırılması amacına mı yer verilir?

Cevap

Güvenlik tedbirlerinde cezanın acı ve ızdırap verici amacı değil kişinin ıslahı ve yeniden topluma kazandırılması amacına yer verilir. Bu nedenle infazı özel bir önem taşır ve failin normal yaşam koşullarından uzaklaştırılmamasını gerektirir.


13. Soru

TCK m.53’te belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma bir güvenlik tedbiri olarak düzenlenmiştir. Bu bağlamda hangi tedbirlere yer verilmiştir?

Cevap

TCK m.53’te belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma bir güvenlik tedbiri olarak düzenlenmiştir. Bu bağlamda aşağıdaki tedbirlere yer verilmiştir:

  • Sürekli, süreli veya geçici bir kamu görevinin üstlenilmesinden men,

  • Seçme ve seçilme ehliyetinden ve diğer siyasi hakları kullanmaktan men,

  • V elayet hakkından; vesayet veya kayyımlığa ait bir hizmette bulunmaktan men,

  • Vakıf, dernek, sendika, şirket, kooperatif ve siyasi parti tüzel kişiliklerinin yöneticisi veya denetçisi olmaktan men,

  • Bir kamu kurumunun veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşunun iznine tabi bir meslek veya sanatı, kendi sorumluluğu altında serbest meslek erbabı veya tacir olarak icra etmekten men.


14. Soru

Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma tedbirleri hangi esaslara göre yerine getirilir?

Cevap

Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma tedbirleri aşağıda belirtilen esaslara göre yerine getirilir (Tüzük m.57/2):

  • Mahkemece Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilen ilam, infaz de erine kaydedilerek infaza başlama ve bitiş tarihleri yazılır. Ancak bu tedbirlerin infazına, mahkumiyetin kanuni sonucu olarak hapis cezasının infazına başlama tarihi ile birlikte başlanır.

  • Cumhuriyet Başsavcılığınca, hapis cezasının infazına başlanacağı tarih de dikkate alınarak, bu tedbiri içeren ilamın içeriği, tedbirin konusu ve niteliğine göre ilgili kurum ve kuruluşlar ile kolluğa bildirilir. Cumhuriyet Başsavcılığınca ayrıca infaza başlama ve bitiş tarihleri de bildirilir.

  • TCK’nın 53. maddesinin birinci fıkrasının (a) ilâ (e) bentlerinde belirtilen yoksun bırakılma konusu faaliyet ve görevlerle ilgili olarak, tedbirin infazının tamamlanmasından sonra hükümlünün bu faaliyet ve görevlerde bulunabilmesi, 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu hükümlerine göre temin edeceği adli sicil kaydının ilgili yere ibrazı ile mümkündür.


15. Soru

TCK’nın 53. maddesinin beşinci ve altıncı fıkralarına göre hükmedilen tedbirler, hangi kurum veya kuruluşlar tarafından yerine getirilir?

Cevap

TCK’nın 53. maddesinin beşinci ve altıncı fıkralarına göre hükmedilen tedbirler, 5275 sayılı Kanun’un 104’üncü maddesine göre denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürlüğü ya da büroları tarafından yerine getirilir.


16. Soru

TCK m.53/5 bakımından belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma tedbiri, cezanın yanı sıra uygulanmakta olup, güvenlik tedbirine hükmedildiğinin hükümde nasıl gösterilmesi gerekir?

Cevap

TCK m.53/5 bakımından bu tedbir, cezanın yanı sıra uygulanmakta olup, güvenlik tedbirine hükmedildiğinin hükümde ayrıca gösterilmesi gerekir.


17. Soru

Belli haklardan yoksun bırakma tedbiri bakımından hakimin takdir yetkisi var mıdır?

Cevap

Söz konusu tedbire/tedbirlere karar verip vermeme konusunda hakimin takdir yetkisi bulunmaz. Takdir yetkisi sadece süre ile sınırlıdır.


18. Soru

Belli haklardan yoksun bırakma tedbirinde yasaklama ile ilgili süre ne zaman başlar?

Cevap

Birinci fıkrada sayılan hak ve yetkilerin kötüye kullanılması suretiyle işlenen suçlarda sadece adli para cezasına hükmedilmiş olsa da tedbire karar verilir. Bu halde “...hükümde belirtilen gün sayısının yarısından bir katına kadar bu hak ve yetkinin kullanılmasının yasaklanmasına karar verilir. Hükmün kesinleşmesiyle icraya konan yasaklama ile ilgili süre, adlî para cezasının tamamen infazından itibaren işlemeye başlar”. Bu durumda para cezasının ödenmesi takside bağlanmışsa son taksit yerine getirilmiş olmadıkça ceza infaz edilmiş olmayacağından süre de başlamaz.


19. Soru

Müsadere nedir?

Cevap

Müsadere, yeni suçların işlenmesini önlemek amacıyla cezai nitelikteki hukuka aykırı fiillerden kaynaklandığı veya bunların işlenmesiyle ilgili olduğu için suç düşüncesini ve suçun çekiciliğini canlı tutan eşyaya, Devlet lehine el konulmasıdır.


20. Soru

Müsadere çeşitleri nelerdir?

Cevap

Müsadere çeşitleri şunlardır:

• Eşya müsaderesi,
• Eşdeğer müsadere,
• Kazanç müsaderesi,
• Kaim değerlerin müsaderesi.


21. Soru

Eşya müsaderesi nedir?

Cevap

Eşya müsaderesini, kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçtan meydana gelen eşyanın veya kamu güvenliği, kamu sağlığı veya genel ahlak açısından tehlikeli olması durumunda suçun işlenmesinde kullanılmak üzere hazırlanan eşyanın; bunların ortadan kaldırılması, elden çıkarılması, tüketilmesi veya müsaderenin başka türlü imkânsız hâle gelmesi durumunda söz konusu eşyanın değeri kadar paranın yahut üretimi, bulundurulması, kullanılması, taşınması, alım ve satımı suç oluşturan eşyanın mülkiyetinin devlete geçmesi şeklinde ifade etmek mümkündür.


22. Soru

Eşya müsaderesine hangi örnek verilebilir?

Cevap

Eşya müsaderesine, suçun işlenmesinde kullanılan silahın müsaderesi (TCK m.54/1, 3 ve 4) örnek verilebilir.


23. Soru

Eşdeğer müsaderesine hangi örnek verilebilir?

Cevap

Eşdeğer müsaderesine, çalınan kimyasalların tüketilmesi hâlinde bunların değeri kadar paranın failden alınması (TCK m.54/2) örnek verilebilir.


24. Soru

Kazanç müsaderesine hangi örnek verilebilir?

Cevap

Kazanç müsaderesine, çalınan paraların hisse senedi olarak saklanması hâlinde bunların müsadere edilmesi (TCK m.55/1) örnek verilebilir.


25. Soru

Kaim değerlerin müsaderesine hangi örnek verilebilir?

Cevap

Kaim değerlerin müsaderesine, çalınan arabanın satılması neticesi elde edilen paranın müsadere edilmesi (TCK m.55/2) örnek verilebilir.


26. Soru

Müsaderesine karar verilmiş suç eşyasına ilişkin işlemler nelerdir?

Cevap

Mahkemelerce, emanet eşyanın müsaderesine ilişkin kesinleşen karar örneklerinden biri, dosyadaki emanet makbuzu ile birlikte bir hafta içerisinde Cumhuriyet Başsavcılığına tevdi edilir (Suç Eşyası Yönetmeliği m.15/1). Cumhuriyet Başsavcılığınca bu kararlar, emanet memurluğuna gönderilir (Suç Eşyası Yönetmeliği m.14/2). Emanet memuru, bu kararların tarih ve numaraları ile niteliklerini suç eşyası esas de erindeki özel sütunlarına işler ve kararları kartonlarında saklar (Suç Eşyası Yönetmeliği m.14/4).


27. Soru

Tedavül etmeyen paralarla suç eşyası ve kazanç müsaderesinin konusunu oluşturan malvarlığı değerleri hakkında verilen müsadere kararlarının yerine getirilmesine ilişkin işlemler nelerdir?

Cevap

Tedavül etmeyen paralarla suç eşyası ve mal varlığı değerleri hakkında verilen müsadere kararları aşağıdaki şekilde yerine getirilir (Suç Eşyası Yönetmeliği m.16):

  • Eşyanın verileceği yer resmi bir kuruluş ise yazı ile o dairenin amirine yahut yetkili memuruna alındı karşılığında teslim edilir.

  • Emanete alınmak ile birlikte mahiyetleri itibarıyla müsadereye konu edilmeyen eşyalar, yargılama sonunda verilen bu yöndeki karar doğrultusunda, ilgili dosyasında delil olarak muhafaza edilmek üzere mahkemesine gönderilir. Mahkemeden alınacak alındı yazısının gün ve sayısı suç eşyası esas de erine işlenmek suretiyle kaydı kapatıldıktan sonra alındı yazısı kartonda saklanır.

  • Müsadere konusu eşya veya maddi menfaatlerle el konulamadığı veya merciine teslim edilmediği hâllerde bunların karşılığını oluşturan değerlerin müsaderesine ilişkin verilen kesinleşmiş karar örneği mahkemesince doğrudan bulunduğu yerin en büyük mal memurluğuna gönderilir. Bu kararların infazı, 21/07/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre yapılır.

Yapılacak teslim işlemleri sonucunda, ilgili merci ve dairelerden alınacak alındı yazısının gün ve sayıları suç eşyası esas de erine yazılmak suretiyle kaydı kapatıldıktan sonra sözü geçen alındı yazıları kartonunda saklanır.


28. Soru

Bankaya yatırılmış paraların müsadere ve iadesine ilişkin işlemler nelerdir?

Cevap

Bankaya yatırılmış olan para hakkında verilen müsadere kararları aşağıdaki şekilde yerine getirilir (Suç Eşyası Yönetmeliği m.17):

• Müsadere halinde, reddiyat mektubu düzenlenerek, para, imza karşılığında mahallin en büyük mal memurluğuna yatırılır; alınacak makbuzun numarası, suç eşyası esas de erindeki özel hanesine işaret edilir ve makbuzlar kartonunda saklanır.


29. Soru

Müsadere kararlarına karşı kanun yolları nelerdir?

Cevap

CMK m.258’e göre, 256. maddeye göre verilen müsadere kararlarına karşı istinaf yolu açıktır. İlk derece mahkemesinin kararlarını değiştirmeyen Bölge Adliye Mahkemesi (istinaf mahkemesi) kararlarının temyiz edilmesi mümkün değildir.

Burada dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta istinaf mahkemeleri göreve başlayıncaya kadar ne olacağıdır. İstinaf mahkemeleri göreve başlayıncaya kadar kanunda sözü edilen istinaf temyiz olarak anlaşılacaktır (5235 s. Kanun Geçici m.2).


30. Soru

ÇKK’da çocuk nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

ÇMK ilk iki devre için “küçük” terimini kullanmaktaydı. TCK ise 0-18 yaş arası için, uluslararası hukukun da etkisiyle, “çocuk” terimini tercih etmiştir.

5395 s. ÇKK’de TCK ile uyumlu olarak “çocuk” terimini kullanmış ve çocuğu “Daha erken yaşta ergin olsa bile, onsekiz yaşını doldurmamış kişi” şeklinde tanımlamıştır. Böylece terim konusunda daha önce yaşanmış olan karmaşa da önlenmiş olmaktadır.


31. Soru

5395 s. ÇKK yasa kapsamına giren çocuk kavramını kaça ayırmıştır?

Cevap

5395 s. ÇKK yasa kapsamına giren çocuk kavramını ikiye ayırmıştır:

• Korunma ihtiyacı olan çocuk, • Suça sürüklenen çocuk.


32. Soru

Korunma ihtiyacı olan çocuk neyi ifade eder?

Cevap

“Korunma ihtiyacı olan çocuk”, bedensel, zihinsel, ahlaki, sosyal ve duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen ya da suç mağduru çocuğu ifade eder.


33. Soru

“Suça sürüklenen çocuk” neyi ifade eder?

Cevap

“Suça sürüklenen çocuk” kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbirine karar verilen çocuğu ifade eder.


34. Soru

Akıl hastalarına nasıl bir tedbir uygulanır?

Cevap

Ceza hukukunda kusur yeteneğini etkileyen hâllerden birisi de akıl hastalığıdır. Akıl hastalarının kusur yeteneği olmadığı kabul edildiğinden bu kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmedilmesi esastır. Akıl hastaları, yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında tedavi altına alınır. Tedbir, failin tehlikeliliği ortadan kalkıncaya kadar devam edecektir.

Kanunda, akıl hastalarının, tedbir sona erdikten sonra, gerektiğinde kontrol edilmeleri ve tehlikeliliklerinin artması hâlinde tekrar tedavi görmeleri de hükme bağlanmıştır. İşledikleri fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yetenekleri azalan kişiler ise cezalarını (süresi hükmedilen cezayla aynı olmak koşuluyla) tedavi kurumlarında güvenlik tedbiri şeklinde çekebileceklerdir. Alkol ve uyuşturucu bağımlıları da bu bağımlılıklarından kurtuluncaya kadar bir sağlık kuruluşunda tedavi edileceklerdir.


35. Soru

Alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlısı kişilere özgü güvenlik tedbirleri nelerdir?

Cevap

Suç işleyen alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlısı kişilerin, güvenlik tedbiri olarak, alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlılarına özgü sağlık kuruluşunda tedavi altına alınmasına karar verilir. Bu kişilerin tedavisi, alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlılığından kurtulmalarına kadar devam eder. Bu kişiler, yerleştirildiği kurumun sağlık kurulunca bu yönde düzenlenecek rapor üzerine mahkeme veya hâkim kararıyla serbest bırakılabilir.

Burada dikkat çeken husus bu şekilde bir sağlık kuruluşunda tedavi altına alınan alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlısı kişilerin ne kadar süreyle burada tutulacaklarının belirsiz olmasıdır. Kaldı ki bu kişilerin yerleştirildiği kurumun sağlık kurulunun düzenleyeceği raporda hangi kriterleri esas alacağı da belirsizdir. Bu durum kanunilik ilkesi ile bağdaşabilir değildir.


36. Soru

Tekerrür nedir?

Cevap

Tekerrür, bir suçtan mahkum edilen kişinin mahkumiyet kararının kesinleşmesinden itibaren belli süre içinde yeniden suç işlemesi durumudur. Tekerrür, işlenen ikinci suçun cezasını artıran değil ikinci suç için verilen cezanın infazı ve infaz sonrası bakımından tedbir niteliğinde sonuçları olan bir yaptırım türüdür. Böylece tekerrür cezanın ve infazın bireyselleştirilmesini sağlayan bir suç politikası aracı olarak düşünülmüştür.

Tekerrür bir güvenlik tedbiridir. Kanuna göre mükerrir suçlular için cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbiri uygulanacaktır.


37. Soru

Mükerrirler için uygulanacak denetimli serbestlik tedbiri bakımından denetim süresini belirleme ve gerektiğinde uzatma görevi, hangi mahkemeye aittir?

Cevap

Mükerrirler için uygulanacak denetimli serbestlik tedbiri bakımından denetim süresini belirleme ve gerektiğinde uzatma görevi, hükmü veren mahkemeye değil, hükümlünün infaz aşamasındaki davranışlarını da değerlendirerek koşullu salıverme ile ilgili kararı verecek olan mahkemeye aittir.


38. Soru

Hükümlüler hakkında sınır dışı edilme işlemleriyle ilgili gerekli değerlendirmeler hangi kurum veya kuruluş yapılır?

Cevap

Hükümlüler hakkında sınır dışı edilme işlemleriyle ilgili gerekli değerlendirmeler İçişleri Bakanlığınca yapılır.


39. Soru

Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirleri nelerdir?

Cevap

Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirleri şunlardır:

  • İznin iptali,

  • Müsadere.


40. Soru

Tutuklama kararı nerelerde yerine getirilir?

Cevap

Tutuklama kararı tutukevlerinde veya maddi olanak bulunmadığı hâllerde diğer kapalı ceza infaz kurumlarının bu amaca ayrılmış bölümlerinde yerine getirilir.


41. Soru

Tutukevine kabulün koşulu nedir?

Cevap

Şüpheli ya da sanığın tutukevine kabul edilebilmesi için hâkim veya mahkeme tarafından verilmiş bir tutuklama kararının bulunması zorunludur. Tutuklunun tutukevine konulduğu, kararı veren hâkim veya mahkemeye gün ve saati belirtilerek bildirilir (CGTİHK m.112).


42. Soru

Tutukluların barındırılması nasıl gerçekleştirilir?

Cevap

Tutuklular, maddi olanaklar elverdiğince suç türlerine ve taşıdıkları güvenlik riskine göre ayrı odalarda barındırılır. Aralarında husumet bulunanlar ile iştirak hâlinde suç işlemiş olanlar aynı odalarda barındırılmaz ve birbirleri ile temas etmelerini engelleyecek tedbirler alınır (CGTİHK m.112).


43. Soru

Tutukluların hakları nelerdir?

Cevap


44. Soru

Tutukluların yükümlülükleri nelerdir?

Cevap

Hükümlülerin yükümlülükleriyle ilgili yükümlülüklerden tutukluluk hâliyle uzlaşır nitelikte olanları tutuklular hakkında da uygulanabilir.

Tutukluların yükümlülükleri bakımından 6301 s. Kanun ile CGTİHK m.116’ya 3. ve 4. fıkralar eklenmiştir. Anılan fıkralar şu şekildedir:

  • Ana, baba, eş, kardeş, çocuk ile eşin anne veya babasından birinin yaşamsal tehlike oluşturacak önemli ve ağır hastalık hâllerinin bulunduğunun sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi durumunda tutukluya, soruşturmanın veya kovuşturmanın selameti ve güvenlik bakımından sakınca oluşturmaması koşuluyla, soruşturma evresinde soruşturmayı yapan Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde kovuşturmayı yürüten hâkim veya mahkeme tarafından, dış güvenlik görevlisinin refakatinde yol süresi dışında, bunlardan her biri için bir defaya mahsus olmak üzere hasta ziyareti amacıyla bir güne kadar izin verilebilir.

  • İkinci ve üçüncü fıkraya göre izin verilen tutuklu, izin süresi içinde gece konaklaması gerektiği takdirde, bulunduğu yer ceza infaz kurumunda, bulunmaması halinde kolluk tarafından güvenli görülen yerde kalır. Yurt dışına çıkmasını gerektirmesi durumunda tutukluya, bu madde gereğince izin verilemez.


45. Soru

Adli kontrol nedir?

Cevap

Adli kontrol, şüpheli veya sanığın tutuklanması yerine bir veya birden fazla yükümlülüğe tabi tutularak, toplum içinde denetimini öngören bir koruma tedbiridir (DSHY m.55/1). Ceza yargılaması sırasında, hüküm vermek amacıyla başvurulan koruma tedbirleri ve bu çerçevede tutuklama, niteliği gereği kişi hak ve özgürlüklerine müdahaleyi gerektirir. Bir ceza yargılamasında kişi hak ve özgürlükleri Anayasanın 19. maddesinin 2. fıkrası gereğince sınırlanabilir. Ancak elbette bu sınırlama da “ölçülülük (oranlılık) ilkesi” ile sınırlanmıştır. Bu ilkeye göre, kişi hak ve özgürlüklerine yönelecek sınırlamalar elverişli, gerekli ve oranlı olmalıdır. Hak ve özgürlüklere daha az müdahale içeren bir tedbirle aynı amaca ulaşılabilecek ise bu tedbirle yetinmek ve daha ağır bir tedbire başvurmamak gerekir.


46. Soru

Hakkında adli kontrol kararı verilen şüphelinin tabi tutulacağı yükümlülükler nelerdir?

Cevap

Hakkında adli kontrol kararı verilen şüphelinin tabi tutulabileceği yükümlülükler şunlardır (CMK m.109/2)

• Yurt dışına çıkamamak,

• Hâkim tarafından belirlenen yerlere, belirtilen süreler içinde düzenli olarak başvurmak,

• Hâkimin belirttiği merci veya kişilerin çağrılarına ve gerektiğinde mesleki uğraşlarına ilişkin veya eğitime devam konularındaki kontrol tedbirlerine uymak,

• Her türlü taşıtları veya bunlardan bazılarını kullanamamak ve gerektiğinde kaleme, makbuz karşılığında sürücü belgesini teslim etmek,

• Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddelerle alkol bağımlılığından arındırmak amacıyla hastaneye yatmak dâhil, tedavi veya muayene tedbirlerine tabi olmak ve bunları kabul etmek,

• Şüphelinin parasal durumu göz önünde bulundurularak, miktarı ve bir defada veya birden çok taksitlerle ödeme süreleri, Cumhuriyet savcısının isteği üzerine hâkimce belirlenecek bir güvence miktarını yatırmak,

• Silah bulunduramamak veya taşıyamamak, gerektiğinde sahip olunan silahları makbuz karşılığında adli emanete teslim etmek,

• Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hâkim tarafından miktarı ve ödeme süresi belirlenecek parayı suç mağdurunun haklarını güvence altına almak üzere ayni veya kişisel güvenceye bağlamak,

• Aile yükümlülüklerini yerine getireceğine ve adli kararlar gereğince ödemeye mahkum edildiği nafakayı düzenli olarak ödeyeceğine dair güvence vermek,

• (Ek: 2/7/2012-6352/98 md.) Konutunu terk etmemek,

• (Ek: 2/7/2012-6352/98 md.) Belirli bir yerleşim bölgesini terk etmemek,

• (Ek: 2/7/2012-6352/98 md.) Belirlenen yer veya bölgelere gitmemek.


47. Soru

Güvenlik tedbiri nedir?

Cevap

Fiil ve failden kaynaklanması muhtemel tehlikeliliği önlemek ve faili eğitmek, koruma altına almak veya tedavi etmek amacını güden müdahalelere güvenlik tedbiri denir. 


48. Soru

Güvenlik tedbirlerinin özellikleri nelerdir? 

Cevap

Güvenlik tedbirleri önleyici, ileriye dönük ve suçun işlenmesinden sonra hakim tarafından hükmedilen toplumsal savunma vasıtalarıdır. 


49. Soru

Güvenlik tedbirlerinin cezalardan farkları nelerdir? 

Cevap

Güvenlik tedbirleri cezalardan farklı olarak,

  • süreleri kural olarak belli değildir,
  • infazı farklıdır, 
  • kusur aranmaz, 
  • Kusurun derecesi önem arz etmez,
  • zaman itibariyle uygulanma, af, erteleme, zamanaşımı gibi konular söz konusu olmaz. 

50. Soru

Belirli hakları kullanmaktan yoksun kalma güvenlik tedbiri kimler tarafından yerine getirilir? 

Cevap

Belirli hakları kullanmaktan yoksun kalma tedbiri denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürlüğü ya da büroları tarafından yerine getirilir. 


51. Soru

Müsadere nedir? 

Cevap

Müsadere, yeni suçların işlenmesini önlemek amacıyla cezai nitelikteki hukuka aykırı fiillerden kaynaklandığı veya bunların işlenmesiyle ilgili olduğu için suç düşüncesini ve suçun çekiciliğini canlı tutan eşyaya, Devlet lehine el konulmasıdır. 


52. Soru

Müsadere çeşitleri nelerdir? 

Cevap

Müsarede çeşitleri şunlardır: 

  • Eşya müsaderesi
  • Eşdeğer müsadere
  • Kazanç müsaderesi
  • Kaim değerlerin müsaderesi

53. Soru

ÇKK'ya göre çocuk kavramı kaça ayrılır? 

Cevap

ÇKK'ya göre çocuk kavramı ikiye ayrılır. Koruma ihtiyacı olan çocuk, suça sürüklenen çocuk


54. Soru

ÇKK kapsamında korunma ihtiyacı olan çocuk neyi ifade eder?

Cevap

ÇKK kapsamında korunma ihtiyacı olan çocuk, bedensel, zihinsel, ahlaki, sosyal ve duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen ya da suç mağduru çocuğu ifade eder. 


55. Soru

ÇKK kapsamında suça sürüklenen çocuk kavramı neyi ifade eder? 

Cevap

ÇKK  kapsamında suça sürüklenen çocuk kavramı, kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiil işlediği iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbirine karar verilen çocuğu ifade eder. 


56. Soru

TCK yaş küçüklüğünün kusur yeteneğine ve ceza sorumluluğuna etkisini kaç devreye ayırır? 

Cevap

TCK yaş küçüklüğünün kusur yeteneğine ve ceza sorumluluğuna etkisini üç devreye ayırır. Bunlar:

1. devre: 0-12 yaş

2. devre: 13-15 yaş

3. devre: 16-18 yaş


57. Soru

12 yaşını doldurmamış çocuklar hakkında ne tür güvenlik tedbirleri uygulanabilir? 

Cevap

12 yaşını doldurmamış çocukları hakkında koruyucu ve desteklekleyici tedbirler kapsamında danışmanlık, eğitim, bakım, sağlık ve barınma tedbirleri uygulanabilir. 


58. Soru

15-18 yaş arasında kalan küçüklerin cezaları nerede infaz edilir? 

Cevap

15-18 yaş arası kalan küçüklerin cezaları ayrı yerde tutma ilkesi gereği çocuk eğitim evlerinde ve çocuk kapalı cezaevlerinde infaz edilir. 


59. Soru

Akıl hastalarına güvenlik tedbiri uygulanmasının nedeni nedir? 

Cevap

Akıl hastalarının kusur yeteneği olmadığı kabul edildiğinden bu kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanır. 


60. Soru

Alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlısı kişilere özgür güvenlik tedbiri nedir? 

Cevap

Alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlısı kişiler, güvenlik tedbiri olarak, bu bağımlı kişilere özgü sağlık kuruluşunda tedavi altına alınırlar. 


61. Soru

Tekerrürün koşulları nelerdir? 

Cevap

Tekerrürün koşulları şunlardır:

a. Önceden işlenen suçtan dolayı verilen hükmün kesinleşmiş olması

b. Yeni bir suçun işlenmesi


62. Soru

Kanunun tekerrürde süre yönünden yaptığı ayrım nasıldır? 

Cevap

Kanun tekerrürde süre yönünden ikili bir ayrım yapar:

1. 5 yıldan fazla hürriyeti bağlayıcı cezalar için 5 yıl

2. 5 yıldan az hürriyeti bağlayıcı cezalar için adli para cezalarını kapsar şekilde 3 yıl 


63. Soru

Ceza hukuku bakımından tehlikelilik nedir? 

Cevap

Ceza hukuku bakımından tehlikelilik ceza hukuku normlarının tekrar ihlal edileceğine ilişkin ihtimali ifade eder. 


64. Soru

Öğreti ne tür durumları tehlikeli suçlu olarak nitelendirir? 

Cevap

Öğreti, firar etmeleri çok kuvvetli olasılık içinde olanlar, psikolojik sorunu bulunan hükümlüler, her türlü baskıya katlanarak tembellikten fedakarlık etmeyenler, kavgacılar, cezaevi yaşamına uyum göstermeyenler, cezaevi personeli ile diğer hükümlülere saldırganca davranış riski gösterenleri tehlikeli suçlu olarak nitelendirir. 


65. Soru

Sınır dışı edilme güvenlik tedbirinin koşulları nelerdir? 

Cevap

Sınır dışı edilmenin koşulları şunlardır:

  • Mahkum yabancı olmalı
  • Yabancı hapis cezasına mahkum edilmiş olmalı
  • Cezanın infaz edilmesi veya koşullu salıverilmeden yararlanılması gerekli

66. Soru

Tüzel kişiler hakkında uygulanan güvenlik tedbirleri nelerdir? 

Cevap

Tüzel kişiler hakkında uygulanan güvenlik tedbirleri;

  • Faaliyet izninin iptali
  • Müsadere 

Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email