Halkla İlişkiler Araştırmaları Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim
Araştırma Raporunun Yazılması Ve Sunulması
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Araştırma raporu nedir?
Araştırma raporu, yapılan çalışmanın ve çalışmayı yapanların nitelikleri hakkında okuyucuya bilgi veren en somut belgedir. Araştırmanın gerekçesinin, araştırmada neler yapıldığının ve ne gibi sonuçlara ulaşıldığının yazılı bir dökümüdür.
Araştırma raporu hazırlanırken hangi amaçlar gözetilmelidir?
- Amaca uygunluk
- Anlaşılırlık
- Etkinlik
Araştırma raporlarında içeriğin temelde hangi ana ilkeleri karşılaması beklenmektedir?
1. Raporun öz fakat yeterince ayrıntılı olması gerekmektedir.
2. Rapor, okuyucuya bağımsız yorum ve yargıda bulunabilme olanağı vermelidir.
3. Raporda, yazarın kendi yorum, yargı ve önerilerinin açık olması gerekmektedir.
Araştırma raporu nasıl tanıtılmalıdır?
Raporun, yapılan çalışmayı tam ve doğru olarak tanıtıp yansıtması önemlidir. Kuşkusuz bu tanıtma, raporu yazandan çok onu okuyacak olanın eksiksiz anlayabilmesini sağlayacak nitelikte olmalıdır. Ancak raporun bunları olabildiğince kısa anlatması da önemlidir. Bu da gereksiz ayrıntıların verilmesi yerine, raporun tam olarak anlaşılmasını sağlayacak düzeyde önemli kısımların anlaşılır şekilde aktarılmasını gerektirmektedir.
Araştırma raporlarında bulunması gereken temel öğeler nelerdir?
1. Kapak
2. İçindekiler
3. Özet
4. Giriş
5. Yöntem
6. Bulgular
7. Tartışma
8. Ekler
9. Kaynakça
Raporun kapağında hangi unsurlar yer almalıdır?
• Başlık,
• Raporu hazırlayanı tanıtıcı bilgi,
• Raporun niteliği,
• Raporun hazırlandığı kent ve kurum adlarıyla raporun yazıldığı tarih yer almaktadır.
Araştırma raporunun özeti nasıl olmalıdır?
Çalışmanın içeriğine ilişkin kısa ancak kapsayıcı bir özet yazılır. Bu bölümün yazılabilmesi için çalışmanın tamamının bitmiş olması gerekmektedir. Özet, okuyucuların hızlı bir şekilde araştırmanın içeriğini incelemelerine yardımcı olur. İyi hazırlanmış bir özet önemli bilgilerin yer aldığı tek bir paragraftan oluşur. Birçok okuyucunun çalışma ile ilk teması, bu bölüm aracılığıyla olur. Okuyucular özette yazılanları temel alarak tüm araştırmayı okumaya ya da okumamaya karar verirler. Özetin rapordan bağımsız okunduğunda raporun içeriği hakkında genel bir bilgi sağlayacak düzeyde yazılmış olması gerekmektedir
İyi bir özet hangi nitelikleri içinde barındırmalıdır?
- Doğruluk
- Değerlendirme yapmamak
- Anlaşılabilirlik ve okunabilirlik
- Kısalık
Halkla ilişkiler çalışmalarında yer alan yönetici özeti nedir?
Yönetici özeti, genellikle tam raporun başında yer alan kısa bir rapordur. Ayrı olarak oluşturulur. Ele alınan konu hakkında en temel bilgileri açık bir şekilde düzenler ve sunar. Sunulan bilginin içeriği konuya ve yöneticinin konuya yatkınlığına göre değişir. Sadece gerektiği kadar uzundur. Genellikle bir iki sayfadan oluşmaktadır. Yönetici özeti, rapor çalışmasının kesinlikle sonunda hazırlanmalıdır.
Bir yönetici özetini hazırlarken dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?
• Rapor yazımında yapılacak en son iş olmalıdır.
• Raporun en önemli bölümü olarak kullanılmalıdır.
• Ana raporun 1/10’unu geçmeyecek uzunlukta yazılır.
• Genellikle 5 sayfayı geçmez.
• Basit bir dil kullanılmalıdır.
• Yeni bilgilere yer verilmemelidir.
• Ana noktaların listelenmesi ana raporla aynı düzende olmalıdır.
• Her bir ana nokta için tanıtıcı basit cümleler kullanılmalıdır.
• Gerekli olduğunda destekleyici ve açıklayıcı cümleler eklemeli, ancak gereksiz teknik malzeme ve jargondan kaçınılmalıdır.
• Özetin amacı, mesajı ve anahtar önerileri içerdiğinden emin olunmalıdır.
• Metinin dil bilgisi kontrolü mutlaka yapılmalıdır.
• Metin tarafsız bir gözle ve farklı bir bakış açısıyla da değerlendirilmelidir.
Araştırma raporu girişi yazarken nelere dikkat edilmelidir?
• Ele alınan sorun neden önemli?
• Hangi sorulara yanıt aranarak bu sorun çözülebilir?
Araştırma raporunda bazı belgelerin eklerde verilmesinin temel nedenleri nelerdir?
-
Genel bir okuyucu ile araştırmacının, araştırma ayrıntılarına olan ihtiyaçları ayrı ayrıdır. Araştırmacı en küçük ayrıntıları merak ederken okuyucu (uygulayıcı) işin sadece pratik yönünü, sonucunu bilmek ister. Bazı bilgilerin eklerde verilmesiyle, metin birçok okuyucu için gereksiz görülen bu tür ayrıntılardan arınmış olur.
-
Bazı belgelerin metin içinde verilmesinde fiziki güçlükler vardır. Raporda yer verilmek istenen birçok özgün ya da çok yer tutan belgenin metin içinde sunulması, bazı hazırlama ve yerleştirme güçlükleri yaratır. Bunların eklerde verilmesi daha kolaydır.
Genel olarak araştırma raporlarının hangi temel ilkelere sahip olması gerekmektedir?
1. Yalınlık,
2. Mantığa uygunluk,
3. Denge,
4. Bir örneklik.
Veri gösterimi ya da farklı bir deyişle tablo ve şekillerin hazırlanması temelde hangi amaçlara hizmet etmektedir?
- Araştırma
- İletişim
- Hesaplama
- Saklama
- Güzel görünüm
Grafik materyali düzenleme konusunda yetersiz kalınmaması ve gösterimin odak noktasının daha belirgin hâle getirilmesi için nelere dikkat edilmelidir?
Karşılaştıracak nesneleri yan yana koyunuz,
Her birini etiketleyiniz ve etiketlerin tanımladıkları unsurlara bitişik olduğundan emin olunuz,
Kolayca okunabilecek boyutta olan yazı tiplerini (Times New Roman ve Arial gibi)seçiniz,
Şekli anlamak için gereken bütün bilgileri grafik görüntünün içine yerleştiriniz, kısaltmalardan kaçınınız, tablo şeklinde notları kullanınız ve grafikteki unsurları etiketleyiniz,
Grafiksel gösterimlerde, görüntüyü ne kadar güzelleştirirse güzelleştirsin, dekoratif amaçlı yabancı materyal kullanmayınız.
Araştırma raporunda kullanılacak tablodaki verilerin etkin olarak sunulmasını sağlamaya ve biçim kurallarına uygun tablo oluşturmaya yönelik olarak nelere dikkat edilmelidir?
Tablo gerekli mi?
Raporun basılan sürümünde mi yoksa çevrim içi bir destekleyicide mi yer alacak?
Makale taslağındaki tüm karşılaştırılabilir tablolar sunum açısından tutarlı mı?
Tablonun başlığı (ismi) kısa olmakla birlikte, açıklayıcı mı?
Her sütunun başlığı var mı?
Tüm kısaltmaların, özel italik kullanımların, ayraçların, kısa çizgilerin ve özel sembollerin açıklamaları var mı?
Tablo notları şu sırada mı? Genel not, özel not, olasılık notu.
Tüm dikey çizgiler tablodan çıkarılmış mı?
Güven aralıkları rapor edildi mi? Güven aralıkları aynı seviyede mi? (Örneğin; %95)
Tüm olasılık düzeyi değerleri doğru biçimde tanımlanmış mı?
Başka bir kaynaktan kısmen ya da tümüyle alınan bir kaynak varsa tablo notlarında yazar ve yayım hakkı sahibi eksiksiz bir şekilde kaynak olarak gösterilmiş mi?Yayım hakkı sahibinden yayım izni aldınız mı ve metninizi son hâline bu iznin bir kopyasını iliştirdiniz mi?
Tabloya metin içinde gönderme yaptınız mı?
Okuyuculara bilgi sunmak için en çok kullanılan şekiller nelerdir?
- Grafikler
- Şemalar
- Haritalar
- Çizimler
- Fotoğraflar
İyi bir şekil için gereken standartlar nelerdir?
- Yalınlık
- Açıklık
- Süreklilik
- Bilgi değeri
Araştırma raporunun sunulması hangi aşamalardan oluşur?
Genelde sunuşlar üç aşamadan geçilerek gerçekleştirilir. Bunlardan birincisi, sunuşu yapmadan önceki hazırlık aşamasıdır. İkincisi sunma, üçüncüsü de değerlendirme aşamasıdır.
Araştırma raporunun sunulması sırasında kullanılan sunuş notlarının amacı nedir?
-
İçeriğin önemli bölümlerini vurgulamak, pekiştirmek,
-
Dinleyicilerin sunuşu takip etmesini kolaylaştırmak,
-
Dinleyicilerimize, içerikle ilgili referans kaynak sağlamak.