Halkla İlişkiler Araştırmaları Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Nitel araştırmacı ne gibi sorular üzerinde durur?

Nitel araştırmacı sürekli olarak,

• Kişilerin yaşamları için varsayımları nelerdir?

• Burada hangi süreçler yaşanıyor?
• Neleri olduğu gibi kabul ederler?
• Bu insanlar nelere tepki gösterirler?

• Bu kişilerin yaşam deneyimleri nedir?
• Deneyimlerini nasıl yorumlamaktadırlar?
• Bu davranışa iten sebepler nelerdir?
• İnsanlar yaşadıkları dünyayı nasıl yapılandırmaktadırlar?

gibi sorular üzerinde durur.

Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri nelerdir?

1. Doğal Ortama Duyarlılık, 2. Araştırmacının Katılımcı Rolü,

3. Bütüncül Yaklaşım, 4. Algıların Ortaya Konması, 

5. Araştırma Deseninde Esneklik, 6. Tümevarımcı Analiz

7. Nitel Veri

Üstünlükleri:

Önemli görüşler elde etme, Soruna ilişkin farklı bakışlar, Kişiler arası etkileşimi görme, Sözsüz iletişimi görebilme.

Nitel araştırmanın temel aşamaları nelerdir?

1. İlk aşama araştırma probleminin belirlenmesidir.

2. Araştırma probleminin kuramsal ya da kavramsal bir çerçevesini oluşturmak, nitel araştırmanın ikinci temel aşamasını oluşturmaktadır.

3. Nitel yöntemde, araştırma sorusu başta kesin olarak sınırlandırılmasa da yine de araştırma problemi soru olarak ifade edilmektedir.

4. Diğer bir aşama ise araştırma alanı ya da çalışma grubunun belirlenmesidir.

5. Araştırmacının katılımı rolünün belirlenmesi ise diğer bir aşamadır.

6. Bilgi toplama araç ve staratejilerinin geliştirilmesi ve bilginin toplanması diğer bir süreçtir.

7. Araştırmacı yukarıda sözü edilen teknikleri kullanarak topladığı bilgiyi veriye dönüştürdükten sonra verileri çözümlemek için iki genel yöntem kullanabilir.

8. Sonraki aşama sonuçların sınırlandırılması ve analitik genellemelere ulaşılmasıdır.

9. Son aşamada araştırmacı, elde ettiği bulgulardan yola çıkarak kuram ve uygula- maya yönelik birtakım sonuçlar çıkarmalı ve önerilerde bulunmalıdır.

    

Nitel veri, belirli amaçlar doğrultusunda, doğal ortamda, gözlem ve görüşme gibi çeşitli teknikler yoluyla elde edilen ve kişilerin olaylara ilişkin algı ve düşüncelerini içeren her türlü bilgidir.

Nitel araştırmaların sunduğu olanaklar nelerdir?

Nitel Araştırmaların Sunduğu Olanaklar:

• Duyu organlarınızla edindiğiniz bilgilerden yola çıkarak başkalarının bakış açılarını yorumlayabilir, bilginin çeşitliliğine ve zenginliğine katkıda bulunabilirsiniz.

• Sesleri duyulmayan ya da örtük kalan yaşam ya da öykülere tanık olmak için araştırma yaptığınızda dinleme becerisinin ne kadar önemli ve değerli olduğunu anlayabilirsiniz.

• Sizin yorumlarınız dünyadaki önemli ya da anlamlı bir şeye karşılık gelebilir ve bu da başkalarının farklı biçimlerde algılaması ve hareket etmesi için bir çıkış noktası oluşturabilir.

• Yorumlamacı araştırmalar duyularınızı çevrenizdeki yaşamların zenginliğine, insan davranışlarının karmaşıklığına ve başkaları ile iletişim kurarken kullandığınız dile dikkat edeceğiniz biçimde ayarlar. Bu süreç yaşamınızın bir parçası olabilir.

• Size ait olmayan, sizin dışınızda gelişen bir bağlamı yorumlamaya çalışmak bilme- diğiniz yönlerinizi ortaya çıkarabilir. Kendi varsayımlarınızı, kalıplaşmış yargılarınızı ve bir konuya yönelik öznel yaklaşımlarınızı daha kolay görebilirsiniz.

• Süreçten keyif alıp eğlenebilirsiniz de. Hiçbir beklentiniz olmadan kendiniz ve çevrenizdekiler hakkında birşeyler öğrenmenin keyfini çıkarabilirsiniz ve süreç içinde anlamlı ilişkiler geliştirebilirsiniz.

Gözlemin ortamın kendisine ilişkin yapı ve araştırmacı tarafından ortama ilişkin geliştirilen yapı açısından yapılandırılmış, yapılandırılmamış ve doğal ortam, yapay ortam açısından dört farklı türü vardır.

1.Gerçeklik oluşturulur.
2.Asıl olan çalışılan durumdur.

3.Değişkenler karmaşık ve iç içe geçmiştir, ilişkilerini ölçmek zordur.

4.Araştırmacı olayları yakından izler, katılımcı bir tavır geliştirir.

5.Derinlemesine betimleme yapılır.

6.Sonuçlarda yorumlama yapılır.

7.Aktörlerin perspektiflerini anlama.

8.Sonunda kuram ve teori oluşturur.

9.Kendi bütünlüğü içinde ve doğal gelişir.

10.Araştırmacının kendisine ait veri toplama aracı kullanılır.

11.Örüntülerin ortaya çıkarılması önemlidir.

12.Çokluluk ve farklılık arayışı vardır.

13.Veriler derinlemesine betimlenir.

14.Olayla ve olgulara dâhil, öznel perspektif ve empati kurulur.

Amaçlı veya olasılığa dayalı olmayan örnekleme nedir?

Olasılığa dayalı olmayan amaçlı örneklemede araştırmacı kimlerin seçileceği konusunda kendi yargısını kullanır ve araştırmanın amacına en uygun olanları örnekleme alır.

Nicel araştırmanın özellikleri şunlardır:

1. Gerçeklik nesneldir.

2. Asıl olan yöntemdir.

3. Değişkenler kesin sınırlarla belirlenir, aralarındaki ilişkiler ölçülebilir.

4. Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar, nesnel bir tavır geliştirir.

5. Genelleme yapılır.

6. Sonuçlara ilişkin tahmin kullanılır.

7. Nedensellik ilişkisini açıklama.

8. Kuram ve denence ile başlar

9. Deney, manipülasyon ve kontrol vardır.

10. Standardize edilmiş veri toplama araçları kullanılır.

11. Parçaların analizi esastır. Uzlaşma ve norm anlayışı vardır.

12. Veriler sayısal göstergelere indirgenir.

13. Olay ve olgulara yansız ve nesnellik gerekli ve mümkündür.

Nitel veri analizi, araştırmacının verileri düzenlediği, analiz birimlerine ayırdığı, sentezlediği, biçimleri (pattern) ortaya çıkardığı, önemli değişkenleri keşfettiği ve hangi bilgileri rapora yansıtacağına karar verdiği bir süreçtir. 

Nitel araştırmalarda üç tür veri toplanmaktadır.

Çevresel veriler: Araştırmanın yer aldığı sosyal, psikolojik, kültürel, fiziksel, demografik özelliklere ilişkindir. Diğer verilere temel teşkil eder ve diğer ortamlarla karşılaştırma yapma imkanı sağlar.

Süreçle ilgili veriler: Araştırma süresince olanlara ve olanların araştırma grubunu nasıl etkilediğine ilişkindir.

Algılara ilişkin veriler: Araştırma grubunun süreç hakkındaki düşündüklerine ilişkindir.

Amaçlı veya Olasılığa Dayalı Olmayan Örnekleme Yöntemleri nelerdir?

1.Aşırı veya aykırı durum örneklemesi

2.Maksimum çeşitlilik örneklemesi

3.Benzeşik örnekleme

4.Tipik durum örneklemesi

5.Kritik durum örneklemesi

6.Kartopu veya zincir örnekleme

7.Ölçüt örnekleme

8.Doğrulayıcı veya yanlışlayıcı durum örneklemesi

9.Kolay ulaşılabilir durum örneklemesi

İçerik analizini betimsel analizden ayıran bazı karakteristik özellikler bulunmaktadır. Bu özellikler nelerdir?

İçerik analizini betimsel analizden ayıran bazı karakteristik özellikler bulunmaktadır. Bu özellikler:

Tümevarımcı Analiz: Kodlama yoluyla verilerin altında yatan kavramları ve kavramlar arasındaki ilişkileri ortaya çıkarmaktır.

Kodlama: Verilerin içerik analizine tabi tutulması, yani veriler arasında yer alan an- lamlı bölümlere (bir sözcük, cümle, paragraf vb.) isim verilmesi sürecidir.

Kod: Veriler arasında yer alan anlamlı bölümlere ve olaylara (bir sözcük, cümle, paragraf vb.) verilen anlamdır.

Kategori: İçerik analizinde elde edilen kavramların birbirleriyle belirli bir tema altında sınıflandırılmasıdır.

Tema: Kategorilerden oluşturulan üst kavramlardır. Yani Kavramsal bir çerçeve veya kuramsal bir yapıdır.

1. Problemin belirlenmesinde;

   • Araştırma yapılmak istenen alanla ilgili kuram ve araştırma literatürü,
   • Araştırmacının bireysel ve mesleğe yönelik deneyimleri,
   • İlgili alanda toplumda karşılaşılan sorunlar
   üç temel kaynağı oluşturmaktadırlar.

Betimsel analiz dört aşamada gerçekleşmektedir. Birinci aşamada araştırmacı araştırma sorularından, araştırmanın kavramsal çerçevesinden ya da görüşme ve gözlemlerde yer alan boyutlardan hareket ederek veri analizi için bir çerçeve oluşturur. Böylece veri- lerin hangi temalar altında düzenleneceği ve sunulacağı belirlenmiş olur. İkinci aşamada, araştırmacı daha önce oluşturmuş olduğu çerçeveye dayalı olarak verileri okur ve düzenler. Bu süreçte verilerin anlamlı ve mantıklı bir biçimde bir araya getirilmesi önem taşımaktadır. Üçüncü aşamada araştırmacı düzenlemiş olduğu verileri tanımlar. Bunun için gerekli yerlerde doğrudan alıntılara da başvurmak zorunda kalabilir. Dördüncü aşamada araştırmacı tanımlamış olduğu bulguları açıklar, ilişkilendirir ve anlamlandırır. Araştırmacı bu aşamada ayrıca yapmış olduğu yorumları daha da güçlendirmek için bulgular arasındaki neden sonuç ilişkilerini açıklar ve ihtiyaç duyulması durumunda farklı olgular arasında karşılaştırma yapar.

Gözlem, araştırmacının bir durumun birçok yönünü duyu organlarını kullanarak ayrıntılı olarak gözlemlemesi, sistematik biçimde deneyimlemesi ve bilinçli olarak kaydetmesidir. Araştırmacının gerçek hayatın içinde, bireylerin davranışlarını, olayları bir plan dahilinde gözlemesi, izlemesi ve kaydetmesi işlemidir.

Nitel araştırma desenlerinden en sık kullanılanlar nelerdir?

Nitel araştırma desenlerinden en sık kullanılanlar durum çalışması, olgubilim, kültür analizi, kuram oluşturma ve eylem araştırmasıdır.