Kamu Diplomasisi Ve Uluslararası Halkla İlişkiler Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

II. Dünya Savaşı’ndan sonra diplomasi alanında ne
tür bir değişim olmuştur?

II. Dünya Savaşı’nın ardından savaş öncesinde
geçerli devletten devlete diplomasi anlayışının yerini
giderek devletten insana diplomasi anlayışı almıştır.

Soğuk savaş sonrası dönemde diplomasi alanında ne
tür bir değişim olmuştur?

Soğuk Savaş sonrası dönemde özellikle de
üçüncü milenyuma girdiğimizde dünya genelinde yaşanan
siyasal, sosyal, ekonomik ve teknolojik gelişmelerin
neticesinde ise insandan insana diplomasi anlayışı daha da
ön plana çıkmaktadır

Günümüzde hem ülkelerin mesajlarını iletmesine
yardımcı olan hem ülkelerin mesajlarının hedef kitlesi
olarak görülen kuruluşlar nelerdir?

Kamu diplomasisi alanında önem kazanan hem
mesajların iletilmesine aracılık eden hem de mesajların
hedef kitlesi olan kuruluşlar STK’lardır

Kamu diplomasisinin giderek devletin tekelinden
çıkarak sivil toplumun daha ön plana çıktığı bir etkinlik
haline gelmesinin sebepleri nelerdir?

Küresel ekonomin gelişmesine paralel artan
refah, iletişim ve ulaşım maliyetlerinin düşmesi sonucu
yerel, ulusal, bölgesel ve uluslararası STK’lar arasındaki
işbirliğinin artması kamu diplomasinin giderek devletlerin
tekelinden çıkarak sivil toplumun daha ön plana çıktığı bir
etkinlik haline gelmesiyle sonuçlanmaktadır.

Kamu diplomasisinde STK’lar dışında önem kazana
diğer gruplar hangileridir?

Kamu diplomasisinin uygulayıcıları arasında
önem kazanan bir diğer grup ise, bütün ülkelerde dışişleri
bakanlığı dışındaki devlet kuruluşları olmuştur. Bunlar
arasında bazı ülkelerde dışişleri bakanlığının bir alt birimi
olarak faaliyet gösteren dış yardımların koordinasyonunu
sağlayan işbirliği ve/veya kalkınma ajansları, belediyeler
ve valilikler gibi kurumlar ile çeşitli bakanlıklar ve alt
birimleri yer almaktadır.
Dış politika üretimi konusunda dışişleri bakanlıklarının
belirleyicilikleri elbette inkâr edilemez lakin temsil
konusunda diğer bakanlıkların da artan sayıda ataşe,
müşavir ve teknik personel ile büyükelçilik ve
başkonsolosluklarda hatta kendine ait başka binalarda
temsil edilmeleri, diplomasisinin devletten devlete yönünü
devletten topluma doğru çevirerek kamu diplomasisini
derinleştirmiştir. Dahası günümüzde en kapsamlı
uluslararası örgüt olan Birleşmiş Milletler’den (BM)
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’ne (NATO) ve hatta az
sayıda üyesi bulunan bölgesel örgütlere değin pek çok
uluslararası örgüt de kamu diplomasisini giderek artan bir
etkinlikle kullanmaktadır

Dış yardım kavramı neyi ifade etmektedir?

Dış yardım, İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı
(OECD) tanımına göre “ana amacı ekonomik kalkınmayı
ve refahı sağlamak olan ve hibeler veya krediler şeklinde
gerçekleşen mali akışlar, teknik yardımlar ve mal sağlama
faaliyetleridir.” Anlaşılacağı üzere askeri yardımlar ve
kalkınma amaçlı olmayan diğer yardım çeşitleri bu
kategoriye dâhil değildir.

OECD, dış yardımları kaç kategoride
değerlendirmektedir?

OECD dış yardımları, hedef ülkelerin
ihtiyaçlarına bağlı olarak üç kategoride
değerlendirmektedir:
• En yaygın olan yardım türü, gelir düzeyi yüksek
ülkelerin orta gelirli veya düşük gelirli ülkelere
sağladıkları, kısaca kalkınma yardımları olarak
bilinen Resmi Kalkınma Yardımıdır.
• İkinci yardım türü Resmi Yardımdır. Bu kategori,
yine gelir düzeyi yüksek ülkeler tarafından
göreceli olarak gelir düzeyi ortanın üzerinde
sayılabilecek ülkeler ile eski Doğu Bloku
ülkelerine sağlanan yardımları içermektedir.
• Üçüncü yardım türü ise hükümet dışı aktörler
yani devletler ve uluslararası örgütlerin dışında
kalan STKlar, özel şirketler, dini gruplar veya
vakıflar tarafından sağlanan özel gönüllü
yardımlardır.

Binyıl Kalkınma Hedefleri nasıl açıklanabilir?

Binyıl Kalkınma Hedefleri, 189 ülkenin devlet
veya hükümet başkanlarınca, Eylül 2000’deki BM Genel
Kurulu’nda “küresel düzeyde insan onuru, eşitlik ve
esenlik ilkelerinin güçlendirilmesi için topluca taşıdıkları
sorumluluğu” kabul ederek ilan ettikleri ve 2015’e kadar
yerine getirmeyi planladıkları sekiz hedeften
oluşmaktadır. Bunlar şöyle sıralanabilir:
• Aşırı yoksulluğu ve açlığı ortadan kaldırmak,
• Herkes için evrensel ilköğretim sağlamak,
• Cinsiyet eşitliği ve kadının güçlendirilmesi,
• Çocuk ölümlerini azaltmak,
• Anne sağlığını iyileştirmek,
• HIV/AIDS, sıtma ve diğer hastalıklarla
mücadele,
• Çevresel sürdürülebilirliği sağlama,
• Kalkınma için küresel bir ortaklık kurmaktır.

İnsani yardım nedir?

İnsani yardımlar; “insan hayatını kurtarma ve
acıları dindirme, ayrım yapmama, tarafsızlık ve siyasal,
ekonomik veya askeri her türlü amaçtan bağımsız olarak
insani amaçlarla hareket etme” özel kriterleri ile sağlanan
yardımlardır. Kalkınma yardımlarının içinde de yer
alabilmekle beraber tüm kalkınma yardımları bu
kategoriye dâhil değildir. Bununla beraber, devletler veya
hükümet dışı aktörler sağladıkları insani yardımların bu
kategoriye girip girmediklerini kendileri takdir etmekte ve
uluslararası topluma bu yardımların miktarı ve kullanım
alanlarını açıklamakla yükümlü değildirler

OECD bünyesinde gelişmiş ülkelerin dış yardımları
belirli standartlar çerçevesinde vermelerinin sebebi
nedir?

OECD bünyesinde gelişmiş ülkelerin dış
yardımları belirli standartlar çerçevesinde vermeleri ve
bunu raporlamalarının amacı, dış yardım faaliyetlerinin
ikili ilişkiler yerine çok taraflı uluslararası ilişkiler alanına
çekilmesinin daha adil, daha şeffaf ve daha az siyasal
çıkar hedefleyen bir dış yardım mekanizmasını ortaya
çıkaracağı düşüncesidir.

Dış yardımların diplomasideki yeri nedir?

Dış yardımlar, devletlerin diğer devletleri
“yönetmek, yatıştırmak, korumak, güçlendirmek veya
değiştirmek” için kullandıkları bir dış politika aracıdır.

Ülkelerin dış yardım politikalarını etkileyen unsurlar
nelerdir?

Ülkelerin dış yardım politikaları;
• Kendi tarihsel ve kültürel geçmişleri ile
• Siyasal ve sosyal yapılarının izlerini taşıdığı gibi,
• Ulusal, bölgesel ve küresel konjonktürden de
etkilenmektedir.

Ülkeler neden dış yardımda bulunmaktadır?

Ülkelerin dış yardım sağlamasına neden olan
farklı etkenler mevcuttur. Bunların başında yardım edilen
ülke üzerinde siyasal etki uyandırmak gelmektedir. Dış
yardımlar hem geleneksel diplomasinin bir parçası olarak,
yardım alan ülkelerin karar alıcılarını belirli bir tutuma
yöneltmek hem de kamu diplomasisinin bir parçası olarak,
bu yardımların dünya kamuoyunu etkileyen bir yumuşak
güç aracı haline dönüşmektedir. Bir ülkeyi belirli bir
tutuma yöneltmenin dış yardım sağlamaktan daha
dolaysız, daha hızlı ve sonuçları daha zorlayıcı yöntemler
sayesinde çok daha kolay mümkün olacağı görülebilir.
Fakat günümüzün modern ulus-devlet merkezli
uluslararası sistemde bağımsızlığa saygı ve başka
devletlerin içişlerine karışmama prensipleri varlığını
korumaktadır. Bu nedenle dış yardımlar daha
uygulanabilir ve uluslararası alanda da kabul gören bir dış
politika aracı haline gelmiştir.

21. yüzyılda dış yardımlar kısaca nasıl açıklanabilir?

21. yüzyılın geçen ilk on beş yılında dış
yardımlar alanında yaşanan gelişmeler, dış yardımların
hem sağlayıcıları hem de dağıtılmasına aracılık eden
aktörler bakımından önemli değişim geçirdiği bir döneme
girildiğini göstermiştir. Teknoloji alanındaki yeniliklerin
sağladığı iletişim imkânlarındaki gelişmeler ve kalkınma
alanında yeni hedeflerin ve beklentilerin ortaya çıkışı, bu
dönemin diğer bir ayırt edici özelliğidir.
20. yüzyılda dış yardım anlayışı temel olarak, devletten
devlete biçiminde gerçekleşmiştir. Ancak günümüzde bu
anlayış giderek değişmiş ve dış yardım sağlayıcıları
arasına, bazı gelişmekte olan ülkeler ve geniş bir
yelpazede hükümet dışı aktörler katılmıştır.

Yükselen dış yardım sağlayıcıları kimlerdir?

Yükselen dış yardım sağlayıcıları (donörler),
gelişmekte olan ülkeler olurken ve çoğunlukla aynı anda
hem dış yardım alan hem de dış yardım sağlayan
ülkelerdir.

Diplomasinin diplomatlar dışındaki aktörleri
kimlerdir?

Günümüzde diplomasi yalnızca diplomatlar
tarafından yürütülmemektedir. BM Barış Gücü personeli
veya Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlarda çalışan
teknokratlar, hukukçular, uluslararası şirketlerin
çalışanları, yatırımcılar, ulusal ve uluslararası yardım
kuruluşlarının çalışanları gibi pek çok kişi uluslararası
alanda diplomatların yanında ülkeleri adına, ülkelerinin
çıkarları ile uyumlu olarak veya bağımsız amaçlarla ya da
ekonomik çıkarları için diplomasi yürütmektedirler

Yazaralar hükümet dışı aktörleri nasıl
değerlendirilmektedir?

Hükümet dışı aktörlerin kapsamına hangi devlet
dışı kuruluşların yer alacağı konusu literatürde
tartışmalıdır. Bu kuruluşlar bir taraftan dünyanın farklı
yerlerinde yaşayan insanları bir araya getirirken, güçleri
nispetinde devletlerin dış politikalarını etkilemektedir.
Bazı yazarlara göre insani amaçlarla kurulan yardım
kuruluşlarının yanı sıra çok uluslu şirketlerden terörist
örgütlere kadar geniş bir yelpazedeki pek çok kurum,
kuruluş veya grup, hükümet dışı aktör sayılmaktadır.
Başka yazarlara göre ise amaçlarını gerçekleştirmek için
şiddete başvuran veya kâr amacı güden oluşumlar
hükümet dışı aktörler arasında sayılamazlar.

Evrensel amaçlarla ve tarafsız biçimde hareket
ederken kamu diplomasisini etkileyen hükümet dışı
aktörlere neler örnek verilebilir?

Uluslararası Kızılay ve Kızılhaç Teşkilatları,
Sınır Tanımayan Doktorlar ve Oxfam gibi uluslararası
yardım kuruluşları, evrensel amaçlarla ve tarafsız biçimde
hareket ederken kamu diplomasisini etkileyen hükümet
dışı aktörlerdir.Uluslararası Kızılay ve Kızılhaç Teşkilatları,
Sınır Tanımayan Doktorlar ve Oxfam gibi uluslararası
yardım kuruluşları, evrensel amaçlarla ve tarafsız biçimde
hareket ederken kamu diplomasisini etkileyen hükümet
dışı aktörlerdir.

Sivil toplum ne demektir?

Sivil toplum, gönüllü kuruluşların, kamusal alanı
sosyal, siyasal, ekonomik ve çevresel boyutlarıyla
düzenlemeye yönelik normları ve politikaları belirlemeye
çalıştıkları sosyal ve siyasal alanı tanımlamak için
kullanılan bir kavramdır”.

STK’ların yaygınlaşmasının sebepleri nelerdir?

Küreselleşme ile ortaya çıkan iletişim ve ulaşım
kanallarındaki teknolojik gelişmeler çok sayıda STK’nın
kurulmasına zemin hazırlamıştır.

STK’ların neden önemli hale gelmiştir?

STK’lar önemli bir istihdam kaynağı haline
gelmeleriyle kamu ve özel sektörden sonra “üçüncü
sektör” olarak adlandırılmaktadır. STK’lar giderek artan
biçimde kamu diplomasisinin görünen yüzünü
oluşturmaktadırlar. STK’lar hem şirketler gibi diğer
hükümet dışı aktörler hem de devletler üzerinde önemli
etkiye sahiptirler.

İnsani yardım alanında faaliyet gösteren hükümet dışı
aktörlerin kamu diplomasisindeki en önemli avantajları
nedir?

İnsani yardım alanında faaliyet gösteren hükümet
dışı aktörlerin kamu diplomasisindeki en önemli
avantajları, hükümetlerin aksine faaliyet gösterdikleri
yabancı ülkelerde sahip oldukları “güvenilirlik” imajıdır.
Faaliyette bulundukları ülkelerdeki sivil toplum ile irtibat
halinde olmaları ve onların görüşlerini etkilemeleri,
devletlerin dış politikalarına da yansıyabilmektedir.
Toplumlar, yabancı ülke hükümetlerinin söylemlerine
temkinli biçimde ve arkasında başka nedenler olabileceği
düşüncesi ile yaklaşırken; insani amaçlarla faaliyet
gösteren hükümet dışı kuruluşların söylemlerinde
çıkarlardan bağımsız hareket ettiklerini düşünmekte ve bu
nedenle de güvenilir bulmaktadır. Farklı ülkelerdeki sivil
toplum ile işbirliği sayesinde halkların çok çeşitli
kesimleri ile iletişim kurabilmeleri, uluslararası iletişim
ağları oluşturabilmeleri, hatta insanları sokağa dökerek
gösterilere teşvik edebilmeleri ise bu kuruluşların diğer bir
dikkat çekici özelliğidir.

Neden STK’ların ve insani yardım yapan kuruluşların
kamu diplomasisi alanında devletler için etkili bir ortak
olduğu düşünülmektedir?

İnsani yardım alanında faaliyet gösteren hükümet
dışı aktörlerin güvenirlilik imajları vardır. Faaliyette
oldukları ülkelerde sivil toplum ile irtibat halindedirler ve
onları etkileyebilmektedirler. Hükümet dışı aktörlerin ve
özellikle de STK’ların ve insani yardım kuruluşlarının,
farklı ülkelerdeki sivil toplum ile işbirliği sayesinde
halkların çok çeşitli kesimleri ile iletişim kurabilmeleri,
uluslararası iletişim ağları oluşturabilmeleri, kamu
diplomasisi alanında devletlerle işbirliğinde etkili ortak
olarak kabul edilmelerini sağlamaktadır.

Norveç kamu diplomasisi alanında nasıl bir yol
izlemektedir?

Norveç, kitlelere yönelik değil, seçilmiş hedeflere
yönelik Norveç’in barış için çalışmakta olduğu mesajını
bütün dünyaya iletmeyi amaçlayan kamu diplomasisi
faaliyetlerinde bulunmaktadır.

Norveç’in kamu diplomasisi alanında izlediği stratejiyi
seçmesinin sebepleri neler olabilir?

Norveç, ulusal özellikleri ile uyumlu özgün bir
strateji geliştirmiştir. Göreceli küçük bir nüfusa ve toprağa
sahip ve uluslararası alanda geçerli bir dili veya kültürel
özellikleri bulunmayan Norveç, uluslararası ekonomik
ilişkiler açısından da merkezi bir konumda değildir. Bu
nedenle Norveç, kitlelere yönelik değil, seçilmiş hedeflere
yönelik Norveç’in barış için çalışmakta olduğu mesajını
bütün dünyaya iletmeyi amaçlayan kamu diplomasisi
faaliyetlerinde bulunmaktadır.

Norveç’in barışçıl imajına yönelik diplomatik çabalar
arasında neler örnek verilebilir?

Nobel Barış Ödülü’nün Norveç’te dağıtılıyor
olması, uluslararası barış gücü operasyonlarına askeri
katkıda bulunması, dünyanın çeşitli bölgelerinde ülkeler
arasında yaşanan çatışmaların çözümüne yönelik
girişimlerde rol oynaması ve dış yardım sağlaması örnek
olarak verilebilir.

Dış yardımlar bakımından Norveç’in nasıl bir özelliği
vardır?

Norveç, dünya genelinde milli gelirinden en fazla
payı dış yardımlara ayıran ülkeler arasındadır .

Norveç’in dış yardım politikasının öncelikli hedefi
nedir?

Hedeflediği kesim, fakir ülkelerin en fakirleri
olan Norveç için bu ülkelerde ekonomik ve sosyal
hakların iyileştirmesi özelinde insan haklarının
iyileştirilmesi, dış yardım politikasının öncelikli hedefidir.

Akıllı güç kavramı, ABD’nde nasıl ortaya çıkmıştır?

Özellikle Irak ve Afganistan’a yönelik işgallerle
ABD’nin dünya genelinde ve özellikle de İslam
dünyasındaki imajının bozulması, ABD’yi sahip olduğu
sert güç unsurları ile kamu diplomasisini de içeren
yumuşak gücü birleştirmeye yöneltmiş ve ortaya “akıllı
güç” (smart power) yaklaşımı çıkmıştır. ABD, terörle
mücadele kapsamında açıkladığı dış politikasına
Müslüman ülkelerin ve kendisi ile beraber savaşa katılan
ülkelerin halkları nezdinde meşruiyet kazanabilmek ve
dünya kamuoyunun desteğini sağlayabilmek için kamu
diplomasisiyle “kalpleri ve zihinleri” kazanmaya
yönelmiştir.

Soğuk Savaş döneminde ABD’nin dış yardım
politikasının amacı neydi?

Bu dönemde ABD’nin hedefi, SSCB’yi
çevrelemek ve en az gelişmiş ülkelerin SSCB ve Çin ile
yakınlaşmasını önlemekti.

AB üyesi ülkeler arasında önde gelen dış yardım
sağlayıcı ülkeler hangileridir?

AB üyesi ülkeler arasında önde gelen dış yardım
sağlayıcı ülkeler;
• Almanya,
• Fransa ve
• İngiltere’dir.

İngiltere’nin dış yardım politikası 1990’lardan
itibaren nasıl bir değişim geçirmiştir?

İngiltere’nin dış yardım politikası ise 1990’lardan
itibaren bir dönüşüm geçirmiştir. İşçi Partisi, 1997’de
iktidara gelmesinin ardından ülkenin dış yardım
politikasında değişikliğe giderek İngiltere’nin gelişmekte
olan ülkelerdeki ekonomik ve siyasal çıkarlarının
korunması ve geliştirilmesi hedef olmaktan çıkarılmış ve
tek hedef olarak “yoksulluğun ortadan kaldırılması”
şeklinde belirlenmiştir. 1997-2000 arasında İngiltere’nin
dış yardımlarının %40 oranında artması ise hem ülkenin
dış yardım politikasının dikkat çekmesini hem de İngiltere
hakkında “iyiliksever” ülke algısını pekiştirmiştir.
Böylelikle İngiltere bu alanda liderlik rolü üstlenerek diğer
gelişmiş ülkeleri, en az gelişmiş ülkelerin borçlarını
silmeye ve bu ülkelerin mallarının pazarlarına girişine izin
vermeye teşvik etmiştir.

Diğer ülkelerin gözünde Çin’in önemli görülen bir
ülke olmakla beraber cazip ve saygı gören bir ülke olarak
görülmemesinin sebebi nedir?

Geçtiğimiz çeyrek asırlık dönemde sergilediği
yüksek ekonomik büyüme, geniş toprakları ve kalabalık
nüfusu ile Çin, dünyanın yükselen güçleri arasındadır.
Bununla beraber, Çin’in ulusal gücünün büyük ölçüde sert
güç unsurlarına dayandığı düşünülmektedir. Ülkenin
1970’lerde başlayan reform sürecinde ekonomik ve askeri
kapasitesini artırmaya önem verilmiş, yumuşak güç
unsurlarını geliştirmeye yönelik çabalar ise geri planda
kalmıştır. Ülkenin güç bileşenleri arasındaki bu
dengesizlik ise, Çin’in önemli görülen bir ülke olmakla
beraber diğer ülkelerin gözünde cazip veya saygı gören bir
ülkeye dönüşmesine engel olmuştur.

Uluslararası etkinliklerin kamu diplomasisinde
kullanılmasının en önemli amacı nedir?

Uluslararası etkinliklerin kamu diplomasisinde
kullanılmasının en önemli amacı, bir ülkenin kendini
kültürel değerleri başta olmak üzere yumuşak güç ögeleri
aracılığı ile tanıtmak istemesidir. Kamu diplomasinin
ayrılmaz bir parçası olan ulus markalaşması, ülkelerin
diğer ülkelerden ayırt edilmelerini sağlayan cezbedici
özellikleri üzerinden kendilerini ifade etmelerini ve
insanlara anlatmalarını gerektirmektedir. Turizm ve ticaret
gelirlerini artırmanın ve yabancı yatırımcı çekmenin en
önemli şartlarından birisi, ulus markalaşmasını etkili
biçimde kullanabilmektir.

Kültür ve Spor etkinlikleri neden kamu diplomasisinde
özel bir önem taşımaktadır?

Kültür ve Spor etkinlikleri aşağıdaki nedenlere
bağlı olarak kamu diplomasisinde özel bir önem
taşımaktadır:
• Ekonomik getirisinin olması,
• Geniş kitlelere hitap etmesi,
• Sanat veya siyaset alanındaki gelişmeleri takip
edenlerden daha geniş ve ilgi düzeyi oldukça
yüksek bir takipçi kitlesine sahip olması

Kamu diplomasisindeki yerleri bakımından dış
yardımlar ve uluslar arası etkinlikler karşılaştırıldığında
ikisi arasında nasıl bir fark göze çarpmaktadır?

Kamu diplomasisindeki yerleri bakımından dış
yardımlar ve uluslararası etkinlikler arasında bir
karşılaştırma yapıldığında görülüyor ki; uluslararası
etkinlikler büyük ölçüde bir ülkenin yumuşak gücünü
tanıtmaya yönelik olup hedefleri ve hedef kitleleri geniş
kapsamlıdır. Dış yardımların ise kısa ve uzun vadeli
belirgin insani, siyasal ve/ya ekonomik hedefler
bulunmaktadır.

Günümüzde dış yardımların ve uluslararası
etkinliklerin kamu diplomasisi alanında sıklıkla
kullanılmasının sebepleri nelerdir?

Günümüzde her ikisinin de kamu diplomasi
alanında sıklıkla kullanılması giderek dikkat çekici hale
gelmektedir. Bu durumun önemli nedenlerinden;
• Biri, gelişmekte olan ülkeler arasında yaşanan
ayrışma ile BRICS ve G20 üyeliklerinde de
görüldüğü üzere ön plana çıkan, gelişmekte olan
ülkelerin yumuşak güç kullanımında başarı
kazanmak istemeleridir.
• İkinci neden, dış yardım sağlayıcısı devletlerin
sayılarının artmasının yanı sıra ulusal ve
uluslararası hükümet dışı aktörlerin insani yardım
alanındaki faaliyetlerinin önem kazanması ve
iletişim teknolojisindeki gelişmelerle bu çabalara
küresel kamuoyunun desteğine önem
verilmesidir.
• Üçüncü neden ise, günümüzde “ulus
markalaşması” kavramının giderek önemli hale
gelmesidir. Gerek geleneksel dış yardım
sağlayıcısı olan gelişmiş ülkeler gerekse
gelişmekte olan ülkeler, kendilerini yumuşak güç
unsurları olan değerleri ve özellikleri üzerinden
dünyaya tanıtmak istemektedirler

Kamu diplomasisinin uygulayıcısı olan gruplar kimlerdir? 

Geleneksel olarak kamu diplomasisi bürokratların kamu ile kurdukları iletişime dayanmaktadır. Ancak zamanla sivil toplum örgütleri de kamu diplomasisin etkili bir aktörü haline gelmiştir. Sivil toplum örgütlerinin yanında bütün ülkelerde Dış İşleri Bakanlığı'nın dışındaki işbirliği ya da kalkınma ajansları, belediyeler, valilikler, çeşitli bakanlıklar ve bu bakanlıkların alt birimleri gibi birimler de kamu diplomasisinin uygulayıcısı konumuna gelmiştir. 

Dış yardım kavramını tanımlayınız. 

Dış yardım, İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (OECD) tanımına göre “ana amacı ekonomik kalkınmayı ve refahı sağlamak olan ve hibeler veya krediler şeklinde gerçekleşen mali akışlar, teknik yardımlar ve mal sağlama faaliyetleridir.”

Binyıl Kalkınma Hedefleri olarak adlandırılan 8 hedef hangisidir? 

Binyıl Kalkınma Hedefleri, 189 ülkenin devlet veya hükümet başkanlarınca Eylül 2000’deki BM Genel Kurulu’nda “küresel düzeyde insan onuru, eşitlik ve esenlik ilkelerinin güçlendirilmesi için topluca taşıdıkları sorumluluğu” kabul ederek ilan ettikleri ve 2015’e kadar yerine getirmeyi planladıkları şu sekiz hedeften oluşmaktadır: “1. Aşırı yoksulluğu ve açlığı ortadan kaldırmak; 2. Herkes için evrensel ilköğretim sağlamak; 3. Cinsiyet eşitliği ve kadının güçlendirilmesi; 4. Çocuk ölümlerini azaltmak; 5. Anne sağlığını iyileştirmek; 6. HIV/AIDS, sıtma ve diğer hastalıklarla mücadele; 7. Çevresel sürdürülebilirliği sağlama; 8. Kalkınma için küresel bir ortaklık kurmak”tır.

OECD Dış yardımları hangi kategorilerde değerlendirmektedir? 

OECD, dış yardımları hedef ülkelerin ihtiyaçlarına bağlı olarak üç kategoride değerlendirmektedir. En yaygın olan yardım türü, gelir düzeyi yüksek ülkelerin orta gelirli veya düşük gelirli ülkelere sağladıkları, kısaca kalkınma yardımları olarak bilinen Resmi Kalkınma Yardımıdır. İkinci yardım türü Resmi Yardımdır. Bu kategori, yine gelir düzeyi yüksek ülkeler tarafından göreceli olarak gelir düzeyi ortanın üzerinde sayılabilecek ülkeler ile eski Doğu Bloku ülkelerine sağlanan yardımları içermektedir. Üçüncü yardım türü ise hükümet dışı aktörler yani devletler ve uluslararası örgütlerin dışında kalan STKlar, özel şirketler, dini gruplar veya vakıflar tarafından sağlanan özel gönüllü yardımlardır

İnsani yardım kavramını tanımlayınız. 

İnsani yardımlar; “insan hayatını kurtarma ve acıları dindirme, ayrım yapmama, tarafsızlık ve siyasal, ekonomik veya askeri her türlü amaçtan bağımsız olarak insani amaçlarla hareket etme” özel kriterleri ile sağlanan yardımlardır.

Yumuşak güç kavramını tanımlayınız. 

Askeri ve ekonomik yaptırımlar gibi “sert güç” (hard power) unsurlarının kullanılarak doğrudan müdahale yerine bir ülkenin diğer ülke/ leri özellikle başta kültürel olmak üzere değerlerle etkileyip rızalarını kazanarak tutumlarını değiştirebilme kapasitesidir. Yardım kuruluşları da ülkelerin yumuşak gücünde önemli bir role sahiptirler.

İnsani yardım alanında faaliyet gösteren hükümet dışı aktörlerin en önemli avantajı nedir? 

İnsani yardım alanında faaliyet gösteren hükümet dışı aktörlerin kamu diplomasisindeki en önemli avantajları, hükümetlerin aksine faaliyet gösterdikleri yabancı ülkelerde sahip oldukları “güvenilirlik” imajıdır. Faaliyette bulundukları ülkelerdeki sivil toplum ile irtibat halinde olmaları ve onların görüşlerini etkilemeleri, devletlerin dış politikalarına da yansıyabilmektedir. Toplumlar, yabancı ülke hükümetlerinin söylemlerine temkinli biçimde ve arkasında başka nedenler olabileceği düşüncesi ile yaklaşırken; insani amaçlarla faaliyet gösteren hükümet dışı kuruluşların söylemlerinde çıkarlardan bağımsız hareket ettiklerini düşünmekte ve bu nedenle de güvenilir bulmaktadır.

Norveç'in barışçıl faaliyetleri hangileridir? 

Norveç’in barışçıl faaliyetleri arasında uluslararası barış gücü operasyonlarına askeri katkıda bulunmak, dünyanın çeşitli bölgelerinde ülkeler arasında yaşanan çatışmaların çözümüne yönelik girişimlerde rol oynamak ve dış yardım sağlamak yer almaktadır. Özellikle dış yardımlar, Norveç için pek çok ülkeye kıyasla diğer dış politika araçlarından daha önde gelmektedir

Norveç ve diğer ülkeler dış yardımlar konusunda hangi özellikleri ile birbirinden ayrılmaktadır? 

Örneğin ABD, Kanada, İngiltere ve Avustralya gibi ülkeler dış yardımlarını sivil ve siyasal hakların iyileştirilemesi bağlamında iyi yönetişimin teşvik edilmesine yönelik uygulamalar için sağlamaktadırlar. Hedeflediği kesim, fakir ülkelerin en fakirleri olan Norveç için ise bu ülkelerde ekonomik ve sosyal hakların iyileştirmesi özelinde insan haklarının iyileştirilmesi, dış yardım politikasının öncelikli hedefidir.

USAID hangi amaçla kurulmuştur? 

ABD’nin dış yardım faaliyetlerinin yürütülmesi için 1961’de Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Kuruluşu (USAID) vücut bulmuştur. Soğuk Savaşın ardından özellikle de 11 Eylül saldırılarından günümüze ABD’nin kamu diplomasisi anlayışı ve buna bağlı olarak da dış yardım politikalarının değişim geçirdiği görülmektedir. Soğuk Savaşın sona ermesinin ardından komünizm tehdidinin ortadan kalkması ile ABD dış yardım programlarını OECD’nin kalkınma yardımları yaklaşımı ile uyumlu hale getirmiş fakat USAID de varlığını sürdürmüştür.

Günümüzde USAID hangi görevler ile sınırlandırılmıştır? 

Günümüzde USAID’in görevleri ise afetler ve salgın hastalıklar gibi acil durumlarda yabancı ülkelere yardım sağlamak ve çok yoksul ülkeler ile başarısız devletlerdeki halklara yardım sağlamakla sınırlandırılmıştır.

1990'lar sonrasında AB'nin yardım politikası hangi ilkelerle şekillenmiştir? 

1990’lardan itibaren AB’nin yardım politikası, “Avrupa’nın ulus aşan çıkarları” olarak da nitelendirilen “aşırı yoksulluğun azaltılması, sürdürülebilir kalkınma ve sosyal refah” ilkeleri etrafında şekillenmektedir

1997'de İşçi Partisi'nin iktidara gelmesinin ardından dış yardımlar konusunda nasıl bir değişikliğe gidilmiştir? 

İngiltere’nin dış yardım politikası 1990’lardan itibaren bir dönüşüm geçirmiştir. İşçi Partisi, 1997’de iktidara gelmesinin ardından ülkenin dış yardım politikasında değişikliğe giderek İngiltere’nin gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik ve siyasal çıkarlarının korunması ve geliştirilmesi hedef olmaktan çıkarılmış ve tek hedef olarak “yoksulluğun ortadan kaldırılması” şeklinde belirlenmiştir.

Olimpiyatlar, uluslararası kültürel karşılaşmalar ve fuarlar gibi etkinliklerin kamu diplomasisinde kullanılmasının en önemli amacı nedir? 

Olimpiyatlar, uluslararası kültürel karşılaşmalar veya fuarlar gibi farklı ülkelerden katılımın olduğu etkinliklerin, katılımcıların yanı sıra yabancı ülkelerde yaşayan ve katılımcıların dışında kalanlar üzerinde de etkili olduğu fikri oldukça eskiye dayanmaktadır. Bu tür etkinliklerin kamu diplomasisinde kullanılmasının en önemli amacı, bir ülkenin kendini kültürel değerleri başta olmak üzere yumuşak güç ögeleri aracılığı ile tanıtmak istemesidir.

Kamu diplomasisinin klasik tanımı nedir? 

Klasik tanım; diplomatların kamuoyu ile iletişim kurmaya ve onları etkilemeye çalışmasıdır. 

Güney-Güney işbirliği nedir? 

Güney-Güney işbirliği; gelişmekte olan ülkelerin yekdiğerine empatiyle yaklaşıp ihtiyaçları kaynaklarla eşleştirerek deneyim ve uzmanlıklarını paylaşırken birbirlerinin kalkınmalarına yardımcı olmasıyla elde edilen topyekün gelişmedir.

Yükselen donörler kimlerdir? 

Yükselen donörler, gelişmekte olan ülkeler olurken ve çoğunlukla aynı anda hem dış yardım alan hem de dış yardım sağlayan ülkelerdir. Gelişmekte olan dış yardım sağlayıcısı ülkeler yalnızca mali yardımlar sağlamayıp teknik yardım projeleri aracılığı ile kendileri gibi gelişmekte olan ülkeler ile tecrübelerini paylaşmaya büyük önem verirler. Aralarında Çin, Brezilya ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin bulunduğu OECD üyesi olmayan bu gelişmekte olan ülke kategorisindeki yükselen dış yardım sağlayıcılarının katkısı giderek artmaktadır. 

2013 yılı itibariyle insani yardımlar alanında en çok yardım yapan ülkeler hangileridir? 

2013 itibariyle insani yardımlar alanında en çok yardım yapan ülkeler sırasıyla ABD (4.7 milyar dolar), İngiltere (1.8 milyar dolar), Türkiye (1.6 milyar dolar), Japonya (1.1 milyar dolar) ve Almanya (949 milyon dolar) olurken Türkiye üçüncü sırayı almıştır (GHA Report, 2014).

AB ülkeleri içerisinde dış yardım konusunda öne çıkan ülkeler hangileridir? 

Avrupa’da, Avrupa ülkelerini ve bir kurum olarak AB’yi kapsayan bütüncül bir dış yardım politikası yürütüldüğünü söylemek zordur. AB üyeleri, yardım alacak ülkelerin belirlenmesi noktasında müdahaleci bir tavır sergilemekte, halen OECD sisteminin içinde yer almakta ve AB’nin dışındaki BM gibi çeşitli uluslararası örgütlere de fon sağlamaktadırlar. AB üyesi ülkeler arasında önde gelen dış yardım sağlayıcıları, AB’nin en büyük ekonomileri olan Almanya, Fransa ve İngiltere’dir.

Spor faaliyetleri kamu diplomasisi için neden önemlidir? 

Sporun kamu diplomasisi alanındaki önemi, ekonomik getirisinin ve geniş kitlelere hitap etmesinin yanı sıra sanat veya siyaset alanındaki gelişmeleri takip edenlerden daha geniş ve ilgi düzeyi oldukça yüksek bir takipçi kitlesine sahip olmasıdır. Geniş kitlelere hitap eden, rekabet ekseninde gerçekleşen ve oyunlar içindeki kazananları ve kaybedenleri ile kendi başına mesaj yüklü olan spor etkinlikleri, olimpiyatlar başta olmak üzere geçmişten günümüzde kamu diplomasisinde ayrıcalıklı bir yere sahip olmuştur. Sporu kamu diplomasisi ile birleştiren ve bir yumuşak güç aracı olmasını sağlayan en önemli özelliği ise, barışçıl karakteridir.