Lobicilik Ve Halkla İlişkiler Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

En bilinen lobicilik yöntemleri nelerdir?

Siyasal karar alıcılarla etkileyicilerin kurdukları
temasın boyutuna göre;
• “Doğrudan” ve
• “Dolaylı” olarak bilinen ve kullanılan lobicilik
uygulamaları en bilindik lobicilik yöntemleridir.
Dolaylı lobicilik uygulamaları içinde yer alan bir diğer
uygulama ise “Halka Dayalı Lobicilik (Grass-Roots
Lobbying)” olarak adlandırılır.

Diğer lobicilik yöntemleri nelerdir?

Diğer lobicilik yöntemleri;
• “Başkan Tarafından Yürütülen”,
• “İletişim Kanallarını Açık Tutmaya Yönelik”,
• “Kolektif”,
• “Amatör”,
• “Yüksek Düzeyde”,
• “Wagner Tipi”,
• “Etnik”,
• “Bilgi”,
• “Uluslararası”,
• “Sesli ve Sessiz” lobicilik yöntemleri diğer
lobicilik yöntemleridir.

Doğrudan lobicilik yöntemi nedir?

Karar alıcı ile yoğun kişisel temasların özünü
oluşturduğu doğrudan lobicilik yöntemi bazı kaynaklarda
“iç lobicilik” ya da “görüşme yoluyla lobicilik” olarak da
anılmaktadır. Doğrudan lobicilik, kurumun temsilcilerinin
ya da kurumun çıkarları doğrultusunda hareket eden
aracıların etkilemeyi düşündüğü karar alıcılar ya da karar
alma süreçlerine etki edebilecek olanlarla bağlantı
kurmasıdır. Bu yönü ile kişisel yakınlığın ya da ilişkilerin
boyutu ve düzeyinin belirleyici olduğu söylenebilir.

Doğrudan lobicilik uygulaması nasıldır?

Doğrudan lobicilikte içeriği ne olursa olsun talep
ya da beklentiler karar alma süreçlerine etkisi
olan/olabilecek kişilere sözlü ya da yazılı olarak doğrudan
doğruya iletilir. Genellikle üye sayısı, maddi yeterliliği ve
seçimlere etkisi az olan gruplar kendi içlerinden seçtikleri
kişiler ya da az sayıda lobici ile faaliyet
gösterebildiklerinden doğrudan lobicilik yöntemini tercih
ederler. Lobinin yöneldiği hedef ne kadar büyük olursa
üye ya da halk desteği arama, destek alınacak lobici sayısı,
tüm örgütlenme ve iletişim süreçleri arasındaki karmaşık
ağı yönetme zorluğu da o derece artar.

Lobi sözcüğünün kökeni nereden gelmektedir?

Latince “revak” anlamını taşıyan lobium veya
lobia sözcüğünden gelen lobi sözcüğünün İngilizce
karşılığı “koridor”, “geçit”, “kulis yapmaktır”. Genellikle
lobicilik dendiğinde ilk akla gelen yöntem bu nedenle
“koridor lobiciliği” dir.

Dolaylı lobicilik yöntemi nedir?

Dış lobicilik ya da doğrudan olmayan lobicilik
olarak da isimlendirilen dolaylı lobicilik yöntemi
lobiciliğin amacına ve içeriğine etki edebilecek kişi, grup,
paydaş ya da daha genelde halk ve kamuoyu desteği ile
kitlelerin ya da karar alıcıların etkilenmesi sürecidir.

Dolaylı lobicilik uygulaması nasıldır?

Dolaylı lobicilik yönteminde karar alıcı ya da
yardımcıları ile birebir ve doğrudan temas kurması değil,
basın ve kamuoyu aracılığı ile dolaylı olarak etkilenmesi
esastır. Halkla ilişkiler kampanyalarının da sürece dâhil
olduğu dolaylı lobicilik yönteminde kamuoyu ve
kamuoyunda oluşturulan imajlar önemli rol oynar. Dolaylı
lobicilik yöntemi basın ve kamuoyunun gücüne dayanır.

Sosyal paydaç nedir?

Ekonomi dünyasına ait bir kavram olarak
“hissedar” anlamına gelen paydaş (stake holder) sözcüğü,
yönetişim, sosyal sorumluluk, kurumsal vatandaşlık gibi
ilkeler etrafında hedef kitle ile iletişimin iş dünyasında
giderek daha önemli hale gelmesi ile birlikte “sosyal
paydaş” olarak ayrı bir anlam, içerik ve değer kazanmış,
siyaset alanında da bu kullanım yaygınlaşmaya
başlamıştır.

Halka dayalı lobicilik nedir?

Halka dayalı lobicilikte karar alıcı konumunda
olan kongre ya da parlamento üyelerine hedef-mektup
(targetmailing) gönderme en etkili olan yöntemdir. Halka
dayalı lobicilik, hedeflenen etkinin boyutuna ve lobi
etkinliğinin amacına göre, seçim bölgesinden başlayarak
siyasetçiler, yerel ve ulusal iş çevreleri ve liderleri,
mesleki birlikler, odalar, medya ve halkın desteğinin
sağlanması süreçlerini içerir. Dolaylı lobicilik
yöntemlerinin etkinliğini sağlamada önemli unsurlardan
biri de tüm iletişim süreçlerinin bir merkezden
yönetilmesidir.

Başkan tarafından yürütülen lobicilik nedir?

Başkanlık sistemi ile yönetilen ABD gibi
ülkelerde çok büyük yetkilere sahip olan başkanın ülke
içinde ve dışında çok yönlü bir baskı mekanizması altında
olduğu bilinen bir gerçektir. Fakat aynı zamanda başkan,
kongreye karşı sahip olduğu ikna gücü oranında bir baskı
mekanizması konumundadır.
Buradaki ikna gücünden kasıt liderlik yeteneği ve
becerisinin yanında politika gündemini oluşturan ya da
oluşturması muhtemel iç ve dış sorunlara karşı ilgisi, bu
sorunlara karşı geliştirdiği programın yanı sıra kongredeki
çoğunluğun partisi ile aynı partiden olmasıdır. Lobi
faaliyetlerini doğrudan başkanın kendisi yürüttüğü gibi
personeli aracılığıyla da gerçekleştirebilir. Buradaki amaç
çok geniş veto ve atama yetkisi olan başkanın bu
yetkilerini kullanarak kongreyi ikna etmesidir.

İletişim kanallarını açık tutmaya yönelik lobicilik
yöntemi nedir?

İletişim kanallarını açık tutmaya yönelik lobicilik
yöntemi güven ve iyi niyet inşa etmeye dayalı bir uzlaşı
geliştirme yöntemi olduğundan lobicilik etkinliğinin
sürekli ve sürdürülebilir süreçlere yayılmasıdır.

İletişim kanallarının kapalı olduğu bir lobi süreci etkili
olabilir mi?

Lobi etkinliğini yürütenler için lobinin içeriğine
bağlı olarak farklılaşan tüm gelişme ve değişimlerden
haberdar olmak hayati önem taşımaktadır. Bu nedenle
iletişim kanallarının kapalı olduğu ya da ihmal edildiği bir
lobi sürecinin etkin olması beklenemez.

Kolektif lobicilik yöntemi nedir?

Lobicilik yöntemleri içinde lobicilerin kendisini
hedef alan kolektif lobicilik “lobicinin lobiciye lobi
yapması” şeklinde anılır. Özellikle ortak ilgi ve çıkarlar
söz konusu olduğunda son derece önemli hale gelen bilgi,
strateji ve taktiklerin paylaşımı ya da ortaklaşa hale
getirilmesi şeklinde özetlenebilir. Adım adım
gerçekleştirilen kolektif lobicilik yönteminde birinci
adımda lobiciler bireysel hareket eder. Hedefleri kendi
örgütleri ve üyelerinin desteğini almaktır. Sonraki adım
ise ortak ilgi ve çıkarların olduğu ya da oluşturulabileceği
öteki baskı gruplarının ve üyelerinin desteğinin
alınmasıdır.
Kolektif lobicilikte lobicinin kendi grubu ile ortaklık
kurmak istediği baskı grup/grupları genellikle belli bir
sorun ve belli bir dönem için bir araya gelir. Kolektif
lobicilik, lobicilerin savundukları çıkarların gücünü ve
saygınlığını artırmak için birbirleri ile kurduğu geçici
ittifaklardır.

Amatör lobicilik nedir?

Farklı çıkarlar, ilgiler, sorunlar ya da konular
etrafında oluşan baskı gruplarının en çok tercih ettiği
yöntem genellikle amatör lobicilik yöntemidir.

Yüksek düzeyde lobicilik nedir?

İç çevrelerinde güçlü yöneticilerin, iş adamlarının
üst düzey askeri ya da siyasi karar alıcılarla daha genel bir
ifade ile iş ve siyaset seçkinlerinin yakınlaşması olarak
bilinen lobicilik yöntemidir. Buradaki temel nokta, iş
dünyasının liderlerinin vergi, sanayi yatırımı, özel
sektörün güçlendirilmesi hatta iktidar partisinin iktidarda
kalmasının sağlanması gibi konularda kişisel dostluk ya da
müşteri ilişkisi dolayısı ile istediği kararların alınmasının
sağlanmasıdır. Siyaset ve iş dünyasındaki iktidar
sahiplerinin gerçekleştirdiği yüksek düzeyde lobiciliğin
sınırlarını güç iletişimi belirlemektedir.

Oligarşik yapıyı bilimsel anlayışla ele alarak elit
teorisini ilk kuranlar kimlerdir?

Tüm toplumlarda var olan oligarşik yapıyı
bilimsel anlayışla ele alarak elit teorisini ilk kuranlar
Mosca ve Pareto’dur. Mosca kuramında elit kavramını
“yönetici sınıf ” olarak ele alırken, Pareto, “siyasal elit”
kavramını kullanır.

Wagner tipi lobicilik nedir?

Lobicilerin, seçildikleri bölgenin sorunlarına
karşı daha duyarlı olan parlemonto ya da meclis üyelerine
yönelik kullandıkları yöntemdir. Parlamenterler, kendi
seçmen kitlesini ilgilendiren kararların yine kendi seçmen
kitlesinin lehine olması yönünde çaba gösterirler.
Lobiciler, kimi zaman kararlara konu olacak ilgileri
kendileri belirlerken, kimi zamanda genel olarak ülke
gündeminde olan konu ya da sorunun kendi temsil ettikleri
parlamento üyesinin seçmen kitlesini oluşturan grupların
yararına olacak şekilde düzenlenmesini sağlamak için bu
yöntemi kullanabilirler.

Etnik lobicilik nedir?

Milli ve manevi bağları güçlü olan aynı etkin
kökene sahip olanların gerçekleştirdikleri lobicilik
yöntemidir. Etnik lobicilik diğer lobicilik yöntemlerine
göre daha çatışmacı bir özellik gösterir. Karar alıcıların
üzerinde uyguladıkları baskının ötesinde milli ve manevi
duygular üzerinden kendi üyelerine de baskı uygularlar.

Bilgi lobiciliği nedir?

Araştırma sonucu elde edilen bilgilerin derlenip
lobinin hedeflerine uygun hale getirilerek sunulması bilgi
lobiciliğini tanımlar. Parlamenterlere sunulacak bilgi,
alınacak kararların doğrultusunu belirleyecek etkileme
gücüne sahiptir. Bu sayede lobiciler kamusal yararların
parlamenterin seçim bölgesi lehine yönlendirilmesini
sağlayabilirler. Bilgi kaynağı lobiciliğin gücünü belirler.
Lobicilik faaliyetinin yönünü belirleyen, harcanacak emek
ve sermayenin gerekliliğini belirleyen bilgidir.

Uluslararası lobicilik nedir?

Devletlerin taraf olduğu lobicilik türüdür.
Ülkelerin gelişmişlik, refah ve kalkınma düzeylerine göre
farklılık gösteren dış politika sahnesinde sergiledikleri
güç, uluslararası lobiciliğin alanına girmekte ve etkisini
belirlemektedir. Ülkelerin sahip oldukları kaynaklar
uluslararası siyaset düzeninde etkililiklerini belirler.
Uluslararası lobicilik; uluslararası siyasetin rotasını tayin
eden çoğunlukla uluslararası alanda yürütülen lobi
çalışmalarıdır.

Sesli ve sessiz lobicilik nedir?

Sermaye, teknoloji ve kültürün küreselleşmesi
dünya ekonomisinde mal, hizmet, ürün ve fikirlerin pazar
paylarını genişletmiş hatta yeni pazarlar arama
gereksinimini ortaya çıkarmıştır. Siyasal, toplumsal ve
ekonomik sistemlerin benzeşmelerinin ürünü olan bu yeni
anlayış lobicilik alanında yeni yöntemlerin doğmasına
neden olmuştur. Bu noktada sesli ve sessiz lobicilik,
lobiciliğin pazarlama ve halkla ilişkiler alanında
kullanılmasıdır.
Sessiz lobicilik, istenen sonuca basından ve kamuoyundan
uzak bir şekilde ulaşılmasıdır. Buna karşın sesli lobicilik
ise basının, kamuoyunun, geniş halk kitlelerinin
baskısından sonuna kadar yararlanmayı hedefler. Sessiz
lobicilik zaman, emek, araç ve bütçe açısından çok daha
avantajlı bir yöntemdir. Ancak sesli lobiciliğin etki alanı
ve gücü sessiz lobicilik yönteminden daha yüksektir.

Shirley Harrison sesli ve sessiz lobicilik yöntemini
nasıl değerlendirmektedir?

Sesli ve sessiz lobicilik yöntemini pazarlama ve
halkla ilişkilere bağlayan Shirley Harrison’a göre;
• Sesli lobicilik pazarlama olarak,
• Sessiz lobicilik kararları etkileme olarak,
• Hem sesli hem de sessiz lobicilik ise halkla
ilişkiler olarak sınıflandırılabilir.

Pazarlama aracı olarak lobicilik nasıl açıklanabilir?

Pazarlama aracı olarak lobicilik, hedef kitlesini
tüketiciler ve onların çevresinin oluşturduğu özel sektöre
yönelik olarak kazancın maksimize edilmesi, marka/firma
farkındalığı, farklılığı ve sadakatinin sağlanması
amaçlarına hizmet eder.

Halkla ilişkiler aracı olarak lobicilik nasıl
açıklanabilir?

Halkla ilişkiler aracı olarak lobicilik, saygınlık
oluşturmak, konumlandırmak ve tanıtmak amacı taşır.

Kararları etkileyen olarak lobicilik nasıl
açıklanabilir?

Kararları etkileyen olarak lobicilik ise lobiciliğin
en temel uygulama alanlarından biri olan yasalar üzerinde
etkili olmayı ilke edinen bir yöntemdir.

En bilindik lobicilik yöntemleri nelerdir?

Doğrudan ve Dolaylı olarak bilinen ve kullanılan lobicilik uygulamaları en bilindik lobicilik yöntemleridir.

Lobicilik uygulamaları arasında en etkili yöntem olarak nitelenen lobicilik yöntemine ne ad verilir?

Doğrudan lobicilik.

Genellikle lobicilik dendiğinde ilk akla gelen yönteme ne ad verilir?

Koridor lobiciliği.

Tüm iletişim süreçlerinin bir merkezden yönetilmesi, hangi lobicilik türüne aittir?

Dolaylı lobicilik.

Lobi faaliyetlerini doğrudan başkanın kendisi yürüttüğü gibi personeli aracılığıyla da gerçekleştirebilir. Buradaki amaç nedir?

Çok geniş veto ve atama yetkisi olan başkanın bu yetkilerini kullanarak kongreyi ikna etmesidir.

Kim, Neyi, Hangi Kanaldan, Kime, Hangi Etkiyle iletiyor?” soruları ile geliştirilen model kime aittir?

Harold Dwight Lasswell.

İletişim kanallarını açık tutmaya yönelik lobicilik yönteminin en temel amacı nedir?

Güven oluşturmak ve iyi niyet sağlamak.

Lobicilik yöntemleri içinde lobicilerin kendisini hedef alan kolektif lobicilik nasıl adlandırılmaktadır?

Lobicinin lobiciye lobi yapması.

Adım adım gerçekleştirilen kolektif lobicilik yönteminde birinci adımda lobiciler nasıl hareket eder?

Adım adım gerçekleştirilen kolektif lobicilik yönteminde birinci adımda lobiciler bireysel hareket eder.

Konusuna göre çeşitlilik kazanan farklı baskı grupları (dini, etnik, insan hakları, vs. gibi) genellikle hangi lobicilik yöntemini tercih eder?

Amatör lobicilik yöntemi.

Tüm toplumlarda varolan oligarşik yapıyı bilimsel anlayışla ele alarak elit teorisini ilk kuranlar kimlerdir?

Mosca ve Pareto.

Lobicilerin, seçildikleri bölgenin sorunlarına karşı daha duyarlı olan parlamento ya da meclis üyelerine yönelik kullandıkları yönteme ne ad verilir?

Wagner Tipi Lobicilik.

Siyasal yapı ve kurumlara anlam kazandıran en önemli unsur nedir?

Siyasal kültür.

Millî ve manevi bağları güçlü olan aynı etkin kökene sahip olanların gerçekleştirdikleri lobicilik yöntemine ne ad verilir?

Etnik Lobicilik.

Araştırma sonucu elde edilen bilgilerin derlenip lobinin hedeflerine uygun hâle getirilerek sunulması, hangi lobicilik türüne aittir?

Bilgi Lobiciliği.

Uluslararası Lobicilik, nasıl tanımlanmaktadır?

Devletlerin taraf olduğu lobicilik türü.

Ülkelerin uluslararası siyaset düzeninde etkililiklerini ne belirler?

Ülkelerin sahip oldukları kaynaklar.

Sesli ve sessiz lobicilik yöntemini pazarlama ve halkla ilişkilere bağlayan kimdir?

Shirley Harrison.

Etkili bir halkla ilişkiler çalışması, öncelikli olarak ne üzerine temellenir?

Saygınlık, güven ve iyi niyet.

Halkla ilişkiler aracı olarak lobicilik, nasıl bir amaç taşır?

Saygınlık oluşturmak, konumlandırmak ve tanıtmak.