Halkla İlişkiler Uygulama Teknikleri Dersi 3. Ünite Özet

Halkla İlişkilerde Fotoğrafın Önemi ve Kullanım Alanları

Fotoğraf halkla ilişkiler alanında yapılan çalışmaların en önemli bölümlerinden birisidir. Özellikle halkla ilişkiler kampanyalarında uygulama araçları arasındaki yeri görsel ifade yeteneğinden dolayı oldukça önemlidir. Tüm halkla ilişkiler çalışanları, uzmanları, yöneticilerinin halkla ilişkilerde fotoğraf kullanımına ilişkin profesyonel düzeyde olmasa bile bilgisinin olması, yapılacak halkla ilişkiler faaliyetlerinde adımların daha hızlı atılmasında ve görsel unsurların planlanması, uygulanmasında daha yüksek başarı sağlayacaktır. Halkla ilişkiler çalışmalarında fotoğraf üretimi, halkla ilişkiler çalışanlarının yanı sıra profesyonel fotoğrafçılar tarafından da yapılmaktadır. Profesyonel fotoğrafçı bulunmadığı takdirde halkla ilişkiler çalışanları fotoğraf uygulamaları ve diğer görsel materyallerin hazırlanmasını gerçekleştirmektedir.

Halkla İlişkiler faaliyetlerinde fotoğrafın kullanım alanı oldukça fazladır. Bunlardan birkaçına örnek vermek gerekirse, bir halkla ilişkiler uzmanı çalıştığı kurumda;

• Kurum ile ilgili bir fotoğraf arşivi oluşturmak
• Kurum ile ilgili fotoğraf öyküleri ve setleri (konulara göre) oluşturmak
• Haber bülteni ve fotoğrafın birbirini desteklemesini sağlamak
• Fotoğraflarla sergilemeler ve vitrinler oluşturmak
• Portatif, kolay taşınabilir stantlarla fotoğraf sergilemeleri oluşturmak.
• Kurumun üretim alanlarıyla ilgili olarak hazırlanan bütün basılı malzemeler,
• Kullanım kılavuzu ya da yıllık rapor gibi evraklar içinde fotoğrafı görsel malzeme olarak değerlendirmek.
• Televizyon haber programı için görsel materyal sağlamak

gibi birçok alanda çalışma sürdürmektedirler.

Halkla ilişkiler faaliyetlerinde fotoğraf kaynakları sadece kurum çalışanları ile sağlanan fotoğraf desteğinden sağlanmamaktadır. Bunun yanı sıra profesyonel serbest fotoğrafçılar ve hazır görüntü kaynaklarından elde edilen fotoğraflar ile destek sağlanmaktadır.

Kurum Fotoğrafçıları: Genellikle büyük ölçekli kurumlarda halkla ilişkiler biriminde çalışan fotoğrafçılardır.

Profesyonel serbest fotoğrafçılar: Özellikle küçük ölçekli işletme ya da kurumların fotoğraf birimi kurma, harcama yapma ve profesyonel eleman çalıştırma şansı olmayabilir. Kurumun halkla ilişkiler biriminde görevli personelin de fotoğraf ve görüntüleme konusunda yeterli olmaması durumunda dışarıdan destek alma yoluna gidilmeli ve serbest çalışan profesyoneller tercih edilmelidir. Bu tercih sırasında da genellikle fotoğraf çekiminin yapılması planlanan konu ile uyumlu bir fotoğrafçı tercih edilmelidir.

Hazır Görüntü Kaynakları: Hazır görüntü kaynakları, yerel çalışan görüntü bankaları ile internet ortamında fotoğraf ve diğer görsel malzemelerin pazarlaması yapan “stok” siteleridir. Görüntü bankalarından stok görüntüler alınması genellikle mevsim şartlarının uygun olmadığı durumlarda ya da fiziki koşulların yeterince uygun olmadığı durumlarda kurtarıcı durumunda olmaktadır.

Halkla ilişkiler çalışmalarında fotoğraf ekibinin hazırlanması ya da dışarıdan destek alınması durumlarında iki tür bütçe bulunmaktadır. Bunlardan birincisi kurumun kendi imkanları çerçevesinde kendi halkla ilişkiler biriminde fotoğraf ekibi oluşturarak bu ekibe, ekipman desteği sağlaması ile olmaktadır. Diğeri ise kurumun yeterli ekipmana ayıracak bütçesi olmadığı durumda dışarıdan hizmet alımı gerçekleştirerek fotoğraf faaliyetlerini yürütmesidir.

Halkla ilişkilerde birçok kullanım alanına sahip olan fotoğraf uygulamaları, özellikle basın bülteni ve basın kiti hazırlanması aşamasında oldukça büyük önem taşımaktadır. Bülten , özel kurumların etkinliklerinin basına duyurulması amacıyla gerekli olduğu zamanlarda hazırlanan fotoğraflı haber içeriklerini oluştururken, Valilik ve Emniyet birimleri gibi kamu kurumlarının da düzenli olarak basına dağıttığı bilgi kaynaklarıdır. Basın kiti çoğunlukla, özel kurumların dönemsel olarak basına yönelik olarak hazırladıkları iletişim etkinliklerini kapsayan ve bültene göre daha kapsamlı içeriğe sahip olan dosyalardan oluşur.

Temel Fotoğraf Araçları ve Tekniği

Bir halkla ilişkiler uzmanı ya da çalışanının temel düzeyde de olsa fotoğraf araçlarını ve fotoğraf uygulamalarını gerçekleştirecek teknik bilgiye sahip olması gerekmektedir. Bu bağlamda fotoğraf uygulamalarında fotoğraf makinesi çeşitlerini, fotoğraf makinesinin çekim hızlarını, objektif çeşitleri ve kullanım alanlarını ve ışık kaynakları çeşitlerini bilmeleri, fotoğraf anlamında gerçekleştirilmesi planlanan görsel materyallerin hazırlanmasını hızlandırmak konusunda ve daha başarılı işler yaratmak konusunda önem kazanmaktadır.

Fotoğraf makineleri ve hız özellikleri: Fotoğraf makineleri günümüzde sayısal bir nitelik kazanmıştır. Böyle olması da birçok farklı çeşidi beraberinde getirmiştir. Fotoğraf makineleri sayısal anlamda küçük, orta ve büyük formatlı makineler olarak karşımıza çıkmaktadır. Küçük formatlı fotoğraf makineleri 35mm film ebadına denk gelen 24x36mm dijital sensör büyüklüğüne sahip olan fotoğraf makineleridir. Bunlardan daha küçük sensör boyutlarına sahip olanlar ise APS-C ve APS-H formatları olarak karşımıza çıkmaktadır. Hız özellikleri bakımından değerlendirdiğimizde profesyonel fotoğraf makineleri çekime hazır olma hızı bakımından amatör fotoğraf makinelerine göre daha hızlıdır ve deklanşör yolu ile netleme yapma hızları ve seri çekim kayıt hızları daha yüksektir.

Objektifler: Objektifler, genellikle bakış açılarıyla sınıflandırılırlar. Normal açı, geniş açı, dar açı, değiştirilebilir açı (zoom) gibi görüş açısı sınıflandırmalarının bir başka biçimi de odak uzaklığı sınıflandırmasıdır. Geniş bakış açısına sahip objektifler kısa odaklı, dar bakış açısına (tele-foto özelliği) sahip objektifler ise uzun odak uzaklıklı olarak tanımlanırlar.

• Normal odak uzaklıklı objektifler: Bu tip objektifler genellikle insan gözü ile aynı görme oranına sahip objektiflerdir. 50mm olarak kabul edilen insan gözü görme açısına sahip olan objektiflerdir.
• Kısa odak uzaklıklı objektifler: Bu tip objektifler ise 50mm normal açı olarak kabul edilen objektiflere göre daha geniş açılı objektiflerdir. 50mm den küçük oranları içerirler. 24mm, 28mm gibi objektifler bunlara örnek olabilir. Genellikle dar mekanların çekiminde, doğa fotoğrafçılığında tercih edilirler.
• Uzun odak uzaklıklı objektifler: Bu tip objektifler ise kısa odak uzaklıklı objektiflerin tam tersidir. Diğer bir deyişle, 50mm normal açı olarak kabul edilen açıdan daha dar bir açıya sahip ve “zoom” olarak uzak planları yakınlaştıran objektif türüdür.
• Değiştirilebilir odak uzaklıklı objektifler: İki farklı odak uzaklığı arasında gidip gelebilen türden objektiflerdir. Hem geniş açı hem dar açıyı aynı anda sunabilirler. 24-85mm olarak ifade edilen bir objektif buna örnektir.

Bu objektif türleri 35mm film formatının sayısal fotoğraf makinelerine uygulanan 24x36mm algılayıcıya sahip sayısal fotoğraf makineleri için kullanılmaktadır. Günümüzde algılayıcı boyutları çok farklı fotoğraf makineleri bulunduğundan dolayı, örneğin; APS-C boyutunda bir algılayıcıya sahip fotoğraf makinesinde 50mm bir objektif kullanıldığında 1.5 çarpana sahip bir algılama yüzeyi bulunduğundan 75mm olarak işlev görmektedir. Bundan dolayı objektif seçiminde kullanılan fotoğraf makinesinin türü de büyük önem taşımaktadır.

Işık Kaynakları: Bir fotoğrafı iyi yapan özelliklerin başında, “iyi ışık” gelir. Işığın varlığıyla fotoğrafa kattığı temel özellik ise “aydınlatma biçimi ve etkisi” dir. Doğal ya da yapay ışık kaynakları ile aydınlanan mekânlarda yapılan fotoğraf çekimlerinde zaman zaman ek ışık kaynaklarına gerek duyulabilir. Bu kaynakların başında fotoğraf makinesi ile uyumlu bir şekilde çalışan flaşlar gelmektedir. Flaşlar bütünleşik flaş kullanımı ya da kafa flaş kullanımı şeklinde gerçekleşmektedir. Bütünleşik flaş kullanımında flaş, fotoğraf makinesinin bünyesinde bulunmaktadır. Kafa flaş kullanımında ise harici olarak fotoğraf makinesine bir kızak aracılığıyla flaş bağlanmaktadır. Bunların dışında aydınlatmanın daha kuvvetli ve etkili bir şekilde yapılması gereken mekanlarda elektronik stüdyo flaşları kullanılmaktadır. Tüm bu aydınlatma türlerinde flaş kullanımının etkili bir şekilde yapılması için flaşların ayarlanması gerekmektedir. Çoğu fotoğraf makineleri kendi bünyesinde ayar barındırmaktadır (kırmızı göz önleme vb.). Bu gibi ayarlamalar yapıldığında daha etkili fotoğraflar çekmek mümkündür.

Temel Fotoğraf Çekimi ve Ölçütleri

“Pozlama” ışığa duyarlı yüzeyler üzerine objektif aracılığıyla ışık düşürerek görüntü oluşturma sürecidir. Pozlama, geleneksel fotoğrafta film üzerine, sayısal fotoğraf makinelerinde ise algılayıcı (sensör) üzerine ışık düşürülmesi yoluyla gerçekleştirilir. Pozlamayı belirleyen iki düzenek vardır. Bunların ilki, ışığın geçiş süresini belirleyen örtücü düzeneği, ikincisi ise ışığın geçtiği aralığın büyüklüğünü belirleyen diyafram sistemidir.

Fotoğraf makinelerinde pozlama süresinin kontrol edilebilmesini sağlayan ayar seçenekleri bulunmaktadır. Bunlar, program seçeneği, otomatik seçeneği, diyafram öncelikli seçenek, örtücü öncelikli seçenek, el ile ayar seçeneği, serbest süre ile pozlama ve pozlama telafisidir.

(P) Program seçeneği: Program seçeneğinde fotoğraf makinesi otomatik ayarda olduğu gibi örtücü hızını ve diyafram ayarını yapmaktadır. Bunun yanı sıra ISO (ASA) ayarını yapmak fotoğrafçıya kalmaktadır. Genellikle hızlı çekimlerde ışık ortamının aniden değiştiği yerlerde bu program tercih edilmektedir.

Otomatik seçeneği: Otomatik seçeneği fotoğraf makinesinin bütün ayarlamalarını kendi içerisinde bulunan yazılım aracılığıyla yapmasıdır. Bu seçenek genellikle amatör kullanıcılar için daha rahat kullanım olanağı sağlamaktadır.

(A)Diyafram Öncelikli Seçenek: Bu ayar seçeneği de otomatik çekim yapar. Seçeneğin kullanımında fotoğrafçı, amacına en uygun olan diyafram açıklığını seçimini yapar.

(S) Örtücü Öncelikli Seçenek: Bu seçenek, diyafram öncelikli seçeneğin tam tersidir. Bu seçenekte örtücü hızını fotoğrafçı ayarlar, diğer ayarlamaları fotoğraf makinesi kendisi gerçekleştirir.

(M) El ile Ayar Seçeneği: “Manuel” sözcüğünün “m” harfinin kullanılmasıyla oluşmuştur. Bu seçenekte tüm ayarlamaları tamamen fotoğrafçı kendisi yapmaktadır. Halkla ilişkiler faaliyetlerinde bu seçenek genelde tercih edilmez, çünkü fotoğrafçı bütün ayarlamaları kendisi yaptığı sırada belli bir zaman geçeceğinden dolayı, çekimi yapılan konuyu kaçırma ihtimali bulunmaktadır.

(B) Serbest Süre ile Pozlama: Bu seçenek halkla ilişkiler çalışmalarında genelde kullanılmaz. Bu çekim tekniği uzun süre pozlama yapılacak bir kompozisyon varsa kullanılır ve genellikle bir saniyeden daha fazla pozlama gerektirir.

Temel fotoğraf çekim seçeneklerinin yanı sıra fotoğrafçıların bazı teknik ölçütleri ve estetik ölçütleri de göz önünde bulundurması gerekmektedir. Bu ölçütler; Netlik ve Netleme, Aydınlatma ve Beyaz Ayarı gibi fotoğrafın niteliğine etki eden teknik faktörlerdir. Estetik açıdan ise fotoğrafın anlatım tekniğine etki eden bazı unsurlar bulunmaktadır. Fotoğrafların estetik ölçütleri şunlardır: Doğru çekim anı, kompozisyon, objektif ve bakış açısı olarak karşımıza çıkmaktadır.

Fotoğrafın teknik ve estetik açıdan hazır olmasından sonra yayına hazırlanması gerekmektedir. Halkla ilişkiler çalışmalarında yayınlanacak fotoğrafların çözünürlük açısından ve renk açısından basılacak mecraya uygun olarak hazırlanması gerekmektedir. Genellikle baskı için kullanılacak 300 dpi çözünürlük yeterli olmaktadır. Çözünürlük ayarlamaları yapıldıktan sonra gerek varsa rötuş işlemleri yapılır ve yayına hazırlanır. Basın bülteni hazırlanarak gönderilen fotoğrafların, fotoğraf altyazısı ile gönderilmesi gereklidir. Fotoğraf altı yazısı ile fotoğrafın etkisi güçlendirilir ve okurun algısı istenen biçimde yönlendirilmiş olur.