Havacılık Güvenliği Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim
Güvenlik Sahaları Ve Uygulamaları
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Güvenlik Yönetim Sistemi (GYS) nedir?
Güvenlik Yönetim Sistemi (GYS), sivil havacılık işletmelerinin genel yönetim faaliyetlerinin bir parçası olup sivil havacılık faaliyetlerinin tümüyle güvenli bir şekilde gerçekleşmesine katkı sağlayan usul ve uygulamaların bütününü ifade etmektedir.
Her bir havalimanı, kendine özgü farklı yapılardan oluşmakla birlikte, genel olarak havalimanı yapıları üç bölümden meydana gelmektedir. Bu taraflar şunlardır: Kara tarafı, terminal tarafı ve hava tarafı.
Güvenlikli Alanların kapsamı nedir?
Yüksek güvenlik düzeyini ifade etmektedir. Yolcuların havaaracına bindikleri ve havaaraçlarından indikleri alanlar ile bagaj indirme ve yüklemenin yapıldığı alanları kapsamaktadır.
Hava Operasyon Sahalarının kapsamı nedir?
Havaaraçlarının manevralarını yaptıkları, parklandırıldıkları ve yüklemenin yapıldığı güvenlik bölgelerini kapsamaktadır. Bu bölgeler, pistleri ve taksi yollarını kapsamaktadır. Bu alanlara giriş güvenlikli sahalar kadar yüksek seviyeli olmasa da kontrol edilmelidir.
Havalimanlarında kullanılan fiziksel bariyerlerden bazıları nelerdir?
Bu bariyerlerin bazıları; tel örgüler, dikey parmaklıklar ve yatay parmaklıklar şeklinde metal bariyerler olabileceği gibi “beton duvarlar” da kullanılabilmektedir.
Havalimanlarındaki doğal bariyerler nelerdir?
Havalimanının çevresindeki deniz, göl, bataklık, sarp alanlar doğal bariyerlerdir.
Havalimanındaki güvenliğin sağlanmasına yönelik olarak kullanılan elektronik sistemler nelerdir?
Elektronik sensörler, hareket sensörleri, kızıl ötesi sensörler, mikrodalga sensörler gibi “elektronik bariyerler” ile alarm ve kapalı devre televizyon sistemleri.
Giriş kontrol sistemleri kimlere ve nelere yönelik olarak tesis edilirler?
Giriş kontrol sistemleri; “gate çıkışları”, “kapılar”, “güvenlik personeli kontrol noktaları”, “elektronik giriş noktaları” ve “araç kontrol noktaları” gibi fiziksel engel teşkil edecek şekilde araç ve yayalara yönelik olarak tesis edilmektedir.
"Kara tarafı" havaalanının nerelerini kapsamaktadır?
Kara tarafı, bir havaalanında doğrudan uçuş faaliyetlerine dahil olmayan terminal binalarını, diğer tüm yapıları, kullanımlı veya boş sahaları içine alan, ana giriş yolu/yolları kontrol noktasından başlayarak hava tarafı dışında kalan havaalanı bölümünü ifade etmektedir.
Kara tarafının güvenliğinin sağlanması neden zordur?
Kara tarafına halkın girebiliyor olması, güvenlikle ilgili önlemlerin bu alanda kısıtlı olması, coğrafi yapısının farklılık göstermesi gibi nedenlerden dolayı bu bölgedeki tesislerin güvenliğinin sağlanması zorlaşmaktadır. Kara tarafında alınacak tedbirlerin, olası tehditlerin boyutuna uygun olması gerekmektedir.
Terminal tarafı nereleri kapsamaktadır?
Terminal tarafı; yolcu kabul gişelerini (check-in desks), bilet satış ofislerinin yer aldığı bölgeleri, işletmelere kiralanmış ofisler ve steril bölgeleri kapsamaktadır.
Terminal binasının tasarımındaki en önemli güvenlik konusu nedir ve nasıl ele alınmalıdır?
Terminal binasının tasarımındaki en önemli güvenlik konusu, yetkili olmayan kişi- lerin kara tarafından hava tarafına geçişinin önlenmesidir. Bu konu, binaların halka açık alanlarından işlem alanlarına (bagaj ve kargo alanları dâhil) geçişlerinin sıkı bir şekilde kontrol edilmesini gerektirmektedir. Yolcuların, bagajların, yolcu beraberindeki eşyaların kontrol ve denetiminden geçirilmesini sağlayacak, silah, patlayıcı madde ve uçak için tehlike arz eden maddelerin havaalanı sınırları içerisine ve uçağa girişini önleyecek, caydıracak, muhtemel saldırıyı uçağa ulaşmadan ortaya çıkaracak tedbirlerin alınması gerekmektedir. Yolcuların ve kabin bagajlarının kargo, posta paketi ve uçağa verilen yüklerin kontrolünde; metal, el ve kapı dedektörleri, röntgen cihazları, düşük basınçlı hücre, koklama dedektörleri (patlayıcı, uyuşturucu) ve köpek kullanılabilir.
Apronda havaaraçlarının, yolcuların ve diğer işlemlerin görülebildiği alanlarda hangi önlemler alınmalıdır?
• İlgili alana girişler, görevliler tarafından kontrol edilmelidir.
• Yetkisiz girişleri engellemek ya da buradan havaaraçlarının parklandırıldıkları alana yabancı cisimlerin fırlatılmasını engellemek için ilgili alan kapatılmalı veya bariyerler konulmalıdır.
• Kullanılan önlemler, alanın güvenliğini sağlayabilmeli ve gerektiğinde girişlere kapatılabilmelidir.
Hava tarafının kapsamı nedir?
Hava tarafı, havaalanında, pistler, taksi yolları, apronlar ve bunlara bitişik sahalar ve belirli durumlarda doğrudan uçuş faaliyeti amacıyla kullanılan bina ve yapılar veya bunların bazı kısımları ve bu bölümlerin hepsine girişin kontrollü olduğu yerler olarak tanımlanmaktadır.
Hava tarafındaki güvenliğin sağlanması kimin sorumluluğundadır?
Hava tarafındaki güvenliğin sağlanması ile ilgili yükümlülük temel olarak havalimanı işleticisine ait olsa da bu sorumluluk bölgeyi kullanan diğer kullanıcılarla paylaşılmaktadır. Hava tarafının emniyetinin sağlanması için öncelikle bu bölgede yer alan yapı ve imkânların en etkin şekilde entegre edilerek tasarlanması gerekmektedir.
Pistlerin güvenliği için alınması gereken tedbirler nelerdir?
Kalkış için kullanılan pistler ve bu pistlere bitişik olan emniyet sahalarının güvenliği tel bariyerler ile sağlanmalıdır. Diğer yandan cisim fırlatma gibi vandalist olayları engellemek için apronda park hâlinde olan havaaraçları, yolcu-yük alan veya boşaltan havaaraçlarının kullanacakları pozisyonlar tel bariyerlerden ve apronda yer alan diğer havaaraçlarından makul ölçüde uzak olmalıdır. Ayrıca, apronda yer alan havaaraçlarının etrafında izinsiz aktivitileri engellemek için yeterli miktarda ışıklandırma sağlanmalıdır.
Apronların güvenliği nasıl sağlanmalıdır?
Bu bölümün kara tarafından tel örgülerle ayrılması gerekmektedir. Ayrıca terminal tara- fından aprona geçişlerde kontrol noktaları oluşturulmalıdır. Havaaraçlarının bulunduğu park pozisyonlarının görüşünü engelleyen herhangi bir manianın olmamasına ve gece şartlarında net görüşün sağlanması için gerekli ışıklandırmanın ve uzaktan izleme teknolojilerinin sağlanması gerekmektedir
Tecrit edilmiş parklandırma pozisyonlarının güvenliğinin sağlanması için dikkat edilmesi gereken konular nelerdir?
Tecrit edilmiş park pozisyonlarının; yakıt temin ve su temin birimlerine, elektrik dağıtım noktalarına, iletişim alt yapısına yakın olmamasına dikkat edilmelidir. Tecrit edilmiş park pozisyonları, yetkisiz kişilerin girişleri ve saldırıları engellenebilecek şekilde bir coğrafi noktaya yerleştirilmelidir. Ayrıca, bu bölgede güvenliği tehdit eden acil durumları yönetebilmek için Kapalı Devre Televizyon (KDT) (Close Circuit Television) Sistemlerinden de faydalanılacak altyapının kurulması gerekli olabilmektedir.
Hava Tarafı Servis Yollarının güvenliği için dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
Hava tarafı içerisinde yer alan yolların kullanımı da güvenlik üzerinde etkili olabilmektedir. Bu anlamda, hava tarafında yer alan yolların kullanımının sadece yetkili kişilerle sınırlandırılması gerekmektedir. Diğer yandan, hava tarafında yer alan yolların, tel bariyerlerin görülmesini engellememesine; devriye, bakım ve acil durumlarda kullanılabilir olmasına dikkat edilmelidir.
Patlayıcı maddeleri saklama alanlarının güvenliği için nelere dikkat edilmelidir?
Bu alan uzak bir bölgeye yerleştirilmeli ve bomba imha ekiplerinin her türlü gereçle müdahale etmesine izin verecek barınak, yeraltı sığınağı veya bir bina bulunması tavsiye edilmektedir. Bu tür yapılar, patlayıcı maddeleri nakledecek araçların boşaltma için içeri girebileceği şekilde inşa edilmelidir.