Havacılık Güvenliği Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Havacılık güvenliği göz önünde bulundurulduğunda, hava yolu taşımacılığına olan talebin azalmasına, verimliliğin düşmesine ve sektörün zarara uğramasına neden olabilecek olaylar nelerdir?

Kötü niyetli eylemler, siyasi eylemler, sığınma amaçlı uçak kaçırma ve ABD'de yaşanan 11 Eylül terör saldırıları gibi olaylar bunlara örnek olarak gösterilebilir.

Havacılık güvenliğini tehdit eden olaylar sadece havacılık sektörünün zarar görmesi ile  sınırlımıdır?

Havacılık güvenliği kamu güvenliğini ve ulusal güvenlik açısından da önem arz etmektedir.

Ulusal ve uluslararası düzeyde hava yolu taşımacılığının güvenli bir biçimde yürütülebilmesi için ne gibi düzenlemeler yapılmaktadır?

Havacılık güvenliğini tesis edebilmek için birçok düzenleme yapılmıştır. Annex 17, Doküman 8973 ve ilgili diğer doküman, Tokyo, Lahey ve Montreal gibi başlıca antlaşmalar bunlara örnek olarak gösterilebilir.

Paris Konvansiyonun havacılık tarihindeki önemi nedir?

Paris Konvansiyonu sayesinde, o tarihe kadar havacılık ile ilgili herhangi bir yasal düzenlemeye sahip olmayan birçok katılımcı ülke, ulusal düzeyde çeşitli düzenlemeler yapmaya başlamıştır.

1944 yılında yapılan Şikago Konvansiyonunda havacılık açısından ön plana çıkan konu nedir?

Şikago Konvansiyonunun temel amaçları arasında güvenlik ön planda yer almaktadır.

Şikago Konvansiyonu ve Paris Konvansiyonunda ele alınan konular arasında ne gibi benzerlikler vardır?

Her iki konvansiyonda da uluslararası seyrüsefer şartları ve diğer ülkelerin hava sahalarına giriş şartları ele alınmıştır. Şikago Konvansiyonunda, ülkelerin hava sahasındaki egemenliğine vurgu yaparak; iniş, kalkış ve transit geçişte izin alınması gerekliği zorunluğunu ve gidilen ülkenin pasaport, gümrük, karantina ve göçmenlik kanunlarına uyulması gerektiği konusunda görüş birliği sağlanmıştır.

Hava araçlarında taşınan yolcuların isim, kalkış ve varış noktalarını içeren listelerin düzenlenmesi ne zaman zorunluluk hâline getirilmiştir?

Şikago Konvansiyonu, 1944: madde 14 ile yolcuların isim, kalkış ve varış noktalarını içeren listelerin düzenlenmesi zorunlu hâle gelmiştir.

1944 yılında kurulan Uluslararası Sivil Havacılık Örgütünün (ICAO) amacı nedir?

ICAO, Annex 17 ve Doküman 8973 ile genel güvenlik standartlarını bildirmektedir. 

22 Mart 1974 yılında yayınlanan Annex 17 kapsamındaki düzenlemeler nelerdir?

Annex 17, ICAO sivil havacılık emniyeti programı için temel niteliğinde olup, sivil havacılığın ve faaliyetlerinin yasa dışı müdahalelere karşı korunmasını amaçlamaktadır.

Annex 17 kapsamında hava yolu işletmelerinin temel sorumluluğu nedir?

Hava yolu işletmelerinin temel sorumluluğu; yolcularını, varlıklarını ve gelirlerini korumaktır.

ICAO’nun güvenlik standartlarını içeren Annex 17'nin geliştirilmesinde hangi kurumlar katkı sağlamıştır?

Havacılık Emniyet Paneli (Aviation Security-AVSEC), Uluslararası Havalimanları Konseyi (Airports Council International-ACI), Uluslararası Hava Ulaştırma Birliği (International Air Transport Association- IATA), Uluslararası Hava yolu Pilotları Birliği Federasyonu (International Federation of Airlines Pilots Association-IFALPA) ve Uluslararası Kriminal Polisi Teşkilatı (International Criminal Police Organization-INTERPOL).

Annex 17’ye ek olarak geliştirilen Amendment 10 ne gibi güncellemeler içermektedir?

Amendment 10 iç hatlarda güvenlik önlemlerinin artırılması, tehditlere ilişkin bilginin uluslararası düzeyde paylaşılması, yolcular, kabin bagajları ve ambar bagajları ile ilgili yeni önlemlerin alınması, uçuş esnasında görev yapacak güvenlik personeli ve kokpit ekibinin korunması, kod paylaşımı ve diğer işbirliklerinin düzenlenmesi, insan faktörleri ve yasa dışı müdahalelere karşı verilecek karşılığın yönetilmesine dair yeni standartlar içermektedir.

Doküman 8973 kapsamında yapılan düzenlemeler nelerdir?

Doküman 8973 kapsamındaki düzenlemeler; ulusal örgütlenme ve yönetim, personel seçme ve eğitim, havalimanı güvenliği, örgütlenmesi ve tasarım gereklilikleri ile önleyici güvenlik tedbirleridir.

Hava taşımacılığına yönelik uluslararası antlaşmalar nelerdir?

Uluslararası seviyede havacılık güvenliliğinin sağlanmasına yönelik çok sayıda ikili ya da çok taraflı antlaşma yürürlüğe konulmuştur. Bu sözleşmeler, 1963 Tokyo Sözleşmesi. 1970 Lahey Sözleşmesi ve 1971 Montreal Sözleşmesidir.

Tokyo Sözleşmesinde ele alınan güvenlik konuları nelerdir?

Tokyo Sözleşmesi, uçuşun güvenliğini tehlikeye atan yolculara karşı davranış şekli, ve yargılama hakkı konularında düzenlemeler yapsa da uçuş öncesinde alınması gereken kontrol önlemlerine ilişkin düzenlemelere yer vermemektedir. 

Tokyo Sözleşmesi uçuş sırasında meşru kaptan pilota ne gibi yetkiler verilmesini sağlamıştır?

Tokyo Sözleşmesine göre uçak kaptanı, bir suç veya fiili işlediği veya tamamladığı veya işlemek veya tamamlamak üzere olduğu konusunda kesin kanaate sahip olması halinde, ilgili kişiye karşı, zorlama tedbirleri dahil olmak üzere gerekli tedbirleri alabilir. Bu anlamda kaptan pilot gerektiğinde diğer ekip üyeleri ve hatta yolcuların da desteğini alarak zor kullanarak uçuş güvenliğini tehdit eden kişiyi etkisiz hâle getirebilir, ilgili yolcuyu herhangi bir ülkede indirerek ilgili makamlara teslim edebilir.

Lahey Sözleşmesinin düzenlenme amacı nedir?

Uçuş halindeki hava aracının ele geçirilmesine yönelik yasa dışı eylemlerin bireyler ve malların emniyetini tehlikeye atması ve hava yolu taşımacılığına zarar vermesi sebebiyle hava araçlarının yasa dışı olarak ele geçirilmesi ile ilgili fiillerin cezalandırılması gerekliliğinden ötürü 1970 yılında Lahey Sözleşmesi düzenlenmiştir.

Montreal Sözleşmesi ile havacılık güvenliğine karşı tanımlanan suçlar nelerdir?

Montreal Sözleşmesinde; uçuş halindeki bir uçakta bulunan bir şahsa karşı uçağın güvenliğini tehlikeye düşürmesi muhtemel bir şiddet hareketinde bulunma, servisteki bir uçağı tahrip eder veya böyle bir uçağı uçamayacak hâle getirecek şekilde veya uçuş hâlinde güvenliğini tehlikeye düşürmesi muhtemel bir hasara uğratma, servisteki bir uçağa, bu uçağı tahrip etmesi muhtemel olan veya onu uçamayacak hâle getirecek veya uçuş hâlinde güvenliğini tehlikeye düşürmesi muhtemel olacak şekilde hasara uğratabilecek bir cihaz veya maddeyi herhangi bir şekilde koyma veya koydurtma, hava seyrüsefer kolaylıklarını tahrip etme veya hasara uğratma veya bunların işletilmesine müdahale etme ve bu fiillerden biri uçuş hâlindeki uçağın güvenliğini tehlikeye düşürebilecek mahiyette ise, yanlış olduğunu bildiği bilgiler vermek suretiyle uçuş hâlindeki bir uçağın güvenliğini tehlikeye düşürme fiilleri suç olarak tanımlanmaktadır.

Montreal Sözleşmesinin hükümleri Tokyo ve Lahey Sözleşmelerinden ne gibi farklılıklar gösterir?

Tokyo ve Lahey Sözleşmelerinden farklı olmak üzere Montreal Sözleşmesinin hükümleri, güvenliği tehdit eden suç unsuru taşıyan eylemleri daha uzun bir süreç içerisinde ele almaktadır.

ECAC tarafından oluşturulan Doküman 30 kapsamında yolcuların, bagajların ve yüklerin güvenliğinin sağlanması konusunda getirilen standartlar nelerdir?

ECAC tarafından oluşturulan Doküman 30 kapsamında getirilen standartlar; seyahat evraklarının kontrolünün sağlanmasını, yasa dışı girişleri engellemek için havalimanında önlemler alınmasını, kargo için gümrük işlemlerinin düzenlenmesi, otomasyon kullanımı ve kabul edilmeden önce kontrol edilmesi ile ilgili düzenlemeler yapılmasını, kabine alınacak bagajların kontrol edilmesi ve kısıtlandırılmasını içermektedir.