Havaalanı Sistemi Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kapasite nedir? 

Kapasite kavramı farklı bilim dallarında ve alanlarda çeşitli anlamlarda kullanılır. Kapasitenin sözlük anlamı “bir şeyi içine alma, sığdırma sınırı, kapsama gücü”dür. Diğer bir anlamı da belirlenmiş bir alana sığabilecek en fazla kişi ya da nesne sayısıdır. Ekonomide ve işletmede ise “bir işletmenin üretim miktarı”, “bir makine ya da tesisin normal çalışma düzeninde kullanılması sonucunda elde edilebilecek en yüksek üretim miktarı” şeklinde tanımlanmaktadır. Yönetimde ise kapasite için “belirli bir dönemde üretim gücü” ya da “belirli bir dönemde sistemin gerçekleştirdiği çıktı miktarı” olarak tanımlanmaktadır.

Talep nedir? 

Talep: Birim zamanda sistemin tamamının ya da bir alt sisteminin kullanımı için yapılan isteklerin zamana oranına denir.

Gecikme nedir? 

Gecikme: Sisteme giren trafik ve kişiler için planlanan zamanlar ile gerçekleşen zamanlar arasındaki farktır. Federal Havacılık Dairesi’nin (FAA, Federal Aviation Administration) yaptığı bir tanıma göre de bir uçağın, başka herhangi bir uçaktan etkilenmeden hizmet alacağı süre ile gerçekte hizmet aldığı süre arasındaki farka gecikme denmektedir.

Havaalanı sistemlerine yönelik kapsamlı kapasite ölçümleri nelerdir? 

Havaalanı sistemi için kapsamlı kapasite ölçümlerinde beş temel kapasiteden söz edilebilir, bunlar: Dinamik kapasite, Statik kapasite, sürdürülen kapasite, maksimum kapasite ve beyan edilen kapasitedir. 

Havaalanı kapasitesini etkileyen faktörler nelerdir? 

Havaalanı kapasitesini etkileyen dört ana faktör şunlardır: 

• Hava Sahası Kapasitesi,
• Hava Tarafı Kapasitesi,
• Kara Tarafı Kapasitesi,
• Havaalanına Ulaşım Kapasitesidir.

Türbülans nedir? 

Türbülans: Rüzgardaki düzensiz dalgalanmalara denir.

Pist kapasitesini etkileyen faktörler nelerdir? 

Pist kapasitesini etkileyen faktörler dört grupta incelenebilir, bunlar:
• Ayırma minimumları
• Operasyon karması
• Pist konfigürasyonu
• Hava trafik kontrolün kararları

Pist kapasitesini etkileyen ayırmalar nelerdir? 

Pist kapasitesini etkileyecek ayırmalar:
• Uçağa iniş izni vermek için gerekli olan ayırmalar,
• Uçaklara peş peşe kalkış izni verebilmek için gerekli olan ayırmalar,
• İniş ve kalkış uçakları arasında yapılması gereken ayırmalar,
• Dümen suyu türbülansı (WTS, Wake Turbulence Seperation) ayırmalarıdır

Operasyon karması nedir? 

Bir piste iniş kalkış yapan uçakların tipleri ile iniş kalkış sıralarına operasyon karması denir.

Hava trafik kontrolünün kararları nelerdir? 

Hava trafik kontrolünün kararları: 

• Kullanılacak pist ya da pistlerin seçimi,
• Hizmet verilecek uçakların sıralanması,
• İniş ve kalkış uçaklarının sıralanması,
• Ekip içi, ekipler arası ve diğer birimlerle koordinasyon,
• Hava durumu değişikliklerine karşı yapılacak uygulama farklılıkları,
• Havaalanındaki yapım, onarım ve yabancı madde temizliği gibi faaliyetlerin organizasyonu, izlenmesi ve yönetimi,
• Olağanüstü durumlara karşı verilecek tepkilerdir.

Apron nedir? 

Apron; havaalanına gelen uçaklar için oluşturulmuş, uçakların yolcu ve yüklerini boşaltıp aldığı, temizliğinin, yakıt, su ve ikram ikmalinin ve bazı zamanlar bakımlarının yapıldığı körüklü ve körüksüz park pozisyonlarının bulunduğu alanlardır.

Uçaklardaki kapı meşguliyet süresinin ölçütleri neye bağlıdır? 

Uçaklar için ortalama kapı meşguliyet süresi aşağıdaki ölçütlere bağlıdır:
• Uçak tipi,
• Yolcu sayısı,
• Bagaj ve posta miktarı,
• Apron personelinin verimliliği,
• Her bir kapının tüm havaalanı kullanıcılarına, bir havayolu şirketine ya da uçak
sınıfının kullanımına göre tahsis edilip edilmediğidir.

Uçaklardaki kapı kapasitesini etkileyen faktörler nelerdir? 

Kapı kapasitesini etkileyen faktörler: 
• Uçaklar için mevcut kapıların tipi ve sayısı,
• Apron kapılarını talep eden uçak karması ve farklı uçaklar için kapı meşguliyet
süresi,
• Kapılardan herhangi biri ya da tamamının kullanımındaki kısıtlayıcılardır. 

Havaalanı hava tarafı simülasyonunda kullanılan teknikler nelerdir? 

Havaalanı hava tarafı simülasyonu için kullanılabilecek üç simülasyon tekniğinden söz edilebilir. Bunlar:

• Monte Carlo Simülasyonu,
• Sürekli Zaman Simülasyonu, 
• Kesikli Zaman Simülasyonudur. 

Havaalanı terminali nelerden oluşur? 

Havaalanı terminal alanı; yolcu ve bagaj işlemlerinin yapıldığı terminal binasını, yolcu, kargo ve bagajların uçağa yüklenip boşaltılmasını sağlayan tesis ve araçları, uçak park sahalarını, araç park
alanlarını, havaalanı ulaşım yollarını, kargo binalarını ve bakım hangarını da içine almaktadır.

Havaalanı yolcu terminali kapasitesini etkileyen faktörler nelerdir? Açıklayınız. 

Havaalanı yolcu terminal kapasitesini etkileyen üç faktörler şunlardır: 
• Fiziksel Özellikler: Terminal binasının kapasitesini hesaplamak için değişik bölümlerin alanlarının bilinmesi gereklidir.
• Trafik akışı: Havaalanını kullanan tüm yolcu (transit, iç hat, dış hat) ve uçak tiplerinin (bölgesel, kıtalararası) göz önüne alınması gereklidir. Terminal binasındaki
farklı yolcu tiplerinin ilgili talepleri de farklı olacaktır.
• Hizmet kalitesi: Yolcu terminalinde verilen hizmetlerin kalitesi terminali kullananların memnuniyetini olumlu yönde etkileyecektir. İşlemlerin hızı, yolcu konforu,
yolcu trafiğinin akış kalitesi, mevcut oturma olanaklarının sayısı, bekleme süresi, binanın mimari özellikleri ve personelin verimliliği hizmet kalitesini göstermektedir.

Havaalanında giden yolcu için yapılan işlemler nelerdir? 

Giden yolcu için yapılan işlemler şunlardır: 

• Terminal binasına yer ulaşımı,
• Bagaj check-in,
• Yolcu check-in,
• Pasaport kontrol (dış hat yolcusu ise),
• Güvenlik kontrolü,
• Boarding check

Havaalanında gelen yolcular için yapılan işlemler nelerdir? 

Havaalanı gelen yolcu için yapılan işlemler: 

• Pasaport kontrol (dış hat yolcusu ise),
• Bagaj teslim,
• Gümrük kontrolü (dış hat yolcusu ise),
• Terminal binasından yer ulaşımı.

Havaalanında aktarmalı yolcular için yapılan işlemler nelerdir? 

Havaalanında aktarmalı yolcu için yapılan işlemler: 

• Güvenlik kontrolü,
• Gümrük kontrolü (dış hat yolcusu ise),
• Pasaport kontrolü (dış hat yolcusu ise).

Havaalanına ulaşım nasıl sağlanır? 

Havaalanına ulaşım genellikle iki ana bölüme ayrılmaktadır. Bunlar:
• Şehir merkezinden ve banliyölerden havaalanına ulaşım,
• Havaalanı sınırlarından terminal binasına ve park alanlarına ulaşımdır.