Yolcu Hizmetleri Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Hangi havayolu yolcuları potansiyel tehlike arz eden yolcular sınıfında yer almaktadır?

İki tip potansiyel tehlike arz eden yolcu bulunmaktadır. Bunlardan ilki sınır dışı edilen yolcular (deportees), diğeri ise yurda kabul edilmeyen (INAD:Inadmissible Passengers) yolculardır. 

Diğer özel hizmet gerektiren yolcu statüsünde hangi yolcu tipleri yer almaktadır?

Diğer özel hizmet gerektiren yolcu tipleri şunlardır:

• Bebekli ya da çocuklu yolcular
• Refakatli ve refakatsiz çocuk yolcular
• Genç yolcular
• Kilolu ve uzun boylu yolcular
• VIP yolcular (Very Important Passengers: Çok Önemli Yolcular)
• CIP yolcular (Commercial Important Passengers: Ticari Öneme Sahip Yolcular)
• Sık seyahat eden yolcular (Frequent Travellers)
• Evcil hayvan taşıyan yolcular
• Özel yemek talep eden yolcular
• Gemi mürettebatı (Ship Crew)
• Kuryeler ve
• Grup yolculardır.

İlgili otorite tarafından sınır dışı edilen yolcu hakkındaki bilgilerin, yolcunun DEPA ya da DEPU olarak sınır dışı edilmesine bakılmaksızın taşıyıcı havayolu işletmesine iletilmesi sürecinde bilgi formunda hangi bilgilerin yer alması gerekmektedir?

Yolcunun DEPA ya da DEPU olarak sınır dışı edilmesine bakılmaksızın yolcu ile ilgili havayoluna aktarılan bilgi formunda şu bilgiler yer almalıdır:

• Deporte yolcunun kimliği ile cinsiyeti,
• Sınır dışı edilme nedeni,
• Eğer refakat edilecek ise refakatçi/refakatçilerin kurumları, unvanları ve isimleri,
• Deporte yolcunun ilgili kurum tarafından yapılan risk değerlendirmesi (refakatçi verilme ya da verilmeme nedenleri),
• Deporte yolcunun beraberindeki seyahat belgeleri ve türüdür.

Otoritenin deporte yolcunun refakatçi tahsis etmeye gerek görmediği durumlarda deporte yolcuya refakatçi sağlanmak istenmesi halinde yetki kime aittir? 

Otoritenin deporte yolcuya refakatçi tahsis edilmesi konusunda olumsuz görüşe sahip olduğu durumlarda havayolunun (sorumlu kaptan pilotun) istemesi halinde deporte yolcuya refakatçi sağlanabilmektedir.

Sınır dışı edilen yolcuya refakat edilmesi gerektiğinde, refakat hizmeti hangi görevlilerce verilmektedir?

Sınır dışı edilen yolcuya refakat edilmesi gerektiğinde, refakat hizmeti polis ya da bu tip görevler için özel eğitim almış güvenlik görevlisi tarafından verilmektedir.

Ülkeye girişine müsade edilmeyen bir INAD yolcunun geri gönderimi hangi havayolları ile gerçekleştirilmektedir?

Ülkeye giriş izni verilmeyen bir INAD yolcu, ilgili ülke otorite aksini belirtmedikçe, getirildiği ülkeye (çıkış yaptığı ülkeye), kendisini getiren havayolu işletmesi tarafından geri götürülmek zorundadır.

INAD yolcunun geri gönderimi konusunda yolcuya hangi kuruluş bilet tahsis etmekle yükümlüdür?

INAD yolcuyu taşımakla sorumlu olan havayolu işletmesinin, yolcu için geri dönüş bileti düzenlemesi gerekmektedir. (Ancak yolcunun dönüş bileti mevcut ise dönüş biletindeki tüm kısıtlar kaldırılarak, INAD yolcunun bu bilet ile geri dönüşü sağlanmalıdır).

Diğer özel hizmet gerektiren yolcu tiplerinden bebek ve çocuk yolcu olarak kabul edilen yolcuların bu statüde sayılmaları için hangi yaş aralıklarına sahip olmaları gerekmektedir?

Bebek yolcular, 0-2 yaş arasında (25. ayından gün almamış) ebeveynleri ile birlikte seyahat edebilen yolculardır. Çocuk yolcular ise 2-12 yaş arası, 3 yaşından gün almış, 12 yaşını tamamlamamış yolculardır.

Bir refakatli çocuk yolcunun yolculuğunu gerçekleştirmesinde kendisine kim refakat etmektedir?

Refakatli çocuk yolcu, bir refakat kabin görevlisi eşliğinde seyahatini gerçekleştiren çocuk yolcudur.

Hangi koşullar altında bir çocuğun refakatsiz olarak seyahat etmesi kabul edilmektedir?

Havayollarındaki farklı uygulamalara karşın, bir çocuğun refakatsiz olarak seyahat etmesi genel olarak, çocuğun 6 yaşını doldurmuş ve 13 yaşından gün almamış, ebeveyni ya da yakını tarafından refakat edilmeden tek başına seyahat etmesine müsade edilmiş olma koşulları ile kabul edilmektedir. 

Refakatsiz çocuk yolcuların taşımakla sorumlu oldukları UM evrak çantasında bulundurulması gereken evraklar nelerdir?

UM çantasında; dış hat uçuşlar için pasaport, iç hat uçuşlar için ise kimlik belgesi bulunmalıdır. UM çantasında ayrıca bilet ve UM evrakı bulunmalıdır. Refakatsiz çocuk yolcuların tüm seyahatleri esnasında bu çantayı boyunlarında asılı bir şekilde taşımaları zorunludur.

Özel hizmet gerektiren refakatsiz çocuk yolcular ile ilgili bilgilerin transfer ve varış havaalanlarına iletimi hangi mesaj kodu ile sağlanmaktadır? 

Özel hizmet gerektiren refakatsiz çocuk yolcular ile ilgili bilgilerin transfer ve varış havaalanlarına iletilmesi için çekilen mesajda, bu yolcular için UMNR dörtlü kodu kullanılmaktadır.

VIP yolcular hangi yolculardan oluşmaktadır? Bu yolcuların ve bagajlarının uçağa aktarımı ve uçaktan çıkışı için yapılan işlemler nelerdir? 

VIP kapsamındaki yolcular, özel veya resmî bir amaçla seyahat eden devlet görevlilerinden oluşmaktadır. Bu yolcuların uçuşa kabul, gümrük ve pasaport işlemleri, havaalanlarında ayrı bir terminal (bina) ya da terminal binası içinde ayrı bir bölme olan VIP alanlarında gerçekleştirilmektedir. VIP yolcular uçağa özel bir araçla taşınmakta, uçağa en son bindirilmekte ve en önce inmeleri sağlanmaktadır. Bu yolcuların kayıtlı bagajlarına, yardımcı bagaj etiketi statüsünde olan VIP etiketi takılmaktadır. VIP bagajlar, uçağa en son yüklenmekte ve ilk önce indirilmektedir. VIP yolcu ile ilgili bilgiler, gerekli mesaj yoluyla ara nokta havaalanı/havaalanlarına, varsa diğer havayollarına ve varış havaalanına iletilmektedir.

CIP yolcu kapsamında yer alan yolcular kimlerdir? Bu yolcuların uçağa biniş ve uçaktan inişi ile kendilerine tanınan ayrıcalıklar nelerdir?

Havayolu için yüksek ticari önem taşıyan yolcular, CIP yolcu kapsamda değerlendirilmektedir. CIP yolcular genellikle first class ve business class hizmet sınıfında uçan yolcular olduğundan, yüksek bilet ücreti ödeyen yolculardır. Bu nedenle uçağın ön kısmındaki ayrı bir alanda seyahat etmektedirler. CIP yolcuların uçuşa kabul (check-in) işlemleri, CIP yolcular için oluşturulmuş ayrı bir terminal binasında ya da yolcu terminali içindeki ayrı bir alanda yapılmaktadır. Bu yolculara uçağın kalkışına yakın bir saatte, yani geç uçuşa kabul olanağı da sunulabilmektedir. Bu yolcular uçağa özel bir araçla taşınmaktadır. Uçağa en son bindirilen CIP yolcuların, varış havaalanlarında uçaktan en önce inmeleri sağlanmaktadır.

Sık seyahat eden yolcular kapsamında yer alan yolcular kimlerdir? Bu yolculara havayolları tarafından sunulan ayrıcalıklar nelerdir?

Belli bir havayolu tarafından sık uçan yolcu kartı tahsis edilmiş yolcular sık seyahat eden yolcular kapsamında ele alınmakta ve bu yolculara ayrıcalıklı hizmetler sunulabilmektedir. Bu ayrıcalıklı hizmetler, satın aldığı bilet hizmet sınıfından bir üst sınıfta seyahat etme imkânının sağlanması, önceden yer rezervasyonunun yapılabilmesi (koltuk tahsisi), bedava bilet, ücret ödemeksizin fazla bagaj taşıma hakkı ve havaalanlarında bulunan ve normal olarak ücretli olan salonlardan (yiyecek/içecek ve dinlenme olanağının sunulduğu) yararlanabilme hakkı gibi hizmetlerdir.

Yolcu beraberindeki evcil hayvanlar havayolu ile hangi koşullarda taşınabilmektedir? Taşıma şekillerine ait kodlar ile kilo ve boy sınırlarını belirtiniz.

Yolcu beraberindeki evcil hayvanlar, havayolu ile iki şekilde taşınabilmektedir. Evcil hayvanlar yolcu kompartımanında taşınması durumunda PETC (Pet in Cabin), kargo kompartımanında taşınması durumunda ise AVIH (Animal in Hold) olarak kodlanmaktadır. Evcil hayvanın kilosu ya da boyutları bu taşıma şeklini belirlemektedir. Kafesiyle beraber 5 kg ağırlığına kadar olan evcil hayvanlar PETC statüsünde, bu ağırlığın üzerindeki hayvanlar ise AVIH statüsünde taşınmaktadır. Evcil hayvanların kafesleri içerisinde taşınması gerekmektedir. Bu kafesin büyüklüğü en az taşınan hayvanın ayakta durması şartı ile başının kafesin tavanına değmeyecek ve içinde rahatlıkla hareket edebileceği boyutlarda olmalıdır. Bununla birlikte PETC olarak taşınan evcil hayvan kafesi boyutlarının, 55x40x20 cm ebatlarını aşmaması gerekmektedir.

Ailesi ile beraber tatil yapmak amacıyla Eskişehir'den Antalya'ya havayolu ile seyahat edecek olan Gökhan bey bilet rezarvasyonu esnasında seyahat ederken yemek üzere kendisi, eşi Ümmügülsüm hanım ve bebekleri Enes için özel yemek talebinde bulunmuştur. Gökhan bey kendisi için müslüman yemeği, eşi Ümmügülsüm hanım için vejetaryen yemeği ve bebekleri Enes için bebek yemeği siparişi vermiştir. Buna göre özel yemek bilgilerinin transfer ve varış havaalanları ile havayollarına iletilmesi için çekilen mesajda yer alacak özel yemek kodları nelerdir? 

Özel yemek bilgilerinin transfer ve varış havaalanları ile havayollarına iletilmesi için çekilen mesajda Gökhan bey ve ailesi için belirtilmesi gereken özel yemek kodları sırasıyla şu şekildedir:

MOML : Müslüman yemeği

VGML : Vejetaryen yemeği

BBML : Bebek yemeği

Yolcu hizmetleri yazınında hangi yolcular grup yolcu statüsünde seyahatlerini gerçekleştirmektedir? Grup yolcuların uçuşa kabulü ile ilgili prosedür değişikliği dünya havacılığını ciddi biçimde etkileyen hangi olay ile birlikte gerçekleşmiştir? 

Grup yolcu statüsünde seyahatlerini gerçekleştiren yolcular, bilet rezervasyonlarını grup rezervasyon olarak yaptıran ve grup olarak seyahat eden yolculardır. Bu yolcuların 11 Eylül 2001 olayları öncesinde, grup olarak uçuşa kabul (check-in) işlemlerini yaptırmaları mümkünken, bu olaylar sonrasında grup yolcularının tek tek uçuşa kabul işlemlerini yaptırmaları gerekmektedir.

Özel hizmet gerektiren yolcu dokümanlarından Uçuş Ekibi Bilgilendirme Formu'nda yer alan bilgiler nelerdir?

Genel olarak Uçuş Ekibi Bilgilendirme Formu, aşağıdaki bilgileri içermektedir. Form içeriğinde:

• Uçuş numarası,
• Tarih,
• Kakış ve varış havaalanları,
• Uçak tipi ve kuyruk adı (registration),
• Özel hizmet gerektiren yolcuların isimleri,
• Özel hizmet kodları,
• Özel hizmet gerektiren yolcuların koltuk numaraları,
• Gerekli görülen diğer bilgilere yer verilmelidir.

Yolcu özel hizmet mesajı nedir? Mesajda hangi bilgiler yer almaktadır?

Yolcu özel hizmet mesajı (PSM), özel hizmet gerektiren yolcu ve verilen/verilecek özel hizmet bilgilerini içeren mesajdır. Mesajda:

• Uçuş bilgileri,
• Yolcu ya da yolcuların ismi,
• Özel hizmet gerektiren yolcuların koltuk numaraları,
• Özel hizmet kodları,
• Gerekli görülen ilave bilgiler yer almaktadır.