Hava Taşımacılığı Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Hava Hukuku kavramı nasıl ortaya çıkmıştır?

Hava Hukuku kavramı incelendiğinde öncelikle hava ile ilgili mülkiyet kavramının ortaya çıktığı görülmektedir. Hava mülkiyetinden ilk olarak Roma hukukunda bahsedilmiştir. Buna göre arazi sahibinin mülkiyetinin sadece yüzeye değil, onun en dibe ve göğe kadar uzandığı belirtilmektedir.

Hava Hukuku ile ilgili ilk önemli olay hangisidir?

Hava Hukuku ile ilgili en önemli aşama 15 Ağustos 1913 tarihinde Almanya ve Fransa arasındaki karşılıklı hava seferleri için imzalanan antlaşma olmuştur.

Havacılık mevzuatı ile ilgili olarak bölgesel ve uluslararası olarak gerçekleştirilmiş önemli çalışmalar nelerdir?

? Paris Konferansı(1910) ? Paris Konvansiyonu (1919) ? Madrid Konvansiyonu (1926) ? Havana Konvansiyonu (1928) ? Varşova Konvansiyonu (1929) ? Şikago Konvansiyonu(1944) ? Roma Konvansiyonu (1952) ? Lahey Protokolü (1955) ? Guadalajara (Meksika) Konvansiyonu (1961) ? Tokyo Konvansiyonu (1963) ? Lahey Konvansiyonu(1970) ? Guatemala Protokolü (1971) ? Montreal Konvansiyonu (1971) ? Montreal Protokolü (1988) ? Plastik Patlayıcılar Konvansiyonu (1991) ? Kanun Dışı Eylemlerde Kullanılan Hava Araçları Nedeniyle Doğan Zararlar Ve Üçüncü Şahıslara Tazminat Konvansiyonu (2009)

Varşova Konvansiyonu hakkında bilgi veriniz?

Uluslararası hava yolu taşımacılığına ilişkin yeknesak kurallar getiren ilk düzenleme Varşova Konvansiyonudur. Konvansiyon ile uluslararası hava yolu taşımacılığında, yolcu yük ve bagajla ilgili kayıtlar ve taşıyıcının, yolcunun, göndericinin ve alıcının hak ve yükümlülükleri ile ve taşıyıcının hukuki sorumluluğuna ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

Hava taşımacılığı alanındaki ilk uluslararası antlaşma hangisidir ve hakkında kısaca bilgi veriniz?

11 Temmuz 1922 de 27 devlet tarafından imzalanarak yürürlüğe giren Paris Havacılık Sözleşmesidir. Paris Konvansiyonu ile uluslararası hukukta hava sahasında devletlerin ‘tam ve münhasır egemenliği’ ilkesi kabul edilmiştir.

Şikago Konvansiyonu havacılıkla ilgili hangi, teşkilatın kurulmasını sağlamıştır?

7 Aralık 1944 tarihinden 52 devlet ABD’nin Şikago kentinde toplanarak Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesini imzalamışlardır. Bu Konvansiyon en etkin sivil havacılık otoritesi olan Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)’un kurulmasını sağlamıştır.

Uçak kaçırma olayları ve havacılık güvenliği ile ilgili konular hangi toplantıda ele alınmıştır?

1970 yılında ICAO tarafından desteklenen komite Lahey kentinde toplanmış. Özellikle 1960’lı yıllarda meydana gelen uçak kaçırma ve havacılık güvenliği konularını Lahey Konvansiyonunda tartışılmıştır.

Hangi protokol günümüzde yürürlükte değildir?

Guatemala protokolu. 1971 tarihli bu protokol Varşova Konvansiyonu’na yeni düzenlemeler getirmiş olmasına rağmen sadece 7 devletin onay belgesi sunması nedeniyle yürürlükte değildir.

Montreal Konvansiyonu hakkında bilgi veriniz?

1971 yılında hava araçlarının uçuşu esnasında meydana gelebilecek ve uçuş güvenliğini olumsuz yönde etkileyecek davranışlar belirlenerek yaptırımlar üzerinde anlaşmaya varılmıştır.

Plastik Patlayıcılar Konvansiyonunu ve ele aldığı konuları açıklayınız?

1991 yılında Kanada’nın Montreal kentinde düzenlenen toplantıda terörist faaliyetler sonucunda hava taşımacılığını tehdit eden patlayıcılara karşı alınacak önlemler tartışılarak, uluslararası düzeyde standartlaşmış uygulamalar konusunda karara varılmıştır.

Sivil hava taşımacılığının gelişim sürecini hızlandıran en önemli gelişme nedir?

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra özellikle gazi türbinli motor teknolojisinde yaşanan gelişmeler sivil hava taşımacılığını gelişim sürecini hızlandırarak hava yolu taşımacılığına olan talebi artırmıştır.

Dünyada en çok üye sayısına sahip Uluslararası sivil havacılık kuruluşu hangisidir?

191 üyeye sahip Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)dur.

Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı ne zaman kurulmuştur?

Şikago Konferansı sonunda imzalanan Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesi’nin 43.maddesi ile bu nitelikte bir örgüt olan Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)’nun kurulması öngörülmüş ve 4 Nisan 1947’de Sözleşme’nin yürürlüğe girmesi ile birlikte Kanada’nın Montreal kentinde kurulmuştur.

Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı’nın temel işlevi nedir?

Uçuş emniyeti ve güvenliğine ilişkin uluslararası kural ve politikalar geliştirerek, sivil havacılığın uluslararası düzeyde düzenli gelişimini ve kuralların küresel düzeyde uygulanmasını sağlamaktır.

ICAO’nun stratejik eylem planları bağlamında en önemli ve ön plana çıkan faaliyet alanları nelerdir?

Küresel düzeyde güvenlik, emniyet, çevre, hava ulaşımında ileri teknolojilerin kullanımı ve olanaklar içinde liberalleşme konularıdır.

ICAO’nun hava taşımacılığının gelişimine paralel olarak belirlediği stratejik hedefleri nelerdir?

Emniyet, Hava Seyrüsefer Kapasitesi ve Verimliliği, Güvenlik ve Kolaylıklar, Hava Taşımacılığının Ekonomik Gelişimi ve son olarak Çevre Koruma.

ICAO’nun organizasyonel yapısı hangi birimlerden oluşmaktadır?

Genel Kurul, Konsey ve Sekreterya’dan oluşmaktadır.

ICAO’nun genel kurul birimi hakkında bilgi veriniz?

Tüm üyelerin katılımıyla üç yılda bir toplanmaktadır. Genel Kurulda her üyenin bir oy hakkı bulunmaktadır ve kararlar, aksine hüküm bulunmayan hallerde oy çokluğu ile alınmaktadır.

ICAO’nun Yasama ve Yürütme işlevini üstlenen birim hangisidir?

Genel Kurula karşı sorumlu daimi bir organ niteliğinde olan Konsey birimidir.

Sekreterya’nın bünyesinde hangi bürolar bulunmaktadır?

Hava Seyrüsefer Bürosu, Hava Taşımacılığı Bürosu, Hukuk Bürosu, Teknik İş birliği Bürosu ve İdari Hizmetler Bürosu bulunmaktadır.

ICAO sivil hava taşımacılığı ile ilgili kuralları belirlerken hangi sivil toplum kuruluşları ile iş birliği yapar?

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), Uluslararası Havaalanları Konseyi (ACI), Uluslararası Hava Yolları Pilotları Federasyonu (IFALPA) gibi sivil toplum kuruluşları ile iş birliği içindedir.

ICAO Ek (Annex) dokümanları nedir ve hakkında kısaca bilgi veriniz?

Sivil Havacılığın dünya genelinde emniyetli ve düzenli gelişimini sağlamak için kuruluşundan itibaren çalışmalar yapan ICAO,uçuş emniyetinin gelişimi için Standartlar ve Tavsiye Edilen Uygulamalar (SARPs) adı altında bir dizi standartlar geliştirmiştir.Günümüzde bu uygulamalar, ICAO Ek (Annex) dokümanları içerisinde yer almaktadır. ICAO ekleri 19 adet olup, bunlar gerektiğinde güncellenmektedir.

ICAO Ek (Annex) dokümanları nelerdir?

? Ek- 1 Personel Lisanslandırma ? Ek-2 Hava Kuralları ? Ek-3 Uluslararası Hava Seyrüseferinde Meteorolojik Hizmet ? Ek-4 Havacılık Hizmetleri ? Ek-5 Hava ve Yer Operasyonları için Ölçüm Birimleri ? Ek-6 Hava Araçları Operasyonu ? Ek-7 Hava Aracı Milliyeti ve Tescil İşaretleri ? Ek-8 Hava Araçlarının Uçuşa Elverişliliği ? Ek-9 Kolaylıklar ? Ek-10 Havacılık Haberleşmesi ? Ek-11 Hava Trafik Hizmeti ? Ek-12 Arama ve Kurtarma ? Ek-13 Hava Aracı Kaza ve Kırım İncelemesi ? Ek-14 Havaalanları ? Ek-15 Havacılık Bilgi Hizmetleri ? Ek-16 Çevresel Koruma ? Ek-17 Kanun Dışı Eylemlere Karşı Alınacak Önlemler ? Ek-18 Tehlikeli Maddeler ? Ek-19 Emniyet Yönetim Sistemi

ICAO Ek (Annex) dokümanlarından Ek-1 Personel Lisaslandırma hakkında bilgi veriniz?

Hava aracı bakım personelinin, hava trafik kontrolörlerinin ve uçuş mürettebatının lisanslandırma standartlarını içermektedir. Bu kapsamda hava taşımacılığının en önemli bileşeni olan insan kaynağının niteliklerine değinilerek, lisanslandırma standartları ortaya konulmuştur.

Uluslararası sivil hava taşımacılığının emniyetli bir şekilde gerçekleştirilmesi için konulan kurallar ICAO’nun hangi ekinde yer alır?

Ek-6 Hava Araçları Operasyonu içinde yer alır.

Hava araçlarının sertifikasyon ve kontrol süreçleri ile ilgili standartlar ICAO’nun hangi ekinde yer alır kısaca açıklayınız?

Ek- 8 Hava Araçlarının Uçuşa Elverişliliği içinde yer alır. Hava aracının emniyetli bir şekilde uçurulabilmesi için, tasarımının, imalatının ve işletiminin uçabilirlik kurallarına uygun olması gerekir.

ICAO dokümanında yer alan Ek-9 Kolaylıklar hakkında bilgi veriniz?

Hava aracının gümrük işlemleri, göçmenlik faaliyetleri, halk sağlığı gibi konularda farklı uluslarda uygulanan düzenlemelerin birleştirilerek standart hale getirilmesi amacıyla sınır geçme ve gümrük işlemleri ile ilgili kuralları içermektedir.

ICAO’nun dokümanlarından EK-13’i açıklayınız?

Ek-13 Hava Aracı Kaza ve Kırım İncelemesidir. Hava aracı kazaları ile ilgili bilgilerin standart prosedürlerle toplanması, ilgili birimlere ulaştırılması ve incelenmesi gibi konuları içerir. Bu sayede ileride oluşabilecek diğer kazaların önüne geçilmeye çalışılır.

Doküman Ek-14 de hangi konular yer almaktadır?

Havaalanları yapımı, kullanılacak ekipmanlar vb. gibi konulardaki standartlar içermektedir. Bu dokümanda havaalanlarının planlaması, inşası, ışıklandırması, yangınlarla ve kuşlarla mücadele gibi pek çok konu yer almaktadır.

Havacılık Bilgi Hizmetleri’nin (AIS) en önemli görevi nedir?

Hava seyrüseferinin verimli, kurallara uygun ve güvenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaktır.

Ek-16 Çevresel Koruma ne gibi kurallar içermektedir?

Hava araçlarının gürültüsü, motoraların egzoz gaz emisyonu gibi çevre korumaya yönelik kurallar içerir.

ICAO’nun dokümanlarından Ek-17’yi kısaca açıklayınız?

Uluslararası sivil havacılık faaliyetlerinin kanun dışı eylemlerden korunmasına yönelik tedbirler içerir. Sivil havacılık faaliyetlerinin 1960’lı yıllarda kanun dışı eylemlere sahne olması bu konuda kurallar getirilmesini zorunlu hale getirmiştir.

ICAO tarafından hazırlanan en son doküman hangisidir? Kısaca açıklayınız?

Ek- 19 Emniyet Yönetim Sistemidir. Havacılık faaliyetlerinde emniyeti artırmaya yönelik kurulması gereken sistemle ile ilgili bilgileri içerir.

Amerika Birleşik Devletleri’nin sivil havacılık kuruluşu hangi kurumdur?

1958 yılında kurulan Federal Havacılık Otoritesi (FAA)dir.

FAA’in en önemli görevi nedir?

Amerika’nın ulusal hava sahası içerisinde hava trafik akışının emniyetli, düzenli ve verimli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaktır.

Federal Havacılık Otoritesi (FAA)’nin başlıca hizmet alanları nelerdir?

Havacılık emniyetini artırmak için gerekli yasal düzenlemeleri yapar ve sivil havacılığın gelişmesini sağlamak üzere, yeni teknolojilerin kullanılması vb. gibi konularda havacılık sektörünü destekler. Ticari hava yolları işletmelerinin kurulması, hava aracı bakım personelinin ve pilotların lisanslandırılması, hava aracı komponentlerinin sertifikasyonu gibi konularda hizmet verir.

Avrupa Birliği üye ülkelerinin oluşturduğu sivil havacılık kuruluşu hangi kurumdur?

15 Temmuz 2002 tarihinde Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konsey kararı ile kurulan Avrupa Havacılık Emniyet Ajansı (EASA)’dır.

Avrupa Havacılık Emniyet Ajansı (EASA)’nın görevleri nelerdir?

Havacılıkla ilgili mevzuat çalışmalarında Avrupa Komisyonu’na yardımcı olmak ve üye ülkeler içinde bu mevzuatın uygulanmasına destek vermek. ? Havacılık mevzuatının uygulamalarının izlenmesi konusunda Avrupa Komisyonu’na yardımcı olmak. ? Kendine özgü havacılık sertifikasyon kurallarının ve rehber materyallerinin oluşturulmasını sağlamak ve teknik kontrolleri yürütmek.

Üretim Uygulama Kuralları neleri kapsamaktadır?

Hava Aracı ve İlgili Ürün, Parça ve Cihazın Uçuşa Elverişlilik ve Çevresel Sertifikasyonu Yönetmenliği EASA Part -21 ile sertifikasyon kuralları olarak adlandırılan Uçuşa Elverişlilik Kodlarını kapsamaktadır.

Uluslararası Hava Taşımacılığı (IATA) hakkında kısaca bilgi veriniz?

IATA hava yolu ve yer hizmet şirketlerinin üye olabildiği, uluslararası bir ticaret kuruluşudur. 1945 yılında Küba’da emniyetli, güvenli ve ekonomik hava ulaşımını sağlayabilmek amacıyla kurulmuştur.

Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC)’in kuruluş amaçları nelerdir?

ICAO’nun önerisiyle Strazburg’da Nisan 1954’te düzenlenen Avrupa Hava Ulaştırma Koordinasyon Konferansı çerçevesinde kurulması öngörülmüş olan ECAC’in kuruluş amaçları şunlardır; ? Konferansın çalışmalarının sürdürülmesi, ? Avrupa hava ulaşımındaki gelişmelerin izlenmesi amacıyla daha iyi bir koordinasyon ve iş birliği sağlanması, ? Çıkabiecek problemlerin dikkate alınması.

Avrupa Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) hakkında bilgi veriniz?

ICAO ve ECAC’ın kuruluşlarının ardından 2. Dünya Savaşı sonlarında hızlı bir artış gösteren batı Avrupa seyrüseferinde ortak standart ve kuralların uygulanması amacıyla 13 Aralık 1960 tarihinde Brüksel’de altı devlet tarafından imzalanarak 1 Mart 1963 tarihinde yürürlüğe giren uluslararası anlaşma sonunda kurulmuştur.

Uluslararası Havalimanları Konseyi (ACI)’nın amacı nelerdir?

1991 yılında kurulmuş olan ACI’nın amacı; hükümetler ve uluslararası kuruluşlar ile havalimanlarının çıkarlarını temsil ederek havalimanlarında standartlar, politikalar ve önerilen uygulamalarının geliştirilmesini ve dünyadaki standartlarının yükseltilmesini, bilgi ve eğitim olanaklarının sağlanmasını amaçlamaktadır.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın temel görevi nedir?

Türkiye’nin ulaştırma, denizcilik ve haberleşme sistem ve hizmetlerinin ülkenin ihtiyaçlarına uygun olarak tesisi ve geliştirilmesidir.

Sivil Havacılık Dairesi Başkanlığı’nın kuruluş amaçları nelerdir?

Sivil havacılığın dünya genelinde hızlı bir gelişim göstermesi ve teknolojide yaşanan büyük ilerlemeler karşısında, ulusal çıkarlarımızın korunması, uluslararası ilişkilerimizin düzenli şekilde yürütülmesi ve denetlenebilmesi başkanlığın amaçlarıdır.

Ülkemizde havacılık faaliyetleri hangi kanun kapsamında yürütülmektedir?

2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu ile bu kapsamda yayımlanmış olan ‘İdari ve Teknik Yönetmenlikler’ ve ‘Havacılık Talimatları’ çerçevesinde yürütülmektedir.

Türk Havacılık Genel Müdürlüğü’nün görevleri nelerdir?

Türk sivil havacılık sisteminde hava taşımacılığına ilişkin tüm faaliyetlerin emniyetli, güvenli, etkin ve verimli şekilde gerçekleşmesini sağlamak, hava taşımacılığına ilişkin hizmetlerin adil ve sürdürülebilir bir rekabet ortamında gerçekleşmesi amacıyla politikalar üretmek, stratejiler belirlemek, düzenlemeler tasarlamak, düzenlemeleri uygulamaya aktarmak, mevzuata uyumluluğu denetlemek ve uyum konusunda gerektiğinde yaptırım uygulamaktır.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün amaçları nelerdir?

Dünya sivil havacılık sektöründe uluslararası düzeyde saygınlığı artırmak, Sivil Havacılığın sürdürülebilir gelişimini teminen tedbir ve politika üretmek, Uçuş emniyeti ve havacılık güvenliğini en üst düzeyde sürdürmek, Kurumsallaşmayı sağlamak.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün en üst amiri kimdir ve kime karşı sorumludur?

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün en üst amiri, Genel Müdürlüğü mevzuat hükümlerine, uluslararası sivil havacılık kural ve standartlarına, hükümet programına ve Bakanlar Kurulunca belirlenen politika ve stratejilere uygun olarak yönetmekle görevli ve yetkili Genel Müdür’dür. Genel Müdür, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı’na karşı sorumludur.

SHGM’nin ana hizmet birimleri nelerdir?

? Uçuşa Elverişlilik Daire Başkanlığı ? Uçuş Operasyon Daire Başkanlığı ? Hava Ulaşım Daire Başkanlığı ? Hava Seyrüsefer Daire Başkanlığı ? Havaalanları Daire Başkanlığı ? Havacılık Güvenliği Daire Başkanlığı ? Sektörel Düzenleme ve Eğitim Daire Başkanlığı

2920 sayılı Sivil Havacılık Kanunu hangi tarihte yürürlüğe girmiştir?

14 Ekim 1983 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Özel Havayolu işletmelerine iç hat uçuş izni hangi tarih’te verilmiştir?

Ulaştırma Bakanlığı tarafından özel hava yolu şirketlerine iç hat uçuş izni 20 Ekim 2003 tarihinde verilmiştir.

2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu’nun amacı nedir?

Kanunun amacı Madde 1de belirtilmiştir. Bu Kanunun amacı; devamlı ve hızlı bir gelişme gösteren, ileri teknolojinin uygulandığı, sürat ve emniyet faktörlerinin büyük önem taşıdığı sivil havacılık sahasındaki faaliyetlerin ulusal çıkarlarımız ve uluslararası ilişkilerimize uygun bir şekilde düzenlenmesini sağlamaktır.

2920 Sayılı Kanuna göre uçuşa elverişli olmak şartıyla hangi hava araçları Türk hava sahasında uçuş yapabilir?

Türk Devlet Hava Araçları, Türk uçak siciline kayıtlı Türk sivil hava araçları ve son olarak Türkiye’nin taraf olduğu anlaşmalar uyarınca Türk Hava Sahasında uçmalarına müsaade edilen hava araçları.

Türk Hava Sahasının tamamını veya belirli bir bölümünün uçuşa yasak edilebilir veya sınırlayabilir ilkesi 2920 sayılı kanunun hangi maddesinde düzenlenmiştir?

İlgili Kanun’un 7. Maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu, Genelkurmay Başkanlığının olumlu görüşü üzerine; kamu düzeni ve emniyet mülahazaları ile veya askeri sebeplerle geçici veya devamlı bir tedbir olarak, Türk Hava Sahasının tamamını veya belirli bir bölümünün kullanılmasını veya muayyen bölgeler üzerinden uçuşa yasak edebilir veya sınırlayabilir.

2920 Sayılı Kanunun Üçüncü Bölümü hangi konuya ayrılmıştır?

2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunun Üçüncü Bölümü Ticari Hava İşletmelerine ayrılmıştır.

2920 Sayılı Kanunun 18. Maddesine göre izin belgesi hangi durumlarda verilmez?

Milli güvenliğin veya kamu düzeninin tehlikeye girebileceği durumlarda ve Gerçek kişilerin veya tüzel kişilerin kurucu ortakları ile temsile yetkili yöneticilerin; Türk Ceza Kanununun 53. Maddesinde belirtilen süresi geçmiş olsa bile, bankacılık, sermaye piyasası ve kaçakçılık mevzuatında tanımlanan ve hapis cezası gerektiren suçlar ile hırsızlık, yağma, görevi kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflas, parada (…) devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, suçlarından ya da ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması suçlarından dolayı mahkûm edilmiş olması halinde verilmez.

İşletme ruhsatında ne gibi bilgiler yer alır?

Ruhsat sahibinin ticari unvanı, taşıma türü, işletme yapılacak bölge veya hatlar, izin belgesinde belirtilen sınırlama ve kısıtlamalar yazılır.

Paris Konferansı hakkında kısaca bilgi veriniz?

Paris Konferansı: 1910 yılında Paris’te havacılıkla ilgili tüm Avrupa devletlerinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Fransa, devletlerin güvenlik algılamaları ve vatandaşların mülkiyet haklarının korunması çerçevesinde hava seyrüseferinin serbest olması gerektiğini savunmuştur. Almanya ve Britanya temsilcileri ise hava sahasında istisnalara yer bırakmayacak şekilde tam ve etkin bir kontrolü savunmuştur. Konferans bir sonuca varamamış olsa da ileri sürülen tezler, egemenlik anlayışı fikrinin yerleşmeye başladığını göstermiştir.

Şikago Konvansiyonu hakkında kısaca bilgi veriniz?

Şikago Konvansiyonu: 7 Aralık 1944 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nin Şikago kentinde elli iki devlet biraraya gelerek Şikago Sözleşmesi olarak adlandırılan Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesini imzalamışlardır. İkinci Dünya Savaşı öncesinde havacılık sektöründe yaşanan gelişmeler, yapılan yasal düzenlemeler ve yeni gereksinimler bu sözleşmenin imzalanmasını sağlamıştır. Bu konvansiyon, en etkin sivil havacılık otoritesi olan Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)’nın kurulmasını sağlamıştır.

Montreal Protokolü hakkında kısaca bilgi veriniz? 

Montreal Protokolü: 1988 yılında, Montreal Konvansiyonu’nun devamı niteliğinde taraflarca hazırlanmış bir protokoldür. Bu protokolde Tokyo, Lahey ve Montreal Sözleşmelerinde yer almayan havaalanlarında sivil havacılığa hizmet veren şahısların ve havaalanlarındaki işleyişin korunması gerektiği, sivil havacılık güvenliğinin sağlanması için havaalanlarının ve havaalanı işleyişi içerisinde bulunan insanların da güvenliklerinin sağlanmasının gerekli olduğu kabul edilmiştir.

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü(ICAO)’nün hava taşımacılığının gelişimine dair oluşturmuş olduğu stratejik hedefler nelerdir?

ICAO’nun hava taşımacılığının gelişimine paralel olarak Emniyet, Hava Seyrüsefer Kapasitesi ve Verimliliği, Güvenlik ve Kolaylıklar, Hava Taşımacılığının Ekonomik Gelişimi ve çevre Koruma başlıkları altında belirlenen stratejik hedeflerini kısaca şu şekilde açıklayabiliriz;
• Emniyet: Tüm dünyada sivil havacılık faaliyetlerinin emniyetli bir şekilde gerçekleştirmek,
• Hava Seyrüsefer Kapasitesi ve Verimliliği: Dünyada sivil havacılık sektöründe hava seyrüseferini geliştirmek ve verimliliğini en üst düzeye çıkartmak,
• Güvenlik ve Kolaylıklar: Dünya genelinde sivil havacılık sektöründe ICAO liderliğinde güvenliği arttırmak ve gümrük faaliyetlerini kolaylaştırmak,
• Hava Taşımacılığın Ekonomik Gelişimi: Dünyada sivil hava taşımacılığı ile ekonomik politikaların uyumlaştırılmasını sağlamak,
• Çevre Koruma: Dünyada sivil havacılık sektörünün sürdürülebilir şekilde gelişimini sağlamak ve çevresel etkileri en aza indirmek.

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü(ICAO)’nün işleyişi hakkında kısaca bilgi veriniz?

ICAO’nun işleyişi ile ilgili olarak her üye devletin sorumluluğu vardır. ICAO’nun organizasyonel yapısı Genel Kurul, Konsey ve Sekreterya’dan oluşmaktadır. Bir konsey başkanı ve genel sekreteri mevcuttur. Ayrıca genel kurul ve konsey altında yapılandırılmış alt çalışma grupları bulunmaktadır.

Uluslararası Sivil Havacılık örgütü(ICAO)'nün işbirliği içerisinde olduğu kuruluşlar hangileridir?

ICAO çalışmalarını gerçekleştirirken Birleşmiş milletlere bağlı Uluslararası Telekomünikasyon Birliği, Dünya Meteoroloji Organizasyonu vb. gibi diğer kuruluşlarla iş birliği içinde çalışır. Bunun yanı sıra ICAO sivil hava taşımacılığı ile ilgili kuralları belirlerken Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA- International Air Transport Association), Uluslararası Havaalanları Konseyi (ACI- Airports Council International), Uluslararası Hava Yolları Pilotları Federasyonu (IFALPA-Internatioal Federation Of Airline Pilots Associations) gibi sivil toplum kuruluşları ile de iş birliği içindedir.

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO)'nün hangi konularla ilgili  annexleri bulunmaktadır? 

ICAO Ekleri 19 adet olup, bunlar gerektiğinde güncellenmektedir. Bu ekler ve içerikleri aşağıda maddeler hâlinde kısaca açıklanmıştır;

Ek-1 Personel Lisanslandırma, Ek-2 Hava Kuralları, Ek-3 Uluslararası Hava Seyrüseferinde Meteorolojik Hizmet,  Ek-4 Havacılık Haritaları, Ek-5 Hava ve Yer Operasyonları İçin Ölçüm Birimleri, Ek-6 Hava Araçları Operasyonu,  Ek-7 Hava Aracı Milliyeti ve Tescil İşaretleri, Ek-8 Hava Araçlarının Uçuşa Elverişliliği, Ek-9 Kolaylıklar,  Ek-10 Havacılık Haberleşmesi, Ek-11 Hava Trafik Hizmeti, Ek-12 Arama ve Kurtarma, Ek-13 Hava Aracı Kaza ve Kırım İncelemesi,  Ek-14 Havaalanları, Ek-15 Havacılık Bilgi Hizmetleri, Ek-16 Çevresel Koruma, Ek-17 Kanun Dışı Eylemlere Karşı Alınacak Önlemler, Ek-18 Tehlikeli Maddeler, Ek-19 Emniyet Yönetim Sistemi.

Federal Havacılık Otoritesi(FAA) hakkında kısaca bilgi veriniz?

1958 yılında kurulan Federal Havacılık Otoritesi (FAA-Federal Aviation Administration), Amerika Birleşik Devletleri’nin sivil havacılık otoritesidir. FAA’in en önemli görevi, Amerika’nın ulusal hava sahası içerisinde hava trafik akışının emniyetli, düzenli ve verimli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaktır. Bu kapsamda havacılık emniyetini arttırmak için gerekli yasal düzenlemeleri yapar ve sivil havacılığın gelişmesini sağlamak üzere, yeni teknolojilerin kullanılması vb. gibi konularda havacılık sektörünü destekler. Ticari hava yolu işletmelerinin kurulması, hava aracı bakım personelinin ve pilotların lisanslandırılması, hava aracı ve hava aracı komponentlerinin sertifikasyonu gibi konularla ilgili olarak çok geniş bir hizmet alanı söz konusudur.

Avrupa Havacılık Emniyet Ajansı (EASA) hakkında kısaca bilgi veriniz?

Avrupa Havacılık Emniyet Ajansı-EASA (European Aviation Safety Agency), Avrupa Birliği üye ülkelerinin oluşturduğu sivil havacılık ajansıdır. Amacı, Avrupa Birliği içinde her türlü hava aracı, uçuş, üretim, denetleme ile ilgili mevzuatlarının oluşturulması ve uygulanmasını kontrol edip uçuş ve yer güvenliğini sağlamaktır. 15 Temmuz 2002 tarihinde Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konsey kararı ile kurulmuştur. Merkezi Almanya’nın Köln şehrindedir. Brüksel’de bir ofisi bulunmaktadır. Bunun dışında ABD’nin Washington eyaletinde, Montreal’de ve Pekin’de de birer çalışma ofisleri vardır. Avrupa Birliği üyelerinden oluşan 700 kişiyi aşkın idareci ve uzmanı bünyesinde barındırmaktadır.

Avrupa Havacılık Emniyet Ajansı(EASA)'nın başlıca görevleri nelerdir?

EASA’nın görevleri şu şekilde sıralanabilir;
• Havacılıkla ilgili mevzuat çalışmalarında Avrupa Komisyonu’na yardımcı olmak ve üye ülkeler içinde bu mevzuatın uygulanmasına destek vermek.
• Havacılık mevzuatının uygulamalarının izlenmesi konusunda Avrupa Komisyonu’na yardımcı olmak.
• Kendine özgü havacılık sertifikasyon kurallarının ve rehber materyallerinin oluşturulması sağlamak ve teknik kontrolleri yürütmek.

Avrupa Havacılık Emniyet Ajansı(EASA)'nın faaliyetleri ile ilgili olan yönetmelikler nelerdir?

İşletme Uygulama Kuralları kapsamında değerlendirilen sürekli uçuşa elverişliliğin sağlanması ile ilgili bakım kuruluşları ve personelin görevlerini içeren düzenlemeler yer almaktadır. Bu kapsamda ilgili Yönetmelikler aşağıda maddeler hâlinde verilmiştir.

EASA Part M : Sürekli Uçuşa Elverişlilik ve Bakım Sorumluluğu Yönetmeliği
EASA Part 66 : Havaaracı Bakım Personeli Lisans Yönetmeliği
EASA Part 145 : Onaylı Hava Aracı Bakım Kuruluşları Yönetmeliği
EASA Part 147 : Hava Aracı Bakım Eğitimi Kuruluşları Yönetmeliği

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği(IATA) hakkında kısaca bilgi veriniz?

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği-IATA (International Air Transport Association), hava yolu ve yer hizmet şirketlerinin üye olabildiği, uluslararası bir ticaret kuruluşudur. Bu kuruluş, 1945 yılında Küba’da emniyetli, güvenli ve ekonomik hava ulaşımını sağlayabilmek amacıyla kurulmuştur. Dünya üzerinde yaklaşık 260 üye hava yolu işletmesi bu kuruluşa üyedir. Merkezi, Kanada’nın Montreal şehrindedir.

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA)'nın amaçları nelerdir?

IATA’nın amaçları şu şekilde sıralanabilir;
• Güvenli ve emniyetli hava taşıma hizmetinin verilmesini sağlamak.
• Dünya çapında sosyal ve ekonomik gelişme için başarılı ve büyük bir hava taşıma endüstrisinin oluşması gerekliliğinin kabul edilmesini sağlamak.
• Yeterli kârlılık düzeyine ulaşmak için endüstriye yardım etmek.
• Yüksek kalitede ve müşterilerin beklentilerini karşılayan, endüstrinin ihtiyaçlarına cevap verecek ürünler geliştirmek.
• Uluslararası Hava taşımacılığı operasyonlarının maliyetini düşürmesini kolaylaştırmak için çevreci, işbirlikçi standartlar ve prosedürler geliştirmek.
• Endüstrinin pazardaki konumunu belirlemek ve bu bağlamda ana problemlerin çözümlenmesi için destek vermek.
• Bağlı bir iş gücü oluşturmak, geliştirmek ve bu iş gücünü etkilemek için uygun çalışma çevresini sağlamaktır.

Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC) hakkında kısaca bilgi veriniz?

ICAO’nun önerisiyle Strazburg’da Nisan 1954’te düzenlenen Avrupa Hava Ulaştırma Koordinasyon Konferansı çerçevesinde kurulması öngörülmüş olan ECAC (European Civil Aviation Conference)’ın esas fonksiyonu havacılık güvenliği alanında mevzuat geliştirme ve üye ülkelerde güvenlik denetimlerinin yapılmasıdır. 44 üyesi bulunmaktadır ve merkezi Paris’tedir.

Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC)'nın kuruluş amaçları nelerdir?

ECAC’ın kuruluş amaçları aşağıda maddeler hâlinde verilmiştir.
• Konferansın çalışmalarının sürdürülmesi,
• Avrupa hava ulaşımındaki gelişmelerin izlenmesi amacıyla daha iyi bir koordinasyon ve iş birliği sağlanması,
• Çıkabilecek problemlerin dikkate alınması.

Avrupa Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı(EUROCONTROL) hakkında kısaca bilgi veriniz?

ICAO ve ECAC’ın kuruluşlarının ardından II. Dünya Savaşı sonlarında hızlı bir artış gösteren batı Avrupa seyrüseferinde ortak standart ve kuralların uygulanması amacıyla bir kuruluşun oluşturulması gündeme gelmiştir. Bu kapsamda 13 Aralık 1960 tarihinde Brüksel’de Belçika, Federal Almanya, Fransa, İngiltere, Hollanda ve Lüksemburg tarafından imzalanarak 1 Mart 1963 tarihinde yürürlüğe giren uluslararası anlaşma sonunda Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı kurulmuştur.

Avrupa Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL)'nın kuruluş amaçları nelerdir?

Eurocontrol (European Organisation for the Safety of Air Navigation)’ün kuruluş amacı, Avrupa’da üst hava sahasının bütününden sorumlu olacak bir Teşkilata sahip olmaktı. Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO) tarafından o dönemde belirlenen görev, hava trafik hizmetlerinin tamamen entegre edilmesini teşvik etmiş olup, bu kapsamda üst hava sahasından sorumlu olacak üç adet Uluslararası Hava Trafik Kontrol Merkezinin kurulması için planlar yapılmıştır. Eurocontrol’ün hedefi; Tek Avrupa Seması kavramıyla bağdaşan, tekdüzen bir Pan-Avrupa Hava Trafik İdaresi sisteminin geliştirilmesidir.

Uluslararası Havalimanları Konseyi (ACI)'nin görevleri nelerdir?

Uluslararası Havalimanları Konseyi (ACI)'nin görevleri şu şekilde sıralanabilir;
• Hava taşımacılığı sisteminin emniyetli, verimli, çevreye duyarlı ve etkin bir şekildegeliştirilmesi için havaalanlarının katkılarını en üst düzeye çıkarmak,
• Havacılık endüstrisi ve paydaşları arasındaki iş birliğini arttırmak,
• Havaalanları ile ilgili ulusal ve uluslararası mevzuatı uyumlaştırmak,
• Havaalanları ile ilgili bir platform oluşturmak.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün görev, yetki ve sorumlulukları nelerdir?

SHGM’nin görev, yetki ve sorumlulukları;

• Sivil havacılık faaliyetlerinin kamu yararına, teknik, ekonomik ve sosyal gelişmelere ve milli güvenlik amaçlarına uygun olarak düzenlenmesini ve geliştirilmesini sağlayacak esasları tespit etmek, uygulanmasını takip etmek ve denetlemek.
• Türkiye hava sahasında faaliyette bulunan sivil uçakların uçuşa elverişlilik şartlarını tayin etmek, belgelerini tanzim ederek sicillerini tutmak, mürettebat lisanslarını mevzuata göre denetlemek.
• Sivil havacılık faaliyetlerinde görev alan personelin lisans şartlarını belirleyerek, lisanslarını tanzim etmek ve sicillerini tutmak.
• Yurt içinde ve yurt dışında hava ulaştırma faaliyetlerinde bulunmak isteyen Türk ve yabancı gerçek veya tüzel kişilere verilecek izinlerin esaslarını ve şartlarını hazırlamak, faaliyetlerini denetlemek.
• İlgili kuruluşların görüşlerini almak suretiyle, Türkiye hava sahasında sivil uçakların seyrüseferini, trafik haberleşme hizmetlerini kamu güvenliği bakımından düzenlemek, denetlemek, gerekli tedbirleri almak ve aldırtmak.
• Hava seyrüsefer güvenliği açısından hava meydanlarının teknik niteliklerini ve işletme esaslarını tayin etmek ve uygulamaları denetlemek.
• Uluslararası gelişmeleri takip ederek ülkemiz sivil havacılık faaliyetlerinde bu gelişmelerin uygulanması için tedbirler almak, geleceğe dönük planların hazırlanmasını sağlamak ve uygulaması ile ilgili faaliyetlerde diğer uluslararası kuruluşlarla iş birliği yapmak.
• Türkiye hava sahasında arama ve kurtarma hizmetlerinin yapılması hususunda ilgili kuruluşlarla iş birliği sağlamak, sivil havacılık kazalarını incelemek ve gerekli tedbirleri almak.
• Sivil havacılık eğitim kurumlarının, kuruluş ve çalışma esaslarını tayin etmek ve denetlemek.
• Sivil havacılık faaliyetleri ile ilgili mevzuat ve kurallara aykırı hareket eden gerçek ve tüzel kişiler hakkında kanuni yollara başvurmak.
• Hava ulaştırması konusunda uluslararası ikili ve çok taraflı antlaşmaların uygulanmasını takip etmek ve bunlarla ilgili çalışmalara katılmaktır.

Türkiye'de havacılık alanındaki ulusal mevzuat hakkında kısaca bilgi veriniz?

Türkiye’de sivil havacılık sektörü 14 Ekim 1983 tarihinde kabul edilen 2920 sayılı Sivil Havacılık Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle, özellikle 80’lerin ikinci yarısından itibaren önemli bir gelişim içerisine girmiştir. 1983 yılına kadar monopol yapıya sahip olan Türk sivil havacılığı, uluslararası ekonomik düzenlemelere paralel olarak bu tarihten sonra liberalleşmeye başlamış ve özel sektörün de faaliyet göstermesine olanak sağlanmıştır. Bu doğrultuda 2920 sayılı kanun ile ülkede özel hava yolu şirketlerinin kurulmasına ve iç hat hariç faaliyet göstermesine izin verilmiştir. Ulaştırma Bakanlığı tarafından özel hava yolu işletmelerine iç hat uçuş izni 20 Ekim 2003 tarihinde gerçekleşmiştir. Bu yıl itibariyle de hava taşımacılığı uluslararası gelişmelere paralel olarak yükselişe geçmiştir.