Videonun Kullanım Alanları Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Profesyonel ses ve görüntü kayıt teknolojisinden yararlanmaktaki amaç nedir?

Özellikle sayısal teknoloji sayesinde gittikçe yaygınlaşan ses kayıt cihazlarının fiziksel boyutları hem küçüldü hem de fiyatları ucuzladı. Bu cihazlarla yapılan kayıtların kulağımızın işittiği ses kalitesinde kayıtlar olmasını bekleriz. Fakat kişisel ses kayıt cihazlarıyla yapılan bu kayıtların kalitesi çoğu zaman beklentimizin altında olur. Bu nedenle profesyonel ses ve görüntü kayıt teknolojisinden yararlanmaktaki amaç, kulağımızın işittiği ses kalitesinde ve gözümüzün gördüğü görüntü kalitesinde kayıtlar yapabilmektir.

Sesin akustik boyutu nedir?

Ses her yerdedir ve bizi çepeçevre sarar. Sinema salonlarında ve hatta evlerimizde bulunan çevresel ses sistemleri de bizi filmin gerçekliğine daha da yaklaştırır. ‹şittiğimiz bütün sesler akustik bir enerjidir.

Sesi işitmede saniyedeki titreşim sayısı önemini açıklayınız?

Sesi işitmede saniyedeki titreşim sayısı önemlidir ve sağlıklı bir insan kulağı saniyedeki 20 titreşim ile 20.000 titreşim arasındaki sesleri duyabilir. Teknik ifadeyle sesin saniyedeki titreşim sayısı frekans olarak tanımlanır. Frekans Hertz (Hz) birimiyle ifade edilir. Saniyede devrini tamamlamış 1 titreşim oluştuğunda 1Hz oluşur (1.000Hz 1kHz). Bu bilgiye göre; işitme sistemi sağlıklı bir insan 20Hz ile 20.000Hz (20kHz) arasındaki sesleri işitebilir. Eğer bu titreşimler belli bir basınçta insan kulağına kadar ulaşabiliyorsa, sesler işitilebilir hale gelir.

Ses şiddet birimi nedir?

Ses şiddet birimi olarak desibel (dB) kullanılır.

Ses basınç seviyesi hakkında bilgi veriniz?

Ses basınç seviyesinden söz edilirken dB-SPL ifadesi kullanılır. (Sound Pressure Level - Ses Basınç Seviyesi). ‹nsan kulağı 0dB-SPL ses basınç seviyesinde sesleri işitmeye başlar. Ses basınç seviyesi 140dB-SPL değerine ulaştığında kulakta ağrı oluşur. 150 dB-SPL seviyesi de sağırlığa neden olur.

Sesin frekans aralığı kaça ayrılır?

Sesin frekans aralığı temelde üç gruba ayrılır: ? 20Hz-320Hz aralığı düşük frekanslar ? 320Hz-5.120Hz aralığı orta frekanslar ? 5.120Hz-20.000Hz yüksek frekanslardır.

Faz nedir?

Akustik ses dalgaları hava gibi bir ortamda ilerlerken birbirleriyle etkileşirler. Ses dalgalarının birbirleriyle zaman içindeki etkileşimi ve konumu faz olarak tanımlanır.

Sesin elektrik biçimine neden ihtiyaç duyarız?

Yapay olarak üretilen elektronik sesler dışında, akustik seslerin kaydedilebilmesi ve işlenebilmesi için bu akustik enerjinin ses sinyaline çevrilmesi gerekmektedir. Akustik sesler mikrofonlar aracılığıyla toplanır ve elektrik enerjisine çevrilir. Ses kayıt ve kurgu tekniklerinde sinyallerin bir bant ya da disk ortamına aktarılabilmesi için, ses sinyallerinin analog (örneksel) ya da sayısal (dijital) işaretlere çevrilmesi gerekir.

Analog ses sinyali hakkında bilgi veriniz?

Ses kaynağı ne olursa olsun, işittiğimiz bü tü n sesler analogdur. Mikrofonların sesi algılaması ve ses sinyali ü retme prensipleri de analogdur. Mikrofonlar farklı hava basıncına sahip ses dalgalarından etkilenirler ve bu basınç lara eş değer voltajlar ü retirler. Basınç yü kseldiğinde voltaj da yü kselir, basınç azaldığında voltaj değeri de azalır. Bu tamamen fiziksel olarak bir hareket örneklemesidir. Analog ses kayıt teknolojisinde ses sinyalinin frekans ve genliği, ses dalgalarının frekans ve genlikleriyle uyum içindedir. Analog ses kayıt teknolojisine plak ve manyetik kaset bantlar örnek olarak verilebilir.

Sayısal ses sinyali hakkında bilgi veriniz?

Sayısal teknolojide hem görüntü hem de ses analogdan farklı olarak işlenmektedir. Analog ses sinyalinin işlenmesinde akustik ses dalgalarının birebir kesintisiz örneklemesi yapılırken, sayısal teknolojide ses dalgaları bir dizi basamaklı verilere ç evrilir. Bu sayısal veriler 1 ve 0lardan oluşan ikili sayı biç imlerinde elektriksel işaretler olarak kodlanır. Hem sayısal görüntü de hem de sayısal seste tanımlanan verinin çözünürlüğü oldukça önemlidir. Çözünürlük ne kadar yüksek olursa, sayısal verinin kalitesi de o kadar yüksek olur.

Sayısal sesin işlenmesinde kullanılan işlemler nelerdir, açıklayınız.

Sayısal sesin işlenmesinde temelde iki işlemden yararlanılır: örnekleme oranı ve bit derinliği. ? Örnekleme oranı (sampling rate, sampling frequency) frekans (Hz) ile ifade edilir. Sayısal fotoğrafta birim alana düşen piksel sayısı olarak düşünülebilir. Ses sinyalinden saniyede alınan örnekleme sayısı ne kadar yüksek olursa, sesin sayısal kalitesi de o kadar yüksek olur. ? Bit derinliği (bit depth) ise, her bir örneklemede tanımlanan bit sayısını ifade eder. Sayısal bir fotoğrafın renk derinliğine örnek gösterilebilir. Bit derinliği ses sinyal genliğinin sayısal yapılandırmasını sağlar.

Kaliteli ses kayıtları yapabilmek için dikkat edilmesi gereken unsurlar nelerdir?

Operatö r tarafından da ayarların yapılabilmesi, operatö re ses kayıt kalitesine olabildiğince mü dahale etme şansı tanır. Bir ses kayıt operatö rü ayarların ne zaman kendi tarafından (manual) yapılması gerektiğine ve ne zaman cihaz tarafından otomatik (auto) olarak yapılması gerektiğine karar verebilmelidir.

Kameranın ses kayıt seviyesine mü dahale etme biçimleri nelerdir?

Kamera ses kayıt seviyesine iki şekilde müdahale eder: Kameraya gelen ses sinyal seviyesi azaldığında, kamera ses seviyesini yükseltmeye ç alışır. Bu durumda istenmeyen diğer sesler de yükselmiş olur. Örneğin gürültülü bir ortamda çekim yapılıyor olsun. Konuşmacının ses seviyesi düştüğünde ya da sustuğunda, kamera sesi algılayabilmek iç in otomatik olarak ses seviye kazancını yükseltir. Böylece kayda alınan ortam sesi de yükselir. Kaydı yapılan sesin seviyesi çok yükseldiğinde, kamera tarafından ses seviyesine müdahale edilip, sınırlanır. Böylece kaydedilmek istenen ses belli bir alana sıkışıp kalır, sesin dinamik alanı azalır.

Ses sinyal seviyelerinin gözle izlenebilmesi ve kulakla dinlenebilmesi için kullanılan monitörler nelerdir?

Ses sinyal seviyelerinin gözle izlenebilmesi ve kulakla dinlenebilmesi iç in ç eşitli monitörler vardır. Bu monitorler ses sinyali hakkında görsel ve işitsel bilgiler sunarlar. Ses kayıt cihazlarının üzerinde yer alan görsel monitörler VU Metre (Volume Unit Meter), PPM (Pe- ak Program Meter) ve dBFS (Decibel Full Scale) olarak tanımlanır. işitsel monitörler ise hoparlör ve kulaklıklardır.

VU Metre (Volume Unit Meter), PPM (Peak Program Meter) ve dBFS (Decibel Full Scale) nelerdir, açıklayınız.

VU Metre, ses şiddetinin (genliğinin) ortalama seviyesini, PPM ise ses şiddetinin ulaştığı anlık tepe (peak) seviyesini gösterir. Bu gösterge türleri en çok analog cihazlarda bulunur. Kamera gibi günü müzde üretilen sayısal cihazlarda dBFS göstergeler yer almaktadır. Bazı profesyonel ses cihazlarında dBFS göstergeler istenildiğinde VU Metre ya da PPM gibi ç alışabilirler. dBFS göstergelerdeki rakamsal ifadeler dB birimindedir. Eksi (–) değerden başlar ve 0 seviyesinde son bulur. VU metrelerde ses seviyesinin ulaşabileceği tepe noktası 0, PPM göstergelerde ise 4 rakamıdır. Fakat hem VU metre hem de PPM gö stergelerde ses seviyesi tepe noktasına ulaşsa da, ses seviyelerindeki ani yü kselmeler iç in sağa doğru bırakılmış boşluklar vardır. Bu boşluklar, ses şiddetindeki beklenmedik yü kselmelere karşı bırakılmış güvenlik alanları (headroom) olarak tanımlanabilir. dBFS göstergelerde ise 0 değerinin üzerinde bir boşluk, güvenlik alanı yoktur. dBFS göstergelerde bu güvenlik alanları operator tarafından oluşturulmalıdır.

Ses sinyalini dinlemek için hoparlör ve kulaklık kullanılmasındaki temel amaçlar nelerdir?

Hoparlör ya da kulaklık kullanmaktaki en temel amaç: ? Ses sinyalinde herhangi bir işitsel gürültü olup olmadığı kontrol edilir. ? Ses sinyalinin kesintiye uğrayıp uğramadığı takip edilir. ? Birden fazla ses kaynağı varsa, sesler arasındaki işitsel denge kontrol edilir. Ses kayıtlarında, ses kaydına referans olabilecek hoparlör ve kulaklıklar seç ilmelidir. Herhangi bir ses dinleme monitörü sese çeşitli etkilerde bulunabilir ve operatörü işitsel anlamda ses kalitesinde yanılgıya düşürebilir. Örneğin bazı hoparlör ya da kulaklıklar sesi daha bas veya tiz hale getirebilir.

Ses sinyalinin taşınmasında kullanılan donanımlar nelerdir?

Kamera ya da ses kayıt cihazlarına ses giriş bağlantısı yapmak için kullanılan farklı yapıda kablo, fiş ve konektörlerdir.

Ses kabloları ve bağlantı türleri hakkında bilgi veriniz.

Ses kabloları ve bu kablolara bağlanan farklı türlerde bağlantı elemanları vardır. Bazıları birbirine benzese de, işlevleri farklı olabilir. Kameralara bağlanabilen iki farklı ses sinyali vardır: analog ve sayısal. Fiş ve konektörlerin erkek (male) ve dişi (female) türleri bulunur. Erkek fiş ya da konektör ses sinyal çıkışını (output), dişi fiş ya da konektör ise ses sinyal girişini (input) belirtir. Profesyonel analog ses sistemlerinde üç uçlu (pin) bağlantı elemanları ve üç uçlu kablolar kullanılır (şase ve çift anlı uç). Bağlantı türünün üç uçlu olması, taşınan ses sinyalinin stereo olduğu anlamına gelmez. Bu bağlantı türleri dengeli (balanced) bağlantı olarak tanımlanır ve taşınan ses sinyali tek kanaldır (mono). Bağlantı türü iki uçlu olduğunda da, bu tür bağlantılar dengesiz (unbalanced) bağlantı olarak tanımlanır.

Dengeli kablo bağlantısına sahip bir sistem nasıl çalışır?

Analog ses sistemlerinde, ses sinyali tek kanal olarak taşınsa da, dengeli bağlantı olarak tanımlanan üç uçlu kablo ve konektörler kullanılır. Bu tür ses kablolarında bir şase ve iki canlı uç vardır. Dengeli kablo ve konektör kullanmaktaki amaç ; kablo üzerinden taşınan ses sinyalini havadaki elektromanyetik gürültülerden korumaktır. Ses sinyali + (hot) uç tan gönderilir. Aynı zamanda bu ses sinyalinin 180° ters fazı alınır ve – (cold) uca yüklenir. Bö ylece ses sinyali her iki canlı uç ta, birbirinin ters fazıyla taşınır. Doğal olarak ters fazlı sinyaller birbirini yok ederler. Fakat ses konektö rü kamera ya da mikser gibi bir cihaza bağlandığında, – uç taki sinyal tekrar 180° ters ç evrilir. Böylece her iki canlı uçtaki sinyaller birleştiğinde, sesler birbirini yok etmemiş olur. Dengeli kablolamada ses sinyali taşınırken, ses kablosu herhangi bir elektromanyetik gürültüden etkilenirse, bu gürültü her iki canlı ucu da etkiler. Konektör bağlantısı yapıldığında, – uç taki sinyal 180° ters ç evrilirken, bu sinyalin iç indeki gürültüde ters faza döner. Her iki uç taki ses sinyalleri birleştiğinde, ters faz haline gelen gürültü sinyalleri birbirini yok eder. Ses sinyali gürültüden temizlenmiş olur.

Dengesiz kablo bağlantısına sahip bir sistem nasıl çalışır?

Dengesiz ses sistemlerinde tek şase ve bir canlı uç bulunur. Bu tür ses kablolarında sinyal taşınırken, sinyalin elektromanyetik gürültülerden etkilenmemesi için, kablo uzunluğunun 1-2 metreyi geçmemesi önerilir. Bazen dengeli ve dengesiz sistemler arasında bağlantı yapmak gerekir. Hem dengeli hem de dengesiz sistemde ortak özellik olarak + uç ve şase bulunur. Fakat dengeli sistemde bir de – uç bulunur. Dengeli sistemde – uç ile şase birbirine bağlanır, kısa devre edilir. Böylece dengeli sistemde de uç sayısı iki uca indirgemiş olur. Her iki sistemin + uçları arasında bağlantı yapılır. Dengeli sistemde birbirine bağlanıp kısa devre edilen uçlar da dengesiz sistemin şase ucuna bağlanır.

Kameralarda en yaygın olarak kullanılan konektörler nelerdir?

Kameralarda en yaygın olarak XLR (Canon), TS/TRS ve RCA tipi fiş ve konektö rler kullanılır: ? XLR/Canon konektör: XLR konektö rler Canon konektör olarak da bilinir. Erkek ve dişi türleri vardır. Hem analog hem de sayısal ses sinyali (AES/EBU ya da AES3) bağlantılarında kullanılır. XLR konektörde 3 uç bulunur ve bu uçlara ait rakamlar vardır (1, 2 ve 3). Kablo bağlantıları bu numaralara göre yapılır. Analog sistemde ses tek kanal (mono), sayısal sistemde ses çift kanal (stereo) taşınabilir. ? TS/TRS fiş: En ç ok stereo kulaklıklarda kullanılan fiş türüdür. 3.5mm ve 6.5 mm çapında olurlar. Erkek ve dişi türleri vardır. TS (Tip-Sleeve, + uç ve şase) fişler tek kanal ses sinyali taşır ve dengesiz bağlantılarda kullanılır. TRS (Tip-RingSleeve, +,– ve şase) fişler analog ses sistemlerin dengeli bağlantılarında, tek kanal ses sinyali taşımak iç in kullanılabilir. Fakat TRS fişler çift kanal (stereo) ses sinyali taşımak iç in kulaklıklarda da kullanılır. Kulaklık gibi stereo amaçlı kullanıldığında, uç bağlantıları sağ kanal, sol kanal ve şase olarak belirlenir. ? RCA fiş: RCA fişler genelde DVD, VCD ve müzik sistemleri gibi ev tipi cihazların video/ses giriş ve çıkış bağlantılarında kullanılır. Erkek ve dişi türleri vardır. Dişi tip RCA fişler, ev tipi cihazların ü zerinde ses çıkışı olarak da kullanılabilir (bu tür bir bağlantıyı yaparken dikkatli olun). RCA fişler hem analog hem de sayısal amaçlı kullanılır. Analog ses sistemlerinde dengesiz tek kanal bağlantı sağlarlar. S/PDIF türü sayısal bağlantılarda koaksiyel kabloyla kullanılır. Sayısal ses sistemlerinde, iki kanal sıkıştırılmamış ses sinyali ya da ç ok kanal sıkıştırılmış ses sinyali bağlantılarında da kullanılır.

Mikrofonların çalışma prensibini anlatınız.

Mikrofonlar akustik enerjiyi elektrik enerjisine ç evirirler ve ses sinyali oluşur. Mikrofonların çalışma prensipleri her ne kadar insanın işitme sistemine benzetilse de, mikrofonların ç alışma ve sesi algılama özellikleri farklılıklar gösterir. Mikrofonların ç alışma prensipleri temel olarak iki grupta incelenebilir: elektromanyetik mikrofonlar ve elektrostatik mikrofonlar.

Elektromanyetik yapıda mikrofonların çalışma prensibini anlatınız?

Ses dalgalarının basıncından etkilenen ve bu basıncı kendine bağlı bulunan bobine aktaran bir diyafram vardır. Diyaframa bağlı olan bobin de bir mıknatıs yuvanın içinde yer alır. Elektromanyetik prensiple çalışan mikrofonlara dinamik mikrofonlar ve şerit mikrofonlar örnek gösterilebilir.

Şerit mikrofonların kullanım alanları nelerdir?

Şerit mikrofonlar dinamik mikrofonlar kadar yaygın kullanılmaz. Diyafram yapıları daha hassastır. Rüzgar ve fiziksel darbelerden kolay etkilenirler. Daha ç ok stüdyolarda ve müzik yapımlarında tercih edilir.

Dinamik mikrofonların avantajları nelerdir?

Dinamik mikrofonların başlıca avantajları şu şekilde sıralanabilir: ? Çalışmaları iç in gereksinim duydukları elektrik enerjisini kendileri üretirler. ? Sesi zor algıladıkları için ses kaynağına yakın ç alışırlar. Sağır mikrofonlardır. Gürültülü ortamlarda rahatlıkla kullanılabilir. ? Rüzgar ve nefes gibi fiziksel darbelerden kolay etkilenmezler. ? Ürettikleri ses sert ve vurguludur. ? Diğer profesyonel mikrofonlara göre ucuzdurlar.

Dinamik mikrofonların dezavantajları nelerdir?

Dinamik mikrofonların dezavantajları ise aşağıdaki gibidir: ? Müzik gibi karmaşık seslere karşı diyaframlarının frekans tepkileri hızlı değildir. ? Tiz seslere (yüksek frekanslara) karşı tepkileri azdır. ? Ses kaynağına yakın çalışmak zorunda olduklarından dolayı, video ç ekimlerde görüntü çerçevesinin içinde yer alırlar. ?Görünüşleri kabadır.

Elektrostatik yapıda mikrofonların çalışma prensibini anlatınız?

Kondansatör mikrofonlar ve elektret-kondansatör mikrofonlar elektrostatik yapıda mikrofonlardır. Elektrostatik mikrofonların kapsülünde, aralarında hava boşluğu olan iki iletken metal plaka vardır. Üstteki plaka diyafram görevini yapar. Plakalardan birine pozitif, diğerine de negatif voltaj uygulanır. Ses dalgaları diyafram üzerine basınç uyguladığında, iki plaka arasındaki havanın basıncında değişmeler oluşur. Plakalar birbirine yakınlaşıp uzaklaşırlar. Mikrofon kapsülündeki titreşimlere bağlı olarak çıkışa giden voltaj seviyesi de değişir. Elektrostatik mikrofonların üretebildiği voltaj değerleri, elektromanyetik mikrofonların üretebildiğinden daha düşüktür. Düşük voltaj değerleri mikrofon çıkışına gitmeden önce yükseltilmek zorundadır. Yükselteç görevini amplifikatörler yapar. Amplifikatör mikrofon gövdesinin iç inde bulunur ya da mikrofona kablo yoluyla dışarıdan bağlanırlar.

Elektrostatik mikrofonların avantajları nelerdir?

Elektrostatik mikrofonların avantajları: ? Diyafram yapıları esnek olduğundan, tiz seslere tepkileri hassastır. ? Ses çıkış seviyeleri yüksektir. ? Yumuşak ve doğal ses tonu üretirler. ? Müzik kayıtlarında tercih edilebilir. ? Ses kaynağından uzakta ç alışırlar. Görüntü çekimlerinde çerçeveye girmeyebilirler. ? Görünüşleri estetiktir.

Elektrostatik mikrofonların dezavantajları nelerdir?

Elektrostatik mikrofonların dezavantajları şu şekilde sıralanabilir: ? Elektronik parçalardan oluştuklarından, hava şartlarına dayanıklı değillerdir. ? Harici elektrik enerjisine ihtiyaç duyarlar. ? Rüzgar, nefes gibi fiziksel darbelerden kolay etkilenirler. ? Sese karşı duyarlıkları fazladır. Ortamdaki diğer seslerden kolay etkilenirler.

Mikrofonların yönel özellikleri nelerdir?

Mikrofonların yönel özellikleri üçe ayrılır: ? Tek yönlü mikrofonlar (Uni-directional): Aynı zamanda cardioid mikrofonlar olarak da bilinir. En çok önden gelen seslere karşı daha fazla duyarlıdırlar. Tek yönlü mikrofon- ların super cardioid ve hyper cardioid çeşitleri vardır. Cardioid mikrofonlara göre ses alma açıları daha daralır, mikrofon daha noktasal çalışmaya başlar. ? Çift yönlü mikrofonlar (Bi-directional): Her iki yönden gelen seslere karşı daha duyarlıdırlar. Stereo mikrofon ile karıştırılmamalıdır. Tek bir mikrofonla iki kişinin sesleri alınabilir. Fakat böyle bir durumda, her iki kişinin ses şiddet dengesini birbirinden bağımsız ayarlamak gü ç leşir. ? Ç ok yö nlü mikrofonlar (Omni-directional): Tüm yönlerden gelen seslere karşı duyarlıdır. Ortam seslerini kaydetmede ve yaka mikrofon kullanımında tercih edilebilir. Örneğin bir spikerin kravatına çok yönlü elektrostatik yaka mikrofonu bağlanabilir.

Mikrofonlarda ses kalitesini etkileyen unsurlar nelerdir?

Mikrofonlarda ses kalitesini etkileyen unsurlar: ? Mikrofonun hangi frekanslara karşı daha fazla duyarlı olduğu ? Mikrofonun ne kadar yüksek basınca duyarlı olduğu ? Mikrofonun diyaframı ses dalgalarının basıncına çabuk cevap vermesi ? Mikrofon ile ses kaynağı arasındaki mesafe ? Mikrofonun empedansı

Mikrofonlar kullanım alanlarına göre kaça ayrılır?

Mikrofonlar kullanım alanlarına göre, ? Kamera üstü mikrofonlar ? El mikrofonları ? Yaka Mikrofonları ? Shotgun mikrofonlar ? Enstrüman mikrofonları ? Surround mikrofonlar ? Telsiz mikrofonlar

Kaliteli ses kayıtları yapabilmek için, ses kayıt birimin sahip olması gereken özellikler nelerdir?

Kaliteli ses kayıtları yapabilmek iç in, ses kayıt birimin üç temel özelliğe sahip olması gerekmektedir: ? Ses giriş bölümü ? Ses ayar bölümü ? Monitör bölümü

Ses kayıt ünitesi üzerinde olan kameralar bilgi veriniz.

Ses kayıt ünitesi üzerinde olan kameralar şu şekilde sıralanabilir: ? ENG Kameralar, ? El Kameraları ? DSLR Kameralar

Ses kayıt ünitesi üzerinde olmayan kameralar bilgi veriniz.

Ses kayıt ünitesi üzerinde olmayan kameralar ise ikiye ayrılır: ? EFP Kameralar ? Film Kameraları

Profesyonel ses ve görüntü kayıt teknolojisinden yararlanmaktaki amaç nedir? 

Profesyonel ses ve görüntü kayıt teknolojisinden yararlanmaktaki amaç, kulağımızın işittiği ses kalitesinde ve gözümüzün gördüğü görüntü kalitesinde kayıtlar yapabilmektir.

Ses nasıl oluşur? 

Ses bir titreşimle başlar. Örneğin bir gitarın tellerine dokunulduğunda, tellerin oluşturduğu titreşim, tellerin etrafını saran hava moleküllerini etkiler, basınç oluşturur. Bu basınç sonucunda hava molekülleri birbirlerini iterek, enerjiyi bir molekülden diğerine aktarırlar. Hava moleküllerinin birbiriyle olan etkileşimden de ses dalgaları oluşur.

Sağlıklı bir insan kulağı hangi sesleri işitebilir? 

Sesi işitmede saniyedeki titreşim sayısı önemlidir ve sağlıklı bir insan kulağı saniyedeki 20 titreşim ile 20.000 titreşim arasındaki sesleri duyabilir. Teknik ifadeyle sesin saniyedeki titreşim sayısı “frekans” olarak tanımlanır. Frekans “Hertz” (Hz) birimiyle ifade edilir. Saniyede devrini tamamlamış 1 titreşim oluştuğunda 1Hz oluşur (1.000Hz = 1kHz). Bu bilgiye göre; işitme sistemi sağlıklı bir insan 20Hz ile 20.000Hz (20kHz) arasındaki sesleri işitebilir. Eğer bu titreşimler belli bir basınçta insan kulağına kadar ulaşabiliyorsa, sesler işitilebilir hale gelir. Ses basınç seviyesindeki değişimler sesin şiddetini belirler. Ses şiddet birimi olarak “desibel” (dB) kullanılır

Sesin frekansı nedir? 

Frekansın düşük ya da yüksek oluşu, işitsel algımızda değişimlere neden olur. Frekans düştükçe sesler bas hale gelir. Frekans yükseldikçe de sesler tizleşir. Sesin frekans aralığı temelde üç gruba ayrılır: 20Hz-320Hz aralığı düşük frekanslar, 320Hz-5.120Hz aralığı orta frekanslar ve 5.120Hz-20.000Hz yüksek frekanslardır.

Faz nedir? 

Akustik ses dalgaları hava gibi bir ortamda ilerlerken birbirleriyle etkileşirler. Ses dalgalarının birbirleriyle zaman içindeki etkileşimi ve konumu “faz” olarak tanımlanır.

Akustik sesler nasıl kaydedilir? 

Yapay olarak üretilen elektronik sesler dışında, akustik seslerin kaydedilebilmesi ve işlenebilmesi için bu akustik enerjinin ses sinyaline çevrilmesi gerekmektedir. Akustik sesler mikrofonlar aracılığıyla toplanır ve elektrik enerjisine çevrilir. Ses kayıt ve kurgu tekniklerinde sinyallerin bir bant ya da disk ortamına aktarılabilmesi için, ses sinyallerinin analog (örneksel) ya da sayısal (dijital) işaretlere çevrilmesi gerekir.

Ses sinyal seviyesi nasıl kontrol edilir? 

Kaliteli ses kayıtları yapabilmek için ses sinyal seviyesinin göz ile izlenmesi ve kulak yoluyla da dinlenmesi gerekir. Örneğin mikrofonlardan gelen ses sinyalinin şiddeti ve bu sinyalin ne kadar şiddetle kaydedilmesi gerektiği önemlidir. Profesyonel ve bazı yarı-profesyonel ses/görüntü kayıt cihazlarında ses sinyal kayıt seviyesini kontrol etmemize ve ayarlamamıza yarayan bazı özellikler bulunur. Amatör sistemlerde ise bu özellikler oldukça kısıtlıdır ve cihaz tarafından otomatik yapılır. Operatör (kullanıcı) bu ayarlara çoğu zaman müdahale edemez. Bu gibi durumlar
karşısında, cihazın kaydettiği ses kalitesini kabul etmek gerekir. Fakat operatör tarafından da ayarların yapılabilmesi, operatöre ses kayıt kalitesine olabildiğince müdahale etme şansı tanır. Bir ses kayıt operatörü ayarların ne zaman kendi tarafından (manual) yapılması gerektiğine ve ne zaman cihaz tarafından otomatik (auto) olarak yapılması gerektiğine karar verebilmelidir.

Hoparlör ya da kulaklık kullanmaktaki temel amaçlar nedir? 

Hoparlör ya da kulaklık kullanmaktaki en temel amaç:
• Ses sinyalinde herhangi bir işitsel gürültü olup olmadığı kontrol edilir.
• Ses sinyalinin kesintiye uğrayıp uğramadığı takip edilir.
• Birden fazla ses kaynağı varsa, sesler arasındaki işitsel denge kontrol edilir.

Kamera ya da ses kayıt cihazlarına ses giriş bağlantısı nasıl yapılır? 

Kamera ya da ses kayıt cihazlarına ses giriş bağlantısı yapmak için kullanılan farklı yapıda kablo, fiş ve konektörler vardır. Bu tür donanımların seçimi yanlış yapıldığında ses kalitesinde bozulmalar oluşur. Profesyonel ya da yarı-profesyonel amaçlı üretilen kameralarda belli standartlarda kablo, fiş ve konektörler kullanılır. Fakat günümüzde profesyonel olmayan cihazlara yönelik de bazı donanımlar üretilmeye başlanmıştır. Çeşitli kamera ve kayıt cihazlarında kullanılan en temel ses kablolarını ve bağlantı türlerini tanımakta fayda vardır.

Mikrofon nedir? 

Mikrofonlar radyo, televizyon ve film yapımlarının vazgeçilmez araçlarıdır. Akustik ses enerjisinin kaydedilebilmesinde mikrofonlardan yararlanılır. Mikrofonlar akustik enerjiyi elektrik enerjisine çevirirler ve ses sinyali oluşur. Mikrofonların çalışma prensipleri her ne kadar insanın işitme sistemine benzetilse de, mikrofonların çalışma ve sesi algılama özellikleri farklılıklar gösterir. Mikrofonların çalışma prensipleri temel olarak iki grupta incelenebilir: “elektromanyetik mikrofonlar” ve “elektrostatik mikrofonlar”

Dinamik mikrofonların avantajları nelerdir? 

Dinamik mikrofonların başlıca avantajları şu şekilde sıralanabilir:
• Çalışmaları için gereksinim duydukları elektrik enerjisini kendileri üretirler.
• Sesi zor algıladıkları için ses kaynağına yakın çalışırlar. Sağır mikrofonlardır. Gürültülü ortamlarda rahatlıkla kullanılabilir.
• Rüzgar ve nefes gibi fiziksel darbelerden kolay etkilenmezler.
• Ürettikleri ses sert ve vurguludur.
• Diğer profesyonel mikrofonlara göre ucuzdurlar.

Elektrostatik mikrofonların dezavantajları nelerdir? 

Elektrostatik mikrofonların dezavantajları:
• Elektronik parçalardan oluştuklarından, hava şartlarına dayanıklı değillerdir.
• Harici elektrik enerjisine ihtiyaç duyarlar.
• Rüzgar, nefes gibi fiziksel darbelerden kolay etkilenirler.
• Sese karşı duyarlıkları fazladır. Ortamdaki diğer seslerden kolay etkilenirler.

Mikrofon ile ses kaynağı arasındaki mesafe ne kadar olmalıdır?

Mikrofon ile ses kaynağı arasındaki mesafe önemlidir. Tıpkı kulağımız ile ses kaynağı arasındaki mesafe gibi düşünülebilir. Örneğin mikrofon ses kaynağına yaklaştıkça, bas sesler mikrofon üzerindeki basıncı artırır, seste patlamalar oluşur. Bazı mikrofonların üzerinde bu tür olumsuz etkileri azaltmak için filtreler bulunur. Mikrofon ile ses kaynağı arasındaki mesafe yeterli bir biçimde kontrol edilirse, yakınlık etkisi sese güç ve doygunluk kazandırır.

Senkron kayması nedir? 

Bir oyuncu konuşurken, oyuncunun işitilen sesi ile dudak hareketleri birbiriyle örtüşmez. Böyle bir durum bazen “senkron kayması” olarak da ifade edilir.

Bir ses kayıt cihazına ya da ünitesine kaliteli ses kayıtları yapabilmek için, ses kayıt biriminin sahip olması gereken temel özellikler nelerdir? 

Bir ses kayıt cihazına ya da ünitesine kaliteli ses kayıtları yapabilmek için, ses kayıt birimin üç temel özelliğe sahip olması gerekmektedir:
• Ses giriş bölümü
• Ses ayar bölümü
• Monitör bölümü

Enstrüman mikrofonları nedir? 

Müzik yapımlarında enstrümanların seslerini almakta kullanılırlar. Elektromanyetik ya da elektrostatik yapıda olabilirler. Diğer mikrofonlara göre daha özel tasarımlara sahiptirler. Bazı modelleri konuşma sesi kayıtlarına uygun değildir. 

Mikrofonlar kullanım alanlarına göre nasıl sınıflandırılabilirler? 

Mikrofonlar kullanım alanlarına göre sınıflandırıldığında video ve film yapımlarında en çok kullanılan mikrofonlar şu şekilde tanımlanabilir: Kamera üstü mikrofonlar, el mikrofonları, yaka mikrofonları, shotgun mikrofonlar, enstrüman mikrofonları, surround mikrofonlar, telsiz mikrofonlar. 

Hangi mikrofon nerede ve nasıl kullanılır? 

Hangi mikrofonun nerede ve nasıl kullanılması gerektiği hem teknik yeterlilik hem de tecrübe gerektirir. Yapılacak işin amacına uygun mikrofon seçimi ve kullanımı, aynı zamanda estetik kaygılar da taşımalıdır. Örneğin bir radyo programı ile televizyon programı arasında öncelikle sunuş farkı vardır. Birisi yalnızca işitsel, diğeri ise işitsel/görsel bir araçtır. Bir TV ya da film yapımında mikrofon seçimi yaparken, kullanılması düşünülen mikrofonun görüntü çerçevesi içindeki yeri de çok önemlidir.

Mikrofon ne kadar yüksek basınca duyarlı?

İnsan kulağında “140 dB-SPL” seviyesinde ağrı oluşmaya başlar. Daha yüksek basınçta kulakta işitme hasarı oluşur. Mikrofonlar da ses kalitesini koruyabilmek için belli bir basınç seviyesine dayanabilirler. Örneğin davullar için üretilmiş dinamik mikrofonlar “160 dB-SPL” seviyesine dayanabilirler. Kondansatör yapıdaki mikrofonların diyaframları belli bir basınç seviyesine dayansalar da, çıkış sinyali yükseltildiği için seste bozulmalar olabilir. Bazı model mikrofonlarda ses şiddetini indirgeyen ayarlar bulunur.

Elektrostatik mikrofonların başlıca avantajları nelerdir? 

Elektrostatik mikrofonların başlıca avantajları şunlardır:
• Diyafram yapıları esnek olduğundan, tiz seslere tepkileri hassastır.
• Ses çıkış seviyeleri yüksektir.
• Yumuşak ve doğal ses tonu üretirler.
• Müzik kayıtlarında tercih edilebilir.
• Ses kaynağından uzakta çalışırlar. Görüntü çekimlerinde çerçeveye girmeyebilirler.
• Görünüşleri estetiktir.