Film ve Video Yapımı Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Görüntü yönetmeninin yönetmen ile nasıl bir ilişkisi
bulunmaktadır?

Görüntü yönetmeni, filmin görsel çatısını
kurduğundan bir projenin ilk aşamalarında yönetmen,
yapımcı ile birlikte görüntü yönetmeni tercihinde bulunur.
Birçok yönetmen ve görüntü yönetmeni yıllar boyunca
birlikte çalışırlar ancak projede yönetmen ilk defa bir
görüntü yönetmeni ile çalışacaksa önceki çalışmalarına
bakarak onu değerlendirir. Bu bağlamda yönetmen ve
görüntü yönetmeni arasındaki anlaşma, setteki huzur ve
işin kalitesi açısından çok önemlidir.

Çekim öncesi hazırlık aşamasında görüntü
yönetmeninin gerçekleştirdiği bazı hazırlıklar nelerdir?

Çekim öncesinde görüntü yönetmeni, proje için
uygun ve uyumlu çalışabileceği bir ekip kurar, çekimin
yapılacağı mekânları dolaşır, bu mekânların çekimleri için
gereken aydınlatma koşullarını ve dekoru belirler, çekimde
kullanılacak teknik malzemeleri belirler ve bütün bu
tercihlerini projenin ihtiyaç ve bütçesine göre değerlendirir.

Yapım öncesinde negatif film ile ne gibi testler yapılır,
neden yapılır ve kimler tarafından yapılır?

Ön çalışma sırasında görüntü yönetmeni veya
asistanları, çekimlerde kullanmayı düşündükleri negatif
filmleri test ederler. Böylelikle kullanılacak olan kostüm
ve dekor gibi etkenlerin renklerini test ederek test
sonuçlarına göre değişiklik yapabilirler. Bunlara ek olarak
mümkünse film bitince beraber çalışılacak renk düzeltme
operatörü ile birlikte negatifler renk düzeltme testine de
sokulur ve böylelikle filmin çekiminde kullanılacak olan
negatif film veya filmlere karar verilir.

Video kamera ile çalışıldığında neden kamera
kiralama şirketine bağlı video teknisyenine ihtiyaç
duyulur?

Video kameralar, film kameralarına göre daha
karmaşık tasarlandığından bir projede çeşitli kameralar
kullanıldığında kameraların renklerinin birbirine eşlenmesi
gerekir. Bunun için portatif dalgaboyu monitörü ve renk
belirleme monitörü gerekmektedir ve bu eşleme, yukarıda
bahsi geçen video teknisyeni tarafından gerçekleştirilir.

Yapım öncesinde kullanılacak kameraların optik
bileşenlerine ilişkin en can alıcı test hangisidir ve neden
bu kadar önemlidir?

Objektifler optik yönlendirici ile test edildiğinde
objektiflerin odak uzaklıkları ve netlik bilezikleri kontrol
edilmiş olur. Bu testin yapılmaması, sorunlu objektiflerle
yapılan bütün çekimlerin netsiz olması tehlikesini
beraberinde getirdiğinden kritik bir test olarak düşünülebilir.

Objektiflerle ilgili olmayan ancak yapılması gereken
optik test nedir, neyi test eder?

Kameraların da optik olarak test edilmesi
gerekmektedir. Bu testlerde kameraya takılan objektiflerin
odak merkezinin video kamerada sensöre, film
kamerasında film düzlemine denk gelip gelmediği ölçülür.

Film kameralarında yapılan sabitlik testinde
başarısızlık ne şekilde tespit edilir?

Film kameralarında kullanılan baskı plakası ve
pozlama penceresindeki sorunlar, filmdeki karelerin düz
bir sırada oluşmasına engel olduğundan görüntüde sağa
sola dalgalanmalar meydana gelmektedir. Bu durum aynı
zamanda negatif filmin kesimindeki hataları da ortaya
çıkarmaktadır çünkü filmin kalınlığındaki değişmeler,
aynı dalgalanmalara sebep olmaktadır.

Görüntü yönetmeninin en yakın destekçileri kimlerdir?

Görüntü yönetmeninin en yakın destekçileri
kamera operatörü, 1. kamera asistanı, ışık şefi ve grip
şefidir.

Kamera operatörü kavramının farklı ülkelerde nasıl
değiştiğini örneklendiriniz.

Kamera operatörü, kamera ekibinde görüntü
yönetmeninden sonra gelen sorumlu kişi olsa da bazı
ülkelerde çalışma alışkanlıklarına göre değişik çalışma
biçimleri gösterebilir. Örneğin Almanya’da kameraman
kelimesi hem kamera kullanan kişiyi (operatör) hem de
görüntü yönetmenini ifade ederken Amerika, İspanya,
İngiltere ve İtalya’da sadece kamera operatörü olarak
algılanır. İngiltere’de kamera operatörü ve yönetmen
sahneyi hazırlarken “ışıklandırma kameramanı” olarak
isimlendirilen kişi sahnenin ışıklarını hazırlar.

Kamera operatörünü kamerayı sağa sola çeviren kişi
olmanın ötesine taşıyan nitelikleri nelerdir?

Kamera operatörü sadece kameranın kullanımıyla
değil, görüntü yönetmenine yardımcı olmayla da ilgilidir.
Bu bağlamda kamera konumları, çerçeve tercihleri,
kamera hareketleri ve sahne hazırlıklarında en az görüntü
yönetmeni kadar senaryoyu okumuş ve anlamış olması
gerekir. Buna ek olarak ölçekler, aks çizgisi, netlik, ışık ve
ekipmana ilişkin konular gibi sahnelerin devamlılığıyla da
ilgilendiğinden ve kameranın bakacından bakarak
herkesten daha doğru bir görüşe sahip olduğundan bu ve
benzeri konularda gördüklerini dile getirebilen, hataları
tespit edebilen birisi olması gerekmektedir.

Steadicam operatörü nedir, ne iş yapar?

Steadicam, insan kolunun ağırlık taşırken
sarsıntıyı engelleyen hareketleri taklit eden bir
mekanizmadır. Kamera, bu sabitleme hareketlerini yapan
bir kola bağlıdır ve bu kol da bir yeleğe takılıdır,
kullanılan kameraya bağlı olarak da steadicam sistemi
ortalama 20kg ağırlığa ulaşır. Steadicam operatörü ise bu
mekanizmayı kullanan kişi olarak kamera operatörlüğünün
farklı donanım ve becerilerin gerektiği bir konum olup
aynı zamanda kamera operatörü olarak çalışan bir kişidir.
Bu kişinin en az bir kamera operatörü veya görüntü
yönetmeni kadar çerçeve bilgisine sahip olması gerekir,
çünkü merdiven, toprak yol, koridor gibi kamera ile
çalışmanın zor olduğu mekânlarda yere takılmadan
yürümesi, bazen koşması ve bu esnada istenilen
görüntüleri elde etmesi gerekir.

1. kamera asistanının görev ve sorumlulukları
nelerdir?

1. kamera asistanı, kameranın bütün teknik
donanımından anlayan, görüntü yönetmeninin talepleri
doğrultusunda kamera ile ilgili bütün malzemeleri ve
ekibini organize eder. Bunlara ek olarak malzemelerin
testlerin yapıp rapor eden, malzemelerin eksiksiz ve iyi
durumda olmasından da sorumlu kişi olup doğru
malzemelerin doğru zamanlarda kullanılmaya hazır etmesi
de beklenmektedir.

1. kamera asistanına neden İngilizce’de “focus puller”
(netlik çekici) de denilmektedir?

1. kamera asistanı, bütün sorumluluklarına ek
olarak çekim esnasında değişen kamera ve oyuncu
pozisyonlarına göre doğru netliği yakalamakla
sorumludur. Bunu gerçekleştirirken kameranın vizörünü
kamera operatörü kullandığından netliği bakaçtan
bakmadan yakalamak zorundadır.

Klaket nedir, ne işe yarar, nitelikleri nelerdir?

Film kameraları ses kaydı yapamadığı için ses ve
görüntünün eş zamanlı akabilmesi için bunların
eşleştirilmesi gerekir. Klaket, sette alınan seslerin
görüntülerle eşlenmesini sağlar. Bu sistem, video
kameralarla ve bu nedenle sesli kayıt yapılabilen
kameralarla bile çoğu zaman ayrı ses kayıtçılarının
kullanılması nedeniyle video kameralı çekimlerde de
kullanılır. Klaket, eskiden basit bir ses çıkaran tahta
parçası iken günümüzde ses kayıt cihazları ile kablosuz
bağlantı kurabilen bir teçhizattır. Klaketin üzerinde
çekilen sahne ve planla ilgili filmin künyesi, yapımcı
şirketin ve filmin adı, yönetmen ve görüntü
yönetmenlerinin isimleri, çekim gününün tarihi, kullanılan
film stok bilgileri, kaçıncı kutu film olduğu, iç veya dış
çekim olduğu, sahne, plan ve tekrar numaraları ile
kameranın ayar ve filtre bilgileri yazılmaktadır.

Klaket kimin sorumluluğundadır ve başka ne
sorumlulukları vardır?

Klaket, 2. kamera asistanının sorumluluğundadır
ve her çekimden önce, çekimin başlatıldığını ilan eden
komutlardan sonra sahne, plan ve tekrar numaralarını
yüksek sesle okuyarak klaketi kameranın önünde çakar.
Buna ek olarak 2. kamera asistanı, film kameralarının
kullanılması durumunda magazinlere doğru filmi
doldurmak, video kameralarında ise onun yerine kaset,
hafıza kartı veya hard disk takmaktan, kayıt ortamlarının
tükenmeleri durumunda da eskileri güvenli bir şekilde
çıkarıp saklamaktan ve yenilerini hazırlamaktan
sorumludur.

Video asist asistanına neden ihtiyaç duyulmaktadır?

Yönetmen ve görüntü yönetmeni, çekilen
sahneleri tekrar izlemeye ihtiyaç duyabilmektedir. Bu
nedenle film kameralarında bile kameranın içinde basit bir
video kamera bulunur ve bu kamera, monitörlere düşük
çözünürlüklü görüntü yollarken görüntüler tekrar
seyredilmek üzere kaydedilir. Bu görüntüleri hızlı bir
şekilde tekrar seyretme ihtiyacı duyabilecek olan kişilerin
sayısının artmasıyla monitörlerin sayısı artmış ve bunların
sette düzenli kullanımları zorlaşmıştır. Bu sistemi
düzenlemek için video asistle ilgilenen bir asistan
gerekmektedir.

Kameraların kayıt medyalarından 2. kamera asistanı
sorumluysa aktarma asistanına neden ihtiyaç
duyulmaktadır?

2. asistanın devrede olduğu durumlarda video
kameralarla yapılan çekimlerde sayısal medyaya yapılan
kayıtların yedeklenmeleri gerekmektedir. Kayıp veya
arızalara karşı alınması gereken bu önlem için sette
çekimler devam ederken aktarma asistanı, çekilen
görüntüleri yüksek kapasiteli bir bilgisayara aktararak hem
kontrol eder, hem de başka sayısal ortamlara yedekler.

Kamera teknisyeni ile kamera asistanı arasındaki fark
nedir?

Kamera asistanları çoğunlukla çekim ekibi ile
birlikte görüntü yönetmeni ve yönetmenin altında
çalıştığından kameradan bağımsız olarak çok sayıda
sorumluluğa ve göreve sahiptir. Kamera teknisyeni ise
çoğunlukla kiralama şirketince görevlendirilen bir asistan
olup sayısal kameraların kontrollerinden, teknik
arızalarından ve ayarlarından sorumlu olmaktadırlar.

Işık şefi ve ekibi kamera ekiplerinden nasıl farklıdır?

Işık şefi, görüntü yönetmeninin yaratmak istediği
atmosferi hazırlayabilmek için ekibiyle birlikte görüntü
yönetmenine hazırlıklarda eşlik eder. Bu nedenle kamera
ekiplerinden farklı olarak bazen çekimler başlamadan çok
önce çalışmaya başlayarak çekimde kullanılacak ışıkları
yerleştirmeye başlarlar. Işık ekibi, kamera ekibinden daha
kalabalık olabilmektedir ve bu ekip ışık şefi tarafından
kurulmaktadır. Işık şefinin ekipteki en önemli yardımcısı
1. asistan olup malzemelerin hazırlanmasından
sorumludur.

Grip ekibinin görevlerini örneklendiriniz.

Grip ekibi, setteki dolly, crane, kamera bağlama
aparatları, ışık sistemlerini taşıyan iskeleleri ve benzeri
kurulum ve montaj işlerinde hazırlık yapmakla, bazen de
ekipmanları kullanmakla görevlidir. Bunlara ek olarak
setlerin yer değiştirmesinde dekor ve çekim
malzemelerinin taşınmasına yardımcı olur.

Film kameralarıyla yapılan çekimlerin iş akışı ile
video kameralarla yapılan iş akışı arasındaki fark nedir?

Film kameralarıyla çekim negatif filmle
yapıldığından filmlerin çekimden sonra laboratuvarda
yıkanmaları gerekmektedir. Yıkanmış filmin kareleri
taranarak elektronik ortama aktarıldıktan sonra ancak
efekt ve renk düzeltmeleri yapılabilir. Bunun ardından
film, elektronik ortamdan tekrar negatif filme, son olarak
da ses eşleşmesiyle gösterime hazır pozitif filme basılır.
Video kameralarda kaydın kendisi elektronik olduğundan
çekimin hemen ardından üzerinde çalışılabilmektedir. Bu
bağlamda maddi anlamda avantaj sağlayan video
teknolojisinin renk ve optik derinlik gibi filmin gerisinde
kalan nitelikleri olabildiğinden kullanılacak olan teknoloji,
yönetmenin tercihleri ve proje bütçesi gibi çeşitli etkenlere
bağlıdır.

Yapım sonrası çalışmalardaki kilit kişi olarak yapım
sonrası sorumlusu nelerden sorumludur?

Yapım sonrası sorumlusunun görevleri arasında
aşağıdakiler yer almaktadır:
• Çekimden gelen ham malzemenin montajın
yapılacağı yere ulaşmasını sağlamak.
• Çekilen görüntülerin teknik hatalarını (netlik,
çizik, veri kaybı vb.) kontrol etmek.
• Çekim sonrasında görüntü yönetmeni ile renk
düzeltici ve laboratuvar arasında köprü görevi
görmek.
• Renk düzeltmesi esnasında test baskılarının
perdedeki görüntülerini inceleyip düzeltmelerde
bulunmak.

Görüntü yönetmeni, çekimlerde setteki dekor ve
kostüm düzeltmelerini ve değişikliklerini sanat yönetmeni
üzerinden çözümleyebilir mi?

Sanat yönetmeni setin dekorları ve kostümler
üzerinde belirleyici olsa da sonuçta istenilen görüntü ve
elde edilebilecek sonuçların nasıl şekilleneceğini en iyi
görüntü yönetmeni bilmektedir. Bu nedenle görüntü
yönetmeni, dekor ve kostümlerin ışık ile etkileşiminden
kameradaki görüntülerine kadar hâkim olmak zorundadır
ve bu bağlamda sanat-kostüm ekibi ile birlikte çalışarak
gerektiğinde müdahale etmelidir.

Özel efekt ekiplerinin ve dublör ekiplerinin bazen ayrı
bir yönetmen ve kamera ekibinin olması nedendir?

Özel efekt ekiplerinin çoğu, yönetmen ve görüntü
yönetmenlerinden daha çok filmde çalıştığından onların
tecrübeleri, hem en iyi görüntünün elde edilmesi için
kamera konumları ve objektif seçimlerinde, hem de
çekimde istenilen etkinin güvenli bir şekilde
yakalanabilmesi için kritik olmaktadır.

Görüntü yönetmeni neden bir teknisyenden daha
kapsamlı bir kavramdır?

Görüntü yönetmeni, filmlerin çekim ekiplerinin
başında olup bütün ekipleri yönetmenin tercihlerine göre
doğru bir şekilde yönlendiren bir figür olduğundan resim,
müzik, mimari, fotoğraf, teknoloji gibi farklı alanlarda
yeterliliklere sahip olmalıdır. Buna ek olarak çekim
sonrasında yapılabileceklerin bilincinde olarak çekimlerini
gerçekleştirmeli ve hem fiziksel, hem de zihinsel olarak
film çekiminin zorluklarına hazırlıklı olmalı olduğundan
teknisyen kavramının çok daha ötesinde bir kapsama
sahiptir.

Çekimde kullanılacak teknik malzemeyi kim belirler?

Çekimde kullanılacak teknik malzemeyi görüntü yönetmeni belirler. 

Collimator nedir?

Collimator optik yönlendiriciye verilen isimdir.

Kamera operatörünün görevi nedir?

Kamera operatörü, görüntü yönetmeninin tasarladığı görsel dünyayı sette kurarken onu, ışık şefi ile birlikte en çok desteleyen yardımcısıdır. Kamera ekibinde görüntü yönetmeninden sonra gelen sorumlu kişi odur. Temelde görevi kamerayı
kullanmaktır ama gerçekte görüntü yönetmeni ve yönetmen tarafından belirlenen
çerçeveleri yapan ve öneriler getiren de odur. Büyük projeler kamera operatörü
olmadan çekilemez. Bazen birden fazla kamera kullanıldığında, kamera sayısı kadar operatör gerekir.

Çekilen sahnelerin devamlılığı ile kim ilgilenir?

Kamera operatörü çekilen sahnelerin devamlılığıyla da ilgilenir. Örneğin, ölçekler, bakış yönü, aks çizgisi veya kaydırma yönü gibi. Kamera operatörü çekilen sahnelerin devamlılığıyla da ilgilenir. Örneğin, ölçekler, bakış yönü, aks çizgisi veya kaydırma yönü gibi. 

Steadicam nedir?

Steadicam son dönemlerde filmlerde çok aranılan bir kamera taşıma sistemidir, ancak kullanımı oldukça zordur. İnsan kolu bir ağırlık taşırken sarsıntıyı
emen salınımlar yapar. Steadicam iki parçadan oluşan kolu ile bunu taklit eder. Bu
kolun üstünde kamera takılıdır ve kol da operatörün giydiği yeleğe takılır. Vücudun denge merkezini değiştirdiği için özel eğitimle kullanılabilinen steadycam kullanılan kameraya bağlı olarak ortalama 20 kg ağırlığa ulaşır. Bu yüzden uzun saatler kullanmak operatörün sağlığı açısından mümkün değildir. Eğer projede çok
fazla steadicam planı varsa o zaman ayrı bir kamera operatörü olmalıdır. 

1.Kamera asistanının görevleri nelerdir?

İngilizceden tercüme ile asıl ya da en önemli görevi netlik çekmek (focus=netlik, puller=çekici) olarak açıklanabilir ama bunun yanında kameranın bütün teknik donanımından anlayan, görüntü yönetmeninin talepleri doğrultusunda malzemeyi ve ekibini organize eden, malzemenin ve negatif filmin testlerini yapıp görüntü yönetmenine ve yapım ekibine rapor veren kişidir.

1. Kamera asistanının yükümlülükleri nelerdir?

1.kamera asistan› kamera ekibini verimli bir şekilde organize etmek zorundadır.
Sette 1.kamera asistanı kamerayı istenilen yere, istenilen donanımla (lens, filtre,
kamera ayağı, dolly veya crane gibi) güvenli bir şekilde koymakla yükümlüdür.

1. Kamera asistanı kamerayı istenilen yere istenilen şekilde ayarladıktan sonra sahneyi kim prova eder?

1. Kamera asistanı kamerayı istenilen yere istenilen şekilde ayarladıktan sonra sahneyi reji ekibi prova eder.

2. Kamera asistanı 1. kamera asistanına nerelerde yardımcı olur?

2. Asistan 1. asistana hem işaret almada hem de oyuncuların veya kameranın doğru yere gelmesinin kontrolünde yardımcı olur.

2. Kamera asistanının dünyada kullanılan ismi nedir?

2.kamera asistanı veya dünyada kullanıldığı adıyla “clapper-loader (klaketçi - film
yükleyicisi) kamera ekibinin vazgeçilmez bir üyesidir.

Klaket ne için kullanılır?

Film kameraları ses kaydı yapamazlar bu yüzden klaket sesli çekimler başladığı ilk dönemden beri ses ve görüntünün eş zamanlı akabilmesini sağlamak için kullanılır.

Klaketin üzerinde hangi bilgiler bulunur?

Klaket çekilen sahne ve planla ilgili bilgileri taşır. Üstünde filmin künyesi, yani yapımcı şirketin ve filmin adı, yönetmen ve görüntü yönetmeninin isimleri yazılıdır. Ayrıca her yeni çekim gününün tarihi kullan›lan film stok bilgileri, harici veya dahili çekim olduğu, kaçıncı kutu film olduğu, sahne, plan ve tekrar numaraları ile kullanılan özel filtreler veya kamerada yapılan bazı ayar değişiklikleri varsa (örtücü açısı veya kare hızı) bilgiler yazılıdır.

Klaket kimin sorumluluğundadır?

Bu kadar çok bilgiyi taşıyan ve ses için sonsuz önem taşıyan bu alet 2. kamera
asistanının sorumluluğundadır.

3. asistan hangi durumlarda kullanılır?

Çok yoğun çalışılan setlerde tüm işi bir asistanın yapması pek mümkün değildir. Bu nedenle son yıllarda kamera asistanlarının sayısı üçe çıkmıştır. Bu gibi durumlarda klaket, rapor ve çanta düzeninden sorumlu 3.asistan devreye girer. Bazen birden fazla kameranın kullanıldığı durumlarda her kameraya bir 1. asistan ve bir de 3. asistan gerekir ama bu çekimlerde sorun yaşanmaması için bütün kameraların magazinlerini tek bir 2.asistan doldurur. Bu durumda deneyimli hatta kimi zaman uluslararası üne sahip 2.asistan, hatta 3.asistan kullanılır. 

2. kamera asistanı filmlere magazinleri nasıl doldurur?

2. Kamera asistanı tarafından film magazinlere şarj torbası aracılığıyla
doldurulur. Işık geçirmez olan bu torbada asistan görmeden filmi magazinlere boşaltıp doldurabilir.

Vİdeo asist asistanının görevi nedir?

Film kamerasının içinde basit bir video kamera (video asist) monitörlere düşük çözünürlüklü görüntü yollar. Genelde sette tek bir monitör olur ve bu görüntülerin
video kasete veya sayısal medyaya kaydedilerek tekrar seyredilmesi sağlanır. Bu
yönetmenin ve görüntü yönetmeninin çekilen sahneleri tekrar izlemesi için ihtiyaç
duyulan bir sistemdir. Son yıllarda kullanılan monitörlerin sayısı artmış ve bunları
sette düzenli bir şekilde kullanmak oldukça zorlaşmıştır. Bu düzeni video asistle ilgilenecek bir asistan sağlar. Kamera ekibine bağlıdır ama monitörleri reji ekibi için
onlara uygun yerlere kurar. Kamera çekim yapmak için hazırlanırken onun da hızla monitörleri kurması ve ilk görüntüleri yönetmene vermesi gerekir.

Aktarma asistanının görevi nedir?

Kameranın kayıt ettiği sayısal medyanın ne kadar kapasitesi ne kadar geniş olursa olsun bu bilgilerin kayıplara veya arızalara karşı yedeklenmesi gerekir ve bu işlem mutlaka sette çekimler devam ederken yapılmalıdır. Bu asistan çekilen görüntüleri yüksek kapasiteli bir bilgisayar yardımı ile hem kontrol eder hem de başka sayısal ortamlara yedekler.

Kamera teknisyenini kim görevlendirir?

Kamera teknisyeni sayısal kameralarla yapılan çekimlerde kiralama şirketince görevlendirilen bir asistandır.

Grip ekibinin görev ve sorumlulukları nelerdir?

Grip ekibi özünde setteki dolly, crane, özel tasarımlı çekim arabaları ve uzaktan
kumandalı kafaların hazırlanması ve kullanılmasından veya helikopter, yarış arabası gibi araçlara kameranın güvenli bir şekilde bağlanmasından sorumludur. Bu görevlerine ek olarak kameranın sette yer değiştirmesi sırasında kamera ekibine yardım etmek de görevleri arasındadır.

Yapım sonrasında görüntü yönetmeninin görevi nedir?

Genelde görüntü yönetmeni her çekim günü sonrasında çekilenleri hızla seyreder. Bütün gün veya gece çalıştıktan sonra bu kontrollere zaman ayırmak zor
ama yapılması gereken bir şeydir. Bu kontrollerde ona eşlik eden yapım sonrası
sorumlusu görüntü yönetmeni herhangi bir sebeple fırsat bulamadığı zaman onun
yerine bu kontrolleri yapar.