Film ve Video Kültürü Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

İlk televizyon yayınını kaç yılında ve kim tarafından gerçekleştirilmiştir?

İlk televizyon yayınını gerçekleştiren kişi olarak İskoçyalı mucit John Logie Baird’in ismi kayıtlara geçmiştir. 1924 yılında Londra’da gerçekleşen bu ilk denemenin günümüzdeki anlamı ile televizyon yayıncılığına dönüşmesi daha pek çok katkıyı gerektirmiştir.

İlk düzenli televizyon yayıncılığı kaç yılında kim tarafında başlatılmıştır?

Çeşitli deneme yayınlarından sonra ilk düzenli televizyon yayıncılığı 1936 yılında Londra’da British Broadcasting Company (BBC) tarafından başlatılmıştır. Aynı yıl Almanlar Berlin Olimpiyatlarını televizyondan izleme olanağını bulmuşlardır. Bazı büyük Alman kentlerinde halka açık alanlara konulan televizyon alıcılarıyla yaklaşık yüz altmış bin Alman olimpiyatları televizyondan izlemiştir.

Uydu teknolojisinin yayıncılık hizmetine sunulması ile gerçekleştirilen ilk kıtalar arası yayın hangisidir? Açıklayınız.

Uydu teknolojisinin yayıncılık hizmetine sunulması ile televizyon yayıncılığının uf­ku küresele evrilmek üzere olağanüstü genişlemiştir. 1962 yılında Telstar 1 adlı haberleşme uydusu kullanılarak ilk kez Atlas Okyanusu’nu aşan bir televizyon yayıncılığı gerçekleştirilmiştir. Öncelikle kıtalararası bağlantı amaçlı geliştirilen uydu sisteminin televizyon yayıncılığını da kapsayacak biçimde genişlemesi ile yayıncılık alanında radikal değişimlerin önü açılmıştır

Çeşitlenme öncesinde kablo, uydu ve karasal gibi yayın iletim ortamları mevcutken çeşitlenme sonrası hangi yayın iletim ortamları eklenmiştir?

Kablo, uydu ve karasal gibi yayın iletim ortamlarına WEB TV, IPTV, Mobil TV, İndirmeler de eklenmiştir.

Kitle iletişim araçları için ortak bir yaklaşımla kullanılan ve elbette televizyon için de geçerli olan kamusal hizmet beklentileri nelerdir?

• Çevre gözetimi,
• İlişkilendirme
• Kültür aktarımı
• Eğlendirme
• Mal ve hizmet tanıtımı

Televizyon yayın kuruluşlarının belli bir düzen içinde yayın yapmaları için çeşitli toplumsal örgütlenme biçimleri geliştirilmiştir. Buna göre yayın örgütlenme biçimleri nelerdir?

İki ana akım olarak ifade edilirse, bu örgütlenme biçimlerinden ilki televizyon yayın kuruluşlarının ticari kuruluşlar halinde oluşturulduğu yapıdır. Devlet bu kuruluşların yayınlarına ancak yasalara uygunluklarını denetlemekle sınırlı olarak karışır. 

İkinci yayın örgütlenme türü, televizyon yayınlarının kamusal kuruluşlar eliyle yapılmasıdır. Bu yaklaşımın temelindeki düşünce ise toplum üzerinde büyük etkisi olduğu varsayılan televizyonun ortak toplumsal çıkarlar adına en etkili ve yerinde kullanımının ancak kamusal bir kurum eliyle olabileceği ön kabulüdür.

Medyada ikili satış denilen ticari süreç nasıl işlemektedir?

Reklam ve tanıtım hizmetleri sayesinde diğer iş kollarında olmayan bir durum televizyon ve reklam yayınlayan diğer kitle iletişim araçlarında gözlenmektedir. İkili satış denilen bu işleyişe göre televizyon reklam verenlere yayınları arasında süre satarken izleyicilerini de reklam verenlere satmış olmaktadır. Yani izleyici bir yandan ulaşılmak istenen hedef kitle, diğer yandan pazarlanan ürün haline gelmektedir. Televizyon kuruluşları arasında bitip tükenmeyen rating (pazar payı) rekabetinin önemli sebeplerinden biri budur.

Ekonomik açıdan cazip olmayan televizyon yayıncılığına özel sektör neden ilgi göstermekte, yatırım yapmaktadır?

Bir cümle ile yanıtlanırsa, kapitalist toplumun endüstriyel üretim sisteminin ihtiyaç duyduğu tüketim toplumunu oluşturmak, geliştirmek ve sürdürmek için kendisinden önce toplumsal yaşama sokulmuş diğer kitle iletişim araçları gibi televizyona da ihtiyaç vardır. Hatta televizyon bu işi diğer kitle iletişim araçlarından daha iyi yaptığı için ona daha fazla ihtiyaç vardır. Televizyon bu görevini esas olarak reklam ve pazarlama hizmeti vermekle yerine getirir.

Televizyon programlarında görüntülerin anlatım amacıyla belli bir düzene konulmasına ne ad verilir?

Televizyon programlarında görüntülerin anlatım amacıyla belli bir düzene konulmasına kurgudur.

Üretim değerleri açısından Türk televizyonlarının sektöre görünür katkıları nelerdir?

Seksenli yıllarda büyük güç kaybına uğrayan Türk sinemasının yeniden canlanmasını sağlayan işgücü ve
ekonomik katkı, televizyon programları üreterek gelişen bu sektörden gelmiştir. Ayrıca, 2011 yılı verilerine
göre çoğunlukla yakın komşu ülkeler başta olmak üzere dünyanın pek çok bölgesine Türkiye’de üretilmekte
olan yüzlerce dizi ihraç edilmektedir. Bu dizilerin ihracat kaleminden sektöre katkısı altmış milyon Amerikan Doları’ndan fazla olarak hesaplanmaktadır.

Televizyon yayıncılığının çeşitli boyutları ile ilgilenen uluslararası kuruluşlarından biri olan  WIPO'nun (World Intellectual Property Organization) amaçları nelerdir?

Bu kuruluş dünya çapında fikir ve sanat eseri kapsamına giren mal ve hizmetlerin yasal kuralar çerçevesinde kullanımını gözetmektedir. Fikir ve sanat eseri sayılan film, video gibi görsellerin izinsiz gösteriminin önlenmesi, korsan kopyaların basılıp dağıtımının engellenmesi, konu hakkında doğan ihtilaf­ların çözümüne katkı sağlamak gibi konular bu kuruluşun çalışma alanına girmektedir.

Televizyon yayıncılığı ile ilgili uluslararası nitelikte bir başka kuruluş ITU'nun  (International Telecommunication Union) amaçları nelerdir?

1865 yılında, aralarında Osmanlı Devletinin de bulunduğu 18 ülkenin iştiraki ile kurulan Uluslararası Telgraf Birliği bu kuruluşun başlangıcı olarak kabul edilir. Elektro manyetik dalgalarla yapılan her türlü yayıncılığın düzenlenmesi, uluslararası yayıncılık kurallarının oluşturulması, izlenmesi gibi görevler yürüten bu kurulun kararları üye devletler açısından bağlayıcıdır.

Amerika Birleşik Devletleri’nde televizyon yayıncılığının düzen ve denetimiyle ilgili çalışan kurumun adı nedir? Açıklayınız.

Amerika Birleşik Devletleri’nde televizyon istasyonları, yayıncılığın düzenlenmesi ve denetimi görevini yürüten FCC (Federal Communication Comission/Federal İletişim Komisyonu) nun muhatabıdırlar. Bu istasyonlar büyük yayın ağlarına bağlı olarak veya bağımsız yayın yapabilirler. Yayın iznini FCC’den alan istasyonlar lisans süresinin bitiminde lisans yenileme başvurusunda bulunurlar ve yayını sürdürebilecek nitelikleri kaybetmedikleri ya da adli makamlarca yayın kusurları nedeniyle cezalandırılmadıkları sürece lisansları yenilenir. FCC yayın kuruluşlarının yayın içerikleri hakkında tavsiyede bulunamaz. Yayın kuruluşları kamu hizmeti duyuruları yapmak zorunda olmadıkları gibi yayına katılan kişilerin söz ve davranışlarından da sorumlu tutulamazlar. Amerikan anayasasına göre ifade özgürlüğünü önlemeye yönelik veya bu sonuca yol açacak yasa yapılamaz. Bunun anlamı yayınların içeriklerle ilgili sınırlanamayacağıdır. Ancak şiddeti veya şehveti tahrik etmeye yönelik, saldırgan ya da ahlaksız olarak değerlendirilebilecek yayınlara müdahale yolu da açıktır. Bu türden müdahaleler sadece yargı tarafından yapılabilir.

Askeri birliklerden birisi ile birlikte hareket ederek savaşı izleyen muhabirlere takılan isim nedir?

İliştirilmiş muhabirdir.

Özel teşebbüsün televizyon yayıncılığına yönelmesini teşvik eden nedenler nelerdir?

Artan üretime paralel olarak tüketimi teşvik isteği, 

Elektronik teknolojisinin yayın yapmayı kolaylaştıracak gelişim göstermesi,

Küresel düzeyde mal dolaşımının artışı,

Yayıncılığın kendisinin bir endüstri haline dönüşmesidir.

Ticari yayıncılığın hızla güçlenip yayılmasına yol açan etmenler nelerdir?

Sayısal iletişim tekniklerinin frekans sınırlılıkları nedeniyle sınırlı olan kanal sayılarını teknik olarak çok daha fazla sayıya çıkarması, uydu aracılığıyla uluslararası yayıncılığın büyük ivme kazanması, hukuksal engellerin azaltılması ile küresel düzeyde yayıncılığın kolaylaşması gibi etkenler ticari yayıncılığın hızla güçlenip yayılmasına yol açmıştır.

Televizyonun  toplumsal etkileri açısından ciddi eleştiriler gelmesinin en baskın sebebi nedir?

Kapitalist üretim ilişkileri içinde gittikçe fazlalaşan üretim ve güçlenen dağıtım olanakları paralelinde televizyon etkili bir reklam ve pazarlama aracı olarak kullanılır hale gelmiş olmasıdır. Televizyonun baskın olarak bu şekilde
kullanılır hale gelişine toplumsal etkileri açısından ciddi eleştiriler getirilip Avrupa Birliği örneğinde olduğu gibi önlemler alınmaya çalışılsa da gelişim ticari amaçlı kullanım ve işleyişin gelişmesi yönünde sürmektedir.

Bilgisayar teknolojisinin sağladığı olanaklar sayesinde televizyon yayıncılığında meydana gelen değişim ve gelişimler nelerdir?

Öncelikle sayısal olarak adlandırılan bir yayıncılık tekniği eski döneme oranla hem çok fazla kanalın yayın yapabilmesine olanak vermiş hem de yayın kalitesinin çok yükselmesini sağlamıştır. Günümüzde yaygın olarak HD yayıncılık adıyla bilinen Yüksek Tanımlı televizyon yayıncılığı hemen her ülkenin benimsediği geleceğin yayıncılık standardı olarak benimsenmiş, ekonomik ve teknik olanakları elveren ülkeler hızla HD yayıncılık standardına geçmiş ya da geçmektedir. Yine, bilgisayar teknolojisinin sağladığı olanaklarla
geleneksel yayıncılık uygulamaları sırasında uydu yer istasyonu bağlantısı şeklinde işleyen uydu yayıncılığı tek seçenek olmaktan çıkmıştır. Uydu ile televizyon alıcısının doğrudan bağlantısı şekline dönüşen yeni
sistemde yer istasyonlarının aradan çıkarılması ulusal denetim mekanizmalarının da sistemden çıkarılması anlamını taşımakta, bu durum televizyon yayıncılığının içerikler açısından daha da özgürleşmesi anlamına gelmektedir. Öte yandan televizyon yayınlarının Web TV, IPTV, Mobil TV gibi yeni kanallar üzerinden iletilir oluşu gerek girişimciler gerek izleyiciler açısından seçenekleri çoğaltmıştır. Ayrıca sayısal teknoloji tamamen yayıncının kontrolündeki yayın uygulamasını da ortadan kaldırmıştır. Henüz yaygınlık kazanmasa da izleyicinin istediği programı seçme ve istediği saatte
izleme özgürlüğünün bulunduğu yayıncılık hizmetleri artık sunulan seçenekler arasındadır.

ITU açılımı ve işlevi nedir?

(International Telecommunication Union) ITU Uluslararası telekomünikasyon faaliyetlerinin düzen ve işleyişi ile ilgili olarak
çalışan bir kuruluştur.

Çeşitli deneme yayınlarından sonra ilk düzenli televizyon yayıncılığı ilk ne zaman, nerede ve kim tarafından başlatılmıştır?

Çeşitli deneme yayınlarından sonra ilk düzenli televizyon yayıncılığı 1936 yılında Londra’da British Broadcasting Company (BBC) tarafından başlatılmıştır. Aynı yıl Almanlar Berlin Olimpiyatlarını televizyondan izleme olanağını bulmuşlardır. Bazı büyük Alman kentlerinde halka açık alanlara konulan televizyon alıcılarıyla yaklaşık yüz altmış bin Alman olimpiyatları televizyondan izlemiştir.