Sayısal Fotoğrafa Giriş Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Fotografik imgelerin üretimini kolaylaştıran yeni teknikler nelerdir? Açıklayınız.

Bir zamanlar olanaksız olan birçok işlem günümüzde herkesin kolaylıkla uygulayabileceği basit tekniklere dönüşüyor. Üretimi ustalık, bilgi ve beceri gerektiren bazı görsel teknikler bilgisayarda bir kaç tuşa basılarak gerçekleştirilebiliyor. Örneğin panoramik fotoğraf yapımı, kızılötesi fotoğraf uygulamaları ve buna benzer bazı teknikler, günümüzün sayısal fotoğraf makineleriyle kolayca üretilebiliyor.

Panoramik fotoğraf makinesi olarak adlandırılan fotoğraf makinaları nasıl ortaya çıkmıştır?

Fotoğraf makinelerinin kareye yakın ya da dikdörtgen biçimindeki çerçevesi ile sınırlı olan görüş alanları, birçok fotoğrafçının görüntü ve kompozisyon beklentilerini karşılamaktan uzaktır. Bazı özel durumlarda geniş açı ya da süper geniş açı objektifler bile, fotoğrafçıların istediği sonucu vermez. İnsanın gözü ile gördüğü geniş alanların fotoğraf makinesiyle kaydedilebilir olmaktan uzak olması, fotoğrafçıları farklı arayışlara itmiş, sonunda da panoramik fotoğraf makinesi olarak adlandırılan, görüntü alanında en ve boy oran farkı büyük olan aygıtlar geliştirilmiştir.

Film kullanarak panoramik fotoğraf üretmenin en çok uygulanan yöntemleri nelerdir? Açıklayınız.

Bu amaçla özel olarak üretilmiş fotoğraf makineleri kullanmak, diğeri ise standart makinelerle birbirinin peşi sıra çekilen fotoğrafları görüntü işleme yazılımları kullanarak birleştirmektir. Her iki yöntemin de kendine özgü zorlukları vardır ve uzun çalışma süreleri gerektirir. Günümüzdeki yaygın yöntem ise, herkesin kolayca kullanabileceği basit yazılımlar marifetiyle panoramik fotoğraf üretimidir. Makine üreten firmaların makineyle birlikte tüketiciye sundukları photo stitch adı verilen basit yazılımlar, günümüzün seçeneklerinden biridir. Diğer basit seçenek ise, Photoshop programı ve eklentilerinin sunduğu panoramik fotoğraf üreten uygulamalardır. Hiç şüphesiz, panoramik fotoğraf oluşturmak amacıyla hazırlanmış, kapsamlı profesyonel yazılımlar da üretilmekte ve profesyonellerin kullanımına sunulmaktadır. Bu tür gelişmiş yazılımlarla, çok yüksek kalitede ve nitelikli panoramik fotoğraflar üretilebilmektedir. Ardışık şekilde çekilmiş 3-4 ya da 8-10 adet fotoğrafın birleştirilmesiyle oluşturulan görüntüler, hemen hemen herkesin hoşuna gider ve beğeni ile karşılanır.

Panoramik fotoğraf çekimi yaparken dikkat edilmesi gereken önemli hususlar nelerdir? Açıklayınız.

Bir üçayak kullanmak şarttır. Panoramik çekimler için tasarlanmış üçayak başlıkları ve özel sistemler de üretilmektedir. Fotoğraf makinesinin yatay veya dikey pozisyonda, ufuk çizgisine paralel olarak konumlandırılması, fotoğrafların düzgün birleştirilebilmesi açısından önemli bir ayrıntıdır. Paralelliği sağlamak amacıyla makinelerin flaş kızağına bağlanabilen su terazileri (level) pratik çalışmayı kolaylaştırır. Fotoğraf makineleri için üretilen su terazilerinden bulunamadığı takdirde, farklı amaçlarla üretilmiş olanlar da tercih edilebilir.

Makineyi sehpaya bağlayıp teraziye aldıktan sonra yapılması gereken işlemleri sıralayınız?

İlk işlem, ışık ölçümüdür. Fotoğraf belirli bir yönde dönüş hareketi yaparak çekileceği için, özellikle gökyüzündeki ışık değerleri değişkenlik gösterecektir. Bu nedenle, çekimlerde kesinlikle el ile pozlama ayarı yapılmalı ve ilk ölçüm, bütün fotoğraflarda aynı olmalıdır. Makinenin beyaz ayarı kesinlikle otomatik (Auto) modunda olmamalıdır. Beyaz dengesi için, güneş ışığı ya da bulutlu hava gibi modlar seçilmelidir ki, renk ısısı her fotoğrafta aynı olabilsin. Otomatik beyaz ayarı, her fotoğraf için farklı değerler seçeceği için, birleşme bölgelerinde sorun yaşanabilir. Panoramik çekimin ilk karesinden önce ve son kareden sonra, çekimi diğerlerinden ayırmanızı sağlayacak bir boşluk bırakmak ya da elinizi görüntülemek, çalışmayı kolaylaştıracaktır. Her karenin çekiminde, görüntü alanının %30 kadar bir bölümü bir önceki fotoğrafla aynı alanı kapsamalıdır. Bu ortak alanlar, birleştirmenin kolay ve kusursuz olmasını sağlayacak referans bölgeleridir. Bütün çekim alanı için ortalama bir mesafe belirlenmeli ve netleme yapılmalıdır. Daha sonra netleme modunun otomatikten çıkarılıp el ile netleme moduna alınması gerekir. Aksi takdirde, netlemeye etki edecek farklı uzaklıktaki objeler, birleşme noktalarında sorun yaratır.

Panoramik fotoğraf çekiminde uyulmasında yarar olan kurallar nelerdir? Açıklayınız.

Fotoğraf makinesinin yatay yerine, dikey tutulmasının gerekliliğidir. Bu teknik, görüntünün üstünde ve altında fazladan alan oluşmasını sağladığı için, birleştirme sonrasında kesimi ve yeniden kadraj yapmayı kolaylaştırır. Makinenin dik tutulması, sallanma riskini artırır. Sallanma riski dikkate alınmalı ve çekimlerde deklanşör kablosu veya zamanlayıcı kullanılmalıdır. Çekim sırasında uyulması gereken bir kural da, çekimin en kısa süre içinde tamamlanması zorunluluğudur. Görüntüde yer alan objelerin ya da gökyüzündeki bulutların hızlı yer değiştirmesi, birleştirmede sorun çıkarabilmektedir.

Panoramik fotoğraf oluşturabilmek için kullanılan photoshop yöntemini açıklayınız?

Öncelikle çekilen fotoğraflar bilgisayara indirilmeli ve bir klasörde toplanmalıdır. Daha sonra File > Automate > Photomerge komutları izlenmeli ve açılan ara yüzde göz atma (browse) bölümüne girilmelidir. Bu aşamada fotoğrafların bulunduğu klasör açılıp, içinden birleştirilecek görüntülerin seçilmesi ve onay tuşuna basılması yeterlidir. Fotoğraflarınız çok kısa bir süre içinde en az hata ile birleştirilerek beğeninize sunulacaktır. Bu aşamadan sonra size düşen, fotoğrafın gereksiz bölümlerini keserek temiz bir çerçeve oluşturmak ve paylaşıma sunmaktır. Panoramik fotoğraf üretiminin yalnızca yatay düzlemle sınırlı olmadığını da belirtmekte yarar var. Bir doğa görüntüsünün yatay düzlemde panoramik olarak fotoğraflanmasının yanında, yüksek bir binanın dikey panoramik fotoğrafı da üretilebilir.

İnfrared (kızılötesi) Fotoğrafçılık Nedir? Açıklayınız.

Basit bir fizik kuralına dayanır; insan gözü ışığın 400 nm ile 700 nm dalga boyları arasındaki spektrumunu görebilir. Kızılötesi fotoğrafta ise, ışığın bu görünen spektrumun dışında kalan 700 nm ile 1200 nm arasındaki bölümü, özel filtreler aracılığıyla görüntülenir. 700 nm ve 1200 nm dalga boyu aralığı yakın-infrared bölge olarak adlandırılan bölgenin içindedir ve termal yayılım olarak adlandırılan uzak-infrared alanı (3000 nm civarı) içermez. Termal görüntüleme çok daha karmaşık bir görüntüleme yöntemidir ve kızılötesi fotoğrafçılığı, bu görüntüleme yöntemini kapsamamaktadır.

Ir cut olarak adlandırılan kızılötesi önleyici sabit filtreyi açıklayınız?

Bu filtrenin temel görevi, fotoğrafa yansıması istenmeyen kızılötesi ışınların algılayıcı üzerine düşmesini engellemektir. İşin ehli veya dijital fotoğraf makinelerinin içyapısını iyi tanıyan biri bu kızılötesi önleyici filtreyi kaldırdığı zaman, ışınlar kesintiye uğramadan algılayıcıya düşer. Makinenin içinde, kızılötesi önleyicinin bulunduğu yere (algılayıcının önüne), veya objektifin önüne monte edilecek bir kızılötesi filtreyle, kızılötesi fotoğraf çekimi yapılabilir.

Kızılötesi etkilerini kademeli olarak verebilen filtreleri açıklayınız?

Kızılötesi etkilerini kademeli olarak verebilen 25A, 29, 70 kodlu (Kodak filtre sistemine göre) koyu kırmızı filtreler (Bu filtreler koyuluk derecelerine göre kademeli olarak kızılötesi ışınlarını geçirirler); yalnız kızılötesi ışınlarının geçmesine izin veren, opak görünüşlü koyu kırmızı filtrelere göre daha koyu olan, 87, 87C, 88A, 89B kodlarıyla bilinen filtreler kullanılmaktadır. Kullanım kolaylığı açısından bu filtrelerin içinden 25A koyu kırmızı filtre önerilebilir; diğer filtrelere oranla (87, 87C, 88A, 89B) daha pratik kullanımı, ucuz ve kolay bulunabilirliği yönünden daha avantajlıdır ve kızılötesi etkilerini çok fazla kayıp olmaksızın verebilmektedir. 87, 87C, 88A, 89B, filtreleri, 25A koyu kırmızı filtrelere göre çok pahalı ve kullanım açısından çok pratik değildir; opak görünüşlü ve çok koyu olmalarından dolayı netlemede problem yaratmakta ve filtre faktörleri çok fazla olduğu için (8x ve 20x civarında) örtücü süreleri çok uzamaktadır.

Fotoğraf çekiminde genel sorun nedir? Açıklayınız.

Doğada, yansıyan her rengin farklı bir dalga boyu vardır. Örneğin, mavinin dalga boyu ile morun veya kırmızının dalga boyu aynı değildir. Aslında bu, fotoğraf çekiminde genel bir sorundur. Çünkü objektif üzerinde, farklı dalga boylarının farklı netlik noktaları oluşur. Genel anlamda insan gözü fark etmese de çok üst seviye bir makine kullanılsa bile, açık ve net bir havada, bir gelincik tarlasındaki sonsuz netlemedeki kırmızı gelincikler net çıkmaz. Bunun havadaki hafif bir esintiden kaynaklandığı düşünülebilir. İşin doğrusu, kırmızı rengin dalga boyunun diğer renklere göre daha uzun ve farklı olmasıdır.

Kızıl Ötesi Çekimde Dalga Boyunun Farklılığı ve Netleme Boyutunun Farklılığı Nasıl Bir Sorun Oluşturmaktadır? Açıklayınız.

Bu sorun, geleneksel makinelerde objektiflerin netleme noktasının yakınında, farklı bir netleme noktası belirlenerek çözümlenmiştir. Bu nokta; R harfi, IR harfleri ya da yalnızca kırmızı bir nokta ile işaretlenerek belirtilir. Dijital makinelerde bunu gidermenin tek yolu ise deneme yanılma yöntemi ile çekilen görüntü ile istenilen sonuç arasında bir netlik ayarının elle yapılmasıdır. Örneğin kızılötesi filtrenin makinenin algılayıcısı üzerine doğrudan takıldığını düşünelim. Doğal olarak, TTL sistemde netliği otomatik olarak yaptıktan sonra, önceden tespit ettiğimiz netlik noktasına doğru (sağa veya sola) netlemeyi düzeltebiliriz. Bunun bir adım ötesi olarak, makinemizde bu ayarı tespit ettikten sonra işin ehli bir teknisyen tarafından makinemizin netleme ayarını da otomatik olarak kızılötesine göre yaptırabiliriz. Otomatik netleme modu kullanıldığında vizördeki görüntü biraz kırık görünse de, çıkan sonuç net olacaktır.

Zone tekniği nedir? Açıklayınız.

Ansel Adams’ın 1941 yılında Fred Archer ile formüle ettiği, siyah-beyaz fotoğrafta olası her türlü gri tonu ve fotoğraflardaki her türlü detayı elde etmeye göre tasarlanan bir en uygun poz lama, film banyosu ve baskı sistemidir.

High dynamic range (hdr) tekniği ile oluşturulan bir fotoğrafın en temel özelliği nedir?

HDR tekniği ile oluşturulan bir fotoğrafın en temel özelliklerinden biri, en açık renkli bölgeden en koyu renkli bölgeye kadar bütün alanlardaki detayların görüntülenmiş olmasıdır

Hdr fotoğraf için uygun olan çekim ortamları nelerdir? Açıklayınız.

Işığın homojen olmadığı, karanlık ve aydınlık bölgelerin fazlaca baskın olduğu kontrast ışık içeren ortamlarda; iç mekan ile dış mekan ışık değerlerinin birbirinden çok farklı olduğu ve dengelenmesi gereken yerlerde; gece fotoğraflarında karanlık ve aydınlatılmış bölgelerin ışık değerlerinin dengelenmesinde; gündüz çekilen doğa fotoğraflarında, özellikle bulutlu havalarda, yeryüzü ve gökyüzü arasındaki ışık farklılığının sorun yarattığı ortamlarda; cam, metal gibi yansıma yapan malzemelerle kaplanmış mimari yapıların yer aldığı görüntüler ve su gibi yansıma yapan dokuların bulunduğu mekanlarda HDR tekniği ile çok etkileyici fotoğraflar çekilebilir.

Optimetre nedir açıklayınız?

Yüzyıllardır sanatçıların kendi kendilerini resmetme çabalarını tanımlayan bir sözcüktür. Özellikle resim sanatında çok karşılaşılan otoportre uygulamaları fotoğrafçılara esin kaynağı olmuş, fotoğrafçılar da her dönemde otoportre çalışmaları yapmışlardır. Benzer şekilde, fotoğraf makinesi kullanan çoğu birey, kendi kendini görüntülemek için çaba harcamış, bunun için farklı yöntemler denemiştir. Geleneksel fotoğrafta, fotoğrafçının kendini vizörden izleyerek çekim yapmasının olanaksız olmasından kaynaklanan sorun, genellikle makinenin zamanlayıcısının kurulması ile ya da ayna karşısında çekilen fotoğraflarla çözümlenmiştir.

Sayısal fotoğraf makinelerinin sağladığı kolaylıklar nelerdir? Açıklayınız.

Fotoğrafçının kendini görüntüleme çabasına çözüm sunmuş olmasıdır. Birçok sayısal makinenin Bakaç bölümlerinin elektronik görüntü veren ekran biçiminde olması ve bu ekranların değişik açılarda kullanılabilmesi, elinde makineyi tutan kişinin kendini ekranda görerek otoportresini çekebilmesine ya da birlikte olduğu kişiyle aynı fotoğrafta yer alabilmesine olanak sağlamıştır.

Yeni dönem sayısal fotoğraf makinelerinin teknik özellikleri nasıldır? Açıklayınız.

Sayısal fotoğraf makinelerine Full HD (1080p) olarak tanımlanan video çekme özelliğinin eklenmesi, makinelerin daha geniş bir kullanım alanı bulmasına da olanak sağlamaktadır. Video görüntü kaydetme özellikleri, otomatik ışık optimizasyonu, parazit ve ISO parazit azaltma işlevleri ve çevre aydınlatma seçeneği gibi özel etkiler içeren bu makineler, yaygınlaşmaya başlamıştır. Diğer yandan, sayısal fotoğraf makinelerinin objektif seçenekleri ve görüntü kaliteleri de, normal video kameralara göre daha yüksektir. Sayısal makineler, bu özellikleri nedeniyle de düşük bütçeli reklam filmi, sanatsal amaçlı kısa filmler ve klip gibi çalışmalarda, videoya tercih edilmektedir.

Sayısal fotoğraf uygulamalarıyla beraber fotoğraf tekniğinde hayata geçen uygulamaları açıklayınız?

Fotoğraf çekiminden sonraki süreçte yapılan işlemleri kapsamaktadır. Çekim sonrası müdahale ve manipülasyon olanakları hiç şüphesiz ki çok fazla alanı kapsamaktadır. Fotoğrafın en temel dinamikleri olan siyahbeyaz çekim, çekim sonrası temel düzeltme fonksiyonları ve filtre kullanımı gibi konularda, fotoğraf makinesi üzerinden yapılabilen müdahale olanakları ile sınırlı olacaktır.

Günümüzde siyah beyaz fotoğrafçılık nasıldır? Açıklayınız.

Siyah-beyaz ya da fotoğrafçılar arasında kullanılan yaygın adıyla Monochrome fotoğraf, özellikle sanat eseri bağlamında yürütülen fotoğraf çalışmalarının en temel uygulama alanıdır. Gerek ilkel iğne deliği, gerek modern makine aracılığı ile fotoğraf çalışan sanatçılar için vazgeçilmez olan, renklerin gri tonlara indirgenmesi, yani siyah-beyaz fotoğraf çalışmalarıdır. Her tür teknolojik gelişmeye rağmen, siyah-beyaz fotoğraf yerini korumayı başarmıştır. Sayısal baskı yapan inkjet makinelerin baskı kaliteleri bile, birçok fotoğrafçı tarafından, siyah-beyaz baskıdaki performansıyla ölçülmektedir.

Sayısal siyah-beyaz fotoğrafın geleneksele en yakın olan ve yaygın olarak kullanılan baskı yöntemi nasıldır?

Sayısal siyah-beyaz fotoğrafın geleneksele en yakın olan ve yaygın olarak kullanılan baskı yöntemi, inkjet makinelerle yapılan baskıdır. Renkli baskıda kullanılan kâğıtlara siyah-beyaz baskı yapılabilmesine rağmen, estetik beklentilerin karşılanması mümkün olmamaktadır. Siyabeyaz fotoğrafa yönelen bu tutku hiç şüphesiz, sayısal fotoğraf makinelerinin siyah-beyaz fotoğraf üretim performansı konusundaki beklentilerin de yüksek olmasına neden olmaktadır.

Geleneksel fotoğrafta kullanılan renk düzeltme filtrelerinin mantığını açıklayınız?

Sayısal makinelerde de kullanıldığı için bu sorunun çözümü anlık müdahaleyle gerçekleşebilmektedir. Özellikle bilgisayar müdahalesi için yeterli zaman olmadığında kurtarıcı haline gelen bu ince ayar sisteminde, düzeltme yapılacak fotoğraf seçilir ve menüden renk düzeltme (color correction) ayarı devreye sokulur. Bu ayar, fazla etkili olan yeşil, mavi, sarı ve kırmızı renkleri düzeltmek için düzenlenmiş, mavi, sarı, yeşil ve amber renklerin oluşturduğu bir kombinasyon dur. Fotoğrafta hâkim olan ve azaltılması gereken rengin kontrastı olan renk seçilerek adım adım artırılır. Doğru tonlara yaklaşıldığında kaydet komutu ile fotoğraf yeni bir numarayla hafıza içine kaydedilir.

Film kullanan fotoğrafçının karşılaştığı güçlükler nelerdir?

Beklentiye uygun olmayan ışık koşulları altında fotoğraf çekmek ve ortam ışığına müdahale ederek görüntüleme yapma zorunluluğunun doğmasıdır. Fotoğrafçılar bu tür durumları öngörerek, bazı özel malzemeleri yanlarında taşımak ve gerektiğinde kullanmak zorundadır. Uygun olmayan ışık koşulları ve müdahale zorunluluğu da, hiç şüphesiz öncelikle filtre kullanımı anlamına gelmektedir.

Günümüzün sayısal fotoğraf makinelerinin ve müdahale olanaklarının getirdiği kolaylıkların en önemlileri nelerdir? Açıklayınız.

Fotoğrafçının filtre taşıma zorunluluğunun sona ermiş olmasıdır. Objektiflerin üzerinde her an takılı durumda olan koruma amaçlı filtre ve polarize filtreyi bir zorunluluk olarak kabul edersek, fotoğrafçının başka filtre taşımasına gerek yoktur. Sayısal makinelerin siyah beyaz fotoğraf çekiminde kullanılmak üzere sağladığı sarı, turuncu, kırmızı gibi filtre etkileri, menüden kolayca seçilip uygulanabilmektedir.

Raw nedir? Açıklayınız.

En temel tanımıyla, JPG ve TIFF gibi çekim formatlarından biridir. Birçok çekim ortamında en çok kullanılan format, yüksek oranda sıkıştırma içeren JPG formatıdır. TIFF genellikle, çekim koşullarının uygun olduğu ya da stüdyo gibi, Işığın kontrol edilebildiği ortamlarda kullanılan profesyonel ve sıkıştırmasız bir formattır.

Fotoğraf çekiminin yapıldığı ortamın sorunlu olması durumunda neler yapılmalıdır?

Özellikle ışık koşullarının uygun olmadığı ortamlarda çekilen fotoğraflarda sonradan müdahale yapılacaksa ve çekilecek fotoğrafın en yüksek kalitede dosyalanması gerekiyorsa, RAW en uygun formattır.

Tungsten ışığın fazla sarısını yok etmek amacıyla eklenmiş olan mavi ton, fotoğrafın tamamını mavi renk etkisinde görünmesine neden olacaktır. Bu sorunun çözümünü açıklayınız?

Fotoğrafın ilgili yazılımda açılması ve beyaz ayarının doğrudan günışığı ayarına alınması, çekim sırasında yapılan hatayı ortadan kaldıracaktır. Bu noktada zamanı geriye taşıdığımızı, çekim anına gittiğimizi ve yanlış ayarı düzeltip yeniden çekim yaptığımızı düşünebiliriz. Çünkü yapılan düzeltmenin sonucu, çekim anında hata olmaksızın çekilebilecek fotoğrafla bire bir aynı olacaktır. Bu fotoğraftaki renk sorununun düzeltilmesi için, tungsten > günışığı dönüşümü yapılabileceği gibi, daha hassas bir ayar için White Balance penceresi de kullanılabilir. Burada, beyaz ayarı için mavi 0.50 azaltılmış, kırmızı 1.87 artırılmıştır. Diğer müdahale ise, advanced raw penceresinden + 0.33 poz lama düzeltmesi ile, kontrast artırımıdır.

Sayısal fotoğrafın fotografik imgelerin üretimini kolaylaştırmaya yönelik hayatımıza kattığı yeni teknikler nelerdir?

Bir zamanlar olanaksız olan bir çok işlem günümüzde herkesin kolaylıkla uygulayabileceği basit tekniklere dönüşmektedir. Üretimi ustalık, bilgi ve beceri gerektiren bazı görsel teknikler bilgisayarda bir kaç tuşa basılarak gerçekleştirilebilmektedir. Örneğin panoramik fotoğraf yapımı, kızılötesi fotoğraf uygulamaları ve buna benzer bazı teknikler, günümüzün sayısal fotoğraf makineleriyle kolayca üretilebilmektedir.

Fotoğrafçıları panoramik fotoğraf makinelerini geliştirmeye yönelten sebep nedir?

İnsanın gözü ile gördüğü geniş alanların fotoğraf makinesiyle kaydedilebilir olmaktan uzak olması, fotoğrafçıları farklı arayışlara itmiş, sonunda da panoramik fotoğraf makinesi olarak adlandırılan, görüntü alanında en ve boy oran farkı büyük olan aygıtlar geliştirilmiştir.

Günümüzde panoramik fotoğraf üretiminde kullanılan yaygın yöntemler nelerdir?

Günümüzde panoramik fotoğraf üretiminde kullanılan yaygın yöntem, herkesin kolayca kullanabileceği basit yazılımlar marifetiyle panoramik fotoğraf üretimidir. Makine üreten firmaların makineyle birlikte tüketiciye sundukları “photo stitch” adı verilen basit yazılımlar, günümüzün seçeneklerinden biridir. Diğer basit seçenek ise, Photoshop programı ve eklentilerinin sunduğu panoramik fotoğraf üreten uygulamalardır.

Panoramik fotoğraf çekimi yaparken dikkat edilmesi gereken kurallar nelerdir?

Panoramik fotoğraf çekimi yaparken, bir üçayak kullanılmalı, fotoğraf makinesi yatay veya dikey pozisyonda, ufuk çizgisine paralel olarak konumlandırılmalıdır. Çekimlerde el ile pozlama ayarı yapılmalı, makinenin beyaz ayarı kesinlikle otomatik (Auto) modunda olmamalıdır. Her karenin çekiminde, görüntü alanının %30 kadar bir bölümü bir önceki fotoğrafla aynı alanı kapsamalıdır. Bütün çekim alanı için ortalama bir mesafe belirlenerek netleme yapılmalı daha sonra netleme modu otomatikten çıkarılıp el ile netleme moduna alınmalıdır. Sallanma riski dikkate alınarak çekimlerde deklanşör kablosu veya zamanlayıcı kullanılmalı, ışık ve çevre koşullarının değişeceği düşünülerek çekim kısa süre içerisinde bitirilmelidir.

Photoshop programı ile panoramik fotoğraf oluşturmak için izlenmesi gereken yol nedir?

Öncelikle çekilen fotoğraflar bilgisayara indirilmeli ve bir klasörde toplanmalıdır. Daha sonra File > Automate > Photomerge komutları izlenmeli ve açılan arayüzde göz atma (browse) bölümüne girilmelidir. Bu aşamada fotoğrafların bulunduğu klasör açılıp, içinden birleştirilecek görüntülerin seçilmesi ve onay tuşuna basılması yeterlidir.

İnfrared (Kızılötesi) fotoğraf nedir?

İnfrared (kızılötesi) fotoğrafçılık, basit bir fizik kuralına dayanır; insan gözü ışığın 400 nm ile 700 nm dalga boyları arasındaki spektrumunu görebilir. Kızılötesi fotoğrafta ise, ışığın bu görünen spektrumun dışında kalan 700 nm ile 1200 nm arasındaki bölümü, özel filtreler aracılığıyla görüntülenir. 

Dijital kızılötesi fotoğrafçılık için gerekli olan malzemeler nelerdir?

Dijital kızılötesi fotoğrafçılık için gerekli olan malzemeler, kızılötesi ışığa duyarlı bir dijital fotoğraf makinesi ve filtreden ibarettir. Pek çok dijital fotoğraf makinesi kızılötesi ışığa duyarlıdır.

Kızılötesi fotoğrafçılıkta kullanılan filtreler nelerdir ve bu filtrelerin özellikleri nelerdir?

Kızılötesi fotoğraflar, sadece kızılötesi ışınları geçirebilen özel filtreler kullanılarak çekilir. Bu filtreler koyu renkli, dolayısıyla pozlama süresini artıran filtrelerdir. Pek çok filtre kullanılmakla beraber, kızılötesi etkilerini kademeli olarak verebilen 25A, 29, 70 kodlu (Kodak filtre sistemine göre) koyu kırmızı filtreler (Bu filtreler koyuluk derecelerine göre kademeli olarak kızılötesi ışınlarını geçirirler); yalnız kızılötesi ışınların geçmesine izin veren, opak görünüşlü koyu kırmızı filtrelere göre daha koyu olan, 87, 87C, 88A, 89B kodlarıyla bilinen filtreler kullanılmaktadır.

Kızılötesi fotoğraf çekimlerinde kızılötesi filtreler hangi aşamada takılmalıdır?

Kızılötesi filtresinin renk tonu çok koyudur. Netleme yapılmadan önce filtre takılması durumunda, makine otomatik netleme yapmaya çalışacak, referans noktası bulamadığı için, netlemekte zorlanabilecektir. Bu nedenle, önce netleme yapılmalı, dana sonra otomatik netleme devreden çıkarılmalı, en son aşamada kırmızı filtre takılmalıdır.

Kızılötesi çekimler sonucu elde edilen fotoğraflarda nesnelerin görünümü nasıl bir değişiklik gösterir?

Kızılötesi fotoğraf çekimlerinde; ağaçlar, yeşillikler beyaz’a yakın bir renk alacaktır; gökyüzü ve bulutlar arasındaki kontrast ciddi anlamda artacaktır; gökyüzü siyaha yakın bir renge dönüşecektir; durgun su yüzeyi siyaha yakın koyu bir renk alacaktır; insan derisi oldukça pürüzsüz, yumuşak bir görünümdedir; insan gözü retinası belirginleşecektir; gökdelenler gibi dış yüzeyi camlı binalardaki yansımalar gözle görüldüğünden farklı ve ilginç bir görünüm alacaktır.

HDR tekniği ile oluşturulan bir fotoğrafın temel özelliği nedir?

HDR tekniği ile oluşturulan bir fotoğrafın en temel özelliklerinden biri, en açık renkli bölgeden en koyu renkli bölgeye kadar bütün alanlardaki detayların görüntülenmiş olmasıdır. Aydınlanmanın sorunlu olduğu mekanlarda her aydınlanma bölgesi için ayrı bir çekim yapılması ve bu görüntülerin birleştirilmesi, HDR tekniğnin temelini oluşturmaktadır.

HDR tekniğini uygulamak için izlenebilecek yollar nelerdir?

HDR tekniğinin uygulanması için, farklı değerlerde pozlanmış en az üç fotoğrafın çekilmesi gerekmektedir. Bu fotoğraflar bu alan için özel hazırlanmış yazılımlar kullanılarak yapılabileceği gibi, Photoshop yazılımı kapsamında HDR için hazırlanmış arayüzlerin kullanımıyla da yapılabilir. Tek kare olarak çekilmiş bir görüntüye HDR uygulanması da mümkündür. “Yalancı HDR” olarak adlandırılan bu yöntemde, fotoğrafın RAW formatında çekilmiş olması yeterlidir. RAW işleyen bir yazılımda fotoğraf üç farklı (açık, normal ve koyu) tonda işlenerek kaydedilir; elde edilen üç fotoğraf, daha sonra herhangi bir HDR uygulamasında birleştirilir. 

Günümüzde sayısal fotoğraf makinelerinin kullanım alanları nelerdir?

Günümüzün düşük bütçelerle habercilik yapan yayın grupları, muhabirlerinin video çekimi yapan sayısal bir fotoğraf makinesi taşımasını tercih etme konumuna gelmişlerdir.  Ayrıca sayısal fotoğraf makinelerinin sahip olduğu video kaydetme, otomatik ışık optimizasyonu, parazit ve ISO parazit azaltma işlevleri ve çevre aydınlatma seçeneği gibi özellikler nedeniyle de düşük bütçeli reklam filmi, sanatsal amaçlı kısa filmler ve klip gibi çalışmalarda tercih edilmektedirler.

Fotoğraf makinesi içerisinde renk düzeltmesi yapılırken nasıl bir yol izlenir?

Düzeltme yapılacak fotoğraf seçilir ve menüden renk düzeltme (color correction) ayarı devreye sokulur. Bu ayar, fazla etkili olan yeşil, mavi, sarı ve kırmızı renkleri düzeltmek için düzenlenmiş, mavi, sarı, yeşil ve amber renklerin oluşturduğu bir kombinasyondur. Fotoğrafta hakim olan ve azaltılması gereken rengin kontrastı olan renk seçilerek adım adım artırılır. Doğru tonlara yaklaşıldığında “kaydet” komutu ile, fotoğraf yeni bir numarayla hafıza içine kaydedilir.

Film kameraları ve sayısal kameraların filtre kullanım biçimleri ne gibi farklılıklar göstermektedir?

Film kullanan fotoğrafçının yanına almak zorunda olduğu malzemelerin bir bölümünü, filtre setleri oluşturur. Işık koşullarının uygun olmadığı ya da fotoğraflanan konunun görsel etkisinin güçlendirilmesi gereken durumlarda düzeltme ve özel efekt filtreleri kullanılır. Sayısal fotoğraf makinelerinin ve müdahale olanaklarının getirdiği kolaylıkların en önemlilerinden biri de, fotoğrafçının filtre taşıma zorunluluğunun sona ermiş olmasıdır. Sayısal makinelerin siyah beyaz fotoğraf çekiminde kullanılmak üzere sağladığı sarı, turuncu, kırmızı gibi filtre etkileri, menüden kolayca seçilip uygulanabilmektedir.

Sayısal fotoğrafçılıkta en sık kullanılan çekim formatları nelerdir?

Dijital fotoğrafçılıkta en sık kullanılan çekim formatları JPG, RAW ve TIFF formatlarıdır.

Dijital fotoğrafçılıkta kullanılan JPG, RAW ve TIFF formatlarının temel özellikleri nelerdir?

Bir çok çekim ortamında en çok kullanılan format, yüksek oranda sıkıştırma içeren JPG formatıdır. TIFF genellikle, çekim koşullarının uygun olduğu ya da stüdyo gibi, ışığın kontrol edilebildiği ortamlarda kullanılan profesyonel ve sıkıştırmasız bir formattır. Fotoğraf çekiminin yapıldığı ortamın sorunlu olması durumunda; özellikle ışık koşullarının uygun olmadığı ortamlarda çekilen fotoğraflarda sonradan müdahale yapılacaksa ve çekilecek fotoğrafın en yüksek kalitede dosyalanması gerekiyorsa, RAW en uygun formattır.

RAW formatında çekilmiş bir fotoğrafa uygulanabilecek müdahale ve manipülasyonlar nelerdir?

RAW formatında çekilmiş bir fotoğrafın beyaz dengesi, pozlama, keskinlik, kontrast, parlaklık, doygunluk, gren düzeyi gibi bir çok özellik, RAW formatını işleyebilen yazılımlar aracılığıyla önemli ölçüde değiştirilebilir; çekim aşamasına geri dönülerek, yapılan hatalar düzeltilebilir, geri alınabilir.

Renk değerleri çok önemli olan resim, heykel gibi sanat eserlerinin renklerini doğru olarak fotoğraflamak için ne yapılması gerekir?

Tungsten, floresan gibi ışık kaynaklarıyla aydınlatılmış ortamlarda; renk değerleri çok önemli olan resim heykel gibi sanat eserlerinin ya da ürün çekimlerinin yapılacağı ortamlarda (stüdyo bile olsa), bir renk skalasının fotoğraflanmasında yarar vardır. Skalanın olduğu RAW dosyasında yapılacak düzeltmeler kopyalanır; diğer fotoğraflara aynı şekilde aktarılır ve daha hızlı bir renk ve ton düzeltme çalışması gerçekleştirilebilir. Renk skalasının görüntülendiği fotoğrafta, renkler üzerindeki renk değeri okunarak; gri skalanın görüntülendiği fotoğrafta nötr beyaz, nötr siyah ve gri değerlere, şırınga ile müdahale edilerek doğru renk değerlerine ulaşılır.

RAW yönetimi uygulamasında menüde bulunan Curves seçeneği ile renk düzeltme işlemi nasıl uygulanır?

Curves içinde yer alan müdahale olanakları, şırıngalar ve otomatik ayardan oluşmaktadır. Görüntü içinde beyaz ve siyah renk noktaları varsa; beyaz şırınga beyaz noktaya, siyah şırınga siyah noktaya tıklanarak büyük ölçüde doğru bir renk tonu elde edilebilir. Diğer yöntemde de, otomatik ayar butonunun tıklanması ile, doğruya daha yakın renkler elde edilebilir.