Sağlıklı Yaşam Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim
Sağlıklı Yaşam İçin Fiziksel Aktivite
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Fiziksel aktivitenin tanımını yapınız.
İskelet kasları kullanılarak enerji harcanmasıyla sonuçlanan her türlü vücut hareketine fiziksel aktivite denir.
Fiziksel aktivitenin temel özellikleri nelerdir?
• Fiziksel Aktivitenin Türü: Fiziksel aktivitenin yürütüldüğü koşulları tanımlamaktadır.
• Fiziksel Aktivitenin Yoğunluğu: Yürütülenfiziksel aktivite ile harcanan enerji düzeyini (hafif, orta, yüksek) tanımlamaktadır.
• Fiziksel Aktivitenin Süresi: Fiziksel aktivitenin, ne kadar uzun zaman içerisinde devam ettiğini tanımlamaktadır ve genellikle dakika ya da saat cinsinden gösterilir.
• Fiziksel Aktivitenin Sıklığı: Fiziksel aktivitenin, belirli bir sürede (hafta, ay) kaç defa devam ettirildiğini belirtmektedir.
• Fiziksel Aktivitenin Devamlılığı: Belirli birzaman diliminde fiziksel aktiviteye devam etme oranını göstermektedir.
Sporun temel özellikleri nelerdir?
-
Spor, bir fiziksel aktivitedir. Çünkü spor özelliği taşıyan her türlü etkinlik, istemli bedensel hareketler içermektedir.
-
Spor, performans odaklı bir fiziksel aktivitedir.
-
Kendi içerisinde bir amacı olan performans odaklı fiziksel bir aktivitedir. Başka bir ifade ile farklıspor türlerinin, farklı amaçları vardır. Örneğin; basketbol ve çim hokeyinin kendi içerisindeki amacı birbirinden farklıdır.
-
Kendi içerisinde bir amacı olan performansodaklı ve belirli kurallara dayalı fiziksel bir aktivitedir.
Antrenman nedir?
Bir amaç ya da hedef doğrultusunda yapılan, planlanmış, yapılandırılmış ve düzenli olarak tekrar eden fiziksel aktivitelerin toplamıdır.
Fitness kavramının dilimizdeki adı nedir?
Günümüzde fiziksel aktivite denildiğinde akla ilk gelen kavram, fitness kavramıdır. Fitness kavramı dilimizde fiziksel uygunluk olarak kullanıl- maktadır.
Sedanter yaşam ne demektir?
Sedanter yaşam, en basit tanımıyla, bireyin hayatında yeterince fiziksel aktivitenin olmaması anlamına gelmektedir.
Spor nedir?
Spor: Bireysel ya da takım ile yapılabilen, fiziksel çabayı ve beceriyi içeren, kendi içerisinde bir amacı olan, kurallara dayalı her türlü müsabakaya verilen isimdir.
Fiziksel uygunluk nedir?
Fiziksel Uygunluk: Bireyin, günlük işleri yorgunluk duymaksızın canlı bir şekilde yapabilme durumlarıdır.
Aktin ve Miyozin nedir?
Kas dokusunu oluşturan miyoflamentlerden ince olanına aktin, kalın olanına ise miyozin denilir.
Endokrin sistem tarafından sentezlenen ve vücut sıvılarına salınarak hedef organları etkileyen, kimyasal maddelere ne ad verilir?
Hormon, endokrin sistem tarafından sentezlenen ve vücut sıvılarına salınarak hedef organları etkileyen, kimyasal maddelerdir.
Fiziksel aktivite, sağlıklı hormon salınımı üzerinde önemli etkilere sahiptir. Hormon türleri nelerdir?
Büyüme hormonu,
İnsülin hormonu,
Endorfin hormonları,
Tiroid,
Antidiüretik hormon.
Vücuttan idrar yoluyla sıvı atımını azaltan hormon hangisidir?
Antidiüretik hormon, vücuttan idrar yoluyla sıvı atımını azaltan bir hormondur ve fiziksel etkinlikle beraber artış gösterir.
Endorfin hormonlarının görevi nedir?
Endorfin hormonları, ağrı kesici özelliği olan hormonlardır. Egzersiz sırasında, kasların sürekli kasılmasından dolayı oluşan yükle birlikte endorfin seviyesi de artmaktadır. Bu artış, egzersiz nedeniyle oluşan ağrı ve stresin etkisinin önlenmesi ve azaltılması ile ilgilidir.
Obezitenin meydana gelme sebepleri nelerdir?
Obezite, kötü beslenme koşullarının yanında, sedanter yaşam alışkanlıkları ile doğrudan ilişkili olan ve birçok metabolik rahatsızlıkla ilişkisi ispatlanmış bir hastalıktır.
Büyüme hormonlarının görevleri nelerdir?
Büyüme hormonu; tendon, bağ, kas ve kemiklerde kuvvetlenmeye neden olan bir hormondur. Büyüme hormonu, özellikle kas yoğunluğunun artmasında önemli bir faktördür. Fiziksel etkinliğin şiddeti arttıkça, salgılanan büyüme hormonu da artmaktadır.
Fiziksel aktivite davranışının kalıcı bir hâle gelmesi ve sağlığa yönelik bir tutum hâlini almasında en önemli yaş grubu hangisidir?
Fiziksel aktivite davranışının kalıcı bir hâle gelmesi ve sağlığa yönelik bir tutum hâlini almasında en önemli yaş grubunu, çocuk ve ergenler oluştur- maktadır. Bu dönemde kazanılan sağlıklı yaşam alışkanlıklarının, yaşam boyu devam etme olasılığı daha fazladır. Bu bağlamda, sağlıkla ilişkili olumlu davranışları değerlendiren çalışmalar; fiziksel aktivite düzeyinin, genç ve çocuk sağlığı için büyük öneme sahip olduğunu vurgulanmaktadır.
Çocuklar ve ergenlik çağındaki bireyler için nasıl fiziksel aktiviteler önerilir?
Sağlık çıktılarının oluşması için çocuk ve ergenlik çağındaki bireylerin, her gün en az bir saat fiziksel aktivitede bulunarak, sağlık açısından olumlu kazançlar elde edecekleri raporlanmıştır. Bu çalışmalar ile orta ve yüksek şiddette her gün 30 dakikalık egzersizin devam et- tirilmesi gerektiği, 5 aylık bir süreç sonunda ise düzeyin artarak günlük 90 dakikalık fiziksel aktivite hedefine ulaşması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Amerikan hastalık kontrol ve önleme dairesinin, 2018 senesindeki güncel önerisi; çocuk ve gençlerin kalp damar sistemlerinin sağlıklı gelişimi, kas yoğunluklarının artması ve kaslarının güçlenmesi ile kemik sağlığı için haftada en az 3 gün ve günde en az 60 dakika orta-yüksek şiddetli fiziksel aktiviteye katılmaları gerektiğini vurgulamaktadır.
Yaşlılar için fiziksel aktivite önerileri nelerder?
-
Yaşlı bireyler, bir hafta boyunca en az 150 dakikalık koşu gibi aerobik, hafif-orta şiddet arasında değişen fiziksel aktiviteye ya da 75 dakikalık yüksek şiddetli fiziksel aktiviteye katılmalıdırlar. Katılabilecekleri fiziksel aktivite, orta ve yüksek şiddetli etkinliklerin kombinasyonu şeklinde de olabilir.
-
Kalp damar sistemi üzerinde büyük etkisi olan koşu gibi aerobik aktiviteler, en az on dakika sürecek şekilde tasarlanmalıdır.
-
Sağlık çıktılarının artması için yaşlı bireylerin yapacakları haftalık orta şiddetli fiziksel aktiviteyi 300, yüksek şiddetli fiziksel aktiviteyi ise 150 dakikaya kadar çıkarabilirler. Yapılacak etkinlik bu iki şiddetin kombi- nasyonu olarak da tasarlanabilir.
-
Hareketliliği düşük olan yaşlı bireylerin, haftada en az üç gün, dengeyi geliştirecek fiziksel aktiviteye katılmaları gereklidir.
-
Ağırlık kaldırmak gibi kas güçlendirici aktiviteler büyük kas gruplarını içermeli ve haftada en az iki gün yapılmalıdır.
-
Sağlık koşullarından dolayı fiziksel aktivi- teye önerilen düzeyde katılamayacak olan yaşlı bireyler, mevcut koşullarında ve fiziksel kapasiteleri doğrultusunda olabildiğince fiziksel olarak aktif olmalıdırlar.
Bir bireyin fiziksel aktiviteye katılımda önem taşımayan etmenler nelerdir?
Bireyin kendisini fiziksel aktivite konusunda ne kadar yeterli ve yetenekli gördüğü, son derece önemli bir sosyal ve psikolojik değişken olarak görülebilir. Bireyin, kendisine yönelik algısının şekillenmesinde, çevresinin son derece büyük bir önemi vardır. Bu açıdan, bireylerin çevreleri ile olan etkileşimleri sonucu oluşturdukları yeteneklerine ilişkin görüşleri, öz-değerlendirmeleri, deneyimledikleri eğlence duygusu, geliştirdikleri bilgi birikimi ve tutumları; fiziksel aktiviteye katılımda büyük önem taşımaktadır
Fiziksel aktivitelere fırsat sağlayan faktörler nelerdir?
Bireylerin fiziksel uygunluk düzeyleri, fiziksel beceri düzeyleri, fiziksel aktivite yapılaşabilecek ortam, tesislere erişilebilirlik ve yaz kampları, spor okulları gibi fiziksel aktivite programlarının yürütüldüğü fiziksel aktivite programlarına erişilebilirlik ise fırsat sağlayan faktörler olarak görülebilir.