Sağlıklı Yaşam Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Besin nedir? 

Yenebilen bitki ve hayvan dokuları “besin” olarak tanımlanır. Ekmek, yumurta, portakal vb. besine örnektir.

Besin öğeleri nedir?

Besinler; protein, karbonhidrat, yağ, vitaminler ve mineraller gibi organik ve inorganik öğelerden oluşmuştur. Bu öğelere “besin öğeleri” denir.

Beslenme nasıl tanımlanır?

Beslenme, insanın büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğelerini yeterli miktarlarda alıp vücudunda kullanmasıdır.

Yeterli ve dengeli beslenmeyi nasıl tanımlarsınız?

Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin her birinin yeterli miktarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılması durumuna “YETERLİ ve DENGELİ BESLENME” denir.

Vücut için gerekli besinler nelerdir?

Yapılan çalışmalarda vücut için gerekli besinlerin; su, karbonhidratlar, yağlar ve
vitaminler olduğu özellikle belirtilmektedir.

İnsanların gereksinimi olan bu besin öğelerini kaç grupta toplayabiliriz?

İnsanların gereksinimi olan bu besin öğelerini altı grupta toplayabiliriz.Bunlar,

1. Karbonhidratlar 2. Proteinler 3. Yağlar 4. Mineraller 5. Vitaminler 6. Su

Bazı besinlerin karbonhidrat değerlerini  yüzde olarak  nasıl sıralayabilirsiniz?

Bazı besinlerin karbonhidrat değerleri yüzde olarak sıralanırsa; şekerde %99 bal ve pekmezde %75, tahıllarda %73, kuru baklagillerde %55, patateste %18, yağlı tohumlarda %17, meyvelerde %15, sebzelerde %8 ve sütte %5 oranında bulunur.

Yetişkin insan vücudunun ortalama yüzde kaçı yağdır?

%18’i yağdır.

Proteinlerin vücuttaki ana işlevi nedir?

Proteinler, besin öğelerinin vücutta kullanılmasında görev alan enzimlerin ve birtakım hormonların da yapısını oluştururlar.

Protein kaynakları nelerdir?

Bütün hayvansal ve bitkisel besinlerde protein vardır. Et, balık, süt ve bunların türevlerinden alınan proteinin büyük bir kısmı da vücut proteinine
dönüşebilmektedir.

Minerallerin vücuttaki işlevi nedir?

Bazıları vücudun yapıtaşıdır, bazıları da vitaminlerle birlikte besin öğelerinin yıkım ve yapımındaki kimyasal değişimlerde düzenleyici olarak görev alırlar.

Suyun vücut için önemi nedir?

Besinlerin vücuda alınmasını, sindirimin kolaylaşmasını, hücrelere taşınmasını ve hücrelerde metabolizma sonucu oluşan zararlı öğelerin dışarı atılmasını sağlar. Ayrıca su vücut ısısının denetimi içinde gereklidir.

Hangi yiyecekler sodyum içerir?

Genellikle tuz, kabartma tozu ve yemek sodası eklenmiş yiyecekler sodyumdan zengindir.

Potasyumdan zengin yiyecekleri nasıl örneklersiniz?

Kahve, yeşil sebzeler, kuru baklagiller, fındık, fıstık ve benzeri, meyve
suları ve türevler ise potasyumdan zengindir.

En iyi kalsiyum kaynağı olan besinleri nasıl örneklersiniz?

En iyi kalsiyum kaynağı olan besinler süt ve türevleridir.

Fosforun vücuttaki işlevi nedir?

Kalsiyumla beraber kemiklerin ve dişlerin oluşumunda, besin öğelerinin metabolizmasında görev alan enzimlerin yapısında bulunur ve hücre çalışması için gereklidir. Ayrıca, vücut sıvılarının asit ortama dönüşümünü engellediği gibi hücre içi ve dışı sıvıların da dengede tutulmasını sağlar.

Fosfor içeren en iyi besin kaynakları nelerdir?

Genelde proteinden zengin besinler fosfordan da zengindir. En iyi kaynakları; kuru fasulye, bezelye ve mercimek, yumurta, balık, et, süt ve süt ürünleri, fındık, kümes hayvanları, kepekli tahıllar.

İnsan vücudunda bulunan ortalama 20-28 gram magnezyumun vücuttaki yüzdelik dağılımı nasıldır?

İnsan vücudunda bulunan ortalama 20-28 gram magnezyumun %60’ı kemiklerde, %27’si kaslarda, %13’ü ise diğer dokularda ve vücut sıvılarında yer almaktadır.

Magnezyumdan zengin besin kaynakları nelerdir?

En iyi kaynakları; badem, ceviz, fındık, fıstık gibi ser kabuklu meyveler, kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler ve tahıllardır.

Demirin işlevi nedir?

Hemoglobinin bileşiminde bulunur ve akciğerlerden hücrelere oksijen, hücrelerden akciğerlere karbondioksiti taşır.

Vitamin A hangi yiyeceklerde bulunur?

Hayvansal yiyeceklerden en çok balık karaciğer ve vücut yağı, karaciğer, süt ve süt yağı, yumurta sarısında bulunur.

Niasin eksikliğnde hangi hastalık görülür?

Yetersizliğinde pellegra hastalığı görülür. Pellegra, sinir sistemi ve sindirim sistemi bozuklukları ile deride yaralarla belirlenir.

C vitamini niçin en dayanıksız vitamindir?

En dayanıksız vitamindir. Besinlerdeki askorbik asit havanın oksijeni ile okside olur. Oksidasyon sonucu vitamin aktivitesini kaybeder.

Diyet posası kaça ayrılır? 

Posa, diğer karbonhidratlar gibi enerjiye dönüşemez ve kullanılmadan vücuttan atılır. Fizyolojik etkilerine göre diyet posası;
1. Çözünür posa (suda çözünür) ve
2. Çözünmez posa (suda çözünmez) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Çözünür Posaları nasıl örneklersiniz?

Çözünür Posalar: Kuru baklagiller, bezelye, yulaf, elma, portakal ve havuç gibi birçok meyve ve sebzede vardır.

Çözünmez Posaları nasıl örnekleyebilirsiniz?

Çözünmez Posalar: Tam buğday unundan yapılmış ürünler, buğday ve mısır kepeği, meyve kabukları ve kök sebzeler dahil (karnabahar, yeşil fasulye ve patates gibi) birçok sebze çözünmez posa içerir.

Ekmeğin besin değerini nasıl artırabiliriz?

Tam buğday unundan yapılan ekmekler, çavdar ekmeği vb. ekmekler besleyici yönden beyaz ekmekten zengindir. Ekmek ince dilimlenip kızartılırsa besleyici değeri azalır. Ayrıca ekmek, çörek ve kurabiye yapmak için hamurun mayalandırılması besleyici değerini arttırır.

Yağlar sağlığa zararlı hale getirilmeden nasıl kullanılmalıdır?

Yağlar yakılmadan kullanılmalıdır. Yakıldıktan sonra yemeğe konan yağ sağlığa zararlı duruma gelir. Kızartma yöntemi ile pişirme mümkün olduğunca seyrek yapılmalıdır. Kızartmada kullanılan yağ kısa sürede olmak üzere en fazla 3 kez kullanılabilir.