Ev Endüstrisi Dersi 4. Ünite Özet
Evde Çalışma Şekilleri
- Özet
Evde Çalışma Şekilleri
Evde çalışma, teknolojinin ilerlemesi ve esnek çalışma şekline olan taleple birlikte sadece kadınların geçim kaynağı yarattığı bir çalışma biçimi olmaktan çıkıp dünya çapında önemli bir üretim alanı olmuştur. Ailevi nedenlerle dışarıda çalışamayan kadınlar evde çalışmayı alternatif olarak benimsemişlerdir. Evde çalışma şekilleri
a- kendi çalışma hesabına çalışma,
b- sipariş üzerine çalışma,
c- bir işverene bağlı çalışma olarak 3 grupta incelenmektedir.
Kendi Hesabına Çalışma
Kişinin kendi tasarladığı ve ya ürettiği herhangi bir ürünü, tüm malzemelerini kendi karşılayarak, herhangi bir kimseye ve ya yere bağlı olmadan üretmesi, fiyatlandırıp satarak gelir elde etmesidir. Üretilen ürünlerin pazarlanması, doğru fiyatın belirlenmesi, hangi ürünlerden ne kadar üretilmesi gerektiği gibi konularda bilgi sahibi olunması üretilen ürünlerin satışının sürdürülebilmesi ya da artması için önemlidir.
Sipariş Usulü Çalışma
Çalışanın çevreden el becerisine göre sipariş olarak aldığı işleri üretmesi ve teslim etmesi sürecine dayanan sipariş usulü çalışmada çalışanlar üretimi, siparişi verenin istediği modelde, istediği miktarda ve istediği zamanda teslim edecek şekilde gerçekleştirmektedir.
Kendi hesabına çalışmadan farkı, ürünün malzemesini, biçimini ve üretenin değil, siparişi verenin belirlediği bir çalışma şekli olmasıdır.
İşverene Bağlı Çalışma
İşverene bağlı çalışmanın temeli uluslararası ve/veya ulusal şirket için çalışan fason firmadan yada aracıdan iş alarak üretim yapılmasına dayanır. Çalışma olarak fason kavramı, bir ana firmaya ait mal veya hizmetin bir bölümünün başka bir firmaya yaptırılması anlamında da kullanılmaktadır.
Evde fason çalışmada yapılacak işin zamanını, niteliğini ve malzemesini işveren sağlamakta ve ücretler genellikle parça başına ödenmektedir. Eğer iş veren ürünlerin kalitesinden memnun kalmazsa çalışana bir daha iş vermeyebilir.
Bu 3 tür çalışma biçimi bağımlı ve bağımsız olmak üzere 2’ye ayrılmaktadır. Kendi hesabına çalışma bağımsız, sipariş üzerine çalışma ve işverene bağlı çalışma da bağımlı çalışma grubuna girer.
Evde Yapılan İşler
İlk zamanlarda evde çalışma işleri, el becerisi gerektiren ve daha çok parça başı üretilen işler olurken, günümüzde çoğu kez tek kişilik organizasyondan oluşan, çok farklı alanlarda üretimler yapılabilmektedir. Geleneksel ve modern olmak üzere 2 temel kategoride 150’yi aşkın işin olduğu belirtilmektedir. Evde yapılan işler
- endüstriyel iş
- el sanatları üretimi ve satışı
- gıda üretimi ve satışı
- yeni ev işi olmak üzere 4 grupta toplanabilir.
Endüstriyel İş
Tekstil endüstrisinde yaygındır. Çalışanlar imalat işletmelerinden yarı mamül olarak aldıkları ürünleri evde bir araya getirerek parça başına ücret alırlar. Bu tarz işler daha çok fabrika ve sanayi bölgelerinin çok olduğu yerlerde yapılmaktadır. Üretilen ürünler, ülkeden ülkeye veya bölgeden bölgeye değişiklik göstermektedir.
El Sanatları Üretimi
Bireylerin bilgi ve becerilerine dayanır. Özellikle doğal hammaddeler kullanılır. Elle ve basit araçlarla yapılabilen ve kişilerin duygu ve düşüncelerini yansıtan gelir getirici üretime yönelik ürünler olan el sanatları geniş bir alanı kapsar.
Gıda Üretimi ve Satışı
Bu çalışma şeklinde yiyeceklerin ya da tarım ürünlerinin satışa hazırlandığı iş yerleri evlerdir. Ev yemeğinin potansiyel müşterileri çalışan kadınlar, bekarlar ve yaşlılardır. Türkiye’deki en popüler yiyecek alt sektör ürünler şu şekilde listelenebilir:
- Tüketilmeye hazır veya pişirilmeye hazır yiyecek türleri
- Ev yapımı dayanıklı yiyecek ürünleri
- Geleneksel ürünler
Ev yapımı ürünlerin sokak-mahalle pazarları, köylü pazarları, yemek festivalleri ve kermesler gibi bir çok pazarlama şekli bulunmaktadır. Ayrıca sipariş üzerine hazırlanıp pazarlananlar da vardır. Bu şekilde satış yapmak ev yapımı yiyecek ürünlerinde riski en aza indiren pazarlama yöntemidir.
Yeni Ev İşi
Teknolojinin gelişmesiyle beyaz yaka tabir edilen iyi gelirli kişilerin evden çalışmaya başlaması üzerine ortaya çıkan bir alandır. Günümüzde “ev-ofis”, “teleçalışma”, “mobil ofis” gibi farklı ofis modelleri ve çalışma yöntemleri ortaya çıkmaktadır.
Bugün milyonlarca insan gerekli teknolojik alt yapıyı kurduktan sonra zamandan ve mekandan bağımsız olarak örgütsel ve yönetsel faaliyetlerini sanal ortamda etkin bir şekilde yapabilmektedir. Bu yeni işlerde çalışanlar kendi mesleklerini evden yapabildikleri gibi bir işletmenin elemanı olarak da çalışabilirler.
Evden çalışmaya başlamadan önce
- Başlangıç maliyetleri
- Potansiyel kazanç
- Gerçekleştirilecek üretime yönelik mal ve hizmetlerin fiyatları
Konusunda yeterli araştırma yapılmalıdır. Evden çalışmaya başlamadan önce bilinmesi gereken 10 temel adım şunlardır.
- Seçeneklerin belirlenmesi: Evde çalışmaya başlamadan önce, yapılabilecek işler hakkında fikir edinilmeli ve ondan sonra seçeneklerin belirlenmesi faydalıdır.
- İlgi alanlarının belirlenmesi: İlgili alanların belirlenmesi ve bunların daha önceden belirlenen yetenek, hedef ve imkanlarla örtüşmesi gerekir.
- Seçilen iş alanındaki rekabetin ve pazarın araştırılması: Belirlenen işin başka kimler tarafından yapıldığı, müşteriler vb konular hakkında araştırma yapmak işin başarısını etkilemektedir.
- İşe başlamak için bir ihtiyaç listesinin oluşturulması: İşin evde yürütülebilmesi için gerekli olan araç ve gereçlerle ilgili ihtiyaç listesinin hazırlanmasıdır. Teknik malzemelerden, araç ve makinelerden, eğitim sertifikalarına kadar her şey bu listede yer almalıdır.
- Güvenlik önlemleri: Sonuçların ve iş güvenliği önlemlerini bilmeden herhangi bir işe başlanmamalıdır.
- Başlamak için gereken sermaye: İşe başlamak için gereken sermaye miktarının, finans kaynağının ve iş süreçlerinin belirlenmesi ayrıca maliyetlerin hesaplanması gerekmektedir.
- Yasalar ve uyum: Evde çalışmaya başlamadan önce işle ilgili yasal düzenlemeler, hukuki kısıtlamalar ve kamu nezdindeki sorumlulukların araştırılması ve bu konular hakkında bilgi sahibi olunması gerekmektedir.
- İşin sigortalanması: İş türüne göre kişilerin kendilerini, işlerini ve işle ilgili kullanılan ekipmanları sigortalatmaları olası riskler karşısında önlem alınmasını sağlamaktadır.
- Gerçekçi hedeflerin belirlenmesi: Motivasyonun kaybolmaması için gerçekçi, mantıklı kişiyi zorlamayan hedefler seçilmelidir.
- Ailenin ve dostların desteğini almak: Ailenin desteğini almak, küçük görev paylaşımları zamanın etkin kullanılmasını ve iş yükünün hafiflemesini sağlar.
Çevirmenlik (Mütercim)
Çevirmenlik bir ilde yazlımış bir metni başka bir dile çeviren çevirici, dilmaç, mütercim olarak da adlandırılan kişidir. Çevirmenler ;
- dil bilimciler gibi dildeki ince farkları ve detayları fark edebilme,
- terminolojileri ve deyimler sözlüklerini araştırabilme,
- dillerindeki en son gelişmeleri değerlendirebilme yeteneklerine sahip olmak zorundadırlar.
- Çevirdikleri konuda eğitimli olanlar kadar konu hakkında temel bilgilere sahip olmalıdırlar.
Bir firmaya bağlı olarak çalışabildikleri gibi, serbest (freelance) olarak da çalışabilmektedirler.
Web Tasarımı
Web sitesinin görüntülenen grafik ara yüzünün, menü ve erişim yapısının kullanımı kolay, bilgiye en kısa yolla ulaşılabilecek işlevsel ve hızlı bir yapıda oluşturmasına web tasarımı denir. Tasarımcılar, ir web sayfasının düzeni, renk ve tipografisini kapsayan görsel yönünden sorumlu olan kişilerdir. Başarılı bir web tasarımcısının hazırlayacağı web tasarımında ana kurallar şunlardır:
- erişilebilirlik
- ulaşılabilirlik
- hızlı yüklenme
- düşük bant genişliği kullanımı
- arama motorlarında sıralama
- bakım kolaylığı
Çalışanlar kendi hesaplarına iş yapabilecekleri gibi bir işyerinin web sayfasından da sorumlu olabilirler.
Grafik Tasarımı
Güzel sanatlar alanında tasarım, yaratıcı sürecin kendisi olup, bir faaliyet için gerekli olan eskiz ve planların hazırlanması çalışmalarını kapsarken, bilgisayar destekli tasarım yeni bir ürünün tasarımı için kullanılabilen bilgisayar destekli bilişim tekniklerinin tümüdür. Grafik tasarımcıları bu alanda hizmet veren kuruluşlarla iletişime geçerek çalışmalarını evden yapabilirler.
Elektronik Ticaret ( E-Ticaret)
Basit bir tanımlamayla, elektronik ticaret, internet gibi açık ağlar üzerinden, tüketicilere yönelik olarak, ticari işlem ve ödemlerin yapılması veya internet üzerinden iş yapmaktır. Dünya Ticaret Organizasyonu (WTO) eticareti, mal ve hizmetlerin sunum, reklam, sipariş, satış ve pazarlama faaliyetlerinin telekomünikasyon ağları üzerinden yapılmasıdır.
Dolaylı ve dolaysız olarak ikiye ayrılan e-ticaret faaliyetinde, dolaylı ticaret cep telefonu, oyuncak gıda vb gerçek malların elektronik siparişi yapılır ve mallar fiziksel olarak teslim edilir. Dolaysız e-ticarette, fiziksel varlığı olmayan bilgisayar yazılımları, bilgi hizmetleri vb hizmetler online olarak sipariş, ödeme ve teslim sürecine tabi olur. E ticaret çeşitli ürün e hizmeti doğrudan müşteriye sunarken çeşitli avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır.
E-Ticaretin Avantajları :
- farklı bölgelerdeki alıcılara ulaşabilme
- az maliyet
- evden çalışma rahatlığı
- görsel zenginlik ve çeşit fazlalığı
- stressiz çalışma ortamı
- ulaşım problemi yok
- aile ve sevdiklerinize daha fazla zaman ayırma imkanı
E-Ticaretin Dezavantajları:
- alacağınız ürünü yakından görememek
- kargo ve ulaşım sorunu
- ürünlerin kopyalanma sorunu
- satıcı-alıcı yüz yüze iletişimin olmaması
- ürüne olan talep arttıkça stoklama amaçlı depo temin edilmek zorunda kalınması
- internet ortamında yapılan alışverişe güven duyulmaması
Danışmanlık
Belirli bir konuda uzman olan kişilerde bu konu üzerinde danışmanlık hizmetini evde çalışarak gerçekleştirebilmektedir.
Diğer İşler
Kozmetik Ürün Satıcılığı: Kozmetik ürün, Türk Dil Kurumu sözlüğünde, cildi ve saçları güzelleştirmeye, canlı tutmaya yarayan her türlü madde olarak tanımlar. Kozmetik ürünler, toplu pazarlama, prestij pazarlama ve doğrudan satış olmak üzere 3 şekilde pazarlanmaktadır.
Toplu pazarlama: Ürünlerin alışveriş mekanları gibi geniş dağıtım kanalları üzerinden büyük kitlelerin beğenisine sunulmasıdır.
Prestij pazarlama: Ürünler daha dar kitlelerin alışveriş yaptığı yerlerde bulunur.
Doğrudan satış: Müşterinin evinde, iş yerinde ya da bir satış noktası olmadan direkt satış kanalları üzerinden satışa sunulan üründür.
Ev Hizmetleri
Daha önce ev kadınları tarafından aile bireyleri için ücretsiz sağlanan ev içi hizmetleri, kadınların günümüzde daha çok dışarda çalışmalarından ötürü dışarıdan satın alınabilir hala gelmiştir. Yapılacak işlerde bir standart olmamakta, işin miktarı ve türü gidilen eve göre değişiklik göstermektedir. Yapılan işin ev hizmetleri kapsamında olabilmesi için gerekli koşullar aşağıda belirtilmiştir.
- İşin evin hizmeti ile ilgili olması gereklidir.
- Evin şahsa ait olması gerekir.
- Yapılacak işin işverenin otoritesi, yönetimi ve denetimi altında onun adına yapılması gerekir.
- İş süreklilik ve düzenlilik göstermelidir.
- Çalışan tarafından yapılan işlerden, işveren maddi bir kazanç sağlamamalıdır.
- İşler ücret karşılığı yapılmalıdır.
- Çalışanın ikametgahı işin tanımını etkilememelidir.
- Eve özgü bir iş olmalıdır ve yasalarda istisna olarak gösterilmemelidir.
Ev hizmetleri için çalıştırılacak kişiler genellikle akraba, komşu vb sosyal ağlar ile bulunmaktadır. Sosyal ağlarla iş bulmanın her iki taraf içinde çeşitli avantajları vardır. Ev hizmetleri işveren açısından bakıldığında, kent yoksullarının düşük maliyetli istihdamını kolaylaştırır; sosyal ağlar sayesinde hem çalışan bulma süreci hem de kontrolü daha kolay olur. Evde çalışanlar açısından bakıldığında sosyal ağlar onların da işine yaramakta, daha kolay iş bulmalarını sağlamaktadır aynı zamanda iş gücü piyasasından da haberdar olurlar. Bildik birilerinin yanında çalışmaya başlamak kadınların dışarda çalışmalarını daha kolay hale getirmektedir. Kadının çalışması onu aile içerinde ekonomik ve sosyal yönden güçlendirir.
Evde Bakım Hizmetleri
Yaşlı bakımı da ev hizmetleri kapsamına girer. Bakım, bir defalıktan, uzun dönemi kapsayan ailede desteği ya da profesyonel yardıma kadar çok yönlü bir kavramdır. Evde bakımda yaşlı, özürlü, süregelen hastalığı olan kişiler bulundukları ortamda bakılarak sosyal yaşama uyum sağlayabilmeleri için gerekli destekler sağlanır.
Evde bakım hizmetleri özelliklerine göre tıbbi hizmetlerin yanında sosyal hizmetlerin verildiği evde bakım; kısa süreli (tıbbı bakım ağırlıklı) ve uzun süreli (6 aydan uzun süreli durumlarda hem tıbbi hem sosyal) bakım; ve son olarak farklı meslek alanlarındaki uzman ya da yarı uzman kişilerin verdikleri evde bakım olmak üzere 3 açıdan sınıflandırılır.