Tüketim Bilinci ve Bilinçli Tüketici Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim
Tüketicinin Korunması Ve Türkiye’De Tüketicinin Korunmasına Yönelik Düzenlemeler
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Tüketici nedir?
İhtiyaçlarını gidermek amacı ile talepte bulunan, satın alan, kullanan ve satın alınan ürünleri hiçbir ticarî değişime konu olmayan kişi, kurum ve ailedir.
Tüketicinin Korunması hangi konularla ilişkilidir?
Hukuk, iktisat ve sosyoloji gibi birçok bilim dalının ilgilendiği karmaşık bir yapıya sahiptir.
Tüketicinin korunması ilk defa nerede ortaya çıkmıştır?
İlk defa 19.yüzyılda tüketicinin korunması konusu, ABD’de konuşulmaya başlanmış, daha sonra 1950-1960’lı yıllarda toplumsal bir sorun olarak ortaya çıkmıştır.
Tüketicinin korunması hangi kanun ile yürürlüğe girmiştir?
4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
Tüketicinin korunmasının amaçları nelerdir?
Tüketicinin bir ürünü alırken seçimini ihtiyaçlarına en uygun ve akılcı şekilde yapabilmesi için
kendisine gerekli bilgileri sağlamak,
• Tüketicinin doğru ve sağlıklı bir tüketici ve yurttaşlık bilincine sahip olabilmesi için gerekli altyapıyı oluşturmak,
• Tüketiciyi güvenilir ve sağlıklı olmayan ürünleri satın almaktan korumak,
• Kalite kontrolü sağlamak, tüketicilere ürünlerin kalitesini nasıl belirleyecekleri konusunda uyarmak,
• Üretim işletmelerine ve aracı kurumlara, tüketicinin korunması konusunda en büyük sorumluluğun düştüğünü kabul ettirmek,
• Tüketicilerin, medya ve reklâmların etkisinde kalarak ihtiyaçları olmayan mal ve hizmetleri tüketmelerine engel olmak,
• Tüketicilere sadece kendi değil, tüm tüketicilerin haklarına nasıl sahip çıkması gerektiğini öğreterek tüketiciler arası dayanışmayı kuvvetlendirmektir.
Tüketicinin korunmasının araçları nelerdir?
Tüketiciler
Devlet
Medya ve Bilim İnsanları
Üreticiler, Aracılar ve İş Sahipleri
Tüketici Örgütleri
Tüketici hakları kavramı nedir?
Tüketicilerin örgütlü mücadelesi ve girişimleri sonucunda elde ettikleri kazanımlarla birlikte yapılmış yasal düzenlemeleri içerir.
Bilinçli tüketici kimdir?
Mal ve hizmet satın alırken temel ihtiyacını ön planda tutan; satın alacağı mal ve hizmetlerin kaliteli, güvenli, ucuz ve sağlıklı olması konusunda araştırmada bulunan; firmalar arasında güvenirliliği ön planda tutan; hakkını bilen, haklarına sahip çıkan ve savunan; çevreye karşı duyarlı olan, yurdumuzun ve dünyanın her köşesini kendi evi gibi düşünen; her çeşit savurganlık karşısında olan; tüketici haklarının yerleştirilmesi ve korunmasının, tüketicilerin birliği, organize olmaları ve örgütlenmeleriyle sağlanabileceğine inanan kişi.
Türkiye' de tüketici hareketi ne zaman başlamıştır?
Türkiye'de rekabetçi piyasa dönemine geçildiği 1980’den sonra tüketicilik hareketi ivme kazanmıştır.
Tüketici haklarının gelişmesine neler katkı sağlamıştır?
Demokrasinin Gelişmesi ve Yaygınlaşması
Artan Fiyatlar ve Enflasyon
İletişimdeki Gelişmeler ile Yanıltıcı Reklâm ve Bilgilendirmeler
İnsan Sağlığına ve Güvenliğine Verilen Önem
Sosyal ve Çevre Sorunlarındaki Artış
Adil Gelir Dağılımı ve Refahın Adil Paylaşımı
Tüketici eğitiminin temel amaçları nelerdir?
• Tüketicinin kendi değer sistemini anlamasını,
• Karar verme yeteneklerini geliştirmesini,
• Pazarda bilgi ve seçenekleri değerlendirmesini,
• Satın alma işleminden tatmin olmasını,
• Hak ve sorumluluklarının bilincine varmasını sağlamaktır.
Tüketici eğitiminin başlıca amacı nedir?
Tüketicileri, hakları konusunda bilgilendirmek ve haklarını nasıl kullanacaklarını öğretmek, tüketici eğitiminin başlıca amacıdır.
BM Tüketici Rehberinde yayınlanan ve evrensel olarak kabul edilen tüketici hakları nelerdir?
1. Temel ihtiyaçların giderilmesi hakkı
2. Güvenlik ve güven duyma hakkı
3. Ekonomik çıkarların korunması hakkı
4. Zararların karşılanması (tazmin edilme) hakkı
5. Örgütlenme ve temsil edilme hakkı
6. Bilgilendirme ve eğitim hakkı
7. Bilgi edinme hakkı
8. Sağlıklı bir çevreye sahip olma hakkı
9. Şikâyet hakkı
Temel ihtiyaçlarının karşılanması hakkı nedir?
İnsanın, insan olmaktan doğan ve yaşamını sürdürebilmesi için gereken ihtiyaçlarını karşılayabileceğini belirten bu hak, tüketicinin en temel hakkıdır.
Güvenlik ve güven duyma hakkı nedir?
Tüketicilerin doğrudan sağlıkları ile ilgili olan bu hak, tüketiciye sunulan ve tüketicinin aldığı mal ve hizmetlerin, tüketicinin yaşamını ve sağlığını tehlikeye düşürmeyecek ve güvenliğine zarar vermeyecek derecede güvenilir ve kaliteli olması gerekliliğini içermektedir.
Ekonomik çıkarların korunması Hakkı nedir?
Ekonomik çıkarların korunması hakkı, tüketicinin mal ve hizmet alımı için yaptığı ödemenin karşılığını tam olarak alabilmesidir.
Zararların karşılanması (tazmin edilme) hakkı nedir?
Satın alınan mal veya hizmetlerin öngörülen nitelikte olmaması, ayıplı veya hatalı çıkması durumunda; ayıplı malın geri alınması, değiştirilmesi, ayıplı hizmetin yeniden görülmesi vb. gibi ayıpların ve neden oldukları her türlü maddi, hukuki ve ekonomik zararların karşılanmasıdır.
Örgütlenme ve temsil edilme (sesini duyurma) hakkı nedir?
Tüketicilerin hak ve çıkarlarıyla doğrudan veya dolaylı olarak kendilerini ilgilendiren kanunî, idarî, teknik, ticarî, ekonomik, sosyal ve siyasi her konuda düşünce ve görüşlerini belirtebilmeleri, kamuoyu oluşturabilmeleri ve çeşitli kuruluşlarca alınan kararlara örgütleri
aracılığı ile demokratik şekilde katılabilmelerini ifade eder.
Bilgi edinme hakkı nedir?
Bilgi edinme hakkı, tüketicilerin satın alacağı tüm mal ve hizmetler ile bu mal ve hizmetleri üreten, satan kuruluşlara ait bilgilerin doğru, tutarlı ve eksiksiz olarak zamanında tüketicilere verilmesini ifade eder.
Bilgilendirme ve eğitim hakkı nedir?
Tüketicinin mal ve hizmetleri satın alma ve kullanma becerisini geliştirmek, üretim ve bölüşüm şartlarının sorgulanmasını sağlamak, bir bütün olarak çevre bilincini oluşturmak, üretimin olduğu gibi tüketimin de niteliğini belirleyen ekonomik ve toplumsal seçimlerde taraf olmayı öğretmektir.