XIV-XV. Yüzyıllar Türk Edebiyatı Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Manzum dinî destanlar niçin oluşturulmuştur?

Bu tip mesneviler daha çok meclis ve kıraathanelerde okunmak, insanlara hem hoşça vakit geçirtmek hem de çeşitli nasihatler vermek amacıyla oluşturulmuşlardır. Bunlar genellikle Hz. Muhammed, Hz. Ali, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin gibi din büyükleri ile İbrahim Edhem ve Veysel Karanî gibi bazı ünlü sufîlerin hayatları etrafında teşekkül etmişlerdir.

Tekke edebiyatı mahsulleri olan mesnevilerin en bilinenleri nelerdir?

Bu tip eserler içerisinde en meşhurları Gülşehrî’nin Mantıku’ttayr’ı ile Âşık Paşa’nın Garîb-nâme’sidir

“Maktel” türünün Türkçede bilinen manzum ilk örneğinin adı nedir ve yazarı kimdir?

Yûsuf-ı Meddâh’ın Maktel-i Hüseyn olarak da bilinen Maktel’i, “maktel” türünün Türkçede bilinen manzum ilk örneği olup 763/1362 tarihinde aruzun “fâilâtün fâilâtün fâilün” kalıbıyla Kastamonu’da kaleme alınmıştır.

Yûsuf-ı Meddâh’ın yaklaşık 200 beyitten oluşan ve aruzun “fâilâtün fâilâtün fâilün” kalıbıyla yazılan eseri nedir?

Yûsuf-ı Meddâh’ın İbni Abbâs’tan rivayet edilen bir hadisten hareketle oluşturduğu Dâsitân-ı İblîs-i Aleyhi’l-la’ne, yaklaşık 200 beyit olup aruzun “fâilâtün fâilâtün fâilün” kalıbıyla yazılmıştır.

Ahmedî'nin “fâilâtün fâilâtün fâilün” kalıbıyla kaleme aldığı Tahkîk-i Mi’râc-ı Resûl’ün önemi nereden gelmektedir?

Tahkîk-i Mi’râc-ı Resûl, bugünkü bilgilerimize göre Anadolu’da telif tarihi bilinen en eski müstakil “mi’râc-nâme”dir.

Gazavât-nâme'lerin konusunu neler oluşturmaktadır?

Büyük komutanların din uğruna yaptıkları savaşları ve bu savaşlarda gösterdikleri kahramanlıkları anlatan manzum veya mensur eserlerdir. 

Anadolu’da mesnevi nazım şekliyle yazılan ilk müstakil Türkçe eser kime aittir?

Anadolu’da mesnevi nazım şekliyle yazılan ilk müstakil Türkçe eser Yunus Emre'ye aittir

XIV. yy'ın didaktik hüviyete sahip mesnevisi ve yazarı kimdir?

Pîr Mahmûd’un, 2795 beyitten oluşan ve aru zun “mefâîlün mefâîlün feûlün” kalıbıyla yazılan Bahtiyâr-nâme’sidir.

Şeyyâd Hamza’nın aşkı konu aldığı meşhur mesnevisinin adı nedir?

Şeyyâd Hamza’nın aşkı konu aldığı meşhur mesnevisi Yûsuf u Zelîhâ'dır.

Âşık Paşa’nın, 730/1330 yılında aruzun “fâilâtün fâilâtün fâilün” kalıbıyla yazdığı ve en meşhur eseri olan mesnevisinin adı nedir?

Âşık Paşa’nın, 730/1330 yılında aruzun “fâilâtün fâilâtün fâilün” kalıbıyla yazdığı ve en meşhur eseri Garibname'dir.

Mantıku’t-tayr, kimin eseridir ve konu olarak neyi işlemiştir?

Gülşen-nâme olarak da isimlendirilen Mantıku’t-tayr, Gülşehrî tarafından, Ferîdüddîn-i Attâr’ın aynı isimli eserinden hareketle oluşturulmuş, “vahdet-i vücûd” inancını işleyen alegorik bir mesnevidir.

XIV. yy'ın mesnevi şairlerinden olan Tutmacı’nın tercüme eserinin adı nedir?

Tutmacı’nın Gül ü Hüsrev’i, Ferîdüddîn-i Attâr’ın aynı adlı yahut Hüsrev-nâme diye bilinen 7708 beyitlik mesnevisinin 5370 beyitle Türkçeye yapılan muhtasar tercümesidir.

Işk-nâme veya Tuhfe-nâme isimli mesnevi kimin eseridir?

Bu asrın mesnevi nazmeden sanatkârları arasında yer alan Mehmed’in, XIV. asrın ikinci yarısı ile XV. asrın başlarında yaşadığı tahmin edilmektedir. Mehmed’in Işk-nâme veya Tuhfe-nâme isimli mesnevisi, Süheyl ü Nev-bahâr gibi İran edebiyatında orijinali bulunmayan eserlerdendir.

Anadolu’da mesnevi nazım şekliyle yazılan ilk müstakil Türkçe eserin adı nedir?

Anadolu’da mesnevi nazım şekliyle yazılan ilk müstakil Türkçe eserler, XIV. asra aittir. Bu geleneğin ilk müstakil eseri ise asrın başlarında 707/1307 tarihinde Yûnus Emre tarafından kaleme alınan Risâletü’n-nushiyye’dir.

Şeyyâd Hamza’dan başka Yûsuf u Züleyhâ isimli mesnevi kim tarafından yazılmıştır?

Şeyyâd Hamza’dan başka Yûsuf u Züleyhâ isimli mesnevi hayatı hakkında bilgi bulunmayan Garib tarafından yazılmıştır. 

Hurşîd ü Ferahşâd,  ya da Hurşîd-nâme adıyla da anılan mesnevi kimin eseridir?

Hurşîd ü Ferahşâd,  ya da Hurşîd-nâme adıyla da anılan mesnevi Şeyhoğlu Mustafâ’nın dır. 

Tarihî, destani ve menkıbevi mesneviler içinde, İslam ve tasavvuf büyüklerinin hayatlarını, din uğrunda yaptıkları savaş ve mücadelelerini, gösterdikleri keramet ile büyüklüklerini konu alan eserler den olan Gazavat-ı Resulullah kimin eseridir?

Tursun Fakı’nın Gazavât-ı Resûlullah’ı, Kıssa-i Mukaffâ ismiyle de anılmaktadır.

Ahmed Fakîh’in, bir grup arkadaşıyla hacca giderken gördüğü Şam, Kudüs, Mekke ve Medine ile oralarda ziyaret ettiği kutsal mekânlar hakkında bilgi verdiği mesnevisinin adı nedir?

Ahmed Fakîh’in, bir grup arkadaşıyla hacca giderken gördüğü Şam, Kudüs, Mekke ve Medine ile oralarda ziyaret ettiği kutsal mekânlar hakkında bilgi verdiği Kitâbu Evsâfı Mesâcidi’ş-şerîfe isimli bir mesnevisi bulunmaktadır. Ahmedî’nin Tervîhu’lervâh’ı, tıpla ilgilidir. Adı

Ahmedî'nin mesnevisinin adı nedir?

Ahmedî'nin mesnevisinin adı Cemşîd ü Hurşîd'dir

Fahrî’nin, Aydınoğlu Îsâ Beg adına 768/1367 tarihinde aruzun “mefâîlün mefâîlün feûlün” kalıbıyla yazılmış olan mesnevisinin adı nedir?

Fahrî’nin, Aydınoğlu Îsâ Beg adına 768/1367 tarihinde aruzun “mefâîlün mefâîlün feûlün” kalıbıyla yazılmış olan mesnevisinin adı Hüsrev ü Şîrîn’dir.