Batı Edebiyatında Akımlar 2 Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kübist şiir açısından resim ile arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.

Kübist şiirin resimle ilişkisi onu doğal olarak resmin görselliğini yakalama çabasına itmiştir. Şiir metninin kübist olup olmadığı onu kâğıt üzerinde görmekle daha iyi anlaşılır. Bu şiir dikey ya da yatay eksende sözcüklerin geometrik dizilişleriyle; çapraz, simetrik düzenlenişleriyle bir somut görüntü oluşturur.

Orfizm nedir ve kim tarafından ortaya atılmıştır?

Orfizm, saf soyutlama ve parlak renklere odaklanan bir kübizm alt dalıdır. Kübizmden soyut sanata geçişte bir köprü olan orfizm terimini Apollinaire ortaya atar.

Kübik üslubun öncü resmi hangisidir? Neden?

Kübik yeni üslubun asıl müjdecisi ise her ne kadar tam anlamıyla kübist olmasa da Picasso’nun 1907’de yaptığı “Avignon’lu Kızlar”ıdır. Avignonlu Kızlar’ın devrim yaratan özelliği, üç boyutlu nesneleri iki boyutlu yüzey üzerinde gösterebilmenin yeni bir yolunu önermeye başlamasıdır.

Dadaist şiirinin biçimsel özellikleri nerlerdir?

1. Her türlü geleneksel şiir biçimini ortadan kaldırmak ve o güne kadar denenmemiş yeni biçimler geliştirmek: hatta biçimsizlik. Biçimsizliği biçime dönüştürmek. 

2. Sürekli aynı kelimenin tekrarı, sadece tek harfin dağınık biçimde rastgele sayfayı kaplaması, “HAHAHAHAHA….rrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr” vb. yansıma seslerin ya da harflerin kullanılması gibi biçim deformasyonları yapmak.

Dadaizim ne zaman ve hangi şehirlerde ortaya çıkmıştır?

Dadaizm yirminci yüzyılın hemen başında Berlin, Köln, Paris, Zürih, New York, gibi şehirlerde eş zamanlı olarak nihilist ve yıkıcı bir akım olarak ortaya çıkmıştır.

Kübizmin lideri olarak bilinen şair kimdir?

 Guillaumme Apollinaire, kübizmin lideri olarak kabul edilir.

Dadaist şiirinin imgesel yapısı nasıldır?

Şaşırtmayı amaçladıkları için imgeleri çoğunlukla birbiriyle bağlantısız kavramlardan seçmek, bunun için serbest çağrışımlardan yararlanmak ve saçma sözlere yönelmek ve cinsellik içeren kelimeler kullanmak ve imgeler kurmaktır.

Dadaizmin habercisi olan eser hangisidir ve kim tarafından yapılmıştır?

Dadaizmin habercisi Marcel Duchamp’ın ilk örneği bir sandalyenin üstüne oturttuğu bisiklet tekerleğinden oluşan adı da “Bisiklet Tekerleği” olan eseridir.

Dadaizmin amaçları nelerdir?

Dada dünyayı mevcut duruma getiren toplumsal, siyasi, kültürel, sanatsal ne varsa yıkmaya çalışır. Anarşist bir ruh taşır. Geleneksel olan, geçmişten gelenlerin yanında çağdaş olandan bile kopuşu ifade eder. Nesneleri ve görüntüleri bozar, saptırır, gülünç duruma düşürür. 

Dadaizmin "Bay Antipyrine’in Manifestosu"'nda bütünde ele alınan düşünce nedir?

Bay Antipyrine’in Manifestosu birbirinden bağımsızmış gibi duran bir sürü fikrin birbiri ardınca sıralanması gibi görünür ama bütünden çıkarılan şey şudur ki tüm değerlerle alay edilmektedir.

Picasso'nun “Avignon’lu Kızlar” resmine ilham olan resim hangisidir? Neden?

"Avignon’lu Kızlar" resmine ilham kaynağı olarak Cézanne’ın “Yıkananlar” resmi gösterilir. Bu resmin en büyük özelliği, estetik güzelliğin ne olduğuna ilişkin alışılagelmiş kalıpları yıkması, güzel ile çirkin arasındaki geleneksel ayrımları yok etmesi, deyim yerindeyse kendi kurallarını kendi koyan bir tavır taşımasıdır.

Kübist resim geleneksel resme hangi yönleriyle karşı çıkmıştır?

Kübizm perspektif, hacimlendirme, ışık-gölge uyumu gibi geleneksel tekniklere karşıdır. Geleneksel sanatın doğayı olduğu gibi yansıtma (taklit) çabası da söz konusu değildir. Aksine doğa deforme edilir.

Dadaist şiirinin anlamsal özellikleri nelerdir?

Kelimeleri sözlüksel ya da sembolik anlamlarının tamamen dışında bambaşka anlamlarda kullanmak ve organik bir tema bütünlüğü aramamak ve anlamdan uzaklaşmak.

Kübizmin analitik (çözümsel) evresinin özelliği nedir?

Biçimlerin parçalanıp, çözümlenmesi esastır. Dik açılı ve düz çizgili düzenlemeler tercih edilir.

Kübizmin öncülüğünü yapan sanatçılar kimlerdir?

Kübizmin öncülüğünü İspanyol ressam Pablo Picasso (1881-1973) ve Fransız ressam Georges Braque (1882-1963) yapmıştır.

Kübizmin sentetik döneminin özellikleri nelerdir?

Bu dönemdeki yapıtlarda biçimlerin bireşimi önem kazanır. Rengin önemi büyük ölçüde artar. Biçimler parçalanmış ve iki boyutlu olmakla birlikte daha büyük ve bezemeseldir. Düzgün ve kaba yüzeyler karşıtlık oluşturacak biçimde kullanılır ve sık sık kolaj yöntemine başvurulur. Kolaj hem bu karşıtlık duygusunu pekiştirmeye hem de doğada ve resimde dikkati gerçekle yanılsama ayrımına çekmeye yarar.

Kübist şiirin özellikleri nelerdir?

Dış dünyanın gözlemlenmesi, şiir diliyle resim yapma, aklın ve mantığın reddi, söz dizimin bozulması ve sözcüklerin parçalanması ve kolaj.

Dadaizmin edebiyat alanındaki en önemli temsilcileri kimlerdir?

Dadaizmin edebiyat sahasındaki en önemli temsilcileri Tristan Tzara, Louis Aragon ve Paul Eluard'dır.

Kübik resmin özellikleri nelerdir?

Kübik resim, resmin yüzeyinde derinliksiz ve iki boyutlu imgeler yaratmayı amaçlar. Doğanın ve eşyanın yapısını bozarak onları keskin hatlı geometrik şekiller olarak sunar. Geleneksel sanatın doğayı olduğu gibi yansıtma (taklit) çabası da söz konusu değildir. Aksine doğa deforme edilir. Yine malzeme doğadır ama doğa, parçalara ayrılmış ve her parça geometrik şekillerle yeniden yorumlanmış ve son olarak tekrar bir araya getirilmiştir. Bu bakımdan resimde yer alan her öge, ayrı bir kimlikle karşımıza çıkar. Alımlayıcı tarafından nesnelerin hem ayrı ayrı hem de resmin bütününde yarattığı kompozisyonun fark edilmesi sağlanır.

Dadaizm ismini nerden almıştır?

Dada, adını, akımın öncüsü olacak Romen asıllı Fransız şair Tristan Tzara (1896-1963)’nın Larousse sözlüğünü rastgele açıp bulduğu “dada” kelimesinden alır. Fransızca dada kelimesi “tahta at” anlamına gelmektedir.

Kurt Schwitters'in şiirlerini oluşturma tekniği nasıldır?

Kurt Schwitters kolajlarında uyguladığı gazete, posta pulu, tren bileti gibi nesnelerle düzenlemeler yapma tekniğini şiirlerine de yansıtır. Gazete başlıklarından, reklam sloganlarından aldığı metinlerle şiirler oluşturmaya çalışır.