Engelli Mevzuatı ve Meslek Etiği Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim
Engelli Bireylerin Yasal Haklarının Tarihsel Ve Toplumsal Temelleri
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Engelli bireyleri adlandırmada kullanılan kavramlar nelerdir?
Sakat, ucube, özürlü, bozukluk, yetersizlik, yetersizliği olan birey, engel
Türkçede vücudunda hasta veya eksik bir yanı olan engelli veya özürlü anlamına gelen kelime nedir?
Sakat.
Özellikle yirminci yüzyılın başlarında bugünkü anlamıyla öğrenme güçlüğü olan bireyleri tanımlamak için kullanılan. Dilimizde ise özrü veya kusuru olan kimseler olarak adlandırılan kelime nedir?
Özürlü
Engel, bireyin altı temel yaşamsal faaliyeti üzerine sınırlılık yaratmaktadır bu faaliyetler nelerdir?
Çevreye uyum, fiziksel bağımsızlık, hareket serbestliği, meslek edinme, sosyal bütünleşme, ekonomik öz yeterlilik.
Engellilik modelleri içerisinde en eski ve en uzun süre kullanılan model hangisidir?
Moral Modeli
Toplumun dinî ve kültürel değerlerinin engelli bireye yaklaşımda belirleyici olduğu bu modelde engelliliğe ilişkin iki açıklama getirilmektedir. Bu açıklamalardan ilki engelin bir cezalandırma olduğu ikincisi ise, engelin tanrının insanları sınamasıdır. Medikal veya sosyal modelin aksine ahlaki model toplumların farklı kültür ve inançları olması sebebiyle toplumlarda farklı içeriklere sahiptir.Söz edilen model hangisidir?
Moral Modeli
Engel herhangi bir hastalık, travma veya diğer sağlık durumları sonucunda oluşan ve yalnızca bireyi ilgilendiren bir durum olarak görülen model hangisidir?
Medikal Model
Çoğu zaman yeni yaklaşım olarak da ifade edilen insan hakları modeli önce her bireyin temel haklarına sonra ve eğer gereksinim varsa bireyin tıbbi durumuna odaklanan model hangisidir?
İnsan hakları modeli
Engelli bireylerin karşılaştığı toplumsal sorunları dile getiren ve bunların çözüme kavuşması için yasal veya yasal olmayan yollardan uygulamalar gerçekleştiren kişi kimdir?
Engelli Hakları Aktivisti
1960 yıllarda ABD’de ortaya çıkan engelli bireylere yönelik olumsuz etiket ve adlandırmalara karşı mücadele eden, engelli bireylerin yasal hak ve özgürlüklere sahip olması için çalışmalar yapan toplumsal hareket nedir?
Engelli Hakları Hareketi
1930’lu yıllarda Almanya’da Aktion T4 isimli bir program başlatarak 230.000 yaşlı ve engelli insanın ölümüne sebep olan kişi kimdir?
Adolf Hitler
Kapitalist dönemde hâkim olan engellik modeli nedir?
Medikal model.
1884 yılında İngiltere’de yürürlüğe giren engelli bireylerin şehir merkezlerinden uzak noktalarda kurulan çalışma kampları ve hastane gibi kurumlarda tedavi edilmesini ifade eden yasa nedir?
Zavallılar Yasası (Poor Law Acengelli)
Kapitalist dönemde ortaya çıkan medikal modelin engelli bireylere yönelik “ayrıştırma” “öjeni” ve “tedavi” uygulamalarından öteye gidemediği görülmektedir. Bu dönemde engelli bireylere yönelik genel bakış dört madde üzerinden nasıl özetlenebilir ?
- Engelli birey normal dışı görülmüş,
- Birey öncelikle engeli ile ele alınmış,
- Bireyler engellerine göre sınıflanmış,
- Engelin sorumluluğu tamamen bireye bırakılmıştır.
Medikal model üç büyük toplumsal ve siyasal olayda etkisini oldukça büyük ölçüde göstermiştir bu olaylar nelerdir?
Sanayi devrimi, birinci dünya savaşı ve ikinci dünya savaşı
Engelli bireyi yardım edilmesi, cezalandırılması veya tedavi edilmesi gereken birisi olarak kabul eden bunun sonucunda engelli bireyler toplumdan uzaklaştıran hatta bazı dönemlerde idama kadar giden olumsuz uygulamalara maruz kalmıştır bu model hangisidir?
Medikal Model
Engelli birey toplumun bir parçasıdır olarak kabul edilen model hangisidir?
Sosyal Model
Türkiye’de Sakatları Koruma Millî Koordinasyon Kurulu kaç yılında kurulmuştur?
1981
1983 yılında yürürlüğe girerek, engelli bireylerin sosyal haklardan yararlanmaları için düzenlemelere gidilen yasa nedir?
Akıl Sağlığı Yasası
Engelli bireyler için fırsat eşitliği standartları yayınlayan kurum hangisidir?
Birleşmiş Milletler