Temel Bakım ve Rehabilitasyon 2 Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Fiziksel aktivite nasıl tanımlanmaktadır? 

Fiziksel aktivite; bazal seviyenin (istirahat hâlindeki bir vücudun solunum, kalp hareketleri ve kas tonüsünün muhafazası gibi normal fizyolojik fonksiyonları idame ettirmeye yarayacak asgari enerji miktarı) üzerinde enerji harcanmasını gerektiren, kas-iskelet sistemi kasılmasıyla oluşturulan her türlü vücut hareketi olarak tanımlanır. 

Egzersiz programı planlamanın temel prensipleri nelerdir? 

• Egzersize fizyolojik adaptasyon prensipleri
• Adaptasyon prensibi 
• Egzersiz reçetesinin temel elemanları

Vücudun egzersize fizyolojik adaptasyon prensipleri nelerdir?

Vücudun egzersize fizyolojik adaptasyon prensipleri; (1) eşik ve yükleme, (2) progresyon (ilerleme), (3) regresyon (geri dönüşlülük), (4) özelleşme, (5) kişilerarası çeşitlilik ve (6) ilk değerlerdir.

Kişinin günlük yaşamda, iş yerinde, toplum içinde fiziksel, psikolojik ve sosyal fonksiyonları bağımsız olarak yerine getirebilmesi nin bağlı olduğu çok yönlü fiziksel uygunluk nelerden oluşmaktadır? 

Bunlar; postural kontrol, denge, stabilite, mobilite ve esneklik, kas performansı, koordinasyon, nöromüsküler kontrol ve kardiyopulmoner uygunluğun sağlanmasıdır.

Postural kontrol ve denge nedir? 

Postural kontrol ve denge, yerçekimine karşı vücut segmentlerinin düzenlenme yeteneği ya da var olan destek yüzeyi içinde düşmeden vücut kütle merkezinin hareket etmesidir. Duyusal ve motor sistemlerin etkileşimi ile vücudun kararlılıkla hareket etme yeteneğidir. 

Terapatik egzersiz nasıl tanımlanmaktadır? 

Terapatik egzersiz; kas-iskelet sistemi fonksiyonunu geliştirmek, herhangi bir bozukluğu düzeltmek veya en uygun durumu devam ettirmek için tıbbi yöntemlerle yapılan vücut hareketleri olarak tanımlanır.

Terapatik egzersiz programı kişinin/hastanın bireysel ve benzersiz ihtiyaçlarına göre fonksiyonlarını
iyileştirmek veya yeniden kazanmak için tasarlanır. İhtiyaçların değerlendirilmesinde neler önerilmektedir? 

İhtiyaçların değerlendirilmesi için;
1. Subjektif değerlendirme
2. Objektif değerlendirme
3. Analiz
4. Plan’dan oluşan “SOAP” formülü kullanılır. 

Egzersizin genel olarak yararları nelerdir?

• Stresle başa çıkma yeteneğinde artış
• Kendine güven ve iyi olma hâlinde gelişme
• Kardiyovasküler ve solunum fonksiyonlarında gelişme
• Kas tonusu, esneklik, vücut şekli ve postüründe gelişme
• Gevşeme
• Osteoporoz, koroner arter hastalığı risklerinde azalma
• Vücut kompozisyonunda iyileşme
• Denge ve koordinasyon gelişimidir

Egzersiz kasın kasılma tipine bağlı olarak nasıl sınıflandırılmaktadır? 

Kasın kasılma tipine bağlı olarak egzersiz, izotonik, izometrik ve izokinetik kontraksiyonlar (kasılmalar) olarak sınıflandırılabilir.

Terapatik egzersizler uygulama özelliklerine göre nasıl sınıflandırılmaktadır? 

Terapatik egzersizler uygulama özelliklerine göre statik ve dinamik olmak üzere ikiye ayrılır.

Statik egzersiz (İzometrik Egzersiz) nedir ve hangi amaçla uygulanabilir?

İzometrik egzersiz 0/saniye (sn.) hızla yapılan gözle görülebilir hiçbir osteokinematik ya da artrokinematik hareketi olmayan bir egzersiz tipidir.  Herhangi bir patoloji nedeniyle eklemde hareket oluşmasının istenmediği durumlarda, eklemde stabilizasyon sağlamak amacıyla ağrı nedeniyle inhibisyon gelişmiş eklemlerde ve gevşeme için uygulanabilir. 

Pasif normal eklem hareket egzersizleri yaptırılırken dikkat edilecek prensipler nelerdir? 

• Proksimal eklemler stabilize edilmeli, bütün distal segmentler desteklenmelidir.
• Hareket ağrı sınırı ve tüm eklem hareket açıklığı içinde yapılmalıdır.
• Kesik kesik hareketten kaçınmalıdır, düzgün yavaş bir hareket sağlanmalıdır.

Aktif yardımlı normal eklem hareket egzersizleri uygulanırken dikkat edilecek prensipler nelerdir? 

• Hastaya kesin olarak kendisinden ne istendiği anlatılır.
• Düzgün bir hareket için gerekli yardım yapılır.
• Diğer kas kompansasyonları engellenmelidir.
• Tamamlanan her hareketten sonra biraz dinlenme zamanı verilmelidir.
• Kuvvet arttıkça yardım yavaş yavaş azaltılmalıdır.

Aktif normal eklem hareket egzersizleri uygulanırken dikkat edilecek prensipler nelerdir?  

• Egzersizler doğru bir sıralanış içerisinde hastaya gösterilmelidir.
• Egzersizler ne çok zor ne de kolay olmalıdır.
• Hasta egzersiz sırasında gözlemlenmelidir, hatalar düzeltilmelidir.
• Hasta hareketi uygun olmayan başka kaslarını kullanarak yapıyorsa zor gelmiştir, aktif egzersize hazır değildir.
• Egzersiz önce pasif olarak uygulanarak hastaya gösterilmelidir.

Dirençli normal eklem hareket egzersizleri hangi biçimlerde uygulanır? 

Direnç el ile, kum torbaları ya da dumbel gibi serbest ağırlıklar ile, basit ağırlık  makara sistemi gibi sabit direnç aletleri ile, elastik dirençli bantlar ile dinamometreler veya ekstremitelerin hareket hızını kontrol eden bir izokinetik cihaz ile verilebilir.

Germe egzersizleri uygulanırken dikkat edilecek prensipler nelerdir?

• Ekleme NEH sınırından fazla pasif kuvvet uygulanmamalıdır.
• Ağrı oluşturan aşırı ve ani germelerden her zaman kaçınılmalıdır.
• Uzun süreli ilaç kullananlarda, yatağa bağımlı hastalarda, kemik erimesi olan hastalarda ve yaşlılarda çok dikkatli kullanılmalıdır.
• Ödemli dokuyu germekten kaçınmalıdır.

Kullanım amacına göre diğer dinamik egzersizler nelerdir? 

• Postür ve Postüral Kontrol Egzersizleri
• Lokal ve Global Eklem Stabilizasyon Egzersizleri
• Denge Egzersizleri
• Proprioseptif Nöromüsküler Fasilitasyon Tekniği
• Plyometrik egzersizler
• Aerobik Egzersizler

Stabilizasyon nedir? 

Stabilizasyon; dinamik olarak vücudun bir fonksiyonu yerine getirebilmesi için; ağırlık merkezi değişimlerine karşı tüm hareket planlarında normal zamanlama ile uygun kuvvet ve enduransın ortaya konabilmesi yeteneğidir.

Plyometrik egzersiz nedir? 

Plyometrik egzersiz, patlayıcı güç ve kuvveti geliştirmeye yönelik popüler bir eğitim tekniğidir. 

Aerobik egzersizler kaç grupta incelenir? 

Aktiviteler 3 grupta incelenir.

• İlk grup; belli bir beceriye dayanmayan ve sürekli belli bir şiddet sağlayan aktivitelerdir.
• İkinci grup; beceriye dayalı, sürekli veya değişken şiddet sağlayan aerobik dans, step-aerobik, yüzme, kayak, ip atlama gibi aktivitelerdir.
• Üçüncü grup; yüksek düzey beceriler olup değişken şiddet içeren aktivitelerdir.