Çocuk Ve Drama Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Dramada kullanılan tekniklerden geriye dönüş, telefon
görüşmeleri, toplantı düzenleme tekniklerini açıklayınız.

• Geriye dönüş: Dramada şimdiki durum şu an
önemli olmakla birlikte süreçte bazen geri
dönüşler yapmak ulaşılmak istenen hedefe
gitmede yardımcı olur. Dramada, şimdiki durum
ve geçmiş arasındaki ilişki “geriye dönüş”
sahneleri gösterilerek pekiştirilir.
• Telefon Görüşmeleri: Telefon görüşmeleri ile
role giren katılımcılar aracılığı ile olabileceği gibi
katılımcılardan birinin ya da liderin ortamda
olmayan birisi ile görüşmesi şeklinde de
yapılabilir. Lider telefon görüşmesi ile süreci
yönlendirebilir, çatışma yaratabilir, süreci
monotonluktan kurtarabilir.
• Toplantı Düzenleme: Bir konu ya da bir olay ile
ilgili toplantı düzenlenebilir. Lider drama
sürecinde role girerek yapacağı bir toplantı ile
süreci yönlendirebilir, katılımcıların role
girmeleri kolaylaştırılabilir. Rol içinde çocukların
bir araya gelmesi, akıl yürütmesi, çözüm önerileri
üretmesi açısından uygun bir tekniktir.

Liderin role girmesinin çocuklara katkısı nedir?

Liderin Rolde Olması: Liderin, grubun bir parçası olarak ve role girerek drama sürecine doğrudan katılmasıdır. Liderin role girmesinin en önemli katkılarından biri çocukların motivasyonunu artırmasıdır. Süreci monotonluktan kurtarmak, çatışmayı yaratmak gibi durumlarda da liderin role girmesi etkili olabilir. Etkinliğin başında, çocukları davet etmek ya da toplamak, rolleri dağıtmak ve etkinliği başlatmak için yönlendirici olabilir. Ancak etkinlik başladıktan sonra lider de çocuklar gibi belirlediği bir role girebilir.

Dramada kullanılan tekniklerden röportaj tekniğini açıklayınız.

Bu teknikte, olaylar bir muhabir aracılığıyla
aktarılır. Televizyonda farklı programlarda ya da gazetede
farklı haber türlerinde röportaj yapılabilir. Röportaj yapan
kişi, role girmiş olan diğer çocuğa sorular sorar, çocuk da
girmiş olduğu rolde soruları yanıtlar.

Dramada buz dağı tekniği nasıl uygulanır?

Buz Dağı: Tahtaya veya kağıda buzdağı çizilir. Dramada ele alınacak soruna ait metinden alıntılar buz dağının üst kısmına ve alt metin çıkarımları buz dağının su altında kalan kısmına yazılır. Görünen nedenler ve görünenin altında yatan nedenler bu teknik yoluyla ayrıştırılarak somut hâle getirilebilir.

Dramanın eğitim sistemi içerisindeki rolü nedir?

Eğitim sistemi içerisinde öğrenmede etkili olan birçok yöntem ve teknik vardır. Bu yöntemlerden birisi de dramadır. Drama bir yöntem olarak kullanıldığı gibi, içerisinde amaçları barındıran, belirlenen amaçlara ulaşmak için çeşitli tekniklerin kullanılmasına olanak sağlayan, belirli aşamalardan oluşan bir disiplindir.

Drama bir eğitim öğretim yöntemi ise dramada teknikler, bu yöntemi uygulamaya koyma biçimidir. Drama kendi içinde birçok teknik barındırır. Bu teknikler, çatışma durumlarının giderilmesine, problem durumlarının çözülmesine yardımcı olur.

Drama sürecinde tekniklerin kullanım amacı nedir?

Drama sürecinde monotonluktan kurtulma, aktif katılımı sağlama, bilginin kalıcı olmasını sağlama ve çatışmanın çözülmesi gibi amaçlarla tekniklerden yararlanılmaktadır.

Liderin yaşantı yoluyla öğrendiği teknikler onun drama planı yapmasında ve belirtilen bu amaçlarla süreci yönlendirmesinde göz önünde bulundurması gereken faktörler nelerdir?

Liderin yaşantı yoluyla öğrendiği teknikler onun drama planı yapmasında ve belirtilen bu amaçlarla süreci yönlendirmesinde göz önünde bulundurması gereken faktörler vardır;

• Tekniklerin yapıları birbirinden farklıdır ve bu yapılar dikkate alınarak tekniğin sürecin neresinde kullanılacağına karar vermek gerekmektedir.
• Teknikler drama sürecinde hiçbir zaman amaç değildir, amaca giden yolda araç olarak kullanılırlar.
• Her bir tekniğin hangi amaçla kullanıldığının bilinmesi drama sürecine katkı sağlar.
• Teknik kullanmada herhangi bir eğitsel amacın olmaması, sırf kullanmış olmak için süreçte bazı tekniklere yer verilmesi sürecin etkili geçirilmesinin önünde bir engel olacaktır.
• Teknikleri sadece kitaplardan okumak ya da başka bir liderden duymak yeterli değildir. Liderinin o etkinliği bizzat yaşamış olması gerekir.

Dramada sıcak sandalye tekniği nasıl uygulanır?

Sıcak Sandalye: Bu teknik drama çalışmasında yer alan bir karaktere, verdiği bir karar ya da yapmış olduğu bir davranıştan dolayı sorular sorulması biçiminde ilerlemektedir. Karakter, çocukların karşısına bir sandalyeye yüzü dönük olarak oturtulur. Karaktere, gruptaki üyeler tarafından, onun değer yargıları, güdüleri, ilişkileri ve davranışları hakkında sorular sorulur. Sorulan sorular ve verilen yanıtlar yoluyla karakterin pek çok yönünün bulmasına olanak sağlamada oldukça etkili bir tekniktir.

Dramada kullanılan tekniklerden rol oynama ve
doğaçlamayı açıklayınız.

• Rol Oynama: Rol oynama drama çalışmalarında iki
temel teknikten biridir. Rol oynama drama sürecine
katılan çocukların başka bir kimliğe canlı ya da
cansız varlığa bürünerek, onun olası duygu, düşünce
ve davranışlarını anlayıp yansıtmak, oynamak
anlamına gelmektedir. Isınma çalışmalarından
itibaren rol oynama başlar ve tüm drama sürecinde
sıklıkla bu teknikten yararlanılır. Rol oynama
grubun değil bir katılımcının yaptığı etkinliktir.
• Doğaçlama: Dramada kullanılan iki temel
teknikten bir diğeri ise doğaçlamadır. Dramada
birkaç teknik hariç hangi teknik uygulanırsa
uygulansın sonuçta doğaçlama yapılmaktadır.
Doğaçlama, atölye ortamında katılımcıların
sonucunu öngörmeden, içten geldiği gibi rol
oynayarak olayları olguları araştırma inceleme
tekniği olarak ifade edilmektedir. Dramada
doğaçlama iki şekilde uygulanmaktadır. Bunlardan
birincisi roller ya da çıkış noktası gibi belli konulara
karar verip sonucu öngörülmeden oynanan
doğaçlamadır. Burada belli bir hazırlık yapılması
söz konusu olmakla birlikte sözler ezberlenmez.
İkinci tür doğaçlama ise tamamen spontandır ve
kendiliğinden gelişmektedir. Drama sürecinde
doğaçlamalar küçük gruplar ile yapılabileceği gibi
tüm grupla da doğaçlama yapılabilir. Küçük gruplar
halinde ya da tüm grupla doğaçlama yapmaya
katılımcıların yaşları, gelişim dönemi özellikleri,
üzerinde durulan tema, çevresel koşullar gibi bazı
faktörler etki etmektedir. Lider bunları göz önüne
alarak küçük ya da büyük grup doğaçlamasına
süreçte yer vermelidir.

Dramada kullanılan tekniklerden rol değiştirme ve rol
içinde yazma tekniklerini açıklayınız.

• Rol Değiştirme: Drama etkinliği sırasında farklı
rolleri oynayan çocukların, rollerini
değiştirmeleri anlamına gelmektedir. Anne ve
çocuk rolüne girerek evden okula gitme anının
canlandırıldığı bir etkinlikte, bir süre sonra
çocuklar rolleri değiştirerek her iki çocuk da hem
anne hem de çocuk rolüne girmiş olur.
• Rol İçinde Yazma: Çocukların, ele alınan içerik
doğrultusunda ve canlandırılan roldeki kişimim
ağzından rapor, mektup, kartpostal, çağrı yazısı,
mahkeme karar yazısı, toplantı duyurusu vb.
yazmalarıdır. Çocuklar bunu birbirinden ayrı ayrı
yapabilecekleri gibi ikili, üçlü gruplar halinden
ya da tek bir grup olarak da yapabilirler.

Dramada kullanılan tekniklerden dramatizasyonu açıklayınız.

Dramatizasyon, yazılı olsun ya da olmasın başı-
ortası-sonu belli olan, bitmiş olan, çocukların
kendilerinden fazla bir şey katamayacağı bir öykü ya da
durumun olduğu gibi, değişiklik yapılmadan, aslına sadık
kalınarak canlandırılmasıdır. Dramatizasyonda yaratıcılık
diğer tekniklere göre daha sınırlıdır. Katılımcı belirli bir
olaya sadık kalmak zorunda olduğu için olaya sadık
kalmak zorunda olduğu için olaya kendinden fazlaca bir
şey katamaz. Ancak öğreneni pasif olmaktan çıkarıp aktif
hale getirdiği için geçmişte etkili bir teknik olarak
kullanılmıştır. Günümüzde ise drama çalışmalarında
dramatizasyon, belli bir doğaçlamayı tekrar ve
olabildiğince aynı şekilde oynamak istendiğinde kullanılan
bir teknik olarak teknikler arasındaki yerini almaktadır.
Dramatizasyon başta çocuklar olmak üzere bireylerin
öykünme, devinim, dille ifade gibi güçlerine dayanan,
doğal, kültürel ve toplumsal tüm olayların, imgelerin daha
yoğun olduğu bir ortamda canlandırıldığı bir öğrenme
yoludur. Dramatizasyon çocukların yaşamında geniş
ölçüde yer alır. Çocukların oynadıkları oyunların hemen
hepsi kendi kendine bir gelişim olan ve öykünmeye özgü
özelliği nedeniyle dramatizasyonu destekler.

Dramada kullanılan tekniklerden fotoğraf karesini açıklayınız.

Fotoğraf karesi: Grupta bulunan katılımcıların
belirli bir anın fotoğraf karesini oluşturmaları ile
gerçekleşen bir tekniktir. Farklı masal kahramanlarının ilk
kez karşılaştıkları anın bir fotoğraf karesi yapılabilir.

Dramada kullanılan tekniklerden sözsüz oyun’u açıklayınız.

Sözsüz oyun: Duygu ve düşünceleri söz
kullanmadan ifade etmektir. Katılımcıların sözcükler
olmadan hareketlerle bir şeyi anlatması ya da oynaması
şeklinde tanımlanabilir. Çocukların dikkatlerini vücut
hareketlerine yoğunlaştırmaları açısından önemlidir.
Sözsüz oyunda, canlandırılacak durum ya da olayın
çocuklar tarafından anlaşılması önemlidir. Sözsüz oyun,
çocukların deneyimlerini, algıladıkları şeyleri
hatırlamalarını ve zihinsel olarak oluşan imajlara biçim
vermek üzere konsantre olmalarını gerektirir.

Dramada kullanılan kaç teknikler nelerdir sıralayınız?

Dramada kullanılan teknikler;
- Rol oynama
- Doğaçlama
- Liderin Rolde Olması
- Rol değiştirme
- Rol İçinde Yazma
- Rol Kartları
- Dramatizasyon
- Sözsüz Oyun
- Donuk İmge
- Fotoğraf Karesi
- Röportaj
- Geriye Dönüş
- Telefon Görüşmeleri
- Toplantı Düzenleme
- Dedikodu Halkası
- Bilinç Koridoru
- Duvardaki rol
- Düşünce Takibi
- Forum Tiyatro
- Liste Yapma
- Aradaki Boşluk
- Buz Dağı
- Mektup
- Özel Mülkiyet
- Bitmemiş Nesneler
- Sıcak Sandalye
- Resim Yapma
- Yaşam Çemberi’dir.

Dramada tekniğin önemi nedir?

Bir drama liderinin ya da alanında dramayı
yöntem olarak kullanacak eğitimcinin belirlediği amaçlara
ulaşmak için yararlanabileceği pek çok araç vardır. Bu
araçlar, teknik veya strateji olarak da adlandırılabilir.
Dramada kullanılan her bir tekniğin önemi büyük olmakla
birlikte, doğaçlama tekniğinin yeri farklıdır; doğaçlamanın
olmadığı bir drama süreci düşünülemez. Liderin hangi
tekniği hangi amaçla kullandığını bilmesi ve süreci buna
göre planlaması gerekmektedir. Drama çalışmaları
çocuklara yaparak yaşayarak öğrenme fırsatları
sunmaktadır. Drama çalışmaları sırasında, drama liderinin
rehberliğinde ve grubun süreci yaşamalarına ve dramada
deneyim kazanmış olmalarına bağlı olarak yapılması ve
denenmesi açısından teknikler etkili olmaktadır. Dramada
teknikler canlandırma aşamasında liderin amaçlarına
ulaşmasında etkilidir. Liderin dikkat etmesi gereken nokta
hangi tekniği hangi amaçla kullanılabileceğini bilmek,
teknik kullanımını planlayabilmek, uygulayabilmek,
değerlendirebilmektir. Lider, amacına uygun,
katılımcıların yaşları, gelişim düzeyleri, ilgileri,
gereksinimleri ve hazır bulunuşluğuna göre drama
sürecinde kullanacağı teknikleri tercih etmelidir.

Eğitim, yöntem ve teknik kavramlarını açıklayınız ve
bu kavramları birbirleriyle ilişkilendiriniz?

Eğitim, öğrenme kuramları ve psikoloji biliminin
verileri üzerine oluşturulmuş ilke, yaklaşım, yöntem,
teknik ve etkinlikler yoluyla gerçekleşen öğrenmelerin
değerlendirilmesini içeren programlı bir süreçtir. Bir
eğitim programı hazırlanırken öncelikle bir yöntem seçilir.
Yöntem: Bir şey yaparken tutulan, bir amaca erişmek için
izlenen düzenli yol ya da bilimde belli bir sonuca erişmek
için bir plana göre izlenen dizgesel yoldur.
Teknik: Bir öğretme yönetimini uygulamaya koyma
biçimi ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütünüdür. Bir
teknik hiçbir zaman yönetimin üstünde değildir. Uygun
öğretim yöntem ve teknikler kullanıldığında, belirlenen
amaca ulaşmak mümkün olmaz. Eğitim sistem içerisinde
öğrenmede etkili olan birçok yöntem ve teknik vardır. Bu
yöntemlerden birisi de dramadır. Drama bir yöntem olarak
kullanıldığı gibi içerisinde amaçları barındıran, belirlenen
amaçlara ulaşmak için çeşitli tekniklerin kullanılmasına
olanak sağlayan, belirli aşamalardan oluşan bir disiplindir.
Drama bir eğitim öğretim yöntemi ise dramada teknikler,
bu yöntemi uygulamaya koyma biçimidir. Drama kendi
içinde birçok teknik barındırır. Bu teknikler, çatışma
durumlarının giderilmesine, problem durumlarının
çözülmesine yardımcı olur. Dramada kullanılan birçok
teknik olmakla birlikte “doğaçlama” tekniğinin
kullanılmadığı bir drama sürecinden bahsetmek mümkün
değildir. Drama bilişsel davranışları, duyuşsal özellikleri
ve devinişsel becerileri kazandırmada bir öğretim yöntemi,
başta duyuların eğitimi olmak üzere bütüncül ve estetik
anlayış oluşturmada sanat eğitimi alanı ve yaşanılan süreci
betimlemede, açıklama ve kontrol edebilme olanaklarıyla
bir disiplin olarak değerlendirilir. Drama sürecinde,
katılımcıların yaşantılarından yola çıkarak bir amacın,
düşüncenin, doğaçlama, rol oynama vb tekniklerden
yararlanarak canlandırılması söz konusudur.

Dramada teknik kullanımının amaçları nelerdir?

Altınova (2014), dramada teknik kullanımının amaçlarını şu şekilde sıralamıştır;

• Teknikler canlandırmalara bir sanat formu vermek amacıyla kullanılabilirler

• Teknikler drama sürecine yeni bilgiler eklemek için kullanılabilir

• Teknikler sürece ilgi çekmek, merakı ayakta tutmak, daha sonra ne olacak hissi uyandırmak için kullanılabilir

• Teknikler süreç için bir odak bulmayı kolaylaştırmak amacı ile kullanılabilir

• Teknikler sürecin gidişatını değiştirmek amacı ile kullanılabilir

• Teknikler sorunu çözmede etkili birer araç olarak görev yapabilirler

• Teknikler süreci monotonluktan çıkarmak için kullanılabilir

Altınova’ya göre liderin, drama planlarını yaparken
tercih edilecek teknikleri belirlerken dikkat etmesi gereken
faktörler nelerdir?

- Tekniklerin yapıları birbirinden farklıdır ve bu
yapılar dikkate alınarak tekniğin sürecin
neresinde kullanılacağına karar vermek
gerekmektedir. Dramanın farklı aşamalarında
kullanılan tekniklerin içerik ve yapı olarak
birbirinden farklı olması söz konusu olabilir.
Ayrıca yeni bir grubun başlangıç aşamasında
kullanılan teknikler daha çok tanışma, grup
dinamiği oluşturma, uyum ve güveni sağlamaya
yönelik teknikler olurken, ilerleyen aşamalarda
belirli bir konunun derinlemesine işlenmesinde,
sonlandırılmasında farklı teknikler tercih
edilebilir.
- Teknikler drama sürecinde hiçbir zaman amaç
değildir, amaca giden yolda araç olarak
kullanılırlar. Tekniklerin grup sürecine yön
vermek, grubu belli bir odağa çekmek, grup
sürecini hızlandırmak ve grup üyelerinin
ihtiyaçlarına cevap vermek için kullanıldığı
unutulmamalıdır.
- Her bir tekniğin hangi amaçla kullanıldığının
bilinmesi drama sürecine katkı sağlar bir drama
çalışmasında ne kadar sayıda teknik
kullanılacağı, tekniklerin nasıl kullanılacağı ve
hangi amaca ya da amaçlara hizmet edeceğinin
farkında olunmalıdır. Grubu oluşturan bireylerin
özellikleri de tercih edilecek teknik ya da
teknikler üzerinde etkili olacaktır. Bu nedenle her
grubun birbirinden farklı olduğu, her grubu
oluşturan bireylerin de birbirinden farklı olduğu
unutulmamalı ve süreçte kullanılacak tekniklerde
bu farklılıklar dikkate alınmalıdır.
- Teknik kullanmada herhangi bir eğitsel amacın
olmaması, sırf kullanmış olmak için süreçte bazı
tekniklere yer verilmesi sürecin etkili geçirilmesinin
önünde bir engel olacaktır. Teknikler katılımcıların
gereksinimine, hazır bulunmuşluğuna, işlenecek
temanın içeriğine ve liderin becerisine göre
belirlendiği zaman fazladan teknik kullanımı söz
konusu olmayacaktır.
- Teknikleri sadece kitaplardan okumak ya da başka
bir liderden duymak yeterli değildir. Liderinin o
etkinliği bizzat yaşamış olması gerekir. Tekniği
yaşantı yoluyla öğrenen lider bu tekniğin ne işe
yaradığını, hangi duyguları harekete geçireceğini ve
hangi konularda farkındalık kazandırdığını ya da
hangi kazanımlara ulaşılmasında katkı
sağlayabileceğini daha etkili bir şekilde
yordayabilir.

Dramada kullanılan tekniklerden dedikodu halkası,
bilinç koridoru, duvardaki rol tekniklerini açıklayınız.

• Dedikodu Halkası: Karakterin davranışları, grup
içinde dedikodu yapılarak yorumlanır.
Çocuklardan biri role girer diğer katılımcılar ise
girdikleri rol içinde bu çocuğun girmiş olduğu
karakter hakkında aralarında konuşurlar. Amaç,
üzerinde çalışılan hikayeden etkilenen insanların
bir araya gelerek rol içinde konuşmalarını
sağlamaktır. Halkanın etrafında söylentiler
yayılırken abartılı hâle getirilerek
çarpıklaştırılabilir. Dramanın daha ileri aşamaları
için çatışmaları yaratmada etkili bir teknik olarak
kullanılır.
• Bilinç Koridoru: Drama sürecinde ana karakterin
karşılaştığı herhangi bir ikilem ya da içinden
çıkamadığı durum bilinç koridoru tekniği ile ele
alınabilir. Çocukların yüzleri birbirine dönük
olacak şekilde karşılıklı iki sıra hâlinde dizilirler.
Ana karakter, çocukların oluşturduğu iki sıra
arasında yürür ve bu sırada çocuklar kahramanın
karar veremediği konuda kendi görüşlerini
söylerler. Bu görüş karşı görüş ya da destekleyen
görüş şeklinde olabilir. Çocukların her biri
değişik düşünce ve duyguları yansıtan birer
cümle söyleyerek karakterin vicdanının sesi
olurlar. Koridor boyunca önerilen düşünceler ve
duygusal uyarımlar, karakterin bir karara
varmasına yardımcı olur. Ana karakter geçidin
sonuna ulaştığında kararını verir.
• Duvardaki Rol: Drama sürecinde yer alacak olan
ana karakterin resmi yapılır. Resim duvardaki bir
karton, bez parçası ya da başka bir malzeme
yapılabileceği gibi bu malzeme yerde de olabilir
ve çocuklar karakterin resmini buraya yaparlar.
Drama sürecinde çocuklar ana karakter ile ilgili
sürekli yeni bilgiler eklerler; bu bilgiler
karakterin kişiliği, yaşadığı ortam, karakterin
yaşamında olan kişiler ile ilgili olabilir. Gelen
tüm öneriler dikkate alınarak karakter yaratılır.

Donuk imge tekniği dramanın hangi aşamasında kullanılır?

Donuk imge dramada sıklıkla kullanılan tekniklerden biridir. Bu teknikte, drama sırasında önemli bir oluşum gerçekleştirilirken, liderin grubu durdurması ve grubun “o an” üzerine tartışması söz konusudur.

Dramada kullanılan tekniklerden düşünce takibi,
forum tiyatro ve liste yapmayı açıklayınız.

• Düşünce Takibi: Bu teknik, karakterin
düşüncelerinin dışavurumunu sağlar. Bir gruptaki
bireyler canlandırmalarını yaparken bir
pozisyonda donarlar. Lider o kişilere düşünce ve
duygularını yüksek sesle ve birkaç cümleyle
anlatmaları için soru sorar. Bu her bireyin
omzuna hafifçe dokunma ya da onların başının
üstünde mukavvadan yapılmış bir düşünce
balonu tutmayla yapılabilir. Seçenek olarak
düşünce izleme, grubun bir üyesinin, bir
karakterin duygularını ve düşüncelerini yüksek
sesle söylemesi biçiminde de olabilir.
• Forum Tiyatro: Forum Tiyatro, aslında başlı
başına bir drama tekniği olmayıp bir tiyatro
türüdür. Ancak bir tiyatro türü olmakla birlikte
toplumsal konuları ele alması ve değişik
yaklaşım ve çözümler üretmeye olanak sağlaması
ve izleyeni oyuna katması nedeniyle drama
çalışmalarında bir teknik olarak da
kullanılmaktadır. Doğaçlamanın herhangi bir
yerinde seyirci konumunda olan çocuklardan
birinin süreci durdurup, rolde olan çocuklardan
birinin yerine geçmesi ve oyunun gidişine
müdahale etmesi şeklinde uygulanmaktadır.
Böylece özellikle de toplumsal sorunların etkili
bir şekilde ele alınması sağlanmış olmaktadır.
Örneğin, yatılı okulda okuyan çocukların okulda
yaşadıkları ama çözemedikleri bir sorunla ilgili
doğaçlama yaparken sorunu çözemeyen kişinin
yerine geçerek sürecin değiştirilmeye
çalışılmasında forum tiyatrodan yararlanılmış
olunmaktadır.
• Liste Yapma: Drama sürecinde role girme, süreci
yönlendirme gibi durumlarda etkili bir şekilde
kullanılabilecek tekniklerden biridir. Çocuklar
roldeyken bir sorunun çözümüne yönelik liste
oluşturabilirler. Bu listede yazılı olanlardan yola
çıkarak sorunu incelerler. Örneğin büyük
çocuklarla yapılan bir çalışmada, mülteci
çocuklarının sorunlarının neler olduğu
listelenebilir; sorunların çözümü için neler
yapılabileceği ile de ayrı bir liste oluşturulabilir.
Böyle bir listenin oluşturulması çocukların sürece
daha etkin katılmalarına, doğaçlamaya doğru
hazırlanmalarına önemli katkı sağlar.

Dramada geriye dönüş tekniği nasıl uygulanır?

Geriye Dönüş: Dramada şimdiki durum, şu an önemli olmakla birlikte süreçte bazen geri dönüşler yapmak ulaşılmak istenen hedefe gitmede yardımcı olur. Dramada, şimdiki durum ve geçmiş arasındaki ilişki, “geriye dönüş” sahneleri gösterilerek pekiştirilir.

Drama çalışmalarının çocuklara sunduğu fırsatlar nelerdir?

Drama çalışmaları çocuklara yaparak yaşayarak öğrenme fırsatları sunmaktadır. Drama çalışmaları sırasında, drama liderinin rehberliğinde ve grubun süreci yaşamalarına ve dramada deneyim kazanmış olmalarına bağlı olarak yapılması ve denenmesi açısından teknikler etkili olmaktadır.

Dramada fotoğraf karesi tekniği nasıl uygulanır?

Fotoğraf Karesi: Grupta bulunan katılımcıların belirli bir anın fotoğraf karesini oluşturmaları ile gerçekleşen bir tekniktir. Farklı masal kahramanlarının ilk kez karşılaştıkları anın bir fotoğraf karesi yapılabilir. 

Dramada liderin dikkat etmesi gereken nokta nedir?

Dramada teknikler canlandırma aşamasında liderin amaçlarına ulaşmasında etkilidir. Liderin dikkat etmesi gereken nokta hangi tekniğin hangi amaçla kullanılabileceğini bilmek, teknik kullanımını planlayabilmek, uygulayabilmek ve değerlendirebilmektir. Lider, amacına uygun, katılımcıların yaşları, gelişim düzeyleri, ilgileri, gereksinimleri ve hazır bulunuşluğuna göre drama sürecinde kullanacağı teknikleri tercih etmelidir.

Altınova’ya göre dramada teknik kullanımının amaçları nelerdir?

- Teknikler canlandırmalara bir sanat formu
vermek amacıyla kullanılabilirler: Dramada
semboller, şiirler ve beden dili sık sık kullanılır.
Örneğin, ilkokula giden bir çocuğun, arkadaşının
dolabından gizlice bir kitap alma anı, “donuk
imge” tekniği ile yapılabilir. Kullanılan donuk
imge tekniği anlatımı kuvvetlendirir; aynı
zamanda kısa sürede birçok şeyin anlatımını
sağlamış olur.
- Teknikler drama sürecine yeni bilgiler eklemek
için kullanılabilir: Drama sürecinin
ilerleyebilmesi, gelişebilmesi, gerilimin artması
ya da azalması, sorunun karmaşık hâle gelmesi
ya da çözülmesi için bazen yeni bir bilgiye ya da
bilgilere ihtiyaç duyulabilir. Ya da süreç belli bir
yerde tıkanabilir. Teknikler yeni bilgiler verme
ya da tıkanmayı önlemeye yardımcı olabilir.
Örneğin, bir müzede hırsızlıkla ilgili müze
görevlilerine iletilen bir mektup süreci farklı bir
yere getirebilir.
- Teknikler sürece ilgi çekmek, merakı ayakta
tutmak, daha sonra ne olacak hissi uyandırmak
için kullanılabilir: Drama sürecinde çocuklar bir
durumun, bir çatışmanın içine girer ve kurgusal
süreçte çatışmayı yaşarlar. Gruptaki çocuklar
birlikte sorgular, analiz eder ve bu süreçte
kullanılan teknikler ile sürece etkin bir şekilde
katılırlar. Böylece sürecin ilerlemesinde çocuklar
etkin rol oynayarak yaşantı yoluyla önemli
kazanımlar edinirler.
- Teknikler süreç için bir odak bulmayı
kolaylaştırmak amacı ile kullanılabilir: Odak,
dramada katılımcılar tarafından canlandırılan
konunun, olayın, durumun ele alınış biçimi ile
yaratılan duygu, düşüncelerden oluşur. “Neye
vurgu yapılacak?”, “Ne irdelenecek?”, “Ne
değerlendirilecek?” ile ilgili soruların yanıtlarının
ve odağın belirlenmesinde tekniklerden
yararlanılabilir.
- Teknikler sürecin gidişatını değiştirmek amacı ile
kullanılabilir: Drama lideri amacına uygun bir
şekilde planını yapıp bu planı da uygular. Ancak
bu planın uygulanması sırasında gruptan,
liderden, ortamdan kaynaklanan nedenlerle süreç
planlandığı gibi uygulanamayabilir. Böyle bir
durumda lider için teknikler süreci değiştirmede
önemli bir araç olarak kullanılabilir. Böylelikle
lider süreci odaktan koparmadan kendi amaçları
doğrultusunda yönlendirmiş olur.
- Teknikler sorunu çözmede etkili birer araç olarak
görev yapabilirler: Drama sürecinde çatışma
katılımcı olan çocuklar tarafından çözülmeye
çalışılır ve bu süreçte teknikler güçlü birer araç
olarak kullanılır. Sorunların çözümünde
çocukların geçmiş yaşantıları, çağrışımları,
anıları kurgusal bir gerçeklik içerisinde hemen
devreye girer ve sorunun drama teknikleriyle
çözümü onun yaşantılarından büyük ölçüde
etkilenir.
- Teknikler süreci monotonluktan çıkarmak için
kullanılabilir: Drama süreci dinamik bir süreçtir
ve çocuklar her zaman aktif olmak
durumundadır. Bazı durumlarda çocuklar sürece
aktif katılamayabilirler ya da süreç monoton bir
hale gelebilir. Her oturumda sadece doğaçlama
ve rol oynama gibi birkaç tekniğe odaklanılması
çocukları sıkabilir. Dolayısıyla süreçte farklı ve
yeni teknikler uygulamak çocukların sürece
katılımlarını olumlu yönde etkileyebilir.

Drama çalışmalarında başlıca kullanılan iki temel teknik nedir?

Rol Oynama: Rol oynama drama çalışmalarında iki temel teknikten biridir. Rol oynama, drama sürecine katılan çocukların başka bir kimliğe, canlı ya da cansız varlığa bürünerek, onun olası duygu, düşünce ve davranışlarını anlayıp yansıtmak, oynamak anlamına gelmektedir. Isınma çalışmalarından itibaren rol oynama başlar ve tüm drama sürecinde sıklıkla bu teknikten yararlanılır. Rol oynama grubun değil, bir katılımcının yaptığı etkinliktir.

Doğaçlama: Dramada kullanılan iki temel teknikten bir diğeri ise doğaçlamadır. Dramada birkaç teknik hariç, hangi teknik uygulanırsa uygulansın sonuçta doğaçlama yapılmaktadır. Doğaçlama, atölye ortamında katılımcıların sonucunu öngörmeden, içten geldiği gibi rol oynayarak olayları olguları araştırma inceleme tekniği olarak ifade edilmektedir. 

Dramada telefon görüşmeleri tekniğinde liderin rolü nedir?

Telefon Görüşmeleri : Telefon görüşmeleri role giren katılımcılar aracılığı ile olabileceği gibi, katılımcılardan birinin ya da liderin ortamda olmayan birisi ile görüşmesi şeklinde de yapılabilir. Lider telefon görüşmesi ile süreci yönlendirebilir, çatışma yaratabilir, süreci monotonluktan kurtarabilir. 

Dramada dedikodu halkası tekniğinde amaç nedir?

Dedikodu Halkası: Karakterin davranışları, grup içinde dedikodu yapılarak yorumlanır. Çocuklardan biri bir role girer, diğer katılımcılar ise girdikleri rol içinde bu çocuğun girmiş olduğu karakter hakkında aralarında konuşurlar. Amaç, üzerinde çalışılan hikayeden etkilenen insanların bir araya gelerek, rol içinde konuşmalarını sağlamaktır. Halkanın etrafında söylentiler yayılırken, abartılı hâle getirilerek çarpıklaştırılabilir. Dramanın daha ileri aşamaları için çatışmaları yaratmada etkili bir teknik olarak kullanılabilir. 

Liste yapma tekniğinin drama sürecindeki önemi nedir?

Liste Yapma: Drama sürecinde role girme, süreci yönlendirme gibi durumlarda etkili bir şekilde kullanılabilecek tekniklerden biridir. Çocuklar roldeyken bir sorunun çözümüne yönelik liste oluşturabilirler. Bu listede yazılı olanlardan yola çıkarak sorunu incelerler. Örneğin büyük çocuklarla / ergenlerle yapılan bir çalışmada, mülteci çocukların sorunlarının neler olduğu listelenebilir; sorunların çözümü için neler yapılabileceği ile de ayrı bir liste oluşturulabilir. Böyle bir listenin oluşturulması çocukların sürece daha etkin katılmalarına, doğaçlamaya doğru hazırlanmalarına önemli katkı sağlar.

Dramada bilinç koridoru tekniği nasıl uygulanır?

Bilinç Koridoru: Drama sürecinde, ana karakterin karşılaştığı herhangi bir ikilem ya da içinden çıkamadığı durum bilinç koridoru tekniği ile ele alınabilir. Çocukların yüzleri birbirine dönük olacak şekilde karşılıklı iki sıra hâlinde dizilirler. Ana karakter, çocukların oluşturduğu iki sıra arasında yürür ve bu sırada çocuklar kahramanın karar veremediği konuda kendi görüşlerini söylerler. Bu görüş karşı görüş ya da destekleyen görüş şeklinde olabilir. Çocukların her biri değişik düşünce ve duyguları yansıtan birer cümle söyleyerek karakterin vicdanının sesi olurlar. Koridor boyunca önerilen düşünceler ve duygusal uyarımlar, karakterin bir karara varmasına yardımcı olur. Ana karakter geçidin sonuna ulaştığında kararını verir.

Dramada resim yapma tekniği nasıl uygulanır?

Resim Yapma: Çocuklar drama sürecinde ele alınacak ortam, karakterler, olay ile ilgili hep birlikte ya da küçük gruplar hâlinde ya da tek başlarına yapabilirler. Ortaya çıkan resim, tartışılan düşünceler için somut bir örnek olur. Örneğin, çocuklar kırılmış, yıpranmış oyuncaklar ile ilgili neler yapılabileceğine yönelik resim yapabilirler. Resimden yola çıkarak da doğaçlamaya gidebilirler. Ya da drama sürecinin sonunda çocuklar süreçte yaşadıkları ile ilgili ortaya konan uzun bir kraft kağıdına resim yapabilirler. Yapılan resimlerden yola çıkılarak süreç değerlendirilebilir .

Dramada hangi teknikte parçalara bölünmüş kağıtların her birine karakterin evi, ailesi, sosyal yaşamı, okul yaşamı ile ilgili bilgiler yazılır ve bu karakterden yola çıkarak büyük grup ya da küçük grup doğaçlamaları yapılabilir?

Yaşam Çemberi: Parçalara bölünmüş kağıtların her birine karakterin evi, ailesi, sosyal yaşamı, okul yaşamı ile ilgili bilgiler yazılır. Bu şekilde karakterin yaşamı ile ile ilgili bilgiler oluşturulur. Bu karakterden yola çıkarak büyük grup ya da küçük grup doğaçlamaları yapılabilir. 

Dramada kullanılan tekniklerden biri olan “liderin
rolde olması” tekniğini açıklayınız.

Liderin, grubun bir parçası olarak ve role girerek
drama sürecine doğrudan katılmasıdır. Liderin role
girmesinin en önemli katkılarından biri çocukların
motivasyonunun artmasıdır. Süreci monotonluktan
kurtarmak, çatışmayı yaratmak gibi durumlarda da liderin
role girmesi etkili olabilir. Etkinliğin başında çocukları davet
etmek ya da toplamak, rolleri dağıtmak ve etkinliği başlatmak
için yönlendirici olabilir. Ancak etkinlik başladıktan sonra
lider de çocuklar gibi belirlediği bir role girebilir.

Dramada kullanılan tekniklerden rol kartları tekniğini açıklayınız.

Rol Kartları: Lider bazen çocuklara rolüne
girecekleri kişinin ya da varlığın özellikleri ya da
bulunduğu ortam hakkında bilgilerin yazılmış olduğu rol
kartlarını verir. Çocuklar kendilerine verilen kartlarda
yazılanları dikkate alarak role girerler.

Dramada kullanılan tekniklerden donuk imgeyi açıklayınız.

Donuk İmge: Donuk imge dramada sıklıkla
kullanılan teknikler arasında yer alır. Bu teknikte, drama
sırasında önemli bir oluşum gerçekleştirilirken, liderin
grubu durdurması ve grubun “o an” üzerine tartışması söz
konusudur.

Dramada özel mülkiyet tekniği nasıl uygulanır?

Özel Mülkiyet: Bu teknikte çocuklar “nesneler, mektuplar, raporlar, kostümler, oyuncaklar, kimlik belgeleri vb. dikkatle seçilmiş kişisel eşyalar”dan yola çıkarak bir karakter yaratırlar. Örneğin, bir çantanın içinden çıkan objelerden yola çıkarak çantanın kime ait olabilceği ile ilgili düşünceler üretilebilir ve bu şekilde bir karakter yaratılmış olunur.