aofsoru.com

Uluslararası Sosyal Politika Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Uluslararası Sosyal Politikanın Diğer Aktörleri

1. Soru

Birleşmiş Milletler ve uzman kuruluşlarının insan haklarının belirli yönlerine ilişkin kabul ettiği belgeleri örneklendiriniz?

Cevap

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi.


2. Soru

Milletler cemiyeti ne amaçla kurulmuştur?

Cevap

I. Dünya Savaşının (1914-1918) yol açtığı büyük yıkım, savaş sonrasında, devletleri kalıcı bir barışı geçerli kılmak ve uluslararası güvenliği sağlamak amacına yöneltmiş ve 1920’de Milletler Cemiyeti kurulmuştu.


3. Soru

Milletler Cemiyeti neden ve ne zaman feshedildi?

Cevap

Milletler Cemiyetinin varlığı II. Dünya Savaşının çıkmasını engelleyemedi; Milletler Cemiyetinin kendisi de II. Dünya Savaşı (1939-1945) ardından yapılan Cenevre Konferansı ile 1946 yılında feshedildi.


4. Soru

Birleşmiş Milletlerin temelleri nasıl atılmıştır?

Cevap

Birleşmiş Milletlerin kurulması fikri, II. Dünya Savaşı sırasında yeniden ortaya çıkmıştır. Savaşa son veren dünya liderleri, ileride meydana gelecek savaşları önleyecek ve barışı sürdürecek bir sistemin kurulmasına ihtiyaç duymuşlardır. Bunun da ancak, tüm ulusların bir arada çalışabileceği uluslararası bir örgütün kurulmasıyla mümkün olabileceği kanısına varmışlar ve BM’in temellerini atmışlardır.


5. Soru

Birleşmiş Milletler nasıl ve ne zaman kurulmuştur?

Cevap

BM, kurucu devletler olarak adlandırılan 51 ülke tarafından, 24 Ekim 1945 tarihinde kurulmuştur. 2012 yılı itibariyle üye sayısı 192’ye ulaşmıştır.


6. Soru

Birleşmiş Milletlerin faaliyetlerini hangi anlaşma belirler?

Cevap

BM Anlaşması.


7. Soru

BM’nin dört ana amacı nedir?

Cevap

BM’nin dört ana amacı şunlardır: • Uluslararası barış ve güvenliği korumak, • Ülkeler arasında dostane ilişkiler kurmak, • Uluslararası ekonomik, sosyal, kültürel, insani sorunların çözümünde işbirliği yapmak ve temel insan hak ve özgürlüklerine gerekli saygının gösterilmesini teşvik etmek, • Ortak çıkarların elde edilmesi hususunda milletler arasında uyumu sağlayan bir merkez olmak.


8. Soru

UÇÖ normları hangi bağlamlarda insan hakları belgelerine kaynaklık yapmıştır?

Cevap

UÇÖ normları, yalnızca ekonomik ve sosyal alandaki insan hakları belgelerine kaynak olmakla kalmamış; zorla ve zorunlu çalışma, sendikal haklar ve ayrımcılığın önlenmesi konularında medeni ve siyasi haklara ilişkin insan hakları belgelerine de kaynaklık yapmıştır.


9. Soru

İnsan hakları günü nasıl belirlenmiştir ve hangi tarihte kutlanmaktadır?

Cevap

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin kabul edildiği 10 Aralık günü, her yıl tüm dünyada İnsan Hakları Günü olarak kutlanmaktadır.


10. Soru

İnsan Hakları Bildirgesinin çalışma yaşamı ve sosyal politika açısından önem taşıyan maddeleri nelerdir?

Cevap

İlgili maddeler kısaca şöyle açıklanabilir: • MADDE 4: Hiç kimse köle ya da kul olarak kullanılamaz; kölelik ve köle alım satımı her türlü biçimiyle yasaktır. • MADDE 20: (1) Herkesin barışçıl biçimde toplanma ve dernek kurma özgürlüğü vardır. (2) Hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz. • MADDE 22: Herkesin, toplumun bir üyesi olarak sosyal güvenliğe hakkı vardır; ayrıca, onuru ve kişiliğinin serbestçe gelişmesi için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel hakların, ulusal çaba ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgüt ve kaynaklarıyla orantılı olarak gerçekleştirilmesine de hakkı vardır. • MADDE 23: (1) Herkesin çalışmaya, işini özgürce seçmeye, adil ve elverişli çalışma koşullarına ve işsizlikten korunmaya hakkı vardır. (2) Herkesin hiçbir ayrım gözetilmeksizin, eşit çalışma karşılığı eşit ücrete hakkı vardır. (3) Çalışan herkesin, kendisine ve ailesine insanlık onuruna uygun bir yaşayış sağlayan, gerekirse her türlü sosyal güvenlik araçlarıyla da desteklenen bir ücrete hakkı vardır. (4) Herkesin, çıkarlarının korunması için başkaları ile birlikte sendika kurmaya ve kurulu bir sendikaya katılma hakkı vardır. • MADDE 24: Herkesin, çalışma saatlerinin makul ölçüde sınırlandırılması ve belirli aralıklarla ücretli izin dâhil olmak üzere, dinlenme ve boş zamanlarını değerlendirme hakkı vardır. • MADDE 25: (1) Herkesin gerek kendisi, gerek ailesi için yiyecek, giyecek, konut, sağlıksal bakım, gerekli toplumsal hizmetler de içinde olmak üzere sağlığına ve esenliğine uygun bir yaşam düzeyine; işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılıkta ya da geçim olanaklarından kendi iradesi dışında yoksun kaldığı başka durumlarda, güvenliğe hakkı vardır. (2) Analık ve çocukluk özel bakım ve yardım hakkı doğurur. Bütün çocuklar, ister evlilik içinde, ister evlilik dışında doğsunlar, eşit sosyal güvenlikten yararlanırlar.


11. Soru

Negatif haklar ne anlama gelmektedir?

Cevap

Negatif haklar, kişinin devlet tarafından dokunulamayacak haklarıdır (inanç, fikir, ifade özgürlükleri, özel mülkiyet hakkı gibi). Bu haklar vatandaşlık sıfatı aranmaksızın, bütün kişilere tanınmıştır.


12. Soru

Pozitif haklar ne anlama gelmektedir?

Cevap

Pozitif haklar, bireylere devletten olumlu bir davranış, bir hizmet, bir yardım isteme olanağını tanıyan haklardır (çalışma hakkı, sağlık hakkı, konut hakkı, sosyal güvenlik hakkı gibi).


13. Soru

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesinde yer alan haklar nelerdir?

Cevap

İlgili haklar şöyle sıralanabilir: • Çalışma hakkı (Madde 6), • Adil ve uygun çalışma şartları hakkı (Madde 7), • Sendikal haklar (Madde 8), • Sosyal güvenlik hakkı (Madde 9), • Ailenin, analığın, çocukların ve gençlerin korunması hakkı (Madde 10), • Yaşam standardı hakkı (Madde 11), • Sağlık hakkı (Madde 12), • Eğitim hakkı (Madde 13 ve Madde 14), • Kültürel yaşama katılma hakkı (Madde 15).


14. Soru

BM’nin altı temel organı nedir?

Cevap

İlgili temel organlar kısaca şöyle açıklanabilir: • Genel Kurul: Örgütün ana tartışma forumu olan Genel Kurul, üye ülkelerin tamamını kapsar. Genel Kurul, BM Antlaşması kapsamına giren herhangi bir konuyu ele alabilir ve üye ülkelere tavsiyede bulunur. Kurulda her üyenin bir oyu vardır. • Güvenlik Konseyi: BM’in temel kuruluş amaçlarından olan uluslararası barış ve güvenliğin korunmasından sorumludur. Konseyin beş daimi üyesi olan ABD, Çin, Fransa, İngiltere ve Rusya’nın yanı sıra on geçici üyeden oluşur. • Ekonomik ve Sosyal Konsey (ECOSOC): Ekonomik ve Sosyal Konsey BM’in ekonomik ve sosyal alanlardaki önceliklerini belirleyen ve çalışmalarını planlayan ana organdır. ECOSOC hakkında aşağıda ayrıntılı bilgi verilmiştir. • Vesayet Konseyi: Görevi BM vesayeti altına alınmış olan 11 bölgenin kendi yönetimlerini oluşturmalarına ya da bağımsızlıklarını ilan etmelerine yardımcı olmaktır. Vesayet Konseyi, BM Antlaşmasının kendisine verdiği görevi tamamladığı için koşullar gerektirdiğinde yeniden başlamak üzere çalışmalarını 1994 yılında tatil etmiştir. • Uluslararası Adalet Divanı: Hollanda’nın Lahey kentinde bulunan Uluslararası Adalet Divanı, BM’in ana yargı organıdır. Devletler arasındaki yasal uyuşmazlıkları çözüme bağlar ve BM’e ve BM’in uzman kuruluşlarına görüş bildirir. Divan, her biri farklı bir ülkeden olmak üzere Genel Kurul ve Güvenlik Konseyi tarafından seçilen 14 yargıçtan oluşur. • Genel Sekreterlik: BM çalışmalarını yürüten Sekretarya, 4700’ü Genel Merkezde olmak üzere yaklaşık 170 ülkeden gelen 9000 dolayında görevliden oluşur. Sekretaryanın yerine getirdiği görevler, BM’in çözümü için çaba harcadığı sorunlar kadar çeşitlilik gösterir.


15. Soru

ECOSOC’un sosyal politika alanındaki görevleri nelerdir?

Cevap

İlgili görevler şöyle sıralanabilir: • Uluslararası ekonomik ve sosyal konuları ele almak ve BM’e üye devletlere siyasi tavsiyelerde bulunacak ana forum niteliğini taşımak, • Hayat standartlarının yüksek tutulmasını, tam istihdam, ekonomik ve sosyal gelişimin sağlanmasını desteklemek, • Uluslararası ekonomik ve sosyal sorunlar ile sağlık sorunları için çözümler üretmek, kültürel ve eğitime dayalı işbirliği dahil olmak üzere, ülkeler arasında işbirliğini sağlamak.


16. Soru

BM sistemi içinde sosyal politikalar ile ilgili kuruluşları nelerdir?

Cevap

İlgili kuruluşlar kısaca şöyle açıklanabilir: • Uluslararası Çalışma Örgütü (UÇÖ): Çalışma koşullarının ve istihdam olanaklarının iyileştirilmesi için politikalar ve programlar geliştirir; çalışma yaşamına ilişkin uluslararası normları belirler. • BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO): Tarımsal verimliliği ve gıda güvenliğini geliştirmek ve kırsal nüfusun yaşam standartlarını iyileştirmek için çalışır. • BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO): Herkes için eğitim ve kültürel gelişim olanaklarının, dünyanın doğal ve kültürel mirasının korunmasının, bilimde uluslararası işbirliğinin, basın ve iletişim özgürlüğünün geliştirilmesi için çalışır. • Dünya Sağlık Örgütü (WHO): BM sistemi içinde sağlıkla ilgili konuları yönetmek ve koordine etmek yetkisi olan kuruluştur. WHO, küresel sağlık konularında liderlik yapmak, sağlık araştırma gündemini şekillendirmek, norm ve standartları belirlemek, kanıta dayalı politika seçeneklerini geliştirmek, ülkelere teknik destek sağlamak ve sağlık eğilimlerini izlemek ve değerlendirmekten sorumludur. • Tarımsal Gelişme Uluslararası Fonu (IFAD): Gelişmekte olan ülkelerde gıda üretimini artırmak ve yoksulların beslenme düzeylerini yükseltmek için mali kaynaklar seferber eder.


17. Soru

Politika transferi ne demektedir?

Cevap

Belirli bir bağlamda geliştirilen politikaların/ fikirlerin bir başka zamanda veya yerdeki politikaların/ fikirlerin geliştirilmesinde kullanılması.


18. Soru

John Maynard Keynes kimdir?

Cevap

John Maynard Keynes (1883 1946), fikirleri modern makro iktisat teorisini ve pratiğini olduğu kadar hükümetlerin ekonomik politikalarını da derin bir biçimde etkileyen İngiliz İktisatçı.


19. Soru

Dünya bankası bünyesinde yer alan beş ana kurum nedir?

Cevap

Dünya bankası bünyesinde yer alan beş ana kurum şöyle sıralanabilir: • Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (IBRD), • Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA), • Uluslararası Finans Kurumu (IFC), • Çok taraflı Yatırımlar Garanti Ajansı (MIGA), • Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi (ICSID).


20. Soru

Küreselleşme deyimi neyi ifade etmektedir?

Cevap

Küreselleşme: 1980 sonrası küresel çapta yaşanan ekonomik ve toplumsal dönüşümün tümünü anlatmak için yaygın bir biçimde kullanılan deyim.


21. Soru

Koşulluluk ne anlama gelmektedir?

Cevap

Koşulluluk, uluslararası kalkınma, politik ekonomi ve uluslararası ilişkiler yazınında, verilecek krediye, borç yardımına, karşılıklı yardıma ya da bir uluslararası kuruluşa üyeliğe, uluslararası mali kuruluşlar, bölgesel örgütler veya yardımı yapan ülkeler tarafından koşullar getirilmesi anlamına gelmektedir.


22. Soru

Tipik bir Yapısal Uyum Programı hangi unsurları içermektedir?

Cevap

İlgili unsurlar şöyle sıralanabilir: • Ticaretin serbestleştirilmesi ve yerli sanayinin daha rekabetçi hale gelmesi için koruma duvarlarının kaldırılması, • Bankacılık sisteminin serbestleştirilmesi ve özelleştirilmesi, • Sermaye piyasalarının serbestleştirilmesi, • Kamu harcamalarının azaltılması, kamu çalışanlarının sayısının azaltılması, • Orta gelir gruplarının, küçük tarım üreticilerinin kentsel enformel sektörün vergilendirilmesine ağırlık veren vergi reformları, • Ticaretin serbestleştirilmesi ve yerli sanayinin daha rekabetçi hale gelmesi için koruma duvarlarının kaldırılması, • Bankacılık sisteminin serbestleştirilmesi ve özelleştirilmesi, • Sermaye piyasalarının serbestleştirilmesi, • Kamu harcamalarının azaltılması, kamu çalışanlarının sayısının azaltılması, • Orta gelir gruplarının, küçük tarım üreticilerinin kentsel enformel sektörün vergilendirilmesine ağırlık veren vergi reformları.


23. Soru

Washington Konsensüsü nedir?

Cevap

Washington Konsensüsü; 1980’lerde ve 1990’larda Bretton Woods kuruluşlarının benimsediği; • Enflasyonun kontrol altına alınması ve kamu açıklarının azaltılması yoluyla makro ekonomik istikrarın sağlanması; • Ticaret ve sermaye hareketlerinin serbestleştirilmesi yoluyla ülkelerin ekonomilerinin dış dünyaya açılması; • Özelleştirme ve kuralsızlaştırma yoluyla da piyasaların serbestleştirilmesini hedefleyen ekonomik politikalar setine verilen addır.


24. Soru

Sosyal güvenlik ağları ne anlama gelmektedir?

Cevap

Sosyal güvenlik ağları, yoksulların veya ekonomik şoklar ve yoksulluk karşısında korunmasız olan kesimlerin belirli bir yoksulluk düzeyinin altına düşmemelerini sağlamaya yönelik sosyal transfer programlarına verilen addır.


25. Soru

Yoksullara yönelik sosyal güvenlik ağı uygulamalarına neler örnek verilebilir?

Cevap

İlgili bazı örnekler şöyle sıralanabilir: • Gıda paketleri dağıtılması, • Kömür yardımları, • Okul malzemesi ve okul üniforması şeklinde ayni yardımlar, • Koşullu nakit destekler, • Sınırlı sayıda ülkede elektrik, kamu ulaşımı gibi hizmetlerde kamusal destekler, • Kamu işlerinde çalıştırma, • Sağlık ve eğitimde yoksullara destekler.


26. Soru

Avrupa Konseyi ne amaçla oluşturulmuştur?

Cevap

Avrupa Konseyi, 5 Mayıs 1949 yılında insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünü savunmak amacıyla Avrupa çapında kurulmuş hükümetler arası bir kuruluştur. Merkezi Fransa’nın Strazburg kentinde bulunan Konseye, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ve 800 milyonluk bir nüfusu kapsayan 47 ülke üyedir.


27. Soru

Marshall planı nedir?

Cevap

Marshall Planı, II. Dünya Savaşı sonrasında 1947 yılında önerilen ve 1948 1951 yılları arasında yürürlüğe konan ABD kaynaklı bir ekonomik yardım paketidir. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 16 ülke, bu plan uyarınca ABD’den ekonomik kalkınma yardımı almıştır.


28. Soru

Winston Churcill kimdir?

Cevap

Winston Churchill (1874 1965), savaş yıllarını da kapsayan 1940-1955 döneminde başbakanlık yapmış olan ünlü muhafazakâr İngiliz Devlet adamıdır.


29. Soru

Avrupa Konseyinin dört temel organı nedir?

Cevap

Avrupa Konseyinin dört temel organı şunlardır: • Üye devletlerin Dışişleri Bakanları veya daimi temsilcilerinden oluşan ve Konseyin karar organı olan Bakanlar Komitesi, • Ulusal parlamentolardaki başlıca siyasi akımları temsil eden delegasyonlardan oluşan ve Konseyin tartışma forumu niteliğini taşıyan yaklaşık 600 üyeli Parlamenterler Asamblesi, • Üye devletlerin temsilcilerinden oluşan ve yerel ve bölgesel düzeylerde demokrasiyi güçlendirmeyi amaçlayan Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi, • Bu kuruluşlara hizmet veren ve 1300 Avrupalı memurdan oluşan Sekreterlik.


30. Soru

Avrupa Konseyinin amaçları nelerdir?

Cevap

Avrupa Konseyinin amaçları şöyle sıralanabilir: • Çoğulcu demokrasiyi, insan hakları ve hukuk düzenini savunmak ve güçlendirmek • Avrupa toplumunun karşılaştığı tüm sosyal sorunlara; ırkçılığa, hoşgörüsüzlüğe, azınlıklara farklı muameleye, uyuşturucu bağımlılığına, biyo-etik sorunlara, sosyal dışlanmaya ve organize suçlara çözüm bulmak, • Bir Avrupa kimliği bilincini teşvik etmek ve farklı kültürlerden gelen insanlar arasında karşılıklı anlayışı geliştirmek.


31. Soru

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nedir?

Cevap

Avrupa Konseyinin insan hakları alanında benimsediği temel metin, 4 Kasım 1950 tarihinde Roma’da imzalanan ve 1953 yılında yürürlüğe giren Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesidir. Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini 1954 tarihinde onaylamıştır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, yaklaşık 800 milyon Avrupa vatandaşının hak ve özgürlüğünü koruyacak bir sistem kurmuştur.


32. Soru

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Sözleşmeye ek protokoller hangi hakları ve özgürlükleri güvence altına alır?

Cevap

Güvence altına alınan ilgili haklar ve özgürlükler şöyle sıralanabilir: • Bireyin yaşama, özgürlük ve güvenlik hakkı, • Hukuk ve ceza işlerinde adil yargı hakkı, • Özel hayatın ve aile hayatının gizliliği, • Seçme ve seçilme hakkı, • Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü, • Medya dahil ifade özgürlüğü, • Mülkiyet hakkı, • Toplanma, dernek ve sendika kurma ve bunlara üye olma özgürlüğü, • Eğitim hakkı.


33. Soru

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Sözleşmeye ek protokoller neleri yasaklamıştır?

Cevap

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Sözleşmeye ek protokoller ile şunlar yasaklanmıştır: • İşkence ve insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele ve cezayı, • Ölüm cezasını, • Kölelik ve zorla çalıştırmayı, • Sözleşme’nin güvence altına aldığı hak ve özgürlüklerin kullanımında ayırımcılık yapılmasını, • Devletin kendi vatandaşını sınır dışı etmesini veya ülkeye girişinin engellemesini, • Yabancıların toplu halde sınır dışı edilmesini.


34. Soru

Avrupa sosyal şartı nedir?

Cevap

Temel sosyal ve ekonomik hakları güvence altına alan Avrupa Sosyal Şartı, bildirge niteliğinde olmayıp uluslararası sözleşme niteliği taşıyan ve onaylayan ülkeler açısından bağlayıcılığı olan bir belgedir. 18 Ekim 1961 tarihinde, uzun bir hazırlık döneminin ardından kabul edilmiş, 1965 yılında yürürlüğe girmiştir. Sosyal Şart, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin ayrılmaz bir parçası olarak bir insan hakları sözleşmesidir.


35. Soru

Avrupa sosyal şatında güvence altına alınan sosyal haklar nelerdir?

Cevap

İlgili sosyal haklar şöyle sıralanabilir: • Çalışma hakkı, • Adil çalışma koşulları hakkı • İş güvenliği ve işçi sağlığı hakkı, • Adil ücret hakkı, • Örgütlenme hakkı, • Toplu pazarlık hakkı, • Çocukların ve gençlerin korunması hakkı, • Çalışan kadınların analık durumunda korunması hakkı, • Mesleğe yöneltilme hakkı, • Mesleksel eğitim hakkı, • Sağlığın korunması hakkı, • Sosyal güvenlik hakkı, • Sağlık ve sosyal yardım hakkı. • Sosyal refah hizmetlerinden yararlanma hakkı, • Engellilerin mesleksel eğitim ile mesleksel ve sosyal yeniden uyum hakkı, • Ailenin sosyal, hukuksal ve ekonomik korunma hakkı, • Ananın ve çocuğun sosyal ve ekonomik korunması hakkı, • Öteki Sözleşmeci ülkelerde gelir getirici bir iş yapma hakkı, • Çalışan göçmenlerin ve ailelerinin korunma ve yardım hakkı, 1988 protokolü ile eklenen 4 hak şunlardır: • İstihdamda fırsat ve muamele eşitliği, • Bilgilenme ve danışma hakkı, • İstihdam koşullarının belirlenmesine katılma hakkı, • Yaşlı kişilerin sosyal korunma hakkı. 1996’da Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartında eklenen 8 hak ile de sonuç olarak 31 sosyal hak güvence altına alınmıştır: • İşten çıkarma durumunda korunma hakkı, • İşverenin iflası durumunda çalışanların alacaklarının korunması hakkı, • Onurlu çalışma hakkı (Cinsel tacize ve saldırgan davranışlara karşı korunma hakkı), • Aile sorumluluğu taşıyan kişilerin fırsat ve muamele eşitliği hakkı, • Çalışanların temsilcilerinin işletmede korunma ve kolaylıklardan yararlanma hakkı, • Çalışanların toplu işten çıkarma sürecinde bilgilendirilme ve danışma hakkı, • Sosyal dışlanma ve yoksulluğa karşı korunma hakkı, • Konut hakkı.


36. Soru

Amsterdam Anlaşması ne zaman ve hangi amaçla imzalanmıştır?

Cevap

2 Ekim 1997 tarihinde imzalanan ve 1 Mayıs 1999 tarihinde yürürlüğe giren Amsterdam Antlaşması, genel olarak sosyal politika ve özel olarak sosyal koruma ve sosyal içerme konusunda özel bir yere sahiptir. Amsterdam Antlaşması ile Avrupa Topluluğu Antlaşmasına getirilen yeni 13. Madde, ayrımcılığa karşı hükümlerin benimsenmesine değinmekte ve Konseyi cins, ırk, etnik köken, din ve inanç, sakatlık, yaş veya cinsel eğilim bazında her türlü ayrımcılığa karşı mücadele etmek üzere gereken önlemleri almaya yetkili kılmaktadır. Ancak, bu önlemlerin oybirliği ile alınması esas olacaktır.


37. Soru

Avrupa Birliği Temel Haklar Şartının dayanışma bölümünde yer alan çalışma hakların nelerdir?

Cevap

İlgili haklar şöyle sıralanabilir: • İşçilerin işletme içinde bilgi alma ve danışma hakkı, • Toplu sözleşme görüşmeleri yapma ve eylem hakkı, • İşe yerleştirme hizmetlerinden yararlanma hakkı, • Haksız işten çıkarmaya karşı koruma, • Adil ve hakkaniyete uygun çalışma koşulları, • Çocuk işçi çalıştırmanın yasaklanması ve çalışan gençlerin korunması, • Aile ve meslek yaşamı, • Sosyal güvenlik ve sosyal yardım, • Sağlık hizmetleri, • Genel ekonomik yarara ilişkin hizmetlerden yararlanma.


38. Soru

Lizbon Stratejisi nedir?

Cevap

2000-2010 döneminde Avrupa Birliği sosyal politikalarına yön veren strateji, Lizbon Stratejisidir. 23- 24 Mart 2000 Lizbon Avrupa Konseyi, 2000-2005 döneminde yeni bir Avrupa’yı biçimlendirmek amacını güden uzun vadeli bir eylem programı ve ekonomik açıdan Avrupa’yı bilgi ekonomisi ne taşıyacak bir dizi eylem önceliği kabul etmiştir.


39. Soru

Milletler Cemiyeti hangi tarihte ve ne amaçla kurulmuştur?

Cevap

I. Dünya Savaşının (1914-1918) yol açtığı büyük yıkım, savaş sonrasında, devletleri kalıcı bir barışı geçerli kılmak ve uluslararası güvenliği sağlamak amacına yöneltmiş ve 1920’de Milletler Cemiyeti kurulmuştu.


40. Soru

Birleşmiş Milletler ne zaman kurulmuştur? Kaç üyesi vardır?

Cevap

BM, kurucu devletler olarak adlandırılan 51 ülke tarafından, 24 Ekim 1945 tarihinde kurulmuştur. 2018 yılı itibariyle üye sayısı 193’e ulaşmıştır.


41. Soru

BM'nin amaçları nelerdir?

Cevap

BM’nin dört ana amacı vardır:
• Uluslararası barış ve güvenliği korumak,
• Ülkeler arasında dostane ilişkiler kurmak,
• Uluslararası ekonomik, sosyal, kültürel, insani sorunların çözümünde işbirliği yapmak ve temel insan hak ve özgürlüklerine gerekli saygının gösterilmesini teşvik etmek,
• Ortak çıkarların elde edilmesi hususunda milletler arasında uyumu sağlayan bir merkez olmak.


42. Soru

Uluslararası hukukun, temel bireysel haklara ilişkin ilk sözleşmesel temelini hangi anayasa oluşturur?

Cevap

1919 yılında kabul edilen UÇÖ Anayasası, uluslararası hukukun, temel bireysel haklara ilişkin ilk sözleşmesel temelini oluşturmaktadır.


43. Soru

UÇÖ’nün 1998 tarihli Konferansında oybirliği ile kabul edilen Çalışmada Temel İlkeler ve Haklar Bildirgesinin içeriği nedir?

Cevap

UÇÖ’nün 1998 tarihli Konferansında oybirliği ile kabul edilen Çalışmada Temel İlkeler ve Haklar Bildirgesi de, örgütlenme özgürlüğü ve toplu sözleşme hakkının, zorla ve zorunlu çalışmanın her türlü biçiminin yok edilmesinin, çocuk işçiliğin ortadan kaldırılmasının ve istihdamda ayrımcılığa son verilmesinin temel insan hakları olduğunun altını bir kez daha çizmiştir.


44. Soru

BMnin hangi sözleşmesinde grev hakkına doğrudan değinilmiştir?

Cevap

BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesinde grev hakkına doğrudan değinilmektedir.


45. Soru

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ne zaman kabul edilmiştir?

Cevap

10 Aralık 1948 tarihinde, BM Genel Kurulunun Paris’te yapılan oturumunda  30 maddelik İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinde kabul edilmiştir.


46. Soru

BM İnsan Hakları Bildirgesi'ne göre kişisel haklar ile sosyal ve ekonomik haklar arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

BM İnsan Hakları Bildirgesi, medeni ve siyasi hakların yanı sıra ekonomik, toplumsal, kültürel hakları da tanımlamıştır. Bildirge, bu yaklaşımıyla kişisel hakların ancak sosyal ve ekonomik haklarla birlikte gerçekleşebileceğinin altını çizmektedir. Bu bağlamda tüm hak ve özgürlükler, herhangi bir ayrım yapılmaksızın birlikte ele alınmaktadır. Ayrıca BM İnsan Hakları Bildirgesi insan haklarını ulusal düzeyden evrensel düzeye çıkaran ilk belge olmuştur.


47. Soru

Negatif  haklar nelerdir? 

Cevap

Negatif haklar, kişinin devlet tarafından dokunulamayacak haklarıdır (inanç, fikir, ifade özgürlükleri, özel mülkiyet hakkı gibi). Bu haklar vatandaşlık sıfatı aranmaksızın, bütün kişilere tanınmıştır.


48. Soru

Pozitif haklar nelerdir?

Cevap

Pozitif haklar, bireylere devletten olumlu bir davranış, bir hizmet, bir yardım isteme olanağını tanıyan haklardır (çalışma hakkı, sağlık hakkı, konut hakkı, sosyal güvenlik hakkı gibi).


49. Soru

Uluslararası İnsan Hakları Kanunu hangi sözleşmeleri kapsamaktadır?

Cevap

BM Evrensel Bildirgesi, Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi ve Ek Protokoller, hep birlikte “Uluslararası İnsan Hakları Kanunu”nu oluşturmaktadır.


50. Soru

Türkiye Cumhuriyeti, 23 Mart 1976 tarihinde yürürlüğe giren Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi'ni ne zaman imzalamıştır?

Cevap

Türkiye de 23 Mart 1976 tarihinde yürürlüğe giren Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi'ni 23 Eylül 2003 tarihinde bazı açıklamalar ve 27. Maddeye koyduğu çekinceyle onaylamıştır.


51. Soru

Çalışma yaşamı ve sosyal politika açısından en ayrıntılı hükümleri içeren sözleşme hangisidir ve ne zaman kabul edilmiştir?

Cevap

Çalışma yaşamı ve sosyal politika açısından en ayrıntılı hükümleri içeren sözleşme Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi, 3 Ocak 1976 tarihinde yürürlüğe girmiştir.


52. Soru

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi'nin yaşam standardı hakkı neyi içerir?

Cevap

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi'nin yaşam standardı hakkı: Taraf devletler herkesin, kendisi ve ailesi için yeterli bir yaşam standardına sahip olma hakkını tanır ve bu hakkın gerçekleştirilmesini sağlamak için uygun tedbirleri alır. Bu standart, yeterli beslenmeyi, giyinmeyi, barınmayı ve yaşama koşullarının sürekli olarak geliştirilmesini de içerir.


53. Soru

BM'nin altı temel organı nelerdir?

Cevap

  1. Genel kurul
  2. Güvenlik konseyi
  3. Ekonomik ve Sosyal Konsey (Ecosoc)
  4. Vesayet Konseyi
  5. Uluslararası Adalet Divanı
  6. Sekreterya


54. Soru

Ekonomik Sosyal Konseyin (ECOSOC) sosyal politika alanındaki görevleri nelerdir?

Cevap

  • Uluslararası ekonomik ve sosyal konuları ele almak ve BM’ye üye devletlere siyasi tavsiyelerde bulunacak ana forum niteliğini taşımak,
  • Hayat standartlarının yüksek tutulmasını, tam istihdam, ekonomik ve sosyal gelişimin sağlanmasını desteklemek,
  • Uluslararası ekonomik ve sosyal sorunlar ile sağlık sorunları için çözümler üretmek, kültürel ve eğitime dayalı işbirliği dahil olmak üzere, ülkeler arasında işbirliğini sağlamak.


55. Soru

ECOSOC'un görevleri uzmanlık ve sorumluluk gerektiren alanlarda çalışmalar yapmak ve tavsiyelerde bulunmak olan dokuz çalışma komisyonu nelerdir?

Cevap

ECOSOC, birçok alandaki çalışmalarını komisyonlar aracılığıyla yürütmektedir. Konseyin, görevleri uzmanlık ve sorumluluk gerektiren alanlarda çalışmalar yapmak ve tavsiyelerde bulunmak olan dokuz çalışma komisyonu şunlardır: İstatistik Komisyonu, Nüfus ve Kalkınma Komisyonu, Sosyal Kalkınma Komisyonu, Kadının Statüsü Komisyonu, Narkotik Komisyonu, Suçu Önleme ve Ceza Hukuku Komisyonu, Kalkınma için Bilim ve Teknoloji Komisyonu, Sürdürülebilir Kalkınma Komisyonu, BM Orman Forumu.


56. Soru

ECOSOC aracılığıyla BM Sistemine dahil edilen kuruluşlardan sosyal politika ile ilgili olanlar hangileridir?

Cevap
  • Uluslararası Çalışma Örgütü (UÇÖ)

  • BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)

  • BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)

     
  • Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
  • Tarımsal Gelişme Uluslararası Fonu (IFAD)
     
     

57. Soru

Avrupa Konseyi hangi tarihte ve hangi ülkelerce kurulmuştur?

Cevap

5 Mayıs 1949 tarihinde 10 ülke - Belçika, Danimarka, Fransa, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, İsveç ve İngiltere - Avrupa Konseyini kuran anlaşmayı imzaladılar.


58. Soru

AB politikaları hangi sütun ve başlıklardan oluşmaktadır?

Cevap

     I. Birinci sütun: Topluluk politikaları

  1. Piyasa inşa eden politikalar: Ortak rekabet politikası; Ortak ticaret politikası;Gümrük birliği; Ekonomik ve parasal birlik; Vergilendirme politikası; Sanayi ve küçük ve orta büyüklükte işletmeler politikası; Trans Avrupa ağları; Ortak taşımacılık politikası; Telekomünikasyon, bilgi toplumu ve enformasyon teknolojileri; Enerji politikası.

  2. Piyasayı düzelten politikalar (üreticilerin piyasa güçlerinden korunması):Ortak tarım politikası; Balıkçılık politikası; Bölgesel politika.

  3. Piyasanın insanlar ve çevre üzerine etkilerini yumuşatan politikalar: Çevre politikası; Tüketici politikası; Mesleki eğitim ve gençlik politikası; Bilim ve araştırma politikası; Sosyal politikalar.

    II. İkinci sütun: Ortak dışişleri ve güvenlik politikası

    III. Üçüncü sütun: Adalet ve içişleri politikası


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email