Sendikacılık Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Türkiye'de tek parti dönemi endüstri ilişkileri açısından nasıl bir dönemdir?

Tek parti dönemi, endüstri ilişkileri alanının büyük ölçüde bağımsızlık kazanamadığı, daha çok siyasi ve ekonomik faktörler tarafından belirlendiği bir dönem olmuştur.

Toplu iş sözleşmesi kavramı ve kurumu, Türk iş hukukuna ilk kez ne zaman girmiştir?

Toplu iş sözleşmesi kavramı ve kurumu, Türk iş hukukuna ilk kez 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun umumi mukaveleye ilişkin hükümleri ile girmiştir.

Türkiye'nin ilk iş kanunu hangisidir?

1936 yılında kabul edilen 3008 sayılı İş Kanunu, Türkiye’nin ilk iş kanunudur.

3008 sayılı İş Kanunu neleri kapsamaktadır?

3008 sayılı İş Kanunu’nda grev ve lokavt yasaklanmış; toplu iş uyuşmazlıklarının uzlaştırma veya zorunlu tahkim yoluyla çözümleneceği hükme bağlanmıştır.

Çok partili dönemde Cemiyetler Kanunu'nda nasıl bir değişiklik yapılmıştır?

Çok partili hayata geçişle birlikte, 1946 yılında Cemiyetler Kanunu’nda değişiklik yapılarak, sınıf esasına göre cemiyet kurma yasağı kaldırılmıştır.

Türkiye'nin ilk sendikalar kanunu hangisidir?

Türkiye’nin ilk sendikalar kanunu, 1947 yılında kabul edilen 5018 sayılı İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Hakkında Kanun’dur.

Türkiye'de endüstri ilişkileri nasıl kurumsallaşmıştır?

Türkiye’de 1960-1980 döneminde işçilere örgütlenme ve toplu pazarlık hakkının yanında grev hakkı da tanınarak, endüstri ilişkileri kurumsallaşmıştır.

Türkiye'de sendikalar altın dönemini ne zaman yaşamıştır?

Türkiye’de 1960-1980 döneminin siyasi, ekonomik ve yasal koşulları altında sendikalar ‘altın dönem’ olarak adlandırılan en güçlü
dönemini yaşamıştır.

Türkiye’nin ilk ve tek ulusal düzeydeki sözleşmesi hangisidir?

1978 yılında imzalanan Toplumsal Anlaşma, Türkiye’nin ilk ve tek ulusal düzeydeki sözleşmesidir.

Türkiye'de sektörlere göre sendikalaşma oranı nasıldır?

Türkiye’de kamu sektöründeki sendikalaşma oranı, özel sektördeki sendikalaşma oranından daha yüksektir.

Türkiye'de kamu görevlileri sendikalarına toplu pazarlık hakkı ne zaman tanınmıştır?

12 Eylül 2010 tarihinde yapılan referandumla birlikte Anayasa’da kamu görevlileri sendikalarına toplu pazarlık hakkı tanınmıştır.

Türkiye'de işçi ve kamu görevlileri konfederasyonu hangileridir? 

Türkiye’de sendika özgürlüğünün doğal bir sonucu olarak sendika çokluğu görülmekte ve sendikalar arasındaki siyasi ve ideolojik görüş farklılığı nedeniyle birden fazla işçi ve memur konfederasyonu faaliyet göstermektedir. 2018 yılı itibarıyla Türkiye’de dört konfederasyonu (Türk-İş, DİSK, Hak-İş ,Birlik-İş ve Tüm-İş) ve dokuz memur konfederasyonu (KESK, Türkiye Kamu-Sen, Memur-Sen, BASK, Hak-Sen, Birleşik Kamu-İş, Çalışan-Sen, Tüm Memur-Sen ve Anadolu-Sen) faaliyet göstermektedir.

Türkiye'de en fazla üyeye sahip olan konfederasyonlar hangileridir?

Türkiye’de en fazla üyeye sahip olan işçi konfederasyonu Türkİş iken, en fazla üyeye sahip olan memur konfederasyonu Memur-Sen’dir.

Türkiye’de toplu iş sözleşmeleri ne kadar süreyle yapılmaktadır?

Türkiye’de toplu iş sözleşmeleri genellikle iki yıl süreyle yapılmaktadır.

Türkiye’de kaç işçi toplu iş sözleşmesinden yararlanmaktadır?

Türkiye’de yaklaşık 1 milyon işçi toplu iş sözleşmesinden yararlanmaktadır.

Türkiye’de sendikalar toplu görüşmelerde nasıl politikalar uygulamaktadır?

Türkiye’de sendikalar toplu görüşmelerde ücret pazarlığını merkez alan politikalar uygulamaktadır.

Türkiye’de toplu iş uyuşmazlıklarının çözümünde hangi sistem kullanılmaktadır?

Türkiye’de toplu iş uyuşmazlıklarının çözümünde karma sistem görülmektedir.

Türkiye'de toplu çıkar uyuşmazlıklarında anlaşmazlık nasıl çözümlenmektedir?

Toplu çıkar uyuşmazlıklarında anlaşmazlık, öncelikle arabuluculuk vasıtasıyla çözümlenmeye çalışılmaktadır.

Türkiye’de zorunlu tahkim kurumu hangisidir?

Türkiye’de zorunlu tahkim kurumu, Yüksek Hakem Kurulu’dur.

Türkiye'de sendikacılığın temel özellikleri nelerdir?

Her ülkenin endüstri ilişkileri sistemi ve sendikacılık yapısı, içinde bulunulan sosyal, siyasi ve ekonomik ortama ve tarihsel geçmişine göre özgün özellikler taşımaktadır. Bu bağlamda Türkiye’de sendikacılığın temel özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Sanayileşmede ve sendikal harekette gecikmenin yaşanması.
• Demokratikleşme süreci içinde sendikaların yer almaması.
• Sendikal hakların sınıf mücadelesi ile elde edilmemesi ve sendikal hareket üzerinde güçlü bir devlet etkisinin varlığı.