aofsoru.com

Uzaktan Algılama Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Isıl Uzaktan Algılama

1. Soru

Isıl ışınım kim tarafından kaç yılında bulunmuştur?

Cevap

1800 yılında astronom Sir Frederick William Herschel’in elektromanyetik spektrumun kızıl ötesi bölgesini keşfetmesiyle bulunmuştur.


2. Soru

Termogram olarak adlandırılan ısıl görüntüler nasıl elde edilmiştir?

Cevap

Isıl kızıl ötesi bölgedeki elektromanyetik enerjinin uygun algılayıcılarla ölçülüp iki boyutlu raster görüntü formatında kaydedilmesiyle termogram olarak adlandırılan ısıl görüntüler elde edilmiştir.


3. Soru

Isıl görüntüleme sistemleri hangi amaçlarla kullanılmaktadır?

Cevap

Isıl görüntüleme sistemleri değişik amaçlarla bitki örtüsü, toprak, kaya, su, buz ve atmosferin yaydığı ısıl ışınımı ölçmek amacıyla başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.


4. Soru

Cisimler nasıl elektromanyetik ışınım yayar?

Cevap

Mutlak sıcaklığın üzerindeki her cisim, atomlarının titreşmesi, dönmesi ve hareket etmesi sonucunda sahip olduğu kinetik enerjiye bağlı olarak elektromanyetik ışınım yayarlar.


5. Soru

Elektromanyetik ışınım manyetik spektrumun hangi bölgesinde yer alır?

Cevap

Elektromanyetik ışınımın büyük bir çoğunluğu elektromanyetik spektrumun ısıl kızıl ötesi (3-14 μm) bölgesinde gerçekleşir.


6. Soru

Maddenin yapı taşı olan atomun yapısı nelerden oluşur?

Cevap

Maddenin yapı taşı olan atom, içinde proton ve nötron bulunan bir çekirdek ve bu çekirdek etrafındaki bir elektron bulutundan oluşur.


7. Soru

Fizyon ve Füzyon nedir?

Cevap

Fizyon, atom çekirdeğinin bölünmeye maruz kalması şeklinde tanımlanır. Füzyon ise çekirdeğin birleşimi olarak tanımlanır.


8. Soru

Foton nedir ve nasıl oluşur?

Cevap

Yüksek bir enerji seviyesine çıkan elektron, tekrar eski enerji seviyesine dönerken yörüngeler arasındaki enerji farkı kadar bir enerji yayar. Bu yaylına enerji foton olarak adlandırılır.


9. Soru

Enerji nedir ve kaça ayrılır?

Cevap

Enerji, iş yapabilme yeteneğidir. Potansiyel ve kinetik enerji olarak ikiye ayrılır.


10. Soru

Kinetik ve potansiyel enerjiyi tanımlayınız.

Cevap

Potansiyel enerji, cisimlerin bir alanda bulundukları fiziksel durumlardan ötürü depoladığı kabul edilen enerji (örn. barajlarda biriken su), kinetik enerji ise cisimlerin hareketlerine bağlı olarak sahip oldukları enerji (örn. rüzgâr) türüdür.


11. Soru

Sıcaklık ve ısı kavramlarını tanımlayınız?

Cevap

Sıcaklık ve ısı, ısıl enerji ile ilişkili olan iki terimdir. Sıcaklık bir cisimdeki tüm atomların veya moleküllerin ortalama kinetik enerjisi olarak tanımlanır. Isı ise farklı sıcaklıklara sahip cisimler arasındaki ısıl enerji akışıdır.


12. Soru

Kinetik ısı nedir?

Cevap

Bir cismin moleküllerinin rastlantısal hareketlerine bağlı olarak kazandığı enerji, cismin kinetik ısısı olarak adlandırılır.


13. Soru

Isı enerjisinin transfer mekanizmaları nelerdir?

Cevap

Isı enerjisi bir ortamdan diğerine;
? İletim (Kondüksiyon): Moleküler temas,
? Taşınım (Konveksiyon): Isıtılan malzemenin fiziksel yer değiştirimi,
? Işıma (Radyasyon): Elektromanyetik dalga
ile üç farklı şekilde transfer edilir.


14. Soru

“İletim” mekanizması nasıl gerçekleşir?

Cevap

İletim, enerji bir cisimden diğer bir cisme geçtiğinde gerçekleşmektedir.


15. Soru

Kızıl ötesi bölgeyi tanımlayınız. Bu bölgede baskın olan enerji nedir?

Cevap

Elektromanyetik spektrumun 0.7 - 1000 μm bölgesi kızıl ötesi bölgedir. Bu bölgenin 0.7 - 3 μm alt bölgesi yansıtıcı kızıl ötesi olup Güneş kaynaklı elektromanyetik enerji baskındır.


16. Soru

Işınım yoğunluğu nasıl hesaplanır?

Cevap

Işınım yoğunluğu, kaynakla algılayıcı arasındaki uzaklığın karesinin tersiyle orantılıdır.


17. Soru

Ters kare ilişkisi nedir?

Cevap

Işınım yoğunluğunun kaynakla algılayıcı arasındaki uzaklığın karesinin tersiyle orantılı olması Ters kare ilişkisi olarak adlandırılır.


18. Soru

Ters kare ilişkisine göre ısıl kızıl ötesi bölgeyi tanımlayınız?

Cevap

Ters kare olarak adlandırılan bu ilişkiye göre Güneş ile Dünya arasındaki uzaklıktan dolayı 3 μm’den sonra yansıtılan enerji yoğunluğu önemli derecede azalır. Böylece, ısıl kızıl ötesi olarak adlandırılan 3 - 14 μm bölgesinde uydu algılayıcısı ile alınan baskın enerji, cisimlerin sıcaklıklarına bağlı olarak yaydıkları ışınım olur.


19. Soru

Atmosfer ve ısıl kızıl ötesi bölgede arasındaki etkileşimi açıklayınız?

Cevap

Atmosfer diğer bölgelerde olduğu gibi ısıl kızıl ötesi bölgedeki enerjiyi de düzenli bir şekilde geçirmez ve belirli dalga boylarında karbondioksit, su buharı ve ozon nedeniyle yutulma bölgeleri mevcuttur.


20. Soru

Isıl kızıl ötesi bölgede atmosferin geçirimli olduğu atmosfer pencereleri hangi bölgelerdir?

Cevap

Isıl kızıl ötesi bölgede 3-5 μm ve 8-14 μm bölgeleri büyük ölçüde atmosferin geçirimli olduğu atmosfer pencereleridir.


21. Soru

Wien Yer Değiştirme kanununa göre ısıl algılamada 3-5 μm bölgesi hangi cisimlerin algılanması için uygundur?

Cevap

Isıl algılamada 3-5 μm bölgesi, Wien Yer Değiştirme kanununa göre orman yangını, volkanik patlama, vb. gibi çok sıcak cisimlerin algılanması için daha uygundur.


22. Soru

Bir cismin gelen elektromanyetik enerjiyle etkileşimi nasıldır?

Cevap

Bir cisim fiziksel ve kimyasal özelliklerine bağlı olarak üzerine gelen elektromanyetik enerjinin bir kısmını yansıtır, bir kısmını geçirir ve bir kısmını da yutar. Gelen enerjiye göre oransal ifade edilen bu üç etkileşimin toplamı 1’dir.


23. Soru

Opak cisimlerin gelen elektromanyetik enerji ile etkileşimi nasıldır?

Cevap

Opak cisimlerde geçirim söz konusu değildir. Bu nedenle yansıtım+yutulum değeri 1’e eşittir.


24. Soru

Siyah cisim nedir?

Cevap

Siyah cisim, malzemelerin kinetik ısı enerjilerine bağlı olarak yaptıkları ısıl ışınımı açıklamak için kullanılan teorik evrensel bir modeldir.


25. Soru

Siyah cismin özellikleri nelerdir?

Cevap

Siyah cisim mükemmel yutucu ve mükemmel ışınlayıcıdır. Dolayısıyla siyah cismin yansıtım değeri sıfırdır ve enerji ışıması Planck denklemine uygunluk gösterir.


26. Soru

Yayınım ifadesini açıklayınız?

Cevap

Gerçek cisimlerin ısıl ışıma yapabilme yetenekleri, aynı sıcaklıktaki siyah cisim modeline göre oransal bir nicelik olan yayım ile (ε) belirtilir. Siyah cisim için 1 olan bu değer bütün gerçek cisimler için 1’den küçüktür.


27. Soru

Yayınım etkileyen temel faktörler nelerdir?

Cevap

Genel olarak yayımı(ε) etkileyen temel faktörler,
? Cisimlerin renk tonu; koyu cisimler daha iyi yutucu ve daha iyi yayıcıdır
? Yüzey pürüzlülüğü; dalga boyuna göre daha pürüzlü (kaba) olan yüzeyler daha büyük yüzey alanına ve daha büyük yutulma ve tekrar yayma potansiyeline sahiptirler
? Nem içeriği; nem içeriği fazla olan cisimlerin daha fazla yayıcı olma kapasitesi vardır
? Görüş alanı ve bakış açısıdır


28. Soru

Cisimlerin algıladığı ısıl enerji bileşenleri nelerdir?

Cevap

? Algılanan ısıl enerji üç bileşene ayrılabilir: doğrudan cisimden yayılan enerji
? Atmosferden yayılıp cisimden yansıyan enerji
? Cisimle hiçbir teması olmadan atmosferden yayılan enerji


29. Soru

Bitki örtüsünün ısıl özelliklerini açıklayınız?

Cevap

Klorofil pigmenti içeren yeşil yapraklı bitkiler fotosentez işlemi için ihtiyaç duydukları enerjiyi çoğunlukla görünür bölgeden özellikle de mavi ve kırmızı bölgelerden sağlarlar. Sıcaklığı artan bitki enerji dengesine bağlı olarak ısıl bölgede ışınım yapar. Buna karşın, yaprakları aracılığıyla terleyerek sürekli yutulum gösterirler. Dolayısıyla bitki örtüsü kanopisinin sıcaklığı, geniş yüzey alanına ve yüksek terleme oranına bağlı olarak değişim göstermektedir. Bu karmaşık ısınma ve soğuma etkileşimleri sonucunda geceleyin bitki örtüsü kendisini çevreleyen topraktan daha fazla ışınım oranına sahiptir.


30. Soru

Isıl bölgede yapılan tarımsal uygulamalarda nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Genel olarak bitki örtüsünün ısıl özellikleri suyun ve toprağın ısıl özelliklerine nazaran daha karmaşık olduğundan ısıl bölgede yapılan tarımsal uygulamalarda; (i) toprak sıcaklığı, (ii) algılayıcı açısı, (iii)bitki örtüsü tipi ve (iv) bitki örtüsünün nem içeriği gibi hususların dikkate alınması gerekmektedir.


31. Soru

Toprak’ın ısıl özelliklerini açıklayınız?

Cevap

Toprağın ısıl kızıl ötesi bölgedeki davranışı, asıl olarak su içeriğiyle belirlenir. Suyun iyi bir yutucu ve ışınlayıcı olması nedeniyle nemli toprağın daha sıcak olması ve daha çok ışınım yapması beklenir. Ancak su içeriği fazla olan zeminler buharlaşma nedeni ile soğuyacaklarından ışınım oranları düşer. Diğer bir ifade ile topraktaki su içeriği ne kadar fazla ise gün boyunca o kadar serin ve gece de ılık olmaktadır. Kuru zeminler ise Güneş enerjisini yutup ısındıklarından ve buharlaşma gibi bir nedenle de soğumadıklarından daha fazla ısıl ışınım yaparlar.


32. Soru

Su’yun ısıl özelliklerini açıklayınız?

Cevap

Isıl kızıl ötesi bölgede suyun ışınım sıcaklığı tüm su kütlesini çok iyi yansıtacak şekilde ölçülebilir. Genel olarak doğal su cisimlerinde enerji transferi konveksiyon yolu ile 100cm veya daha fazla derinliklere kadar gerçekleşir. Sabit bir yüzey sıcaklığına sahip olmasını sağlayan iç konveksiyonu olduğu için su cisimleri yüksek ısıl eylemsizliğe (gece ve gündüz oldukça uniform sıcaklık) sahip gözükürler.


33. Soru

Kayaçlar’ın ısıl özelliklerini açıklayınız?

Cevap

Kaya gibi katı cisimlerde enerji transferi kondüksiyon yoluyla gerçekleşir ve ısı enerjisi yüzeye yakın kısımlarda (örn. 50-100cm) yoğunlaşır. Bu durum gün boyunca oldukça yüksek, gece ise çok düşük sıcaklıklarda olmasına neden olur.


34. Soru

Zemin materyaller’in ısıl özelliklerini açıklayınız?

Cevap

Beton, asfalt, vb. materyaller hem gece hem de gündüz daha ılıktırlar. Bu tip materyallerin genelde gündüz Güneş ışınının iyi birer yutucusu olmaları ve oldukça yüksek ısıl kapasiteleri nedeniyle gün batımından sonraki saatlerde bile kuvvetli ısıl ışınıma sahiptirler.


35. Soru

Metal yüzeylerin ısıl özelliklerini açıklayınız?

Cevap

Çıplak metal yüzeyler hem gece hem de gündüz düşük ısıya sahiptirler.


36. Soru

Isıl iletkenlik nedir?

Cevap

Isıl iletkenlik, ısının bir cisim içindeki geçirim oranıdır. Kaya ve toprak gibi cisimlerin ısıl iletkenliği düşük iken metalinki çok yüksektir. Bu nedenle bu malzemeler ısı yalıtımında kullanılabilirler.


37. Soru

Isıl kapasitesi nedir?

Cevap

Isıl kapasite, bir malzemenin ısıyı depolama yeteneğidir. Suyun ısıl kapasitesi diğer bütün cisimlerden daha fazladır. Isıl kapasitesi yüksek olan cisimler mevcut sıcaklıklarını daha uzun süre muhafaza ederler.


38. Soru

Isıl eylemsizlik nedir?

Cevap

Isıl eylemsizlik, bir malzemenin sıcaklık değişimlerine karşı ısıl tepkisidir. Isıl eylemsizliği büyük olan cismin günlük sıcaklık değişimi daha azdır.


39. Soru

Isıl difüzyon nedir?

Cevap

Isıl difüzyon, bir cismin yutma ve ışıma fazları arasında ısıyı içerisinde iletme yeteneğidir.


40. Soru

Yutulum ve ışınımı belirleyen temel etkenler nelerdir?

Cevap

Yutulum ve ışınımı belirleyen temel etkenler, değişken gazların konsantrasyonları, askıdaki maddeler, karbon parçacıkları, duman, su buharı, bulut, sis, meteorolojik koşullar, vb. anormal yeryüzü ısıl aktiviteleridir.


41. Soru

Isıl algılayıcı sistemler nasıl çalışır?

Cevap

Isıl algılayıcı sistemler, gelen ısıl enerjiyi, cisimlerin kinetik sıcaklıkları ve yayım (ε) katsayılarına göre ışıyan sıcaklığı olarak ölçerler.


42. Soru

Kinetik sıcaklıklar nelere bağlıdır?

Cevap

Kinetik sıcaklıklar, Güneş’in konumu, atmosferin durumu, meteorolojik koşullar ve yangın gibi olağan dışı etkilere bağlı değişkenlik gösterir.


43. Soru

Yayım değeri nelere bağlıdır?

Cevap

Yayım(ε) değeri ise, dalga boyuna, sıcaklığa, renge, pürüzlülüğe, su içeriğine ve bakış doğrultusuna göre değişkenlik gösterir.


44. Soru

Isıl görüntülerin yorumlanmasında dikkate alınan temel etkenler nelerdir?

Cevap

Temel etkenler:
? Ton (koyu renk=soğuk; açık renk=sıcak)
? Zaman (24 saat) dilimi (gündüz-gece)
? Gölge (koyu renk=soğuk)
? Büyüklük
? Biçim
? Doku
? Birleşim ve bölge ilişkilendirmeleridir.


45. Soru

Yeryüzü cisimlerinin ısıl görüntüleri nasıl belirlenir?

Cevap

Yeryüzü cisimlerinin analiz edildiği ısıl görüntülerde, koyu renk tonu daha düşük ışıyan sıcaklığı, açık renk tonu ise daha yüksek ışıyan sıcaklığı gösterir.


46. Soru

Isıl görüntülerde farklı yeryüzü cisimlerinin görsel analizinde dikkate alınması gereken hususlar nelerdir?

Cevap

Atmosferik bileşenler, su, toprak ve kayaçlar, ormanlar, metal yüzeylerdir.


47. Soru

Atmosferik bileşenler ısıl görüntüleri nasıl etkiler. Açıklayınız?

Cevap

Küçük buz ve su damlalarından oluşan bulutlar ısıl enerjiye karşı opaktır. Diğer bir ifade ile ısıl enerji buluta nüfuz edemez, bunun yerine bulut tarafından yutulur ve tekrar ışınımlanır. Sıcaklıkları genellikle kendilerini çevreleyen hava ile aynı değerde olup ısıl görüntülerde koyu-parlak değişken bir görünüme sahiptirler. Güneş enerjisi nedeniyle ısınan yer yüzeyi (1) üzerindeki bölgeyi (2) de ısıtacak ancak sıcak hava belirli bir noktaya geldikten sonra soğuyacak ve düşük ısısı nedeniyle aşağıya doğru hareket edecektir (3). Duman ise uzun dalga boylarına karşı geçirimlidir. Rüzgâr, leke ve çizgi desenli görünümler oluştururken temas ettiği cisimlerin soğumasına neden olur. Yanıltıcı ısıl görüntülerin oluşmaması için rüzgârın ısıl görüntülerde oluşturduğu dokular yeryüzü özelliklerinden ayırt edilmelidir.


48. Soru

Su görüntüleri nasıl etkiler. Açıklayınız?

Cevap

Isıl eylemsizliğine bağlı olarak su yapıları gündüz toprağa göre daha soğuk (daha koyu renk tonu) bir yüzey sıcaklığına sahip olurken geceleri daha sıcak (daha açık renk tonu) olurlar. Konveksiyon akımları su yüzeyinde rölatif olarak üniform dağılımlı sıcaklık oluşturur.


49. Soru

Toprak ve kayaçlar ısıl görüntüleri nasıl etkiler. Açıklayınız?

Cevap

Toprak ve kayalarda konveksiyon olmadığı için Güneş kaynaklı kinetik sıcaklık yüzeyde oluşur. Gece bu enerji ısıl ışınımla yayıldığından ve konveksiyona bağlı olarak cisim tekrar ısınmadığından, toprak ve kaya, çevresindeki su yapısından daha soğuktur. Toprak nem içeriğine bağlı olarak buharlaşmayla birlikte soğuyacak ve ısıl görüntülerde koyu renkte görünecektir. Aynı buharlaşma olgusu, jeolojik fay ve kırıkların ısıl görüntülerde tespit edilebilmesini de sağlar.


50. Soru

Ormanlar ısıl görüntüleri nasıl etkiler. Açıklayınız?

Cevap

Ağaç toplulukları gündüz görece koyu renkte görünürken gece açık renkte görünürler. Yapraklarda oluşan terleme, sıcaklığı düşürdüğü için bitki örtüsü topraktan daha soğuk (koyu renkte) görünür. Geceleri ise yüksek su içeriği ve yaprak katmanlarının yalıtım etkisinden dolayı bitki örtüsü, kendisini çevreleyen topraktan daha sıcak (daha açık renk tonunda) görünür.


51. Soru

Metal yüzeyler ısıl görüntüleri nasıl etkiler. Açıklayınız?

Cevap

Çıplak metal yüzeyler düşük ısıları nedeniyle hem gece hem de gündüz koyu renk tonunda gözükürler. Parlak yüzeye sahip bu cisimler hava- dan keşifte göz önüne alınan diğer maddelere göre daha düşük yayıma sahiptirler.


52. Soru

Isıl görüntülerin doğru yorumlanması ve analiziyle neler belirlenebilir?

Cevap

Isıl görüntülerin doğru yorumlanması ve analiziyle:
? Kaya tipleri ve yapıları,
? Jeolojik fayların konumları,
? Toprak tipi ve toprak nemi,
? Sulama kanallarındaki kaçakların konumları,
? Volkanların ısıl özellikleri,
? Bitki örtüsü terlemesi,
? Soğuk su kaynaklarının konumları,
? Sıcak su ve gayzerlerin konumları,
? Göl ve nehirlerdeki ısıl ayrışmanın özellikleri,
? Su yapılarındaki doğal sirkülasyon örüntüleri,
? Aktif orman yangınlarının merkezleri ve konumsal dağılımları,
? Çöplük ve benzeri karbon temelli atık bölgelerindeki yüzeyaltı yangınlarının konumları, belirlenebilir.


53. Soru

Isıl algılama sistemlerini tanımlayınız?

Cevap

Isıl algılama sistemleri genellikle uçuş doğrultusuna dik yönde tarama yapan özel bir tür çok spektrumlu tarayıcılardır. Kullanılan algılayıcı sistemler sadece spektrumun ısıl kızıl ötesi bölgesine duyarlıdırlar. Optik ve yakın kızıl ötesi bölgede kullanılan fotografik sistemler ısıl enerjinin tespitinde kullanılamazlar.


54. Soru

Bir ısıl algılayıcı sistemi hangi sistemlerden oluşur?

Cevap

Temel olarak; bir ısıl algılayıcı sistem
? Optik-mekanik tarama sistemi,
? Isıl kızıl ötesi enerjiye duyarlı detektör ve
? Görüntü kayıt ve iletim sistemlerinden oluşur.


55. Soru

Isıl enerjiye duyarlı detektörleri sıralayınız?

Cevap

Isıl enerjiye duyarlı iki farklı tür detektör vardır: Bunlar, Kuantum (foton) detektörü ve Isıl detektördür.


56. Soru

Yaygın olarak kullanılan kuantum detektörleri ve kullanıldığı spektral bölgelerini sıralayınız?

Cevap

Kuantum detektörleri:
? Civa katkılı Germanyum 3-14 μm,
? Indiyum Antimon 3-5 μm,
? Civa Kadmiyum Tellürit 8-14 μm’dir.


57. Soru

Isıl uzaktan algılama sistemleri yansıtılan enerjiyi algılayan sistemlere göre daha düşük spektral ve mekânsal çözünürlüğe sahip olmalarının nedeni nedir?

Cevap

Bunun nedeni ise ısıl kızıl ötesi bölgede enerji yoğunluğunun düşük olmasıdır.


58. Soru

Yaygın olarak kullanılan ısıl algılayıcılar ve mekânsal çözünürlük değerlerini sıralayınız?

Cevap

Isıl algıyacılar:
? GOES 10km,
? NOAA-AVHRR 1km,
? Landsat-TM 120km,
? ERS-I ATSR 1km,
? Landsat-ETM 60m,
? EOS-MODIS(Terra) 90m,
? EOS-MODIS(Terra/Aqua) 1km,
? TIMS(uçak) uçuş yüksekliğine bağlıdır.


59. Soru

Isıl görüntülerin genel uygulama alanları nerelerdir?

Cevap

Uygulama alanları:
? Jeolojik yapıların tanımlanması,
? Toprak nemi çalışmaları,
? Hidroloji,
? Kıyı bölgeleri,
? Orman yangınları,
? Maden ve kömür yangınları,
? Sismoloji,
? Çevresel modelleme,
? Meteoroloji,
? İstihbarat ve askeri uygulamalar,
? Yapılardaki ısı kayıpları olarak özetlenebilir.


60. Soru

Isıl kızılötesi bölgedeki elektromanyetik enerjinin uygun algılayıcılarla ölçülüp iki boyutlu raster görüntü formatında kaydedilmesiyle elde edilen ısıl görüntüler nasıl adlandırılmaktadır?

Cevap

Termogram olarak adlandırılmaktadır.


61. Soru

Termogram ısıl görüntüler güvenlik ve gözetleme amaçlı kullanılan gece görüş sistemlerinde hangi özellikleri nedeniyle tercih edilmektedir?

Cevap

Termogram görüntülerin elde edilmesinde güneş ışığına ihtiyaç duyulmaması nedeniyle tercih edilmektedir.


62. Soru

Termogram görüntülerin askeri olmayan kullanım potansiyeli daha çok hangi alanda yoğunlaşmıştır?

Cevap

Termogram görüntülerin askeri olmayan kullanım potansiyeli ise daha çok jeolojik uygulamalara yönelik olmuştur.


63. Soru

Fizyon ve füzyon kavramları özetle nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Fizyon, atom çekirdeğinin bölünmeye maruz kalmasını, füzyon ise çekirdeğin birleşimini tanımlar. 


64. Soru

Atomun yapısı göz önüne alındığında, dış yörüngede elektron geçişleri ve molekül içi veya arası titreşim ve dönme hareketlerinin oluşması hangi durumlarda gerçekleşebilir?

Cevap

Maddeye ısı, ışık veya elektrik yoluyla enerji verildiğinde söz konusu etkiler gerçekleşebilir.


65. Soru

En genel ifadeyle, enerji nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Enerji, iş yapabilme yeteneğidir. 


66. Soru

Bir cismin moleküllerinin rastlantısal hareketlerine bağlı olarak kazandığı enerji nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Cismin kinetik ısısı olarak tanımlanmaktadır.


67. Soru

Işıma ile ısı enerjisinin transfer edilmesinin sağladığı en büyük avantaj nedir?

Cevap

Herhangi bir ortama ihtiyaç duymadan boşlukta bile gerçekleştirilmesidir.


68. Soru

Isı enerjisi genel olarak bir ortamdan diğerine hangi yöntemler ile aktarılabilir?

Cevap

Genel olarak ısı enerjisi bir ortamdan diğerine; iletim, taşınım ve ışıma yöntemleri ile transfer edilebilir.


69. Soru

Bir cisim fiziksel ve kimyasal özelliklerine bağlı olarak üzerine gelen elektromanyetik enerjinin bir kısmını yansıtır, bir kısmını geçirir ve bir kısmını da yutar. Bu bilgiden hareketle opak olan yeryüzü cisimleri için Yansıtım + Yutulum = 1 eşitliğinin geçerli olmasına neden olarak hangi durum ileri sürülebilir?

Cevap

Çoğu yeryüzü cismi opak oldukları için geçirim söz konusu değildir. Bu nedenle Yansıtım + Yutulum = 1 eşitliği geçerlidir.


70. Soru

Cisimlerin yayımının etkileyen temel faktörler özetle hangileridir?

Cevap

Genel olarak yayımı etkileyen temel faktörler; cisimlerin renk tonu, yüzey pürüzlülüğü, nem içeriği, görüş alanı ve bakış açısıdır.


71. Soru

Yeryüzü cisimlerinin ısıl özellikleri dikkate alındığında, algılanan ısıl enerji kaç bileşene ayrılabilir?

Cevap

Algılanan ısıl enerji üç bileşene ayrılabilir. Bunlar; doğrudan cisimden yayılan enerji, atmosferden yayılıp cisimden yansıyan enerji ve cisimle hiçbir teması olmadan atmosferden yayılan enerjidir. 


72. Soru

Bitki örtüsü, su, toprak ve nemli toprak gibi farklı yüzey cisimlerinin ısıl özellikleri dikkate alındığında öğle saatlerinde hangi cisim en yüksek sıcaklık değerine sahip olur?

Cevap

Toprak, öğle saatlerinde en yüksek sıcaklık değerine sahip olur.


73. Soru

Bitki örtüsü, su, toprak ve nemli toprak gibi farklı yüzey cisimlerinin ısıl özellikleri göz önüne alındığında, gece yarısı ile sabah 04:00 saat aralığında hangi yüzey cisminin en düşük sıcaklık ortalamasına sahip olması beklenmektedir?

Cevap

Söz konusu yüzey cisimlerinin ısıl özellikler göz önüne alındığında gece yarısından sabah saat 04:00'a kadar olan süre içerisinde en düşük sıcaklık ortalamasına sahip olan yüzey cisimleri nemli topraklardır. 


74. Soru

Bitki örtüsü, su, toprak ve nemli toprak gibi birbirinden farklı niteliklere sahip dört farklı yüzey cisminin ısıl özelliği bir gün boyunca incelendiğinde öğle saatlerinde en düşük sıcaklık ortalamasına sahip olması beklenen yüzey cismi hangisidir?

Cevap

Bitki örtüsü, su, toprak ve nemli toprak gibi dört farklı yüzey cismi için öğle saatlerinde en düşük sıcaklık ortalamasına sahip olması beklenen yüzey cismi su olacaktır.


75. Soru

Kinetik sıcaklıklar hangi etkilere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir?

Cevap

Kinetik sıcaklıklar, Güneş'in konumu, atmosferin durumu, meteorolojik koşullar ve yangın gibi olağan dışı etkilere bağlı olarak değişkenlik gösterir.


76. Soru

Tek bantlı ısıl kızıl ötesi görüntülerin görsel yorumlanmasında dikkate alınan temel etkenler hangileridir?

Cevap

Ton, zaman, gölge, büyüklük, biçim, doku, birleşim ve bölge ilişkilendirmeleridir.


77. Soru

Isıl algılama sistemleri, nasıl tarayıcılardır?

Cevap

Isıl algılama sistemleri genellikle uçuş doğrultusuna dik yönde tarama yapan özel bir tür çok spektrumlu tarayıcılardır.


78. Soru

Isıl algılayıcı sistemlerin dik yönde tarama yapma işlemi ne şekilde sağlanmaktadır?

Cevap

Uçuş doğrultusuna dik yönde tarama işlemi, dönel bir ayna sistemi aracılığıyla sağlanmaktadır.


79. Soru

Uzaktan algılamada büyük uygulama potansiyeli olan ısıl görüntülerin genel uygulama alanları hangileridir?

Cevap

Uzaktan algılamada büyük uygulama potansiyeli olan ısıl görüntülerin genel uygulama alanları; jeolojik yapıların tanımlanması, toprak nemi çalışmaları, hidroloji, kıyı bölgeleri, orman yangınları, maden ve kömür yangınları, sismoloji, çevresel modelleme, meteoroloji, istihbarat ve askeri uygulamalar, yapılardaki ısı kayıpları olarak özetlenebilir.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email