aofsoru.com

Uzaktan Algılama Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Uzaktan Algılamada Temel Kavramlar

1. Soru

Uzaktan algılamanın geliştirilmiş tanımını yapınız?

Cevap

Uzaktan algılama, arada mekanik bir temas olmaksızın bir cisimden yayılan veya yansıtılan elektromanyetik ışınımın nitelik ve nicelik yönünden değerlendirilmesi ile cismin özelliklerinin uzaktan ortaya konması ve ölçülmesidir.


2. Soru

Uzaktan algılama biliminin başlangıç noktası nedir?

Cevap

Uzaktan algılamada temel eleman, yeryüzünün görüntüsünü kaydetme yeteneği olduğundan bu bilimin başlangıç noktası fotoğrafın icat edildiği tarih olarak kabul edilmektedir.


3. Soru

İlk uzaydan algılama faaliyetleri nasıl başlamıştır?

Cevap

İlk uzaydan algılama faaliyetleri Alman V-2 roketlerine yerleştirilen otomatik foto-kamera sistemiyle başlamıştır.


4. Soru

Operasyonel bir sistem olarak yeryüzü hakkındaki bilgilerin periyodik olarak toplanması ne zaman başlamıştır?

Cevap

Operasyonel bir sistem olarak yeryüzü hakkındaki bilgilerin periyodik olarak toplanması, 1970’lerde SKYLAB ve LANDSAT sistemleriyle başlamıştır.


5. Soru

Uzaktan algılama sistemindeki temel bileşenler nelerdir?

Cevap

Uzaktan algılama sistemindeki temel bileşenler;
? Hedef,
? Enerji kaynağı,
? İletim (yayılım) yolu ve
? Bir algılayıcıdır.


6. Soru

Uzaktan algılama sisteminde hedef nedir?

Cevap

Uzaktan algılama sisteminde hedef, ilgilenilen bir yeryüzü cismi veya materyalidir.


7. Soru

Algılayıcıyı tanımlayınız?

Cevap

Algılayıcı, hedeften gelen ışınımı (yansıtılan, iletilen ve/veya yayılan) ölçen ve kaydeden bir aygıttır.


8. Soru

Hedeften gelen enerji kaydedildikten sonra hangi işlemler yapılmaktadır?

Cevap

Hedeften gelen enerji kaydedildikten sonra bir uydu yer istasyonuna iletilerek görüntü formatına dönüştürülmek üzere işlenir. Daha sonra hedef hakkında bilgi çıkarmaya yönelik görsel olarak yorumlanır ve/veya elektronik olarak (dijital görüntü işleme algoritması kullanılarak) işlenir.


9. Soru

Uzaktan algılamada kullanılan algılama sistemleri nelerdir?

Cevap

Uzaktan algılamada iki farklı algılama sistemi vardır:
? Pasif Algılayıcı Sistemler
? Aktif Algılayıcı Sistemler


10. Soru

Pasif Algılayıcı Sistemler’i açıklayınız?

Cevap

Pasif Algılayıcı Sistemler: Hedef cisimden yayılan ve/veya yansıtılan ışınım enerjisini ölçerler. Diğer bir deyişle bu tip algılama yapan algılayıcılar, Güneş’in gönderdiği ışınlar aracılığıyla (veya Güneş Dünya’yı aydınlattığı sürece) cisimden yansıtılan ışınları ölçerler.


11. Soru

Pasif Algılayıcı Sistemler’e iki örnek vererek örnekleri açıklayınız?

Cevap

Örnekler:
? Pasif Mikrodalga Radyometresi: Doğal yayılan mikrodalga enerjiyi saptarlar.
? Radyometre: Atmosfer veya okyanus üzerinden yansıtılmış (veya geri yansıtılan) Güneş ışınımını ölçerler.


12. Soru

Aktif Algılayıcı Sistemler’i açıklayınız?

Cevap

Aktif Algılayıcı Sistemler: Kendi enerjisini/sinyalini ileterek hedef cisimden geri yansıtılan enerjiyi ölçerler. Diğer bir deyişle, bu tip algılayıcılar Güneş enerjisine ihtiyaç duymazlar. Mevsim veya günün zamanına bakılmaksızın kendi ışınlarını kendileri gönderir ve yansıtılan enerjiyi geri almak suretiyle görüntü elde ederler.


13. Soru

Aktif Algılayıcı Sistemler’e iki örnek vererek örnekleri açıklayınız?

Cevap

Örnekler:
? LIDAR (Işık Saptama ve Uzaklık Belirleme- LIght Detection And Ranging)
? RADAR (Radyo Dalgaları ile Saptama ve Uzaklık Belirleme – RAdio Detection And Ranging)


14. Soru

Elektromanyetik enerji nedir?

Cevap

Elektromanyetik enerji, uzaktan algılama sisteminin bileşenleri arasındaki bağlantıyı oluşturur.


15. Soru

Enerji nedir?

Cevap

Enerji iş yapabilme kabiliyetidir.


16. Soru

Isının bir cisimden başka bir cisme transferi hangi yollarla olmaktadır?

Cevap

Isının bir cisimden başka bir cisme transferi kondüksiyon, konveksiyon ve ışıma yoluyla oluşur.


17. Soru

Kondüksiyonla transferi açıklayınız?

Cevap

Kondüksiyonla transfer, bir cismin komşu bölgeleri arasındaki sıcaklık farklarının etkisiyle gelişen ısı transferidir.


18. Soru

Konveksiyonla transferi açıklayınız?

Cevap

Konveksiyonla transfer ısının, hareket halindeki sıvılarda veya gazlarda taşınım yoluyla aktarılmasıdır.


19. Soru

Işıma yolu ile transferi açıklayınız?

Cevap

Işıma yolu ile transferde ışık enerjisi sıcak ortamdan soğuk ortama herhangi bir maddesel ortam olmaksızın aktarılıyorsa gerçekleşir. Örneğin Güneş’in Dünya’yı ısıtması enerjinin ışımayla (radyasyon ile) transferi sonucunda gerçekleşir.


20. Soru

Elektromanyetik dalgalar nasıl oluşur?

Cevap

Elektromanyetik dalgalar, elektromanyetik alanın uzayda yayılması sonucu oluşur.


21. Soru

Elektromanyetik dalga nelerden oluşmaktadır?

Cevap

Elektromanyetik bir dalga hem birbirlerine hem de yayılma doğrultusuna dik olan elektrik (E) ve manyetik (M) alanlardan oluşmaktadır.


22. Soru

Dalga boyunu tanımlayınız?

Cevap

Dalga boyu, birbirini takip eden dalga tepeleri arasındaki mesafedir.


23. Soru

Frekans nedir?

Cevap

Frekans (f) belirli bir noktadan birim zamanda geçen tam dalga boyu sayısıdır.


24. Soru

Genlik nedir?

Cevap

Genlik, dalganın ortalama konumundan olan maksimum açılımıdır.


25. Soru

Periyot nedir?

Cevap

Periyot (T) dalga formunun diğer bir ölçüm parametresi olarak, belirli bir noktadan tam bir dalga boyunun geçmesi için gereken zamandır. Periyot ile frekans arasında T= 1/f ilişkisi vardır.


26. Soru

Siyah cismi açıklayınız?

Cevap

Siyah cisim (veya yüzey) teorik olarak tanımlanan ideal bir ışınım yayıcısı ve yutucusudur. Belirli bir sıcaklık ve dalga boyunda hiçbir yüzey siyah cisimden daha fazla enerji yayamaz.


27. Soru

Saydam, transluent ve opak terimlerini açıklayınız?

Cevap

Görünür ışığı geçiren maddeler saydam, yarı geçirgen maddeler transluent, geçirmeyen maddeler ise opak olarak adlandırılır.


28. Soru

Elektromanyetik enerji spektrumunu açıklayınız?

Cevap

Elektromanyetik enerji spektrumu 10-10 μm dalga boylarından (kozmik ışınlar) 1010 μm dalga boylarına kadar (radyo dalgaları) olan sürekli bir enerji ortamıdır


29. Soru

Uzaktan algılamada hangi bölgelerle ilgilenilmektedir?

Cevap

Uzaktan algılamada, özellikle 0.3-15 μm arasındaki optik dalga boyları ile 1-1000 mm arasındaki mikrodalga bölgeleriyle ilgilenilmektedir.


30. Soru

Yansıtıcı bölge kaça ayrılır. Açıklayınız?

Cevap

Yansıtıcı bölge, görünür (0.38-0.72 μm) ve yansıtıcı kızıl ötesi (0.72- 3.0 μm) bölgelere ayrılır. Görünür bölge insan gözü tarafından algılanabilen bölgedir (0.4-0.7 μm). Yansıtıcı kızıl ötesi bölge, yakın kızıl ötesi (NIR; 0.72-1.1 μm) ve kısa dalga ötesi (SWIR; 1.1-3.0 μm) bölgelerden oluşmaktadır.


31. Soru

Yazın çok bulutlu günlerde havanın, bulutsuz günlere nazaran daha soğuk, bulutlu gecelerde ise havanın gökyüzünün açık olduğu gecelere göre daha ılık hissedilmesinin nedeni nedir?

Cevap

Bulutlar enerji dengesinde önemli rol oynarlar. Yüksekte bulunan ince bulut kümeleri ısıyı (uzun dalga boyları) yeryüzüne doğru yayarlar, buna karşılık alçakta bulunan kalın tabakalı bulutlar ise gelen Güneş ışınımını yansıtır ve yüzeyden gelen ısıyı yutar ve/veya yayarlar. Bu yüzden yazın çok bulutlu günlerde hava, bulutsuz günlere nazaran daha soğuk, bulutlu gecelerde ise hava gökyüzünün açık olduğu gecelere göre daha ılık hissedilir.


32. Soru

Dinazorların yok oluşu ile ilgili hipotezi açıklayınız?

Cevap

Dinazorların yok oluşu ile ilgili hipotezde büyük bir asteroitin yeryüzüne çarparak atmosferde çok büyük miktarda tozun yayılmasına sebep olduğu ve bu durumun da yeryüzüne gelen ışık ve ısı enerjisini engellediği varsayılmaktadır. Sonuçta iklimde oluşan bu değişimin dinazorların yok oluşundaki başlıca etmen olduğu öne sürülmektedir


33. Soru

Atmosferde kaç tür saçılım gerçekleşir. Açıklayınız?

Cevap

Atmosferde üç tür saçılım gerçekleşir:
? Rayleigh saçılımı
? Mie saçılımı
? Seçmesiz saçılım


34. Soru

Rayleigh saçılım hangi durumda gerçekleşmektedir?

Cevap

Rayleigh Saçılımı: Atmosferin üst tabakalarında oluşan bu saçılma türü parçacıkların (örn. Nitrojen ve oksijen molekülleri, ufak tanecikler, vb.), ışınımın dalga boyuna göre çok küçük olması durumunda gerçekleşir.


35. Soru

Gökyüzünün mavi renkte görülmesinin sebebi nedir?

Cevap

Enerjinin kısa dalga boylarındaki saçılımı, uzun dalga boylarına göre daha fazla olduğundan gökyüzünün mavi renkte görülmesinin sebebi budur. Diğer bir deyişle mavi renk görünür bölgenin en kısa dalga boyu olduğundan saçılma bu bölgede görünür bölgenin diğer kısımlarına göre daha fazladır.


36. Soru

Gökyüzünün kırmızı renkte görülmesinin nedeni nedir?

Cevap

Gün doğumu ve gün batımında Güneş ışınları atmosferden geçerken, gün ortasına göre daha fazla yol aldığından görünür bölgede uzun dalga boylarındaki saçılım daha fazla olmakta ve bu durum gökyüzünün kırmızı renkte görülmesine neden olmaktadır.


37. Soru

Mie saçılımını açıklayınız

Cevap

Mie Saçılımı: Bu saçılma türü ışığın dalga boyu ile aynı büyüklükteki parçacıkların ( örn. toz, duman ve su buharı, vb.) etkileşmesinden meydana gelmektedir. Havanın kapalı olduğu zamanlarda ya da atmosferdeki parçacıkların biraz büyük olması durumunda Mie saçılımı gözlenmektedir.


38. Soru

Seçmesiz saçılımı açıklayınız?

Cevap

Seçmesiz Saçılma: Atmosferin daha alt tabakalarında oluşan bu saçılma türü parçacıkların (örn. büyük toz parçacıkları, su damlacıkları, vb.) ışınımın dalga boyundan çok daha büyük olması durumunda gerçekleşir. Seçmesiz saçılma olarak adlandırılmasının nedeni bütün dalga boylarında gelen ışığın eşit olarak saçılmasıdır. Bu saçılımın gerçekleşmesi durumunda sis ve bulutlar beyaz (mavi+yeşil+kırmızı renklerin eşit saçılımı) renkte gözükecektir.


39. Soru

Yutulma nedir?

Cevap

Yutulma, saçılmanın tersine atmosfer içindeki moleküllerin farklı dalga boylarındaki enerjiyi yutma olayıdır.


40. Soru

Yutulmaya neden olan temel bileşenler nelerdir?

Cevap

Yutulmaya neden olan temel bileşenler ozon, karbondioksit ve su buharıdır.


41. Soru

Yutulmaya neden olan temel bileşenler olan ozon, karbondioksit ve su buharının etkili olduğu bölgeler nelerdir?

Cevap

Ozon, karbondioksit ve su buharının etkili olduğu bölgeler aşağıda verilmiştir:
? Ozon: Daha çok canlılar için zararlı olan ultraviyole ışınlarının yutulmasına neden olur.
? Karbondioksit: Spektrumun kızıl ötesi bölgelerinde etkilidir. Sera gibi bir etkisi olduğundan “Greenhouse” gazı olarak da bilinir.
? Su buharı: Spektrumun ısıl kızıl ötesi ve yakın mikrodalga ışınımlarını yutar.


42. Soru

Atmosferik pencere nedir?

Cevap

Işınımın atmosferden oldukça az bir zayıflama ile geçtiği bölgelere atmosferik pencere denir.


43. Soru

Ozon tabakası dışındaki uydulara Hubble uzay teleskobu gibi UV teleskopları yerleştirilmesinin nedeni nedir?

Cevap

Atmosferde bulunan ozon tabakasının yeryüzünü UV ışınlarından koruması yaşamsal faaliyetlerin sürdürülebilmesi için son derece önemlidir ancak astronomlar için bu durum evrenden bilgi toplamak için engel teşkil etmektedir. Bu nedenle yıldız ve galaksilerden, hatta Güneş gibi çok yakın gök cisimlerden UV ışınlarını ölçmek için ozon tabakası dışındaki uydulara Hubble uzay teleskobu gibi UV teleskopları yerleştirilmektedir.


44. Soru

Albedo nedir?

Cevap

Cisimden yansıtılan ışınım miktarının gelen toplam ışınıma oranı “albedo (yansıtılabilirlik)” olarak tanımlanmaktadır.


45. Soru

Albedo nelere bağlı olarak değişmektedir?

Cevap

Albedo, cismin yüzey dokusuna, özelliklerine ve alanına bağlı olarak değişir.


46. Soru

Genel olarak yeryüzü cisimleri arasında en yüksek ve en düşük albedo değerlerine neler sahiptir?

Cevap

Genel olarak yeryüzü cisimler arasında en yüksek albedo oranına sahip olan cisimler kar ve kum, en düşük albedo değerlerine sahip olanlar ise yeni sürülmüş nemli topraklar ve ormanlık alanlardır.


47. Soru

Yüzeylerden spektral yansıtım kaç farklı şekilde oluşur. Açıklayınız?

Cevap

Genel olarak yüzeylerden spektral yansıtım 2 farklı şekilde oluşur:
? Eğer yüzey düz ise, gelen tüm (hemen hemen tümü) yansıtımın tek bir doğrultuda olduğu “aynaya benzer” yansıtım olarak adlandırılan tam (speküler) yansıma meydana gelir. Örneğin amatör kamera ile çekilen resimlerde durgun su yüzeyinde görülen yansımalar tam yansımaya bir örnektir.
? Eğer yüzey pürüzlü ise, gelen enerjinin uniform olarak hemen hemen tüm doğrultularda geri yansıtıldığı dağınık (difüz) yansıma meydana gelir.


48. Soru

Spektral yansıtma eğrisi neyi göstermektedir?

Cevap

Spektral yansıtma eğrisi, dalga boyuna bağlı olarak cisimden (yüzeyden) yansıyan ışınım yüzdesini göstermektedir.


49. Soru

Spektral yansıtma eğrisinin uzaktan algılamada önemi nedir?

Cevap

Cisimlere ait spektral yansıtma eğrileri, uzaktan algılamada çalışılacak spektral bölgenin ve kullanılacak algılayıcının seçiminde önemli rol oynamaktadır.


50. Soru

Bir bitki örtüsünün kanopisinin spektral yansıtımı neye bağlı olarak değişim göstermektedir?

Cevap

Bir bitki örtüsünün kanopisinin spektral yansıtımı dalga boyuna bağlı olarak değişim göstermektedir.


51. Soru

Yansıtmada, yutulmada ve geçirimde bitki örtüsü kanopisi için önemli bir etkiye sahip olan faktörler nelerdir?

Cevap

Pigmentasyon, fizyolojik yapı ve su içeriği bitki örtüsü kanopisi için yansıtmada, yutulmada ve geçirimde önemli etkiye sahiptir.


52. Soru

Sağlıklı yaprakların gözümüze yeşil renkte görünmesinin nedeni nedir?

Cevap

Görünür bölgede, bitkilerin içerdiği pigmentler (klorofil-a ve –b, beta karoten, ksantofil, vb.) fotosentez için gelen enerjiyi yutarlar. Bu pigmentler içinde en önemlisi klorofildir. Yutulma yeşil bölgede daha az olduğundan sağlıklı yapraklar gözümüze yeşil renkte görünür.


53. Soru

Türler arasında yaprak yansıtımındaki önemli farklar neye bağlıdır?

Cevap

Türler arasında yaprak yansıtımındaki önemli farklar hem pigment içeriğine hem de fizyolojik yapıyı etkileyen yaprak kalınlığına bağlıdır.


54. Soru

Kısa dalga kızıl ötesi bölgede yansıtım nelere bağlıdır?

Cevap

Kısa dalga kızıl ötesi bölgede yansıtım, su miktarına ve buna bağlantılı olarak da yaprak kalınlığına bağlıdır. Su miktarı arttıkça yansıtım azalmakta ve yutulma artmaktadır.


55. Soru

Yansıtımı etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap

Genel olarak kanopi geometrisi, yaprakların geçirimi, yaprak tabakalarının sayısı, bitki üzerindeki yaprakların dizilimi ve arka plandaki yapının karakteri (toprak, yaprak, vb.) yansıtımı etkileyen faktörlerdir.


56. Soru

Isıl kızıl ötesi bölgede bitki örtüsü kanopisinin sıcaklığı hangi etmenlere bağlı olarak değişir?

Cevap

Isıl kızıl ötesi bölgede bitki örtüsü kanopisinin sıcaklığı, geniş yüzey alanına ve yüksek terleme oranına bağlı olarak değişir.


57. Soru

Isıl bölgede yapılan tarımsal uygulamalarda hangi hususlar dikkate alınmalıdır?

Cevap

Genel olarak ısıl bölgede yapılan tarımsal uygulamalarda;
? Toprak sıcaklığı,
? Algılayıcı açısı,
? Bitki örtüsü tipi,
? Bitki örtüsünün su içeriği
gibi huşuların dikkate alınması gerekir.


58. Soru

Zeminlere ait yansıtma eğrilerinin genel özelliği nedir?

Cevap

Zeminlere ait yansıtma eğrilerinin genel özelliği, yansıtmanın artan dalga boyuna bağlı olarak artış göstermesidir.


59. Soru

Genel olarak zeminlerin yansıtma özellikleri nelere bağlıdır?

Cevap

Genel olarak zeminlerin yansıtma özellikleri;
? Zeminin su içeriğine,
? Zemini oluşturan minerallerin cins ve miktarına,
? Doku ve yüzey pürüzlülüğüne,
? Organik madde içeriğine bağlıdır.


60. Soru

Toprak dokusu nasıl belirlenir?

Cevap

Toprak dokusu tipi, içindeki kil, silt ve kum taneciklerinin farklı oranlarına göre belirlenir.


61. Soru

Kuru bir zeminin ıslak bir zemine göre daha fazla yansıtıma sahip olmasının nedeni nedir?

Cevap

Genel anlamda bir zeminde su içeriği arttıkça yansıtım özelliği azalmakta olup, bu azalma toprak doygunluğa ulaşıncaya kadar sürmektedir. BU bağlamda kuru bir zemin, ıslak bir zemine göre daha fazla yansıtıma sahiptir.


62. Soru

Görünür ve ısıl kızıl ötesi bölgede koyu renk tonu neyin göstergesidir?

Cevap

Görünür ve ısıl kızıl ötesi bölgede koyu renk tonu su içeriğinin fazlalığına işarettir.


63. Soru

Bir su kütlesinin yansıtımındaki konumsal değişkenliği etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap

Bir su kütlesinin yansıtımındaki konumsal değişkenliği etkileyen faktörler;
? Su derinliği,
? Su içerisindeki, materyaller
? Suyun yüzey pürüzlülüğü (dalgalılık)dür.


64. Soru

Sığ su kütlelerinde yansıtım hangi faktörden etkilenmektedir?

Cevap

Sığ su kütlelerinde yansıtım, su taban yapısının yansıtım özellikleri tarafından etkilenmektedir.


65. Soru

Su içerisinde askıda olan materyaller nelerdir?

Cevap

Su içerisinde askıda olan materyallerin başında organik olmayan sedimentler, tanin ve klorofil gelir.


66. Soru

Askıda materyallerin hangi özellikte olması yansıtmada değişimlere neden olmaktadır?

Cevap

Askıda materyallerin düzenli dağılmış olması, yatay veya düşey dizilimli olması veya heterojen veya homojen dağılmış olması yansıtmada değişimlere neden olmaktadır.


67. Soru

Görünür bölgede saçılma ve yansıtmayı arttıran nedir?

Cevap

Görünür bölgede, organik olmayan (örn. suyun yükseldiği çamur ve balçık) cisimler saçılmayı ve yansıtmayı arttırıcı özelliğe sahiptir.


68. Soru

Isıl kızıl ötesi bölgede suyun çok daha küçük günlük ısıl değişime sahip olmasının nedeni nedir?

Cevap

Isıl kızıl ötesi bölgede su, toprağa benzeyen bir ısıl ivmeye sahiptir. Ancak sabit bir yüzey sıcaklığına sahip olmasını sağlayan iç konveksiyonu olduğu için, çok daha küçük günlük ısıl değişime sahiptir.


69. Soru

Uzaktan algılama nedir?

Cevap

“Uzaktan alg›lama, arada mekanik bir temas olmaksızın bir cisimden yayılan veya yansıtılan elektromanyetik ışınımın nitelik ve nicelik yönünden değerlendirilmesi ile cismin özelliklerinin uzaktan ortaya konması ve ölçülmesidir.”


70. Soru

Algılayıcıya çok uzak olan yeryüzü cisimlerinin görüntüsünü gösteren bir uydu görüntüsünü doğru yorumlayabilmek için hangi durumların incelenmesi gerekmektedir?

Cevap

Algılayıcıya çok uzak olan yeryüzü cisimlerinin görüntüsünü gösteren bu uydu görüntüsünü doğru yorumlayabilmek için; • Ne tür bir ışınım formunun kullanıldığı? • Bu ışınımın nasıl toplandığı ve/veya kaydedildiği? • Görüntünün ölçeği? • Kaydedilen özelliklerin büyüklüklerine ve yansıtım değerlerine göre görüntüdeki detay içeriği? vb. gibi soruların cevaplanması diğer bir ifade ile uzaktan algılama sistemini oluşturan temel kavramların bilinmesi gerekmektedir.


72. Soru

Uzaktan algılama sistemleri nelerdir?

Cevap

Uzaktan algılamada iki farklı algılama sistemi vardır:

  1. Pasif Algılayıcı Sistemler: Hedef cisimden yayılan ve/veya yansıtılan ışınım enerjisini ölçerler. Diğer bir deyişle bu tip algılama yapan algılayıcılar, Güneş’in gönderdiği ışınlar aracılığıyla (veya Güneş Dünya’yı aydınlattığı sürece) cisimden yansıtılan ışınları ölçerler
  2. Aktif Algılayıcı Sistemler: Kendi enerjisini/sinyalini ileterek hedef cisimden geri yansıtılan enerjiyi ölçerler. Diğer bir deyişle, bu tip algılayıcılar Güneş enerjisine ihtiyaç duymazlar. Mevsim veya günün zamanına bakılmaksızın kendi ışınlarını kendileri gönderir ve yansıtılan enerjiyi geri almak suretiyle görüntü elde ederler.

73. Soru

Radyometre hangi amaçla kullanılmaktadır?

Cevap

Radyometre: Atmosfer veya okyanus üzerinden yansıtılmış (veya geri yansıtılan) Güneş ışınımını ölçerler.


74. Soru

Elektromanyetik enerjinin cisimlerle olan etkileşimi hangi teori ile açıklanmaktadır?

Cevap

Elektromanyetik enerjinin cisimlerle olan etkileşimi parçacık formunda kuantum teorisi ile açıklanır.


75. Soru

Dalga boyu nedir?

Cevap

Dalga boyu, birbirini takip eden dalga tepeleri arasındaki mesafedir.


76. Soru

Dalga boyu birimleri nelerdir? Açıklayınız.

Cevap

Dalga boyu birimi: Birim uzunluk Angstrom (Å) : 1 Å = 1x10-10 m; Nanometre (nm): 1 nm=1x10-9 m; Mikrometre (µm): 1 µm = 1x10-6 m;


77. Soru

Wien Yer Değiştirme kanununu açıklayınız.

Cevap

Wien Yer Değiştirme kanununa göre; bir cisim tarafından yayılan ışınımın şiddeti bütün dalga boylarında aynı değildir, spektrumun belirli bir noktasında maksimumdur ve bu noktanın yeri cismin sıcaklığına bağlıdır.


78. Soru

Uzaktan algılamada hangi dalga aralıktaki dalga boyu ile ilgilenilmektedir?

Cevap

Uzaktan algılamada, özellikle 0.3-15 µm arasındaki optik dalga boyları ile 11000 mm arasındaki mikrodalga bölgeleriyle ilgilenilmektedir.


79. Soru

Ultraviyole (Morötesi) ışınının dalga boyu hangi aralıkta yer almaktadır? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Dalga boyu: 0.03 0.4 mikrometre. 0.03 0.3 mikrometre arasındaki dalga boyları yeryüzü atmosferindeki Ozon tarafından yutulur.


80. Soru

Atmosferde gerçekleşen saçılım türleri nelerdir?

Cevap

Atmosferde üç tür saçılım gerçekleşir:

• Rayleigh saçılımı • Mie saçılımı • Seçmesiz saçılım


81. Soru

Rayleigh saçılımı nedir?

Cevap

Rayleigh Saçılımı: Atmosferin üst tabakalarında oluşan bu saçılma türü parçacıkların (örn. nitrojen ve oksijen molekülleri, ufak tanecikler, vb.), ışınımın dalga boyuna göre çok küçük olması durumunda gerçekleşir. Enerjinin kısa dalga boylarındaki saçılımı, uzun dalga boylarına göre daha fazla olduğundan gökyüzünün mavi renkte görülmesinin sebebi de budur. Diğer bir deyişle mavi renk görünür bölgenin en kısa dalga boyu olduğundan saçılma bu bölgede görünür bölgenin diğer kısımlarına göre daha fazladır.


82. Soru

Mie saçılımı nedir?

Cevap

Mie Saçılımı: Bu saçılma türü ışığın dalga boyu ile aynı büyüklükteki parçacıkların (örn. toz, duman ve su buharı, vb.) etkileşmesinden meydana gelmektedir. Havanın kapalı olduğu zamanlarda ya da atmosferdeki parçacıkların biraz daha büyük olması durumunda Mie saçılımı gözlenmektedir.


83. Soru

Seçmesiz saçılma nedir?

Cevap

Seçmesiz Saçılma: Atmosferin daha alt tabakalarında oluşan bu saçılma türü parçacıkların (örn. büyük toz parçacıkları, su damlacıkları, vb.) ışınımın dalga boyundan çok daha büyük olması durumunda gerçekleşir. Seçmesiz saçılma olarak adlandırılmasının nedeni bütün dalga boylarında gelen ışığın eşit olarak saçılmasıdır. Bu saçılımın gerçekleşmesi durumunda sis ve bulutlar beyaz (mavi + yeşil + kırmızı renklerin eşit saçılımı) renkte gözükecektir.


85. Soru

Yutulmaya neden olan bileşenlerin etkili oldukları bölgeler nelerdir?

Cevap

Bu bileşenler spektrumun birçok bölgesinde aktif olmalarına karşın asıl etkili oldukları bölgeler aşağıda verilmiştir: • Ozon: Daha çok canlılar için zararlı olan ultraviyole ışınlarının yutulmasına neden olur. • Karbondioksit: Spektrumun kızıl ötesi bölgesinde etkilidir. Sera gibi bir etkisi olduğundan “Greenhouse” gazı olarak da bilinir. • Su buharı: Spektrumun ısıl kızıl ötesi ve yakın mikrodalga ışınımlarını yutar.


87. Soru

Albedo (yansıtabilirlik) kavramını açıklayınız.

Cevap

Uzaktan algılamada cisimlerden yansıtılan enerji miktarı önemlidir. Cisimden yansıtılan ışınım miktarının gelen toplam ışınıma oranı “albedo (yansıtabilirlik)” olarak tanımlanmaktadır. Bir cisim gelen ışınımın büyük bir kısmını yansıtıyorsa yüksek albedo değerine sahip olacak ve açık renk tonunda gözükecektir.


88. Soru

Genel olarak yüzeylerden spektral yansıtım hangi şekillerde oluşmaktadır?

Cevap

Genel olarak yüzeylerden spektral yansıtım 2 farklı şekilde oluşur: 1. Eğer yüzey düz ise, gelen tüm (hemen hemen tümü) yansıtımın tek bir doğrultuda olduğu “aynaya benzer” yansıtım olarak adlandırılan tam (speküler) yansıma meydana gelir. Örneğin amatör kamera ile çekilen resimlerde durgun su yüzeyinde görülen yansımalar tam yansımaya bir örnektir. 2. Eğer yüzey pürüzlü ise, gelen enerjinin uniform olarak hemen hemen tüm doğrultularda geri yansıtıldığı dağınık (difüz) yansıma meydana gelir.


89. Soru

Bitki örtüsü kanopisi için yansıtmada, yutulmada ve geçirimde etkili olan özellikler nelerdir?

Cevap

Pigmentasyon, fizyolojik yapı ve su içeriği bitki örtüsü kanopisi için yansıtmada, yutulmada ve geçirimde önemli etkiye sahiptir.


90. Soru

Bitki örtüsünde yansıtımı etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap

Genel olarak kanopi geometrisi, yaprakların geçirimi, yaprak tabakalarının sayısı, bitki üzerindeki yaprakların dizilimi ve arka plandaki yapının karakteri (toprak, yaprak, vb.) yansıtımı etkileyen faktörlerdir.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email