Yönetici Asistanlığı Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yetkinlikler kaç gruba ayrılır ve bu gruplar nelerdir? 

Yetkinlikler farklı uygulama ve bakış açılarıyla, farklı şekillerde gruplandırılabilir. Bunlar, temel yetkinlikler, ayırt edici yetkinlikler, fonksiyonel yetkinlikler ve hiyerarşiye dayalı yetkinlikler şeklinde dört grupta incelenebilir:
Temel Yetkinlikler: Bu tip yetkinlikler bir işi yapmak için çalışanlardan beklenen asgari düzeydeki yetkinliklerdir. Bunlar işi yapan kişide bulunması gereken ve işin temeliyle, özüyle ilgilidir. Temel yetkinlikler, bir işte mükemmel performans gösterenler ile ortalama performans gösterenleri değil, temel bilgi ve becerileri içerir.
Ayırt Edici Yetkinlikler: Bunlar, işte mükemmel performans gösterenler ile ortalama performans gösterenleri birbirinden ayıran üst düzey yetkinliklerdir. Örneğin bir satış elemanı, ortalama bir satış elemanından farklı düzeyde performans sergileyebiliyor ise bu onun ayırt edici özelliklerinden kaynaklanır. İşte bunlar o kişiyi profesyonel yapan yetkinliklerdir. 
Fonksiyona Özgü Yetkinlikler: Fonksiyona özgü yetkinlikler işletmelerin; pazarlama, üretim, finans ve insan kaynakları gibi örgütlenme fonksiyonlarında çalışanlardan kendi fonksiyonlarına göre göstermeleri gereken yetkinliklerdir. Bu tür yetkinlikler söz konusu departmanlarda çalışan kişilerin ayırt edici özelliklerini yansıtır.
Hiyerarşik Kademelere Özgü Yetkinlikler: Örgütsel yapı genellikle üst kademe, orta kademe ve alt kademe olmak üzere yapılandırılır. Her kademede farklı işler vardır ve bu işlerin her biri farklı yetkinlikler gerektirir. Alt kademe çalışanları için teknik yetkinlikler, orta kademe için teknik, beşeri ve kısmen kavramsal yetkinlik gerekirken, üst kademe için beşeri ve özellikle kavramsal yetkinlik önem kazanır.

Meslek etiği nedir? 

Meslek etiği, bir meslek grubunu belirli şekilde davranmaya zorlayan, kişisel eğilimlerini sınırlayan, yetersiz üyeleri meslekten dışlayan, meslek içi rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan ilke ve kurallar bütünüdür. Mesleklerin oluşum ve değişim sürecinde mesleğin düzen içinde yürümesini sağlayan ilkeler bütününe meslek etiği denmektedir. Kısaca meslek etiği, bir mesleğin mensuplarının uyması gereken etik normlar ve ilkelerdir. Geleneksel meslek etiği anlayışında bir mesleğin, o meslek sahibine sağladığı itibarın temelinde, meslek sahiplerinin kendilerine ihtiyaç
duyanlara hizmet ederek, bir tür kamu yararı sağladıkları inancı vardır. Bu anlayışta bir mesleği yapmanın karşılığı olan maaş, gelir, güç, statü gibi kişisel faydalar ikinci planda gelir. Örnek vermek gerekirse bir doktor para kazanmak için hastaya bakmaz, ama hastalarına baktığı için para kazanır ki bu da bir mesleği yapan biri için normal bir durumdur. Zira para kazanmak meslek teriminin tanımında bulunmaktadır. Meslek etiği insan kişiliğinin bir parçasıdır ve toplumsal ilişkileri düzenler. Etiğin bu türü aynı zamanda kişinin kendine ve topluma karşı önemli ödevlerini de içerir.

Mesleki yetenek ve mesleki onur nedir? 

Mesleki yetenek. Kişi bir mesleğe girmekle, bu mesleğin gereklerini yerine getirme yükümlülüğünü kabullenir. Her mesleğin gereği olan bu yükümlülüklerin başında mesleki yetenek gelir. Burada söz konusu olan, bir mesleğin sürdürülebilmesi için gerekli olan profesyonel beceri ve yeteneklerdir. Yetenek veya yetkinlik bir mesleğin icrası için kişide bulunması zorunlu kişisel niteliklerdir. Bir mesleğin icrasını üstlenmeyi tasarlayan kişinin, bu mesleğin gereği olan yeteneğin kendisinde bulunup bulunmadığını düşünerek karar vermesi, etik yükümlük olarak her mesleği icra edenden beklenir.

Meslek onuru. Kişisel onurdan başka ve onun ötesinde kişinin üyesi olduğu mesleğe karşı kendisinin ve toplumun saygınlık duygusudur. Meslek onurunu güçlendiren temel öğe, meslek mensuplarının davranışlarına yön veren sorumluluklardır. Sorumluluk duygusu olmadan meslek onuru olmaz. Zira meslek mensuplarının davranışlarına yön veren sorumluluk duygusunun güçsüz kaldığı hallerde meslek krizi denen bunalım başlar.

İş etiği nedir? 

Neyin doğru, neyin yanlış olduğu etik bir konudur. İş dünyasında doğru davranışlar ve eylemler olacağı gibi yanlış davranışlar ve eylemler de vardır. Bu açıklamalardan anlaşıldığı üzere, iş etiği, iş dünyasındaki doğru ve yanlışları ifade eder ve genellikle özel sektörün mal ve hizmet üretim ve satışında etik davranışlarının önemi üzerinde durur. İş etiği aynı zamanda “işletme etiği”, “firma etiği” “ticaret etiği” gibi kavramlarla da yakından ilgilidir. İş etiği kavramı ile “sosyal sorumluluk” kavramı arasında da yakın ilişki vardır. Şüphesiz tüm birey ve örgütlerin içinde yaşadığı çevreye karşı görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Bir işletmenin kendi çalışanlarına, pay sahiplerine, ortaklarına olduğu kadar, dış çevreye karşı da sorumlulukları vardır. Sosyal sorumluluk esasen iş etiğinin gereğidir. Bir başka ifadeyle iş etiği, sosyal sorumluluğu da içerir. Örgüt yöneticilerinin doğru ve dürüst olmaları, sözlerinde durmaları, hiçbir durumda hileli yollara başvurmamaları ve güvenilir olmaları etik kodların gereğidir.

Profesyonelleşme nedir? 

Profesyonelleşme bir işin meslek olması için belli nitelikler kazanmayı sağlayan dinamik bir süreçtir. Bu süreç kişinin ömür boyu öğrenmesini gerektirdiği gibi kendini sürekli geliştirmesini de gerekli kılar. Dolayısıyla profesyonelliği herhangi bir yetkinliğin bir süreç şeklinde devam etmesi şeklinde tanımlayabiliriz. Meslek kavramıyla profesyonellik veya profesyonelleşme arasında doğrudan bir ilişki vardır. Çünkü profesyonelleşme ancak yasal olarak kabul edilmiş meslekler için söz konusudur. Yasa dışı alandaki uzmanlıklar bizim burada üzerinde durduğumuz profesyonellikle ilgili değildir. Meslek ve meslekî terimleri birden fazla anlama sahiptir. Bizim burada profesyonellikten kastettiğimiz meslekîliktir
ve bu meslekilik de profesyonellik gibi amatörlüğün karşıtıdır. Bir işi meslek gereği yapmamak, sırf
maddî bir kazanç için yapmak amatörlüktür. Profesyonellik hayatını o meslekten kazanmayı gerektirir.

Yetkinlik nedir? 

Yetkinlik kavramını Selznick ilk kez 1957 yılında bir işletmenin kilit başarı faktörlerini “ayırt edici yetenekler” olarak ifade etmiştir. Dolayısıyla insan kaynakları yönetimi alanında “yetkinlik”, belli bir mesleği yapan kişinin kendisini başkalarından ayıran “profesyonel yetenek”leri anlamında kullanılmaktadır ki bu anlamıyla yetkinlik ve profesyonellik aynı anlama gelir. Bu kavramların özünde, Taylor’ın bir işi yapmak için “en iyi tek yol” vardır anlayışı vardır. Yetkinlik, kişilerin standartlara göre bilgi, beceri ve yetenek düzeylerini ifade eder. Kavram kısaca yetenek, beceri, yeterlilik gibi anlamlara gelir. Bu kavramlar aynı zamanda profesyonelliği de tanımlayan kavramlardır. Yetkinliği, “bir işte mükemmel performansa ulaşmayı sağlayan ayırt edici özellikler” olarak tanımlayabiliriz. Bu tanım aynı zamanda profesyonelliğin de tanımıdır. Dolayısıyla yetkinlik ile profesyonellik arasında herhangi bir ayrım yapmak kolay olmadığı gibi gerekli de değildir.

Profesyonellik nedir? 

Kişinin iş yapabilme yeteneğini gösteren en önemli ölçütlerden biri profesyonellik düzeyidir. Profesyonellik aynı zamanda bir insanın işindeki yetkinliğidir. Yetkinlik veya profesyonellik, kişinin potansiyeli ve bu potansiyelin işe yansımış halidir. İşte profesyonel olmak onu sadece bilmeyi değil, en ince ayrıntılarına kadar kavramış olmayı, uygulayabilmeyi ve fark yaratmayı gerektirir. Profesyonelliğin belki de en önemli ölçütü; işinin gereklerini mükemmel bir şekilde gerçekleştirmeyi ve aynı zamanda kendini geliştirme potansiyeline de sahip olmayı gerektirir. Buna göre profesyonellik uzmanlık gerektiren belirli bir alanda, bilgi, beceri, tutum ve davranış ortaya koyabilmektir. Profesyonellik sadece belli bir alandaki yetkinlik değildir. Aynı zamanda bir öğrenme potansiyeline sahip olmak ve kendini geliştirme yeteneği gösterebilmektir. Bu yönüyle profesyonellik hem bir yetkinlik, hem de bir kişisel gelişim potansiyeli ve sürecidir.

Profesyonel tanımının ortak özellikleri nelerdir? 

Webster Sözlüğü profesyoneli (Professional) “parasal bir karşılık alarak iş üstlenen kişi” şeklinde tanımlamaktadır. Redhouse Sözlüğü ise profesyoneli diploma gerektiren mesleği, sanatı, işi yapan kişi olarak tanımlamaktadır. Türk Dil Kurumu Sözlüğü ise aynı kavramı “bir işi meslek edinmiş kimse, meraklı ve hevesli kişi” olarak tanımlamaktadır.
Tanımların ortak yönünü şu şekilde belirleyebiliriz:
• Profesyonellik gerektiren bir mesleği yapmak,
• Mesleği maddî bir menfaat karşılığında yapmak,
• Mesleki bir eğitime sahip olmak,
• Kendini geliştirme potansiyeli olan kişi.

Profesyonel bir mesleği tanımlayan ilkeler nelerdir? 

Profesyonel bir mesleği tanımlayan bazı ilkeler vardır. Bu ilkeler çeşitli kaynaklarda şu şekilde belirtilmiştir: Uzmanlık bilgisi, uzun süreli eğitim, etik standartlar, topluma hizmet etme arzusu, kurumsal sadakat, değişime açıklık, kendini geliştirme ve güncel kalabilme yeteneği vb. Bunlar profesyonel kişinin ayırıcı özellikleridir.

Profesyonel özerklik nedir? 

Mesleki profesyonelliğin ölçütlerini taşıyanlar ve bunları koruma konusunda duyarlı olanlar, mesleklerinde profesyonel statü kazanmışlardır. Bu toplumsal statü o mesleği yerine getiren kişiye kendi işlerini nasıl yapacağı konusunda karar vermede geniş bir serbestlik veya özerklik kazandırır. Profesyonel kişiler bir bürokratik örgütte çalışsalar dahi, uzmanlık alanlarıyla ilgili konularda sorunları tanımlamada, sorunlara çözüm bulmada ve çalışmalarının başarısını ölçmede geniş özerkliğe sahiptirler. Çünkü bilgi güçtür ve güçlü olan hareket özgürlüğü elde eder ve daha özerk davranır. Kısaca özerklik profesyonelliğin ölçüsü kadardır. Abartılı bir itaat çoğu kez zayıflıktan kaynaklanır. Yetkinlik insanı bağımsız kılar. Adına “profesyonel özerklik” dediğimiz nitelik kişiye işiyle ilgili serbestçe karar alma, kararı uygulama ve sonuçlarını kontrol etme, kısaca işi yönetme olanağı sağlar.

Profesyonellik tanımlarının ortak özellikleri nelerdir? 

Tanımların ortak özelliği bir araya getirildiği zaman profesyonellik kavramının genel bir tanımına ulaşmak mümkün olmasa da, profesyonellik tanımlarının ortak özelliklerini şu şekilde belirleyebiliriz:
• Bir mesleği düzenli olarak sürdürmek,
• Bir meslekte özel yetkinliğe sahip olmak ve onu yetkin biçimde uygulamak,
• Bir mesleği para karşılığında başkasına öğretmektir,

Amatör ve profesyonelleri birbirlerinden ayıran özellikler nelerdir? 

amatör ve profesyonel kişilik özelliklerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
• Profesyoneller sorun çözer, amatörler sorunun bir parçasıdır,
• Profesyoneller sorunların üzerine gider, amatörler ise sorunların etrafında dolaşır veya onların altında debelenir,
• Profesyonel kişiliği ile işi arasında ayrım yapmaz, onu bir hobi veya tutku olarak görürken, amatör işini sadece gelir sağlama aracı olarak görür,
• Profesyonel mesleğin kurumsallaşması ve onuru için çaba gösterirken, amatör kendi çıkarı için çaba gösterir,
• Profesyonel işinde fark yaratır, işine değer katar, amatör ise işini değersiz olarak görür ve onun değerini düşünür,
• Profesyonelin örgütsel bağlılığı ve işine karşı adanmışlığı vardır, kendini mesai saatleri ile sınırlandırmazken, amatör iş yapmaz, mesai yapar (iş saatlerinde iş yerinde bulunur),

• Profesyonel işe saygı gösterirken, amatör işverene veya yöneticiye saygı göstererek iş açığını kapatmaya çalışır,
• Profesyonel örgütsel sadakat ve vatandaşlık duyguları ile durumdan görev çıkarırken, amatörün kurumsal sadakati yoktur ve görev tanımlarının dışına çıkmaz,
• Profesyonel biçimsel rol tanımlarıyla yetinmeyip bağlamsal performans gösterirken, amatör biçimsel rollerini bile tam olarak yerine getirmez,
• Profesyonel yetki sorunu yaşamazken, amatörün sürekli bir yetki problemi vardır,
• Profesyonel kendi çıkarı ile örgütsel yarar arasında bir ayrım yapmazken, amatör için esas olan bireysel çıkarıdır,
• Profesyonel çevresiyle uyum içinde çalışırken, amatör uyumsuzdur ve sürekli sorun çıkarır,
• Profesyonel dâhil olduğu grupta sinerji oluştururken, amatör grubun zayıf halkasıdır,
• Profesyonel bardağın dolu tarafını, amatör boş tarafını görür,
• Profesyonel üstlerini yönetmesini bilirken, amatör üstlerinin yüzünden iş yapamadığı konusunda sızlanır durur,
• Profesyonel değişimden yanadır ve “eski köye yeni adet” getirirken, amatör tutucudur ve “eski köye yeni adet getirmeyelim” der (Oysa köy eskimişse adetleriyle birlikte eskimiştir),
• Profesyonel sorunlar ortaya çıkmadan önleyici (proaktif-etkici) tedbirler alırken, amatör sorunlar ortaya çıktıkça (reaktif-tepkici) onları çözmeye çalışır,
• Profesyonel hatayı kendinde başarıyı grupta görürken, amatör başarıyı kendinde hatayı başkasında görür,
• Profesyonel konuşur ve dinler, amatör ise dinlenmez ama konuşur,
• Profesyonel, kendi kariyer basamaklarını kendi çizer, kişisel gelişimle kendini kendisini inşa eder, amatör ise yükselmek için hep başkasına ihtiyaç duyar,
• Profesyonel ilkeden, kuraldan, normdan ve değerden hareket ederken, amatör konjonktürden, çıkardan ve sürekli kazanma arzusundan hareket eder,
• Profesyonel değerli olmak için uğraşırken, amatör önemli olmak için uğraşır,
• Profesyonelin dostları, amatörün ise paydaşları vardır,
• Profesyonel sahnede kendini oynayan, amatör ise rolünü oynayan kişidir. 

Etik yönetim nedir? 

Etik Yönetim: Bu yönetim, yasal düzenlemelere gösterdiği saygının yanında, inançlar, değerler, ilkeler, standartlar ve etik kodlar konusunda da duyarlıdır. Söz konusu düzenleyici ilkelere bağlı olarak işletmeler gönüllü olarak sosyal sorumluluk ve duyarlılık projelerine katılır. Açık, saydam bir yönetim anlayışı vardır. İlgili tüm taraflara işletme hakkında düzenli bilgi verilir. İlgili tarafların görüşüne başvurmadan onlar hakkında karar alınmaz. Çalışanlara saygı ile yaklaşılır, onlara örgütsel maliyet öğesi olarak değil, örgütte değer üreten ve değerli insanlar oldukları hissi verilir. Müşterilere ürün veya hizmet hakkında her türlü bilgi verilir. Her müşteriye son müşteri oymuş gibi davranılır. Hiçbir durumda müşterilerin bilgisizliğinden, tecrübesizliğinden veya zorda kalmalarından yararlanma yoluna gidilmez.

Etik ve ahlak arasındaki ilişki nasıldır? 

Etik ile ahlâk arasındaki ilişkiye gelince her şeyden önce etik ahlâk ile aynı anlama gelmez. Etik, ahlâk felsefesidir ve ahlâk, etiğin araştırma alanı yani onun nesnesidir. Ahlâkî eylemlerin akıl yardımıyla açıklanmasını ifade eden ahlâkî eylem bilimidir. Ahlâk, “normatif” ve “betimleyici” olabilir. Normatif ahlâk, nasıl davranılması gerektiği üzerinde dururken, betimleyici ahlâk, insanların hâlihazırda nasıl davrandıkları ve bunların nedenleri üzerinde durur. İnsanların tutum ve davranışlarını ve bunların dayandığı ilkeleri, etik disiplini analiz eder. Bununla birlikte “ne yapmalıyız” “ne yapmamız gerekir” gibi sorularla ise normatif ahlâk ilgilenir. Ahlak iyi ve kötünün, doğru ve yanlışın ne olduğunu araştırırken, etik onların neden “iyi” veya “kötü” olduğunu inceler.

Bir mesleğin profesyonelliği ile ilgili ölçütler düşünüldüğünde etik sorumluluk nedir? 

Etik sorumluluk, kurumsal sosyal sorumlulukla birlikte ele alınması gereken bir kavramdır. Etik açıklayıcı (betimleyici) değil, emredicidir. Etik sorumluluk, çalışanların toplumun beklentilerine etik kurallar kapsamında cevap vermesi anlamına gelir. Bu sorumluluk aynı zamanda çalışanların iş arkadaşlarına karşı da sorumlu davranmasını gerekli kılar. Etik sorumluluk sosyal sorumluluğun çekirdeğini oluşturur. Etik sorumluluk taşıyanlar etik davranışları yasalar gerekli gördüğü veya emrettiği için değil, içsel bir dürtüyle bireysel bir arzuyla gösterirler. Etik sorumluluk, ekonomik ve yasal sorumlulukların yanında dürüstlük, adalet ve etik hakkındaki normlara ve yasalara uygun davranışı gerektirir. Etik sorumlulukların, toplumsal değer ve etik normların beklentileri ile uyumlu biçimde çalışılması için toplumsal duyarlılığın yüksek olması gerekir.

Yetkinlik kavramının özellikleri nelerdir? 

Yetkinlik kavramının aşağıdaki özellikleri içerdiğini söyleyebiliriz:
• Kilit çıktılar elde etmede önemli rol oynayan bilgi ve beceri,
• Değer yaratan ve başarıyı belirleyen nitelikler,
• Kişiyi diğerlerinden farklı kılan özellikler,
• Kişilik özellikleriyle bağlantılı, kişinin daha derinlerinde bulunan özellik ve güdüler,
• Tutum, değer ve benliği de içeren kendini algılama biçimi.

Yetkinlik tanımı ile ilgili yaklaşımlar nelerdir? 

Yetkinliklerin tanımları konusunda üç farklı yaklaşım vardır. Bu yaklaşımları aşağıdaki gibi açıklayabiliriz:
İşgören odaklı yaklaşım: Bu yaklaşım yetkinliği veya profesyonelliği daha çok bireysel özellikler açısından ele alır. Bu yaklaşıma göre mükemmel performans sağlamak ancak söz konusu işe uygun bireysel özelliklere sahip olmakla mümkün olabilir. İşgören odaklı yaklaşıma göre yetkinlik, tanımlarının girdi odaklı olarak ele alınması gerekir. Bu yaklaşım yetkinliği; bir işte etkili ve/veya mükemmel performansla ilgili, bireysel davranış özellikleri olarak tanımlamaktadır. Bu yaklaşımın diğer bir yetkinlik tanımı, “karmaşık organizasyonel çevrede üstün performans göstermeyi sağlayan ayırıcı davranış kalıpları” şeklindedir.
İş odaklı yaklaşım: Bu yaklaşım yetkinliklere, belli bir işe özgü çıktılar açısından bakmaktadır. Buna göre yetkinlikler daha çok işle ilgilidir ve bir işte iyi bir performans gösterebilmek için gerekli standartları ifade eder. İş odaklı yaklaşımın yetkinlik tanımı şu şekildedir: Yetkinlik, herhangi bir işte veya görevde istenen düzeyde performans gösterebilme yeteneğidir. Bu yaklaşımın diğer bir yetkinlik tanımı şudur:
“Bir mesleğin gerektirdiği faaliyetleri başarabilme yeteneği”. İş odaklı yaklaşım, aynı zamanda çıktı odaklı yaklaşım olarak da ifade edilmektedir. Bu yaklaşımda, işle ilgili performans gerekliliklerine, işi yapan kişinin kişisel özelliklerinden daha fazla önem verilir. Yetkinliğin gerektirdiği kişisel özelliklerin işi yapan kişide zaten var olduğu varsayılır.
Çok yönlü yaklaşım: Yetkinliklere çok yönlü bakış açısıyla bakan bu yaklaşımda yetkinlikler hem iş odaklı, hem de işgören odaklı olarak ele alınmaktadır. Bu yaklaşımın yetkinlik tanımları şu şekildedir: Yetkinlik, işin gereklerini yerine getirebilmek için gereken pratik ve düşünsel bilgi ve becerilerdir. Yaklaşımın diğer bir yetkinlik tanımı ise, “herhangi bir işle ilgili etkili performans sağlayan bilgi, beceri, anlayış, meziyet ve nitelikler” şeklindedir.

Örgütlerde kaç tür yetkinlik ve profesyonellik vardır? 

Örgütlerde dört tür yetkinliğin veya profesyonelliğin olduğunu söyleyebiliriz. Bunlar yönetsel yetkinlikler, girdi esaslı yetkinlikler, dönüşümsel yetkinlikler ve çıktı esaslı yetkinliklerdir. Bu yetkinlik türlerini aşağıdaki gibi açıklayabiliriz:
Yönetsel Yetkinlikler: Örgütsel düzeyde yönetsel yetkinlikler; stratejik liderlik gösterebilme, stratejik vizyon yaratabilme, örgütte misyon ve vizyon duygusu oluşturma ve tüm çalışanlara benimsetme, çalışanları örgütsel vizyon ve misyon doğrultusunda yönlendirebilme yönetsel yetkinliklerden bazılarıdır. Ayrıca, örgütün iç ve dış çevresi arasında ilişki ve etkileşim kurma, örgütte huzur ortamı yaratıp örgütsel sağlığı oluşturma, örgütlerde çatışmaları profesyonelce çözme veya çatışmanın ortaya çıkmamasını sağlama, örgütte verimliliğin temelini oluşturan etkin bir örgütsel iklim ve
kültür oluşturma ve nihayet örgütsel amaçlarla bireysel amaçlar arasında paralellik kurma yönetsel yetkinliklerin gereğidir.
Girdi Esaslı Yetkinlikler: Örgütler üretim faktörlerini (emek, sermaye, doğa, bilgi) kullanarak bunları belli işlem süreçlerinden sonra mal ve hizmete dönüştüren teknik, sosyal ve ekonomik birimlerdir. Kısaca örgütler girdileri dönüşüm sürecinden sonra çıktıya (ürüne) dönüştürürler. Örgütlerde yukarıda ifade edilen üretim faktörlerinin yanında, beceri, yetenek, profesyonellik ve yetkinlikleri de girdi olarak kabul etmek gerekir. Çünkü diğer üretim faktörleri bilgi, beceri veya profesyonellik olmadıkça bir anlam ifade etmez. Kaynak israfını önlemek veya kıt kaynakları rasyonel biçimde kullanabilmek için, girdilerin büyük bir yetkinlikle kullanılması, dönüşüm sürecinden geçirilmesi ve çıktıya dönüştürülmesi gerekir.
Dönüşümsel Yetkinlikler: Örgütler kamu kurumları gibi ister hizmet üretsinler, ister özel işletmeler gibi hem mal, hem de hizmet üretsinler veya bunların alım satımıyla yani ticaretiyle uğraşsınlar, bütün bu faaliyetler üretim faktörlerinin dönüşüm süreciyle ilgilidir. Bu işlemlerin yetkinlikle veya profesyonelce yürütülmesi, örgütsel verimliliği, etkinliği ve performansı artırır. Üretime katılan üretim faktörleri ne kadar az, bunun sonucunda elde edilen çıktı ne kadar yüksek ise, verimlilik o ölçüde yüksek olur. Burada
dönüşümsel yetkinlik, maliyetleri en düşük, karları veya çıktıları en yüksek düzeyde gerçekleştirme ile sağlanan yetkinliktir.
Çıktı Esaslı Yetkinlikler: Kamu örgütlerinin, özel örgütlerin, kâr amacıyla faaliyette bulunan örgütlerin, sivil toplum örgütlerinin veya gönüllü kuruluşların temel amacı, mal veya hizmet üretmektir. İster mal üretimi olsun, ister hizmet üretimi, her ikisinde de örgütler girdi başına ne kadar çok çıktı elde eder ise o ölçüde kendilerini verimli sayarlar. Ancak bazı işletmeler aynı girdi ile diğerine göre daha fazla çıktı elde ediyor ise bunu sağlayan temel faktör, üretim konusunda birinin diğerinden daha yetkin veya
profesyonel olmasıdır. Örneğin aynı işi yapan iki kişiden biri kaliteden ödün vermeden diğerinden daha az zamanda işini bitiriyor ise, erken bitirenin hem zaman kullanma konusunda, hem de iş yapma konusunda diğerinden daha yetkin veya profesyonel olduğunu kabul etmek gerekir.

Mesleki profesyonelliğin özellikleri nelerdir? 

Profesyonel davranışın bazı temel özelliklerle tanımlanabileceğini kabul ederek meslekî profesyonelliğin ölçütlerini şu şekilde belirleyebiliriz:
• Yüksek derecede meslekî ve sistematik bilgi,
• Bilgiyi işe ve süreçlere uygulayabilme yeteneği,
• Yeni durum ve koşullara anlık refleks gösterebilecek düzeyde bir zekâ,
• İşinde fark yaratacak düzeyde bir kavrayış yeteneği,
• Etik sorumlulukla, bireysel çıkarlardan çok, toplumsal çıkarlara yönelme,
• Maddî ödüllerden çok manevî ödüllerle tatmin olma,
• Meslekî uzmanlık ve kişisel yetkinlik,
• Değişim yaratacak ölçüde yetenek ve özerklik,
• Uzun süreli ve biçimsel bir eğitim,
• Topluma karşı sosyal sorumluluk ve sosyal duyarlılık,
• Her durumda etik kodlara uygun davranış.

Etik nedir? 

Etik terimi Yunanca “ethos”(töre) sözcüğünden türemiştir. Etik ontoloji, epistemoloji, estetik ve aksiyoloji (etik) gibi felsefenin dört temel dalından biridir. “Yanlış” ve “doğru”nun bilgisini veren ahlâk kavramının doğasını anlamaya çalışan felsefi disiplindir. Kavram bugün toplumca kabul edilen “ahlak yasası” anlamında kullanılmaktadır. Etiğin ilgi alanı, insanın tüm tutum ve davranışlarıdır. Ahlâk, doğru veya yanlışı konu edinir. Batı dillerinde ahlakın karşılığı moral iken, etik “ahlak felsefesi” anlamında kullanılır. Ancak bizde “moral” (ahlak) ve “ethics” (etik) kavramları, çoğu kez aynı anlamda kullanılır. Yönetim söz konusu olduğu zaman daha çok “etik” kavramı tercih edilir. Ahlâk veya etik bir toplulukta karşılıklı ilişkilerle gelişen kurallar dizisidir. Diğer bir ifadeyle bir toplumda kabul görmüş, belirlenmiş, tanımlanmış değerler bütünüdür. Ahlâk inanç, norm ve değerlere göre düzenlenir. İnsan düşüncesini, eylemini, vicdanın sesine kulak vererek doğru-yanlış, iyi-kötü değerlendirme yapmasını sağlar. Ahlâk, genelde “doğru” veya “iyi”nin, “yanlış” veya “kötü”nün ne olduğunu açıklayan kural koyucu (normatif)
ilkeler setidir.