aofsoru.com

Bankalarda Kredi Yönetimi Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Bankalarda Kredi Yönetimi Ve Kredilendirmenin Organizasyonel Yapısı

1. Soru

Kredi politikası ve unsurları nelerdir?

Cevap

Her banka kanuni mecburiyetler dışında kredilere ilişkin bir genel politika ve işlem adımlarını gösteren sistem saptamaktadır. Bu akışa o bankanın kredi politikası denir. Kredi politikasının unsurları şunlardır:

  • Kredilerin onaylanmasına ilişkin süreçlerin esasları,
  • Kredilerin sınıflanmasına ilişkin esaslar,
  • Kredi onay mercilerinin limitleri, 
  • Kredilerin izlenmesine ve değerlendirilmesine ilişkin bir sistem, 
  • Kredilendirme ilişkin ana hatlar, kredilendirme standartlarına ve onay uygulamalarına istisna teşkil eden durumlar.

2. Soru

“Genel Kredi Sözleşmesi” veya “Taahhütnamesi” nedir?

Cevap

Lehine kredi tesis edilen bütün gerçek ve tüzel kişilerden, kredi kullandırımından önce ve tüm kredilerini kapsayacak şekilde alınan imzalı belgelere “Genel Kredi Sözleşmesi” veya “Taahhütnamesi” adı verilir.


3. Soru

Genel kredi sözleşmesi veya taahhütnamesi hangi konuları içermektedir?

Cevap

  • Kredinin toplam limiti, 
  • Bankanın krediye uygulayacağı faiz tahakkuk dönemi, 
  • Krediye tahakkuk ettirilecek faiz, komisyon, gider vergisi ve temerrüt faizi, 
  • Banka açıkça fesih ihbarında bulunmadığı sürece hesap veya hesapların kesilmesi halinde dahi, sözleşmenin yürürlükte kalacağı, 
  • Kredi borçlusunun ve kefillerinin kanuni ikametgâhları, 
  • Anlaşmazlık halinde yetkili olan mahkemeler


4. Soru

Kredilerin sözleşmelere uygunluğu sağlandıktan sonra da kredili firma neleri izleyerek takip etmelidir?

Cevap

  •  Firma ortaklarının KKB (Kredi Kayıt Bürosu) kayıtları incelenerek, 
  • Tapu bilgileri ve değişimi izlenerek, 
  • Çek protesto icra araştırmaları yapılarak, 
  • Firma ziyaretleriyle gözlem yapılarak, 
  • Firmanın nakit akışı takip edilerek, 
  • Firma finansal tabloları değerlendirilirek, 
  • Piyasa ve diğer banka istihbaratları yapılarak, 
  • Firma, ortakları ve kefilleri hakkında basında çıkan haberler okunarak, 
  • Tahakkuk eden faiz ve komisyonların tahsili izlenerek takip edilmelidir.


5. Soru

Yapılan kredi tahsis hatalarının başlıcaları nelerdir?

Cevap

  •  Yetersiz ve doğrulanmamış kredi analizi, 
  • Grup yapısının net olarak anlaşılmadığı ve konsolidasyon yapılmadan gerçekleştirilen kredi analizi, 
  • Ekonomik ve sektörel gelişmelerin dikkate alınmaması, 
  • Kredinin amacının ve geri ödeme şeklinin belirli olmaması, 
  • Bilanço dışı yükümlülüklerin ve kur-faiz riskinin dikkate alınmaması, 
  • Rekabet nedeniyle hızlı ve uygunsuz koşullarda kredi tahsisi yapılması. 
  • Kredi kullandırımında ise aşağıdaki hatalar yapılmaktadır: 
  • Kredi tahsis şartlarına uyulmaması ve limit aşımlarına izin verilmesi, 
  • Kredi vadelerinde yoğunlaşılması, 
  • Kur riskinin hesaplanmaması, 
  • Limit aktarımı yoluyla teminat şartlarının zayıflatılması, 
  • Eksik tutarda kefalet alınması, 
  • Teminata alınan çek ve senetlerin, tahsis şartlarına uygun olmaması.


6. Soru

Kredi nedir?

Cevap

Bankacılıkta, geri ödeyeceği konusunda kendisine güven duyulan bir firmaya (gerçek veya tüzel kişiye) nakdi veya gayri nakdi bir itibarın, geri alınmak kaydıyla, bir bedel (faiz, komisyon) karşılığında belirli bir süre için verilmesi veya bir hizmet taahhüdünün garanti edilmesine “kredi” adı verilir.


7. Soru

Kredi kullandırım ilkeleri nelerdir?

Cevap

  • Güvenlik (Emniyet) ilkesi
  • Seyyaliyet (Akışkanlık) ilkesi
  • Verimlilik ilkesi
  • Dağılımın uygunluk ilkesi
  • Diğer ilkeler


8. Soru

İstihbarat nedir ve bu işlem esnasında dikkat edilen temel unsurlar nelerdir?

Cevap

Kredinin güvenli, verimli ve akışkan (seyyal) olarak plase edilmesi, riskin asgariye indirgenmesi ve kredi değerliliğinin tespiti amacıyla; gizlilik ve tarafsızlık içinde bankalar tarafından, şahıslar veya firmaların ahlaki ve mali durumlarını doğru olarak tespit etmek amacıyla, çeşitli kaynaklardan yapılan bilgi toplama ve değerlendirme işlemine istihbarat adı verilir. İstihbarat işlemi esnasında dikkat edilen temel unsurlar (5C kuralı) kapasite, sermaye, karakter, teminat ve ekonomik koşullardır.


9. Soru

Kredi taleplerinin reddedilme nedenleri nelerdir?

Cevap

  •  Kredi talep edenin hukuken borçlanma ehliyeti olmaması veya kredi talebinin firmanın yetkili organlarınca yapılmaması, 
  • Kredi isteğinin bankaca kabul edilebilir ekonomik bir nedene dayanmaması, 
  • Firmanın likidite durumunun borç ödemeye elverişli olmaması, 
  • Firmanın öz sermayesinin yetersiz olması, 
  • Borçlanma oranının yüksek olması, 
  • Fiktif (gerçek olmayan) işlemlerle firmanın kârlı ve öz sermayenin yüksek gösterilmesi, 
  • Firmanın geçmiş yıllar faaliyet sonuçlarının başarısız görülmesi, 
  • Firma yöneticilerinin yeterli bilgi ve beceriye sahip olmamaları.


10. Soru

Krediler nasıl sınıflandırılabilir?

Cevap

Krediler nitelik, vade, teminat, kaynak, kullanım veya amaç, sektör, kullanıcı ve kullandırıcı gibi çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir.


11. Soru

Nitelik açısından krediler kaça ayrılır? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Krediler nitelik açısından nakdi ve gayrinakdi krediler olmak üzere ikiye ayrılır. Nakdi krediler, ödünç olarak para verilmesidir. Nakdi kredi karşılığında banka müşterisinden faiz ve kredinin türüne göre faiz+komisyon alır. Gayrinakdi kredilerde ödünç olarak verilen değer ise banka itibarıdır. Bu kredi türünde, alınan bir borcun geri ödenmesi veya taahhüt edilen bir işin zamanında ve noksansız olarak yapılması konusunda, banka garanti verir. 


12. Soru

Vade açısından krediler kaça ayrılır? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Vadeleri açısından krediler kısa, orta ve uzun vadeli krediler olmak üzere üçe ayrılır. Kısa vadeli krediler, vadeleri 12 aya kadar (dâhil) olan; orta vadeli krediler vadeleri 12 aydan 5 yıla kadar olan; uzun vadeli krediler ise vadeleri 5 yıldan fazla olan kredilerdir.


13. Soru

Teminat açısından krediler kaça ayrılır? Kısaca açıklayınız?

Cevap

Krediler teminatları açısından teminatsız ve teminatlı olmak üzere ikiye ayrılır.Teminatsız krediler sadece kredi müşterisinin itibar ve kredibilitesine güvenilerek, hiçbir teminat alınmadan açılan kredilerdir.Teminatlı krediler ise, kredi müşterisinin imzasına ek olarak diğer başka taminatlar da alınmak suretiyle açılan kredilerdir. Bu krediler iki gruba ayrılır:

  • Şahsi Teminatlı Krediler
  • Maddi Teminatlı Krediler

14. Soru

Kaynak açısından krediler kaça ayrılır? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Kaynak açısından krediler banka kaynaklı ve banka dışı kaynaklı krediler olmak üzere ikiye ayrılır. Banka kaynaklı krediler, bankaya ait kaynaklardan kullandırılan kredilerdir. Banka dışı kaynaklardan kullandırılan krediler ise, T.C. Merkez Bankası, Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. (Eximbank) ve diğer fonlardan yararlanılarak kullandırılan kredilerdir.


15. Soru

Kullanım ya da veriliş amacı açısından krediler kaça ayrılır? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Kullanım ya da amaç açısından krediler yatırım ve işletme kredileri olarak sınıflandırılır. Yatırım kredileri işletmelere, bina ve tesislerin yapımı ile sabit kıymetlerin finansmanı amacıyla açılan orta ve uzun vadeli kredilerdir. İşletme kredileri ise, işletmelere üretim faaliyetlerini finanse etmek, döner sermaye ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile açılan kredilerdir.


16. Soru

Sektör açısından krediler kaça ayrılır? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Sektör açısından krediler özel sektör kredileri ve kamu sektörü kredileri olarak ikiye ayrılır. Özel sektör kredileri, özel sektörde faaliyet gösteren ve fon ihtiyacı olan kişi ya da firmalara kullandırılırken, kamu sektörü kredileri fon ihtiyacı bulunan kamu kurum ya da kuruluşlarına yönelik kredilerdir.


17. Soru

Kullanıcısının niteliğine göre krediler kaça ayrılır? 

Cevap

Kullanıcısının niteliğine göre krediler bireysel ve ticari krediler olmak üzere ikiye ayrılır. Bireysel krediler hane halklarına kullandırılan kredilerken, ticari krediler şirket ve kurumlara kullandırılan kredilerdir.


18. Soru

Tesis eden banka organına göre krediler kaça ayrılır?

Cevap

Krediler tesis edildiği banka organına göre, şube yetkisinde ve otorize krediler olarak sınıflandırılmaktadır


19. Soru

Kredi açılmasında/kullandırılmasına engel kabul edilebilecek haller nelerdir?

Cevap

  1.  Ticari işletmesi bulunmayanlara ve fiilen ticari işlerle iştigal etmeyenlere, 
  2. Ticari faaliyeti gereği üye olması gereken; Ticaret Sicili, Ticaret Odası, Sanayi Odası, Esnaf ve Sanatkarlar Sicili, Esnaf ve Sanatkarlar Odası ile benzeri oda, dernek ve kuruluşlardan birine kayıtlı olmayanlara, 
  3. Devlet taahhütlerine girmeleri yasaklananlara, iflas ve konkordato ilan edenlere, ticaretten men edilenlere, 
  4. Çek kullanım yasağı kapsamında olanlara, 
  5. Karşılıksız çeki olan ve/veya açık protestoları bulunanlara, 
  6. Negatif nitelikli ferdi kredi ve kredi kartı riskleri listesinde yer alanlara, 
  7. Kendilerine vasi tayin edilmemiş olup, medeni haklarını kullanma ehliyetine sahip olmayanlar veya mahkeme kararıyla bu haktan yoksun kılınanlara ticari kredi kullandırılmamaktadır.


20. Soru

Puanlama (Scoring) yöntemi ile açılacak kredi ne tür bir kredidir?

Cevap

Yöntem, müşterilerin ölçeği (cirosu), moralitesi, mali ve mali olmayan verileri ile bilanço dışı varlıkları (kefaleti alınacak firma ortaklarının varlıkları) değerlendirerek, müşterinin puanını belirler ve müşterinin faaliyet gösterdiği sektör tipine göre geliştirilen formüllerle kredi miktarını hesaplar.


21. Soru

Mali tahlil yöntemi ile açılacak kredi limitinin tespiti nasıl yapılmaktadır?

Cevap

Bu yöntemde, bankaların mali tahlil ve istihbarat elemanlarınca, mali tahlil istihbarat raporu düzenlenir. Yapılacak değerlendirmeler sonrasında şubeler, bölge başkanlıkları veya genel müdürlükçe kredi açma yetki limitleri dâhilinde kredi limiti tespit edilir.


22. Soru

5411 sayılı Bankacılık Kanununda Madde 50'ye göre dâhil olunan risk grubu ve mensuplara kredi kullandırma koşulları nelerdir? 

Cevap
  • a. Yönetim kurulu üyelerine, genel müdüre, genel müdür yardımcılarına ve kredi açmaya yetkili mensuplarına; bunların eş ve velâyet altındaki çocuklarına; tek başlarına ya da birlikte sermayesinin yüzde yirmibeş veya fazlasına sahip oldukları ortaklıklara,
  • b. (a) bendinde sayılanlar dışında kalan mensupları ile bunların eş ve velâyeti altındaki çocuklarına,
  • c. Mensuplarının kurduğu veya bunlar için kurulan sandık, dernek, sendika veya vakıflara,

Her ne şekil ve surette olursa olsun nakdî ve gayrinakdi kredi veremez, tahvil ya da benzeri menkul kıymetlerini satın alamazlar.


23. Soru

5411 sayılı Bankacılık Kanununda Madde 54'e göre kredi sınırları nelerdir? 

Cevap

Bankalarca bir gerçek ya da tüzel kişiye veya bir risk grubuna kullandırılabilecek kredilerin toplamı öz kaynakların yüzde yirmibeşini aşamaz. Bir gerçek ya da tüzel kişiye veya bir risk grubuna özkaynakların yüzde onu veya daha fazlası oranında kullandırılan krediler büyük kredi sayılır ve bunların toplamı özkaynakların sekiz katını aşamaz.


24. Soru

Bankaların asli işlevleri olan kredileri yürütmek üzere yapılarında oluşturdukları kredi müdürlükleri kimleri kapsamaktadır?

Cevap

Bankalar asli işlevleri olan kredileri yürütmek üzere yapılarında kredi müdürlükleri oluşturmuşlardır. Kredi müdürlüğü kredilere ilişkin organizasyon yapısı, üst yönetimin kararlarının uygulanması, kredi kararlarının verilmesi, verilen kredilerin takibi gibi konularla ilgilenebilirler. Bir bankanın kredi müdürlüğü şeması (S:39, Şekil 2.5)'te gösterilmektedir.


25. Soru

Kredi fiyatlamasında geleneksel yöntem nasıldır?

Cevap

Fiyatlamada geleneksel yöntem “Fiyat = Fonlama Maliyeti + Kâr Payı” şeklindedir. Fakat farklı bankaların farklı değerlendirme kriterlerinin varlığı, bankacılık sektöründe ortak bir fiyatlamanın oluşmasını engellemektedir.


26. Soru

Krediler teminat yönünden kaça ayrılır? Açıklayınız.

Cevap

Krediler teminat yönünden; teminatsız (açık) krediler ve teminatlı krediler olmak üzere iki gruba ayrılır. Teminatsız (açık) krediler, herhangi bir teminat alınmaksızın müşterinin moralitesine güvenilerek, sözleşmeye sadece imzası alınmak suretiyle kullandırılan kredilerdir. Teminatlı krediler ise, riskin azaltılması amacıyla şahsi ve/veya maddi teminat alınmak suretiyle kullandırılan kredilerdir. 


27. Soru

Maddi teminatlar nelerdir?

Cevap

  •  Likit Değerler Rehni (Nakit, Mevduat, Döviz Tevdiat, POS Blokesi, Hazine Bonosu, Devlet Tahvili, Eurobond, Repo, Banka Yatırım Fonları) 
  • Banka Teminat Mektubu/Kontrgarantisi 
  • Kambiyo Senetleri 
  • Alacağın/İstihkakın Temliki 
  • Taşınmaz İpoteği (Gayrimenkul, Gemi) 
  • Taşınır Rehni (Altın, Diğer Kıymetli Madenler, Hisse Senedi,Vesaik,Emtia, Ürün ve Mal, Taşıt, Plaka) 
  • Ticari İşletme Rehni


28. Soru

 Marj bırakma nedir?

Cevap

Bankalar teminata aldığı varlıkların tümü karşılığında kredi kullandırmazlar. Gelecekte oluşacak faiz, masraf gibi tahsil edilmesi gereken meblağlar için pay ayırırlar. Buna marj bırakma adı verilir.


29. Soru

Kredi sözleşmelerinin ilgili bölümlerine neler yazılmalıdır?

Cevap

Kredi sözleşmelerinin ilgili bölümlerine, kredi limiti, şubenin ismi ile müşteri bilgileri, müşterek borçlu ve müteselsil kefil/kefillerin de isim, unvan ve adresleri açıkça yazıldıktan sonra tarih kaydedilerek, sözleşme içeriğinin anlaşıldığını ve kabul edildiğini belirlemek üzere müşteri ve kefillerle birlikte şube yetkililerince kaşe basılmak suretiyle ayrı ayrı imzalanır.Kefaletin geçerli olabilmesi için belirli bir tutar ile sınırlandırılmış olması gerekir. Bu nedenle, sözleşmede kefalet tutarı yazı ve rakamla ayrı ayrı gösterilmelidir. Kullandırılan kredinin türüne göre varsa yapılması gereken alonjlar (ek sayfalar) ilgili kredi sözleşmesine ilave edilir.


30. Soru

Hangi durumlarda bankalar müşterilerine kredi kullandıramazlar?

Cevap

Bankaca, müşteriler lehine tahsis edilmiş kredi limiti olmadan, ilgili kredi sözleşmesi düzenlenmeden, kredi kullandırım koşullarında belirtilen teminatlar alınmadan, özel ve genel kullandırım koşulları yerine getirilmeden kredi kullandırılmaz.


31. Soru

Münakale nedir ve hangi durumlarda yapılamaz?

Cevap

Münakale, onaylı toplam kredi limiti dahilinde kalmak kaydıyla kredi türünün değiştirilmesidir. Müşteriye kredi, prensip olarak T cinsinden tahsis edilir. T ve/veya YP cinsinden tahsis edilmiş olan kredi onayında münakale yapılamayacağı belirtilmemiş ise, T/YP cinsinden münakale yapılarak kullandırılabilir. Bir defaya mahsus kullandırılmak üzere onaylanan kredilere münakale yapılamaz.


32. Soru

Plasman ve depasman nedir?

Cevap

Plasman: Genel anlamı ile plasman, paranın gelir getirici bir alacağa veya menkul/gayrimenkul değere ayrılması işlemidir. Dolayısıyla bankacılık açısından plasman, bankaların sermaye ve mevduat durumu ile reeskont imkanlarını gözönünde tutarak kredi işlemlerine ayırdıkları tutardır.

Depasman: Bir firmaya açılan kredi limitlerinin üzerinde kredi kullandırılmasıdır. Limit üzerinde kullandırım/kullanım söz konusu olmamalıdır. Gerek firmaların onaylı kredi limitlerinde, gerekse şubelere tahsis edilen nakit plasman limitlerinde meydana gelen aşımlara depasman denir.


33. Soru

Valör nedir?

Cevap

Valör: Faiz hesaplamasına başlangıç oluşturan tarihtir. Kredi hesaplarına alacak geçen hareketler için valör, işlemin yapıldığı günü takip eden ilk iş günüdür. Borçlu hesaplar için valör, işlemin yapıldığı gündür


34. Soru

Spot kredi nedir?

Cevap

Spot Kredi: Kredi kullandırma aşamasında belirlenen faiz oranının vade sonuna kadar değiştirilmediği; faiz ile vergi ve diğer kesintilerin üzerinde anlaşılan dönemlerde, anaparanın ise kredi vadesi sonunda bir kerede ödendiği kredi türüdür.


35. Soru

Marj nedir?

Cevap

Marj: Kredi kullandırırken alınan teminatın değeri ile karşılığında ödenecek kredi tutarı arasındaki farktır. Uygulanan marj oranı, bankanın kredi alacağını tah


36. Soru

Finansman (hatır) senedi nedir?

Cevap

Finansman (hatır) senedi: Alacaklı ile borçlu arasında gerçek bir ticari ilişkiden doğmayan, kredi sağlamak için borçlunun kendi arzusuyla lehdar emrine verdiği senettir.


37. Soru

Moralite nedir?

Cevap

Moralite: Şahıs firmalarında firma sahibinin ve sorumlulukları sınırsız olan ortakların, sermaye şirketlerinde ise şirket yöneticilerinin ve hâkim ortakların ahlak ve karakteriyle taahhütlerine bağlılıklarıdır.


38. Soru

Reeskont nedir?

Cevap

Reeskont: Bankaların iskonto veya avansla kabul ettikleri ticari senetlerin ve diğer kıymetli kâğıtların TCMB’ye yeniden iskonto ettirilmesidir. Bankaların portföylerindeki ticari senetleri reeskont ettirmeleri, kredilere tahsis edecekleri kaynakları arttırır. Uygulamada bu işleme mükerrer iskonto da denir.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email