Göç Ve Göç Sorunları Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim
Afete Dönüşen Kitlesel Göçler
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Göç Terimleri Sözlüğü hangi örgüt tarafından hazırlanmıştır?
Göç Terimleri Sözlüğü Uluslararası Göç Örgütü (International Organization for Migration) tarafından hazırlanmıştır.
Uluslararası göç bağlamında ''akın'' (influx) kavramı ne anlama gelmektedir?
Akın kavramı vatandaş olmayan çok sayıda kişinin bir ülkeye aniden ulaşmasını belirtmek için kullanılmaktadır.
Kitlesel göçü bireysel göçten ayıran en önemli özellik nedir?
Kitlesel göç ve akın terimlerine ilişkin tanımlamalarda zaman ve hacim boyutunun ön plana çıktığı görülmektedir. Göç eden kişilerin sayısal olarak fazlalığı yani kitleselliği ile göçün kısa bir zaman diliminde aniden ortaya çıkışı kitlesel göçü bireysel göçten ayıran önemli özelliklerden birisidir. Bununla birlikte bireysel göç hareketlerinin genellikle gönüllülük esasına göre gerçekleştiği, kitlesel göç hareketlerinin ise ağırlıklı olarak zorunluluktan kaynaklandığı görülmektedir.
Zorunlu göç kavramı ne anlama gelmektedir?
Zorunlu göç; doğal, çevresel, kimyasal, nükleer felaketler, kıtlık ya da kalkınma projeleri nedeniyle yaşadıkları yerleri zorunlu olarak ter etmek zorunda kalan kişileri ifade etmek için kullanılan bir kavramdır.
Zorunlu göçlerin genel olarak hangi nedenlerden ötürü ortaya çıkmaktadır?
Zorunlu göçler karmaşık, geniş kapsamlı ve yaygın olarak yaşanan bir durum olup, ağırlıklı olarak çatışmalar, savaşlar, kalkına politika ve projeleri ve afetler nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
Afet Terimleri Sözlüğü göç kavramını nasıl tanımlamıştır?
Bir grubun uluslararası bir sınırı geçerek ya da bir devlet içinde yer değiştirmesi Afet Terimleri Sözlüğü tarafından göç kavramıyla ifade edilmektedir.
Afet Terimleri Sözlüğü iltica kavramını nasıl tanımlamaktadır?
İltica; ''ırkı, dini, milliyeti, belirli bir sosyal gruba mensubiyeti ya da siyasi düşünceleri nedeniyle zulüm göreceği korkusu taşıyan ve bu yüzden ülkesinden ayrılan ve korkusu nedeniyle geri dönemeyen, dönmek istemeyen kişilerin bir başka devlete sığınması'' olarak tanımlanmaktadır.
Afet kavramı BM tarafından nasıl tanımlanmaktadır?
BM tarafından yapılan tanımlamalarda afet ana hatlarıyla ''insanlar için fiziksel, ekonomik, sosyal kayıplara neden olan, normal yaşamı durdurarak ya da kesintiye uğratarak toplumları etkileyen ve yerel imkanlar ile baş edilemeyen her türlü doğal, teknolojik ya da insan kaynaklı tüm olaylar'' olarak ifade edilmektedir.
Yerinde edilme (Displacement) kavramı Göç Terimleri Sözlüğü'nde nasıl tanımlanmıştır?
Göç Terimleri Sözlüğü'ne göre yerinden edilme; genellikle silahlı çatışma ya da doğal afetler nedeniyle, bir kişinin evinden ya da ülkesinden zorla çıkarılması olarak tanımlanmaktadır.
Göç Terimleri Sözlüğü yerinden edilmiş kişi (displaced person) kavramını nasıl tanımlamaktadır?
Göç Terimleri Sözlüğü'ne göre yerinden edilmiş kişi; kendisini mülteci yapabilecek korkular ya da tehlikeler dışındaki nedenlerle devletinden ya da toplumundan kaçan kişidir.
Türkiye'de kitlesel göç ile gelen kişilerin beslenme, barınma, sağlık vb. temel ihtiyaçları kim tarafından yürütülmektedir?
Türkiye’de bir taraftan kitlesel göç ile gelen kişilerin beslenme, barınma, sağlık vb. temel ihtiyaçları acil durum anlayışı çerçevesinde ele alınmakta ve faaliyetler AFAD Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Diğer taraftan sığınmacılara yönelik iş ve işlemlerde Türkiye’de kalış sürelerine bağlı olarak Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) hükümleri doğrultusunda uluslararası koruma prosedürleri çerçevesinde göç yönetimi yaklaşımı ile hareket edilmekte ve faaliyetler İçişleri Bakanlığına bağlı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
Göç türleri kaç gruba ayrılmaktadır?
Göç türleri; nedenlerine göre göçler, hedef yerine göre göçler, yasal duruma göre göçler, hacmine göre göçler ve süresine göre göçler olmak üzere beş gruba ayrılmaktadır.
Gerçekleşme nedenine göre göçler kaç gruba ayrılmaktadır?
Gerçekleşme nedenine göre uluslararası göçler; gönüllü ya da zorunlu göç olmak üzere iki başlık altında toplanmaktadır. “Gönüllü Göç”hareketinde, insanlar ülkelerini kendi iradeleri ile terk etmekte iken “Zorunlu Göç” hareketlerinde nüfus hareketliliği kişilerin iradelerinin dışında, yaşadıkları ülkenin itici faktörlerinin etkisi ile gerçekleşmektedir.
Yasal durumuna göre göçler kaç gruba ayrılmaktadır?
Yasal durumuna göre göçler; “Düzenli” ve “”Düzensiz” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İkili anlaşmalarla düzenlenen işçi göçü, eğitim amaçlı göçler, aile birleşim hakkından doğan göçler düzenli göç hareketlerine örnek verilebilir. Düzensiz göç türüne ilişkin genel kabul gören bir tanım yapmak ise oldukça zordur. Zira düzensiz göç, genelde “düzenli göç”ün yapısına ve süreçlerine aykırı olan durumlarda ortaya çıkmaktadır.
Ekonomik ve sosyo-kültürel kitlesel göçlerin temel sebebi nedir?
Ekonomik, sosyal ve kültürel kaynaklı göçlerde hep daha iyiyi arama arayışı bulunmaktadır. Daha iyi yaşam ve çalışma koşulları, daha iyi eğitim ve ulaşım imkânları arayışı bunlardan bazılarıdır. Daha iyiyi bulma arayışı kişilerin yaşam tarzlarında da önemli değişikliklere neden olmaktadır.
Göç etme kararında etkili olan çekici faktörler nelerdir?
Göç etme kararında etkili olan çekici faktörlere; yüksek refah düzeyi ve ekonomik imkanlar, işgücü arzı, bölgeler arası gelir farklılıkları, daha iyi yaşam koşulları ve ülkeler arası farklı demografik özellikler verilebilir.
Kitlesel göçlerde etkili olan itici faktörler nelerdir?
Bu faktörlere; bölgesel ya da yerel düzeyde etnik veya dini çatışmalar, siyasi istikrarsızlıklar, afetler, ekonomik ve sosyal gelişimin neden olduğu bozulma ve kırılmalar ve son olarak düşük yaşam standartları örnek olarak verilebilir.
Risk kavramını tanımlayınız.
Risk: Belirli bir alandaki tehlike olasılığına göre kaybedilecek değerlerin ölçüsünü ifade eder. Tehlikeler sonucunda ortaya çıkabilecek olan her potansiyel durum bir risktir (Örneğin; ölüm riski, yaralanma riski, sakat kalma riski, vb.). Sıralama bakımından incelenmesi gerekirse; önce tehlike, sonrasında da bu tehlikeden kaynaklanan risk ortaya çıkar.
Kitlesel göç ile bir ülkenin sınırına gelen sığınmacıların barınma merkezlerindeki temel asgari ihtiyaçlar nelerdir?
Bu temel ihtiyaçları; gıda ve beslenme ihtiyacı, su ihtiyacı, sağlık hizmeti ihtiyacı, barınma ihtiyacı, güvenlik ihtiyacı, çevre temizliği, ulaştırma ihtiyacı, sosyal ve psikolojik destek ihtiyacı, sosyal ve kültürel ihtiyaçlar, dini ibadet mekanları ve sosyal iletişim kurulabilecek alanlar olarak sıralamak mümkündür.