Acil Durum ve Afetlerde Ulaştırma Yönetimi ve Uygulamaları Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Şerit sayıları ve genişliklerine göre karayollarını kaç temel sınıfa ayırmak mümkündür ve bunlar nelerdir?

Şerit sayıları ve genişliklerine göre karayollarını beş temel sınıfa ayırmak mümkündür. Bunlar; tek şeritli, çift şeritli, üç şeritli, dört şeritli ve bölünmüş yollardır.

Bölünmemiş yollar olup kaplama genişlikleri en az 5,50 m olan yollar kaç şeritli yollardır?

Çift Şeritli Yollar; bölünmemiş yollar olup kaplama genişlikleri en az 5,50 m olan yollardır.

Şehir merkezleriyle ilişkilerine göre şehir otoyolları kaç grupta sınıflandırılabilir?

Şehir Merkezleriyle İlişkilerine Göre Şehir Otoyolları: Şehre özel planlanabilen, şehir yapılaşmasına göre farklı tiplerde inşa edilen yollar olup Avrupa ve ABD’deki uygulamalar dikkate alınarak dış çevre yolları ve dış teğetler, iç çevre yolları ve iç teğetler ile ışınsal doğrultulu tip olmak üzere üç grupta sınıflandırılabilirler.

Anayolların (Arterler) nasıl yollar olduklarını ve ne şekillerde görüldüklerini belirtiniz?

Anayollar (Arterler); ulusal ve uluslararası büyük yerleşim yerlerini birbirine bağlayan yollardır. Anayollar bölünmüş yol, bölünmemiş yol, ekspres yol veya otoyol şeklinde olabilmektedir.

Akım oranı neyi ifade etmektedir?

Akım oranı, belirli bir yol kesiminden veya noktasından bir saatten daha kısa bir süre içinde (genellikle 15 dakika) geçen taşıt sayısının saatlik olarak ifadesidir.

Kara Yolları Genel Müdürlüğü’nün yol ağı içinde olmayıp, diğer kuruluşların sorumluluğundaki yollar hangileridir?

Kara Yolları Genel Müdürlüğü’nün yol ağı içinde olmayıp, diğer kuruluşların sorumluluğundaki yollar aşağıdaki şekildedir:

• Köy yolları
• Turistik yollar
• Orman yolları
• Şehir içi yollar

Kara Yolları Genel Müdürlüğü’nün sorumluluğundaki yollar geometrik standartlar bakımından ne şekilde sınıflandırılmaktadır?

Kara Yolları Genel Müdürlüğü’nün sorumluluğundaki yollar geometrik standartlar bakımından aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır:

Kent dışı yollar

• Otoyollar
• Çok şeritli yollar
• İki şeritli yollar
  • 1.sınıf yollar
  • 2.sınıf yollar
  • 3.sınıf yollar
  • 4.sınıf yollar

Kentsel yollar (kent geçişleri)

• Çevre yolları
  • Çok şeritli yollar
  • İki şeritli yollar
• Kent içinden geçen yollar
  • Çok şeritli yollar
  • İki şeritli yollar

Kara yolları sanat yapılarının neler olduklarını açıklayınız?

Kara yolları sanat yapıları; yol inşaatında yapmak durumunda olduğumuz yapılara verilen genel addır. Bunlar kısaca aşağıdaki şekildedir:

• Dayanma yapıları
• Menfezler
  • Boru (büz) menfezler
  • Kuru menfezler
  • Kemerli menfezler
  • Tabliyeli menfezler
• Köprüler
• Viyadükler
• Tüneller
• Alt geçit ve üst geçitler

Orta ayırıcının (refüj) ne olduğunu açıklayınız?

Bölünmüş yollarda karşı yönlerden gelen trafiğe ait platformları ayıran ve yol kaplamasına nazaran daha yüksek veya daha düşük kotta bulunan elemanlara orta ayırıcı (refüj) adı verilir.

Demir yolu taşımacılığının yapılabilmesine olanak sağlayan bileşenleri hangi şekillerde sınıflandırmak mümkündür?

Demir yolu taşımacılığının yapılabilmesine olanak sağlayan bileşenleri aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür:

• Yol (demir yolu)
• Taşıt (çeken ve çekilen araçlar)
• Trafik İşletim Sistemleri (sinyalizasyon, elektrifikasyon, telekomünikasyon)
• Gar / İstasyon
• Enerji kaynağı
• İşletme

Dağıtım (Triyaj) istasyonu nedir, örnek vererek açıklayınız?

Dağıtım (Triyaj) istasyonu; farklı istasyonlardan gelen dolu yük vagonlarının, gidecekleri yönlerin saptandığı, vagonların bu saptamaya göre birleştirilerek trenin oluşturulduğu istasyonlardır. Dağıtım istasyonları demir yolu hatlarının kesiştiği noktalar da yer almaktadır. Eskişehir, Afyon ve Kayseri bu noktalara örnek verilebilir.

Aktarma istasyonunun ne olduğunu açıklayınız?

Aktarma istasyonu; yolcu ya da yüklerin bir trenden başka bir trene veya bir vagondan başka bir vagona aktarılması işlemlerinin gerçekleştirildiği istasyonlardır. Aktarma istasyonlarında sadece aktarma yapılır.

İltisak hattının ne olduğunu açıklayınız?

Demir yolu ana hatlarıyla yük potansiyeli yüksek olan organize sanayi bölgeleri ya da özel sektöre ait merkezleri birleştiren ve özel olarak yapılmış demir yolu hatlarına iltisak hattı denir.

Demir yolları hızlarına göre kaç sınıfa ayrılmaktadır, açıklayınız?

Demir yolları hızlarına göre üç sınıfa ayrılmaktadır. Bunlar:

• Konvansiyonel Hatlar: Yolun yapısı gereği, azami tren hızının V < 160 km/s olduğu yollardır.
• Hızlı Tren Hatları (HT): Yolun yapısı gereği, trenlerin 160 ? V < 250 km/s hız yapabildiği yollardır.
• Yüksek Hızlı Tren Hatları (YHT) : Yolun yapısı gereği, trenlerin V ? 250 km/s hız yapabildiği yollardır.

Demir yolu altyapısının ne olduğunu ve bunları oluşturan elemanları açıklayınız?

Demir yolu altyapısı, demir yolu hattının geçtiği doğal arazi üzerinde düzgün ve doğrusal bir demir yolu profilini elverişli kılan imalatlar ile yolu dış etkenlere karşı koruyan ve üst yapının sağlıklı çalışmasını sağlayan tesislerin tümüdür. Altyapıyı oluşturan elemanlar aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

• Yarmalar
• Dolgular
• Tüneller
• Köprüler
• Platform
• Geçitler
• Sağlamlaştırma ve önleme yapıları (Tahkimatlar)

Tahkimatın ne olduğunu açıklayınız?

Altyapı elemanlarının yapıldığı yerlerde; tabii zeminin zayıflığı ile yer altı ve yer üstü sularından kaynaklanan tahribatlar, kar ve çığın sebep olduğu yol kapanmaları gibi olumsuzlukların önlenebilmesi için yapılan sağlamlaştırma yapılarına tahkimat adı verilmektedir.

Rijit üstyapı nasıl bir demir yolu üstyapı çeşididir?

Rijit üstyapı: Balast tabakası yerine; daha az şekil değiştiren beton, betonarme ya da asfalttan yapılan taşıma tabakalarının kullanıldığı bir demir yolu üstyapı çeşididir.

Demir yolu üstyapı elemanlarını ne şekilde sınıflandırmak mümkündür?

Üstyapı elemanlarını aşağıdaki gibi sınıflandırmak mümkündür. Bunlar:

• Raylar
• Travers
• Balast
• Bağlantı malzemeleri

2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununda havaalanı ne şekilde ifade edilmektedir?

2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununda havaalanı; karada vesu üzerinde hava araçlarının kalkması ve inmesi için özel olarak hazırlanmış, hava araçlarının bakım ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına, yolcu ve yük alınmasına ve verilmesine elverişli tesisleri bulunan yerlere havaalanı denir olarak ifade edilmiştir.

ICAO’nun havaalanlarını trafik yoğunluklarına göre yaptığı sınıflandırma hangi şekilde özetlenebilir, belirtiniz?

ICAO’nun havaalanlarını trafik yoğunluklarına göre yaptığı sınıflandırma aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
Hafif: Trafiğin en yoğun olduğu ortalama saatte hareket sayısının pist başına 15’ten fazla olmadığı veya tipik olarak 20 toplam havaalanı hareketinden az olduğu durumlarda.
Orta: Trafiğin en yoğun olduğu ortalama saatte hareket sayısının pist başına sırasına göre 16 ile 25 arasında olduğu veya tipik olarak 20 ile 35 toplam havaalanı hareketi olduğu durumlarda.
Şiddetli: Trafiğin en yoğun olduğu ortalama saatte hareket sayısının pist basına sırasına göre 26 veya daha fazla olduğu veya tipik olarak 35 toplam havaalanı hareketinden fazla olduğu durumlarda.

Havaalanları fiziksel açıdan kaç temel bölüme ayrılmaktadır, belirtiniz?

Havaalanları fiziksel açıdan iki temel bölüme ayrılmaktadır. Bunlar:

• Hava Tarafı (Airside)
• Kara Tarafı (Landside)

Aletli hassas yaklaşmasız pistlerin nasıl pistler olduğunu açıklayınız?

Aletli Hassas Yaklaşmasız Pistler (NonPrecision Approach Runway): NDB (Nondirectional Beacon,) DME (Distance Measuring Equipment) ve VOR (Very High Frequency Omni Directional Range) gibi hava seyrüsefer cihazlarına sahip olan pistleridir.

ILS'nin nasıl bir sistem olduğunu açıklayınız?

ILS; Uçak, seyir irtifasından meydana belirli bir mesafe ve yüksekliğe kadar alçaldıktan sonra piste teker koyacağı noktaya kadar, hassas bir şekilde yaklaşmasını sağlayan sistemdir.

Elleçleme nedir, açıklayınız?

Elleçleme; gümrük gözetimi altındaki eşyanın asli niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılmasıdır.

Hangi limanlara uğrak liman (calling port) denilmektedir, örnek veriniz?

Uğrak Liman (Calling port): Uluslararası ya da kıtalararası gemilerin belli periyotlarda uğrayabildiği ancak aktarma kargosunun elleçlenmediği limanlardır. Aktarma konteyneri elleçleme potansiyeline sahip olduklarından bu limanları kolaylıkla ana limanlara dönüştürmek mümkündür. Mersin limanı buna örnek olarak verilebilir.

Besleme limanlarının (feeder port) ne olduğunu açıklayınız?

Besleme Limanı (Feeder port): Ana limanlara uğrayan konteyner gemilerinin uğramadığı limanlardır, sadece ana limanlardan aktarılan yükleri elleçlenerek kendi hinterlantlarına hizmet ederler. Türkiye’deki tüm limanlar bu kategoride değerlendirilmektedir.

Liman içi deniz yapıları nelerden oluşturmaktadır?

Liman içi deniz yapıları rıhtımlar, iskeleler ve bağlama düzenlerinden oluşturmaktadır.

Kıyı yapıları yapı tiplerine göre de kaç ana sınıfta incelenmektedir, açıklayınız?

Kıyı yapıları yapı tiplerine göre de dört ana sınıfta incelenmektedir:

• Taş Dolgu Yapılar: Dalgakıran, mahmuz, kıyı tahkimatı gibi,
• Düşey Yüzlü Yapılar: Kıyı duvarları, dalgakıranlar, yanaşma yapısı gibi,
• Kazıklı Destekli Yapılar: İskele, dolfin, rıhtım yapıları gibi,
• Yüzen Yapılar: Dalgakıran, iskele gibi.

Japon Uluslararası İş Birliği Ajansı (JICA) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesinin Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Sismik Mikro-Bölgeleme Dâhil Afet Önleme / Azaltma Temel Planı Çalışması Raporunda limanların işlevlerini beklendiği gibi yerine getirebilmeleri için hangi bakımların uygulanması önerilmiştir?

Japon Uluslararası İş Birliği Ajansı (JICA) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesinin Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Sismik Mikro-Bölgeleme Dâhil Afet Önleme / Azaltma Temel Planı Çalışması Raporunda limanların işlevlerini beklendiği gibi yerine getirebilmeleri için aşağıdaki bakımların uygulanması önerilmiştir. Bunlar:

• Önemine bağlı olarak liman tesisinin depreme dayanırlığını tesis etmek ve artırmak.
• Afet önleme üssü olarak liman işlevlerini arttırmak.
• Liman tesisleri arası işbirliği sistemini kurmak.

Ülkemizde, acil durum ve afetle mücadele etmek için T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından hazırlanan Türkiye Acil Durum Afet Planı’nda (TAMP) ulaşım altyapı hizmet grubunun görev ve sorumluluklarının neler olduklarını açıklayınız?

Ülkemizde, acil durum ve afetle mücadele etmek için T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından hazırlanan Türkiye Acil Durum Afet Planı’nda (TAMP) ulaşım altyapı hizmet grubunun görev ve sorumlulukları belirlenmiştir. Bu sorumluluklar aşağıdaki şekildedir:

• Afet bölgesine ve afet bölgesinde ulaşımın en kısa zamanda sağlanabilmesi gerekli önlemleri almak, aldırmak.
• Acil durum ve afetle mücadele için alternatif yolları ve öncelikli kullanılacak yolları belirlemek ve duyurmak.
• Trafiğin güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için gerekli istikamet ve kilometre levhaları ile diğer işaretleri düzenlemek.
• Hasar görmüş kara ve demir yolları ile hava ve deniz limanları, sanat yapılarının onarımlarını yaptırmak.
• Başta ana arterler olmak üzere tıkanan yollar üzerindeki enkazı öncelikle kaldırmak ve molozları temizlemek.
• Deniz ve hava limanları ile demir yollarındaki seyrüsefer, yükleme ve boşaltma ile ilgili özel tedbirleri almak.