Kentler, Planlama ve Afet Risk Yönetimi Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Veri nasıl tanımlanabilir?

Veri; araştırmanın konusu ve amacı ile ilişkili olarak anketler, saha çalışmaları, deneyler, gözlemler ve ölçümler yoluyla elde edilen değerler
bütünüdür.

Veri hangi formlarda olabilir?

Veri niceliksel ya da bir başka deyişle kantitatif, niteliksel ya da bir başka deyişle kalitatif ve görsel formlarda olabilir. Veri mümkün olabildiğince nesnel olmalıdır; güvenirlik ve kesinlik adına öznel müdahalelerden kaçınmak gerekir.

Uyumlandırma hangi durumlarda gerekli olur?

Veri, tek bir kaynaktan değil, pek çok farklı kaynaktan elde ediliyorsa ya da farklı zaman dilimlerini kapsıyorsa, veri tutarsızlıklarının önüne geçilmesi için uyumlandırılmaları gerekir.

İstatistiksel olarak veriler, ölçme tekniklerine göre hangi gruplara ayrılır?

İstatistiksel olarak veriler, ölçme tekniklerine göre dört gruba ayrılır. Bunlar; nominal (sözde), ordinal (sıralı), interval (aralıklı) ve rasyo (oranlı)
ölçüm seviyeleridir.

Farklı nitelikteki verileri işlemeyi kolaylaştırmak için ne yapmak gerekir?

İşleme girecek değişkenleri oluşturan veriler özniteliksel olarak birbirinden çok farklıdır. Hesaplama ve sonrasındaki yorumlamalarda kolaylık
sağlaması açısından birbirinden çok farklı aralıklarda değer alabilen verileri aynı düzlemde ifade etmek doğru olacaktır. Bunun için istatistiksel
normalleştirme kullanılabilir.

Regresyon analizi hangi durumlarda kullanılır?

Bir veya birden fazla bağımsız değişkenin bir bağımlı değişkene etkisi ve bu ilişkinin büyüklüğü ve yönünün modellenmesinde regresyon analizi kullanılır. Regresyon analizinden elde edilen modeller, gerçek durumu hangi oranda açıklayabildiği ile test edilir.

Verinin görsel sunumu hangi şekillerde yapılabilir?

Tablolar, grafikler ve akış şemaları.

Grafik türleri nelerdir?

Bir bütünü meydana getiren parçaların oranlarına göre dağılımı için pasta grafik, zamansal eğilimleri ve değişimleri göstermek için çizgi ya da çubuk grafik karşılaştırmalı değer gösterimi için sütun grafik, değerleri ölçeklendirerek iki değişkene göre konum ve kümelenme göstermek için kabarcık grafik gibi farklı sunumlar kullanılabilir. Eklenen değişkenin büyüklüğünü de iletebilmek için kabarcık grafik ile iki boyutlu, üç değişkenin birbirine göre konumunu iletebilmek için yüzey grafik ile ise üç boyutlu gösterimler hazırlanabilir. Çok sayıda değişkenin birbiri ile kıyaslanabilmesine imkân veren gösterim biçimine de örnek olarak radar grafik verilebilir. Bunlardan başka alan, nokta, dağılım, ve karma grafikler gibi pek çok sunum çeşidi de bulunmaktadır.

Akış şeması nedir?

Akış şemaları, grafiklerden farklı olarak eylemlerin, kişilerin ya da olguların belli bir sıra ya da döngü içinde sistematik biçimde aktarıldığı görsellerdir.

Geleneksel basılı haritanın dezavantajları nelerdir?

Geleneksel basılı haritaların dezavantajı iki boyutlu durağan gösterimlerle sınırlı olması ve belli bir ölçekte sabit kalmasıdır. Ölçek küçüldükçe gösterilebilen detaylar da azalır.

Sayısal ortamda üretilmiş haritaların avantajları nelerdir?

Sayısal ortamda üretilmiş haritalar ise sürekli güncellenebildikleri için dinamiktir. Harita istenen her ölçekte görülebilir ve detaylandırılabilir. Üçüncü boyutta araziyi ve yapılaşmayı gösteren ve bunlar üzerinden analiz yapılmasına olanak veren yazılımlar da mevcuttur.

Konuya ilişkin yazılacak kapsamlı bir raporun tek bir görselde öz olarak iletilmesine ne ad verilir?

Poster sunumu

İmar planı genel başlığı ile belirtilen planlar hangileridir?

İmar planı genel başlığı ile belirtilen planlar; 1/5.000 Nazım İmar Planı ve
1/1.000 Uygulama İmar Planıdır.

Çeşitli ölçeklerde veya özel amaçlarla yapılan planlarda neler belirtilmelidir?

Yerleşim, tarım, sanayi, çalışma, rekreasyon, yeşil alanlar, büyük kentsel kullanım alanları, koruma alanları, sit alanları, teknik, sosyal altyapı, ulaşım ağları ve benzeri arazi kullanımları.

Üst ve alt ölçeklerde kullanımlar nasıl belirtilir?

Üst ölçekteki bölge düzeyi planlarında kullanımlar ana başlıkları uyarınca, alt ölçek imar planlarında ise detaylandırılarak ifade edilir. Örneğin üst ölçek planlarda idari merkezler noktasal ifade bulurken alt ölçeklerde merkezler kapladıkları alanlar ile gösterilir. 

Üst ölçekli Çevre Düzeni Planlarında (1/100.000, 1/25.000), afet tehlikesi taşıyan deprem, taşkın, sel, çığ, jeolojik sakıncalardan etkilenme riski olan alanlar nasıl gösterilir?

Üst ölçekli Çevre Düzeni Planlarında (1/100.000, 1/25.000), afet tehlikesi taşıyan deprem, taşkın, sel, çığ, jeolojik sakıncalardan etkilenme riski olan alanlar “RİSK” sembolüyle belirtilir, tarama ile gösterilir ve renklendirme yapılmaz. 1/5.000 Nazım İmar Planları ile 1/1.000 Uygulama İmar Planlarında yapı yasaklı alanlar ile afete ve taşkına maruz alanlar özel bir gösterimle çerçevelenir, tarama ile doldurulur ve sembolle (afet alanları AMB, taşkın alanları TMB, heyelan alanları HA gibi) belirtilir. Yapı yasaklı alanlar renklendirilmezken afet ve taşkın riski taşıyan alanlar kırmızı rengin belli bir tonu ile renklendirilir.

Harita nedir?

Haritalar, yeryüzünde belli bir konumu olan ve mekânsal olarak ifade edilebilecek jeolojik, coğrafi, demografik, tarihi vb. olguları belli bir ölçekte ifade eder.

Harita üretimi, harita bileşenlerinin tasarım ve özellikleri, basım-yayım teknikleri ve kullanım yöntemlerine yönelik çalışmalar ve araştırmalar yapan özel  bilim alanına ne ad verilir?

Kartografya.

Haritalar, mekânsal verinin iletilmesinde ne tür işlevlere sahiptir?

Haritalar, mekânsal verinin iletilmesinde kullanılan ara yüzlerden biri olarak plan çalışmalarında altlık referans niteliğinde kullanılabilir, ya da belli verileri ön plana çıkaracak şekilde hazırlanmış tematik haritalar şeklinde plan kararlarına yön verici ve paftaları destekleyici olabilir.

Şematik gösterim,hangi amaçla kullanılır?

Şematik gösterim, mekânsal bilgiyi çeşitli soyutlama düzeylerinde aktararak, daha çok ilişkiselliğe ve bağlantılara vurgu yapmak amaçlı kullanılır.